Тускар туһан | EXO-YKT | ЭХО СТОЛИЦЫ

Тускар туһан | 21.03.2025 | 12:00

Эт барахсан

Сааскы кэмҥэ саха киһитин уһун кыһыннааҕы хасааһа биллэ чарааһыыр. Айылҕа тымныытыгар харайа таһаарбыт аспытыттан-үөлбүтүттэн ордон хаалбыта, күн көрүүтэ уһаан, салгыҥҥа былдьатар кутталланар. Инньэ гынан элбэх хаһаастаах этин-аһын морозильникка харайар түбүккэ түһэр. Эти хайдах сөпкө уһуннук харайыахха сөбүй? Бу туһунан уонна бэрт сотору халлаан сылыйда да шашлыктыы тахсаары уйуһуйа сылдьааччыларга эти...

Тускар туһан | 15.03.2025 | 10:00

Өрөбүллэргэ ханна барабыт?

Уһун унньуктаах кыһын кэнниттэн Саха сирин олохтоохторо таһырдьа талаһабыт. Күн уһаан, халлаан сылыйан, киһи эрэ салгыҥҥа сылдьыан, оонньуон-көрүлүөн, өрөбүллэрин уратытык атаарыан баҕарар. Бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр дьыл бу кэмигэр киин куорат олохтоохторо сөбүлээн сынньанар сирдэрин испииһэктээтибит. Онно хайдах тиийиллэрин, ханнык өҥөлөр баалларын, сыаналарын, кимиэхэ чэпчэтии көрүллэрин үөрэттибит. Эрдэ быһа түһэн эттэххэ, бу...

Тускар туһан | 14.03.2025 | 18:00

Атын киһи кирэдьиит ылара бобулунна

Хас күн, нэдиэлэ аайы ИДьМ иһитиннэриитигэр дьон түөкүттэргэ, массыанньыктарга албыннатан, киирэн биэрэн, кирэдьиит ылан ыыппыттарын туһунан субуокканы, хомойуох иһин, ааҕабыт, истэ олоробут. Суумалара да аҕыйаҕа суох, ботуччу, мөлүйүөнүнэн! Дьэ бу сыл кулун тутар 1 күнүттэн дьон-сэргэ кэтэспит, кирэдьиити бэйэ бобор (самозапрет) саҥа сокуонунан, дистанционнай да буоллун, бааҥҥа да баран ылыы...

Тускар туһан | 07.03.2025 | 14:00

Сааспытын саҥа бүлүүдэлэринэн көрсүөххэ!

Үгэспинэн, күндү ааҕааччыларбар бэйэм муспут, астаабыт (сороҕун астыы да илик) сонун ырысыаптарбын бэлэх уунабын. Сааскы бырааһынньыккытыгар, көннөрү да күннэргэ астааҥ, өссө эр дьоҥҥутугар көрдөрөргүт ордук этэ. «Датский» салаат Биһиэхэ наада: • Селедка — 200 г; • дьаабылыка — 0,5 уст.; • хортуоппуй — 2 уст.; • луук – аҥаара; •...

Тускар туһан | 07.03.2025 | 10:00

Ырарга турунуохха!

Уһун кыһыҥҥы күннэргэ, саҥа дьыллааҕы өрөбүллэргэ хаһааммыт сыабытын, хаһабытын аччатар туһунан толкуйдуур кэм оруобуна баччаларга саҕаланар. Сааскы чараас таҥаһы кэтээри, муодунай кууркаларга батаары, ону баттаспытынан сайыммыт да чугаһаан ырар туһунан толкуйдуур кэммит кэллэ ээ, кыргыттар! 10.000 хардыы туһунан киһи аймах бары да билэбит, ол гынан ону күн аайы хаамар киһи...

Тускар туһан | 06.03.2025 | 18:00

Тапталы көрсөр хаһан да хойут буолбатах...

