Дьон | Страница 8 | EXO-YKT

Дьон | 11.10.2024 | 16:00

Тус бэйэбит төрүттэрбит үйэлэр улаҕаларыттан аҕалбыт норуот илиинэн оҥоһуга – муоһунан оҥоруу искусствотын бүгүҥҥү туругун туһунан бу эйгэҕэ үлэлиир маастар Николай Николаевич Петровтуун кэпсэттибит. – Бастатан туран, хантан хааннааххын, кимтэн кииннээххин диэн ыйытыыттан кэпсэтиибитин саҕалыах. – Николай Петров диэммин. Өлөөн улууһун Ээйик бөһүөлэгэр төрөөбүтүм. Төрүт олохтоох көс тоҥустан төрүттээхпин. Аҕам...

Дьон | 11.10.2024 | 14:00

Арктиканы аатырпыта

Балаҕан ыйын бүтүүтэ Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр Сэбиэскэй Сойуус, Арассыыйа Дьоруойдара, Судаарыстыбаннай Дуума 1-5-с, 7-с, 8-с ыҥырыыларын дьокутаата, элбэх уордьан, мэтээл, Бочуот грамотатын, ССРС Судаарыстыбаннай бириэмийэтин хаһаайына, Арктиканы аатырпыт чинчийээччи Артур Николаевич Чилингаров төрөөбүтэ 85 сылын бэлиэтээтилэр. Кини 1939 сыллаахха балаҕан ыйын 25 күнүгэр Ленинградка төрөөбүтэ. Аҕата – армянин, ийэтэ – нуучча....

Дьон | 11.10.2024 | 12:00

Ылланарга айыллыбыт олох

Хаһааҥҥытааҕар даҕаны ардахтаах күһүн буолла. Уһун ардахтарга өйбөр куруутун “Тохтообокко ардах түһэр, Түннүкпэр таммаҕы ыһар...” ырыа тыллара ытыллар. Биһиги көлүөнэ оҕолор үрдүкү кылаастартан саҕалаан “Ардахха санаа” ырыаны истэ улааппыппыт. Оччолорго, биллэн турар, ким тыла, ким матыыба буоларын улаханнык билэ да сатаабат этибит. Ырыа баар да баар. Киһи олоҕун кэрдиис кэмнэринэн...

Дьон | 11.10.2024 | 10:00

Кинини саха быһаҕа быыһаабыта

Кинилэр – биһиги дьоруойдарбыт, кинилэр – өлөллөрүн кэрэйбэккэ эйэлээх олох туһугар охсуһаллар, бааһырбыт доҕотторун өстөөх уотун аннынан быыһыыллар, бука бары быраат, убай диэн ыҥырсаллар. Бу анал байыаннай дьайыы бүттэҕинэ, элбэх кэпсэниэ, элбэх кистэлэҥ арыллыа, ким эрэ ол саҕана кимиэхэ да эппэтэх санаатын дьэ этиэ турдаҕа. Сорох ардыгар киһи дьиибэргиир, итэҕэйиэ...

Дьон | 10.10.2024 | 10:00

Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины” нойосуус билиим»

Саха киһитэ тыйаатыры, артыыстары олус ытыгылаан ылынар ураты көрөөччү. Ол оруоллары ураннык толорор артыыстартан сүдү тутулуктааҕын саарбахтаабаппын. Оннук биир үтүө киһи, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай артыыһа, Щепкин аатынан Үрдүкү театральнай училище “көмүс выпускнига” Борис Иванович Борисовы кытта өрөгөйдөөх 75 сааһынан сэһэргэстибит. – Артыыс буолар баҕа санаа оҕо эрдэххиттэн баара дуу? –...

Дьон | 05.10.2024 | 14:00

Киин куоракка саҥа сквер тутуллуон сөп

2022 сыл кулун тутар 8 күнэ биһиэхэ ыар сүтүк күнэ этэ, ыраас халлааҥҥа этиҥ эппитинии аймаабыта: ыарахан ыарыы дьүөгэбит Ирина Елизарова сырдык тыынын ылан барбыта. Чугас киhиҥ, дьүөгэҥ, доҕоруҥ суох буоллаҕына, биллэн турар, бастакынан үйэтитии туhунан санаалар киирэллэр эбит. Кини биллэр, бэйэтэ ааттаах-суоллаах, историялаах, сүгүрүйээччилэрдээх, истээччилэрдээх буоллаҕына, атыннык толкуйдуу да...

Дьон | 05.10.2024 | 12:00

Василий Куприянов: «Саха култууратын сайыннарыыга үлэлэһэбит»

Эр дьон айылҕаларынан сэмэйдэр, кэпсээн ыһа-тоҕо сылдьыбаттар, ол оннугар, сэһэргэһэн киирэн бардахха, аһыллан, мындыр толкуйдарын, олоҕу атыннык көрөллөрүн, сыаналыылларын арыйаҕын. Саха гимназияҕа баар Аҕалар түмсүүлэрэ сүрдээх көхтөөх үлэлээҕинэн, атыттарга холобур буоларынан биллэр. Мин бүгүн ааҕааччыларбар түмсүү биир көхтөөх чилиэнэ Василий Егорович Куприяновы кытта кэпсэттим. – Василий, бастатан туран, хантан хааннааххын,...

Дьон | 05.10.2024 | 10:00

Ойон-тэбэн ааспыт оҕо сааһым...

Оҕо саас диэн киһиэхэ барытыгар саамай күндүттэн күндү кэрдиис кэмэ. Ол да иһин хас биирдии киһи сааһыран олорон ойон-тэбэн ааспыт дьоллоох оҕо сааһын саныыра элбиир. – Мин, Иванова (Семёнова) Любовь Егоровна, 1960 сыллаахха Ньурбаҕа күн сирин көрөн, ырыаҕа ылланар күөх хонуутугар көҥүл көччүйэн, иллээх дьиэ кэргэҥҥэ ийэлээх аҕам тапталларыгар угуттанан...

Дьон | 04.10.2024 | 16:00

Идэни талыы эрдэттэн быһаарыныыны эрэйэр

Билиҥҥи кэм ыччата баҕарбыт сиригэр үөрэнэр. «Маныаха күүстээх санаа, дьулуур улахан оруолу ылар»,– диэн санаалаах мин бүгүҥҥү сэһэргэһээччим, Кытай Гуанжоу куоратын Гуандунскай университетыгар үөрэнэр биир дойдулааҕым Марианна Третьякова. Кэпсэтиибитин үрдүкү кылаас үөрэнээччилэрэ, атын даҕаны идэлэрин тала илик ыччаттар сэргиэхтэрэ диэн эрэнэбин. – Үтүө күнүнэн, кэпсииргэ ыраах, ол эрээри санааны ситэргэ...

Дьон | 03.10.2024 | 10:00

Надежда Сивцева: «Үрдүк үөрэх дипломун алта уон сааспар туппутум»

Хас биирдии киһи өйүгэр-санаатыгар, майгытыгар, олоҕу анаарар көрүүтүгэр оскуолаҕа үөрэппит учууталын «суола» хаалар, ииппит-такайбыт, уһуйбут үөрүйэҕэ иҥэр. Учуутал ити курдук кэнчээри ыччаты дьол уйатын туттарга кынаттыыр, сырдыкка, үрдүккэ сирдиир. Алтынньы ый 5 күнүгэр аан дойду үрдүнэн Учуутал күнэ бэлиэтэнэр. «Киин куорат» хаһыат бүгүҥҥү таһаарыытыгар удьуор учууталлар, ыччаты иитиигэ олохторун анаабыт...

Дьон | 27.09.2024 | 10:00

Өксөкүлээх суолунан...