Билигин биэс уонун ааспыт дьахтары киһи кырдьыбыт, буорайбыт диэн көрбөт. Сорохтор этэллэринэн, бу – көмүс саас, олоҕуҥ дьэ саҕаланар, бэйэҥ тускар олороруҥ кэлэр. Оннук эрэ буоллун! Бүгүн ааҕааччыларбытыгар, кэрэ аҥаардарга уйулҕа үөрэхтээхтэрэ 50 саас кэннэ тапталы көрсүөххэ сөбүн, онуоха наадалаах сүбэлэрин бэчээттиибит. Таптал киһини соһуччу ханна эрэ буолбакка, соһуччу кэмҥэ...

Тускар туһан | 02.03.2025 | 12:00

Хапытаалынай өрөмүөн

РФ Дьиэ-уот кодексатын 169 ыст. 1 ч. элбэх кыбартыыралаах дьиэҕэ киһи олорор уонна олорбот помещениеларын бас билээччилэр уопсай баай-дуол хапытаалынай өрөмүөнүгэр ый аайы усунуос төлүүллэр. Киирбит харчы хаарбах уонна саахалланар туруктаах дьиэттэн көһөрүү бырагырааматынан дьиэни көтүрүүгэ туһаҕа тахсар. Онон, уопсай уонна элбэх кыбартыыралаах дьиэҕэ олорооччулар, ол дьиэбит өрөмүөнэ сотору дуу,...

Тускар туһан | 01.03.2025 | 10:00

Тимир көлөлөөхтөргө

Эрдэ төлөһөөччүгэ – чэпчэтии Суол быраабылатын (ПДД) кэһэн ыстарааптаннахха, эрдэ төлөһөр ордук. Ыстыраап анаммытын кэнниттэн 30 күн иһинэн төлөөччү 25% чэпчэтиинэн туһанар. Ол эрээри итинник чэпчэтии бары көрүҥ кэһиигэ дьайбат. Холобур, арыгы иһэн баран түбэһиигэ уонна сорох көрүҥҥэ быраабыланы иккистээн кэһэн түбэстэххэ, дьайбат. Ыстыраап анаммытын кытта сөпсөспөт буоллахха Суолга турар...

Тускар туһан | 21.02.2025 | 10:00

Минньигэстик аһааҥ

Минньигэстик астаммыт ас диэн эр киһи тутан-хабан буһарбыта буоларын уонна саха эр киһитин сүрэҕин-быарын ортотунан ордук булт аһа киирэрин үгүс кэрэ аҥаар билинэр. Онон бүгүн, Аҕа дойдуну көмүскээччи күнүн көрсө, икки куобаҕы биирдэ «астаан», повар идэтигэр эҥкилэ суох үлэлээн кэлбит Иннокентий Тарбахов айан-тутан таһаарбыт бүлүүдэлэрин билиһиннэрэбит. Хаас соркуойа Ханнык баҕарар...

Тускар туһан | 19.02.2025 | 10:00

Каартанан эбэтэр QR-куодунан төлүүр туох уратылааҕый?

Бу туһунан Арассыыйа Үпкэ министиэристибэтин Үп научнай-чинчийэр институтун «Моифинансы.рф» бырайыагын эксперэ Николай Дмитриев сиһилии кэпсиир. QR-куодунан төлүүргэ баан каартата ирдэммэт. Баан сыһыарыыта эбэтэр каартаны терминалга уурбакка төлүүр сыһыарыы (СБПэй уонна да атыттар) ити куод иһигэр кистэммит иһитиннэриини ааҕаллар, онон төлөбүрү каартата да суох оҥоруохха сөп. QR-куод уруһуйугар элбэх иһитиннэрии кистэнэр...