Саха норуотун сайдыытын суолун түстэспит улуу киһибит А.Е. Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй олорбут олоҕо, сүҥкэн суолталаах айымньылара күн бүгүн ааҕылла, үөрэтиллэ тураллара кини сүдүтүн, кэрэхсэбиллээх олоҕу олорон ааспытын туоһулуур. Өксөкүлээх Өлөксөй олоҕун биир дойдулааҕа, С.Р. Кулачиков-Эллэй аатынан Чычымах орто оскуолатын алын сүһүөх учуутала Вера Богдокумова чинчийэн үөрэтиитин бу нүөмэргэ билсиэҕиҥ. Вера Васильевна...

Дьон | 26.09.2024 | 16:00

Римма Бережнева: «Кинилэр иннилэригэр төлөммөт иэстээхпит!»

Анал байыаннай дьайыыга тыылга көмөлөһөр дьоммут уолаттарбытыгар биир улахан тирэх, өйөбүл буолалларын ааҕан сиппэккин. Кинилэр тустарынан хайаан да билиһиннэрэр, дьоҥҥо-сэргэҕэ кэпсиир эбээһинэстээхпит. 2022 сыл сэтинньи ыйтан анал байыаннай дьайыы тиэмэтигэр суруйабын. Ийэлэри, уолаттары, сүтүктээхтэри, волонтердары... Биһиги, суруналыыстар, кинилэри сырдатарбыт, кэпсиирбит, ааҕааччыларга тиэрдэрбит олус наада. Сорох ардыгар суруйар дьоруойгун көрдүүрүҥ уустуктардаах...

Дьон | 26.09.2024 | 14:00

Арассыыйа Дьоруойун иитэн таһаарбыт үөрэх кыһата

Дьокуускайдааҕы педколледж балаҕан ыйын 16 күнүгэр 110 сыллаах үбүлүөйүн бэлиэтээтэ. 1914 сыллаахха ити күн учуутал семинарията аһыллан, үлэтин саҕалаабыт. Бу оччолорго олус улахан сабыытыйа этэ: эдэр ыччат миэстэтигэр үөрэнэр, идэ ылар усулуобуйата тэриллибитэ, олохтоох оҕолор каадыр буолан тахсар кыахтаммыттара. Ол эрэл туолан, кылгас кэм иһигэр семинария алын кылаас учууталларын уонна...

Дьон | 26.09.2024 | 10:00

Иван Егоров: «Үлэлээбитим тухары саҥаттан саҥаны киллэрэргэ дьулуһабын...»

Үс мэндиэмэннээх Роспотребнадзор Саха сиринээҕи салаатын таас дьиэтигэр киирэн, ааныгар «Профессор И.Я. Егоров» диэн суруктаах кэбиниэккэ болдьоммут бириэмэбитигэр толло-толло тиийдим. Бу күннэргэ 85 сааһын туолбут Иван Яковлевич бэрт чэпчэкитик туттан-хаптан, утары хааман кэллэ. Уһун, улахан остуоллаах кэбиниэт эркинигэр хаартыскалар кэккэлээбиттэр. Муннукка Саха АССР бастакы санэпидстанциятын оһоҕунан оттуллар мас дьиэтин макета...

Дьон | 20.09.2024 | 14:00

Дьоҥҥо туһалаах буолартан дьоллонон...

Хас биирдии киһи сиргэ төрөөн, бэйэтин аналын, бэриллибит айылгытын толорор, ситэрэр аналлаах кэлэр. Ол да иһин “Сиргэ төрөөн, киһи буолан дьоллоох этим диэҕим мин...” диэн хоһооҥҥо хоһуллан, ырыаҕа ылланнаҕа. Мин бүгүн билиһиннэрэр киһим Лукина Анна Алексеевна аам-даам тымныылаах, үлэһит-хоһуун дьоннордоох Абый оройуонун Ураһалаах нэһилиэгэр 1940 сыллаахха ыам ыйын 29 күнүгэр...

Дьон | 20.09.2024 | 12:00

Ханна да суох, хатыламмат, ураты...

(Чөркөөх түмэлигэр ыалдьыттаатыбыт)

Дьон | 20.09.2024 | 10:00

«Иистэнньэҥ баҕата байҕал курдук дириҥээн, кэҥээн иһэр эбит...»