Тускар туһан | 15.02.2025 | 12:00

Үбү-харчыны мунньунуу сүрүн быраабылалара

Аныгы үйэҕэ харчы уурунар уустук соҕус. Кирэдьиит, ипотека хабалатыгар киирбит дьон хамнастара үксүн утары бара турар. Оттон быыкаа биэнсийэ туохха да тиийбэт курдук. Арай чопчу сыалы-соругу ситиһэргэ тус үп былаанынан сирдэтиннэххэ, син кыаллыан сөп эбит. Онуоха идэлээх дьон сүбэлэрин тускутугар туһаныҥ. Бастакы хардыы – сыал-сорук туруорунуу Бастаан сыалгын-соруккун чопчу быһаарын....

Тускар туһан | 08.02.2025 | 12:00

Сибэкки кэрэтэ чэлгийдин!

Киһи – ийэ айылҕа оҕото. Тыа ыраас салгына, үүнэр ото-маһа, үүнээйитэ барыта киһиэхэ үтүөнэн дьайар, күүскэр – күүс, кыаххар кыах эбэр. Оттон ааттыын “аҕыс ый кыһыннаах” тымныы дойдуга, буолаары буолан, олохпут үгүс өттүн салгына суох таас дьиэҕэ атаарар куорат дьонугар үүнээйигэ, сибэккигэ тардыһыы – улахан. Кимиэхэ эрэ дьиэ сибэккитин, үүнээйини...

Тускар туһан | 07.02.2025 | 14:00

Тапталлааххын күндүлүүргэр туһаныаххын сөп

Дьиҥ таптыыр киһи сүрэҕэ сөбүлээн, санаата тардыһан холбоспут (биитэр холбоһоору сылдьар) тапталлаах доҕорун өйүүр-убуур, өрүү да үөрдэ, сэргэхситэ сатыыр. Онуоха “дьахтар, эр киһи үлэтэ” диэн найылыы, араара барбат, кыаҕа тиийэринэн, тугу сатыырынан көмөлөһөр дьүккүөрдээх. Оттон сорохтор сыл-хонук аастаҕын аайы, таптыыр киһилэрин күннэтэ көрө үөрэнэн, сонуннара ааһан, барыта буолуохтааҕын курдук ылынан,...

Тускар туһан | 24.01.2025 | 12:00

Эттэн сонун уонна судургутук астанар бүлүүдэлэр

Билигин хас биирдии ыалга эт дэлэй кэмэ. Бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр эт эгэлгэтиттэн сонун уонна судургутук астанар бүлүүдэлэр ырысыаптарын бэлэмнээтибит. Лаваш сыттыктаах сибиинньэ этэ Туох наадата: - сибиинньэ этэ – 400 г; - чараас лаваш (көнө муннуктаах икки лиис) – 200 г; - сымыыт – 1 уст.; - орто кээмэйдээх моркуоп –...

Тускар туһан | 24.01.2025 | 10:00

Смартфоммут үйэтин уһатабыт

Билигин, сыана күн-түүн үрдүү турар кэмигэр, киһи эрэ барыта төлөпүөнүн санаатаҕын аайы уларытар, саҥаттан саҥа смартфону атыылаһар кыаҕа суох. Омук дойдуларыгар оҥоһуллан кэлэр тэриллэрбит алдьанан хааллахтарына, бу санкция саҕана, өрөмүөннэтэргэ сапчаас булар да уустук буолла. Дьиҥэр, сыа-сым курдук тутан, харыстаан илдьэ сырыттахха, төлөпүөн үйэтин төһө эмэ уһатыахха сөп эбит. Ону...

Тускар туһан | 11.01.2025 | 14:00

Тумуу тумнарыгар тугу тутуһуохха

Тымныы сатыылыыр кэмнэригэр иммунитет бэлэмэ суох буолан, кыра да үргүөргэ үрдэриэххэ, тымныйан ыалдьыахха сөп. Бу кэмнэргэ тумуулааччы, сөтөллөөччү үксүүр. Хайдах бэйэни харыстаныахха, эрдэттэн көрүнэ сылдьыахха сөбүй? Уугун хана утуй Ханнык да ыарыыттан абырааччынан, түргэнник атахха туруорааччынан сөптөөхтүк утуйуу буолар. Ситэ утуйбакка уутугар аҥаарыйан арыычча уйутта сылдьар киһи ээл-дээл буоларын таһынан,...