Киһи бу орто дойдуга туох эмит дьоҕурдаах кэлэр. Бу айыллыы өбүгэттэн ситимнэнэр. Өбүгэ сатабыла, дьоҕура удьуорунан бэриллэр. Ол үтүө холобурун Таатта улууһун Игидэй нэһилиэгин олохтооҕо Марфа Нестероваҕа көрүөххэ сөп. Бүгүн кинини кытта кэпсэтиибитин сэргээҥ. – Күһүммүт барахсан номнуо кэмин ылан, тулабыт көмүс өҥүнэн ойууланна. Өр кэтэһиннэрбэккэ, тулабыт маҥан хаарынан үллүктэниэ...

Дьон | 19.09.2024 | 10:00

Николай Васильев-Харыйалаах Уола: «Санаабын хоһооммунан сайа этэбин...»

Өрөспүүбүлүкэтээҕи «Тобуруокап көмүс күһүнэ» көҥүл хоһоон түһүлгэтэ үгүс айар эйгэлээх дьону түмэн ааста. Быйылгы тэрээһиҥҥэ уопсайа 15 улуустан 223 киһи кыттыыны ылла. Ол иһигэр – 74 кыттааччы, 29 ыалдьыт, 71 истээччи, 49 тэрийээччи. Биһиги бүгүҥҥү ыалдьыппыт – 4 строкалаах хоһоону тута айыыга кыайыылаах аатын ылбыт Николай Васильев-Харыйалаах Уола. Айар куттаах...

Дьон | 13.09.2024 | 14:00

Кылабыыһа үлэтэ кыһалҕалаах дьоҥҥо ураты сыһыаны эрэйэр

Сахаларга киһини көмүү сиэрин-туомун туһунан политсыылынайдар Н.А. Виташевскай, В.Л. Серошевскай, В.М. Ионов, чинчийээччилэр А.А. Саввин, Р.И. Бравина уо.д.а. үлэлэригэр көрүөххэ сөп. Бу киһини тиһэх суолугар атаарар улахан сиэр-туом буолар. Суолтата да дириҥ – сиэри тутуһан, өлбүт киһи көмүс уҥуоҕун көтөҕөн, «анараа дойдуга» атаарыы диэн. Сахалар өлбүт киһини хайаан да сиэри-туому...

Дьон | 13.09.2024 | 10:00

Эргиччи дьоҕурдаах Бодох Балбаара

Былыр-былыргыттан ханнык баҕарар нэһилиэккэ, дьоҥҥо-сэргэҕэ ытыктанар «дьон киһитэ», эбэтэр «сир түннүгэ» дэнэр ытык кырдьаҕастар баар буолаллар. Маннык киһи туспа туох эрэ айылгылаах буолар дии саныыбын, дууһата ырааһа, дьоҥҥо ураты истиҥ сыһыана, олоҕу анааран көрүүтэ киэҥэ, дэлэгэйэ, ыалдьытымсаҕа... Оннук киһинэн Ньурба Таркаайытыгар олорор Николаева Варвара Николаевнаны ааттыахха сөп. Дьонугар-сэргэтигэр биллэринэн, Бэтэринээр...

Дьон | 12.09.2024 | 18:00

Таптал уйаламмыт ыала

Уопсастыба тутулун дьиэ кэргэн оҥорор. Бигэ олохтоох ыал олохпут уйгутун, үгэһин тутан олорор. Хаһыат бүгүҥҥү нүөмэригэр талыы-талба Таатта ыала Татьяна, Егор Неустроевтары кытта ирэ-хоро кэпсэттибит. – Татьяна Дмитриевна, ыал буолуу ийэ-аҕа алгыһыттан саҕаланар. Икки киһи сүрэх сүрэхтэринэн сөбүлэһэн, харах харахтарынан хайҕаһан олохторун холбууллар. Эһиэхэ хайдах этэй? Сэһэргэһиибитин онтон саҕалыах. –...