Тускар туһан | 11.01.2025 | 12:00

Хабараан тымныыттан харыстанарга сүбэлэр

Тохсунньу ый – дьыл оройо, тымныы өрөгөйө. Кириһиэнньэ тымныылара турар, кыһыммыт тыына сытыырхайар кэмнэригэр сыыһа туттан тымныйбат, сыыстарбат курдук ханнык сүрүн быраабылалары тутуһуохха нааданый? Иҥэмтиэлээхтик аһаа Эт-хаан таһаарар сылааһа, биллэн турар, тугу аһыырбытыттан тутулуктаах. Сыа-арыы энергияны сүрүн үөскэтээччи буолар. Арыылаахтан туттунааччылар белок аһы – эти хото сиэхтэрин сөп. Маны тэҥэ...

Тускар туһан | 28.12.2024 | 14:00

Тоҥ балыгы хайдах талабыт?

Саха сиригэр үксүн чыыр, тууччах, муксуун, уомул балыгы тоҥнуу сииллэр. Сорох улуустарга дьарҕааны, бэл, күндүөбэйи кытта кыһаллар. Илбиркэй, саһархай, хара бээтинэлэрдээх, бэйэтин быһыытын сүтэрбит балык буоллаҕына, атыыласпат ордук. Бу аата хат-хат ирэн-тоҥон, номнуо эргэрбит балык. Эргэ балык киһи муннун саба биэрэр ураты сыттаах, тутан көрдөххө, арыынан биһиллибит курдук таһыгар сыалаах...

Тускар туһан | 21.12.2024 | 10:00

Саҥа дьылы хайдах көрсөҕүн да...

2025 сылы хайдах сөпкө көрсөр, тугу таҥнар, ас-үөл, бэлэх туһунан күндү ааҕааччыларбытыгар анаан сүбэлэри хомуйдубут. Саҥа дьылы ханнык өҥүнэн көрсөбүт? Моҕой сылыгар ким хайдах өҥнөөх таҥаһы кэтэн көрсөрүн туһунан кэпсиэхпит (тылбаастаммат өҥнөрү бутуйбат туһуттан, бэйэтинэн ыыттыбыт). Кэрэ аҥаардар өҥнөрө: • саамай кэтэ сатыахтаах өҥнөргүт — от күөҕэ, дэгэтэ арааһынай: изумруднай,...

Тускар туһан | 09.12.2024 | 23:48

«Күн төгүрүк алаадьыта» ырысыаптар

Лабырык (уоһах алаадьыта) Састааба: – 800 мл ынах уоһаҕа; – 1ч. нь. туус; – 650 г бурдук; – 40 мл мас арыыта. Уоһахха туус кутабыт, бурдук эбэн ытыйабыт. Тиэстэ хойуута блины тиэстэтини курдук буолуохтаах. Хобордооҕу мас арыытынан сотобут, тиэстэни халыччы кутан баран, духуопкаҕа 180-200 кыраадыска уурабыт. Лабырык үллэ буһар. Буспутун...

Тускар туһан | 16.11.2024 | 12:00

Эмиэ кыһын... Эмиэ түннүк айдаана

Кыһын аайы бу кэмҥэ элбэх кыбартыыралаах дьиэлэр олохтоохторун бассаап бөлөхтөрө оргуйа түһэр – «түннүкпүт эрэйдээтэ» диэн буолар. Көлөһүннүрэр, кырыарар (өссө ол туран кэлин түүнүгүрэн тахсар кутталлаах), аны туран күүскэ үрэр, дьиэбит тымныы диэн муҥатыйыы элбиир. “Буруй эрэ Моттойоҕо” диэбиккэ дылы, сорохтор дьиэни туппут тэрилтэни санаан кэлэ-кэлэ мөҕүттэллэр, ол быыһыгар: «Сэбиэскэй...