Тускар туһан | EXO-YKT | ЭХО СТОЛИЦЫ

Тускар туһан | 04.12.2021 | 12:07

Саҥа 2022 сылы көрсөргө бэлэмҥин дуо?

Күүтүүлээх-кэтэһиилээх 2022 сылбыт үүнэрэ ыйы кыайбат эрэ кэм хаалла. Дьиэни хайдах киэргэтэбит, тугу таҥнабыт, астыыбыт диэн ыйытыылар элбэх киһини долгутар буолуохтаахтар. Онон биһиги эрдэттэн бэлэмнэнэ, толкуйдуу сылдьыҥ диэн күндү ааҕааччыларбытыгар сүбэ-ама бэчээттииргэ быһаарынныбыт. Кэлэр сыл бэлиэтэ – Халлаан күөх өҥнөөх Баабыр. Кинини манньытар, киниэхэ ис буолар инниттэн, сылбыт ситиһиилээх ааһарын...

Тускар туһан | 21.11.2021 | 12:00

Эһэ ытыырын көрбүтүм...

Бу түбэлтэ туһунан ааспыт үйэ 80-с сылларын саҥатыгар кырдьаҕас булчуттан истэн турардаахпын. Баһылай диэн ааттаах кырдьаҕас оччолорго 70-ун ааспыт этэ, мин 30-чалааҕым. Сэтинньи ыйга уоппуска ылан дэриэбинэттэн уонтан тахса көстөөх сиргэ атынан бултуу таҕыстыбыт. Үүтээммитигэр ортотугар хонон тиийдибит. Айаннаан иһэн булт суолун арааһын көрдүбүт. Тайах суола хас үрүйэ, үрэх аайы...

Тускар туһан | 21.11.2021 | 11:00

Уһааттаах дьордьомоһуттар

Ааҕааччыларбар тиэрдиэхпин баҕарар кэпсээним 1990-1991 сылларга буолбута. Оччолорго Сойуус баар, сопхуостар тигинэччи үлэлии тураллар, дьон-сэргэ этэҥҥэ олорор, астаах-таҥастаах кэмэ. Кэргэним суоппар идэлээх, сопхуос “Урал” лесовоз массыынатыгар үлэлиир, мин бастакы уол оҕобор олоробун. Атырдьах ыйа этэ. Дьон өрөбүл аайы, үлэлэриттэн быыс-арыт булан, бары сир астыыллар. Билиҥҥи курдук тыаҕа тахсан ыалларгын, илин-арҕаа...

Тускар туһан | 18.11.2021 | 17:30

Сахам сылгыта эмтиэкэ

Саха киһитэ сыспай сиэллээх сылгытын кытта төһөлөөх олох ыарахаттарын эҥээрдэринэн тэлэн кэлбиттэрэ буолуой?! Ол туоһутунан былааҕы өрө туппут, холорук туман быыһынан аллаах атынан айаннатан иһэр саха үйэлэри уҥуордаан, билигин биһиги Сахабыт сирин дьаралыга буоллаҕа. Сылгы барахсан кыргыстаах, эйэлээх да кэмнэргэ сахаҕа арахсыспат аргыһа, миинэр миҥэтэ, иҥэмтэлээх аһа, таҥнар танаһа. Онон...

Тускар туһан | 15.11.2021 | 19:00

Чараас мууска сэрэхтээх буолуҥ!

(Ууттан хайдах быыһаныахтаахпытый?)

Тускар туһан | 15.11.2021 | 18:00

Эпэрээссийэҕэ тиэрдибэт ордук

Өрөспүүбүлүкэтээҕи харах клиническэй балыыһата социальнай ситимнэргэ араас тиэмэҕэ кэпсэтиилэри, быһа эфирдэри тиһигин быспакка ыытар. «Киин куорат» хаһыаппыт ааҕааччыларыгар үрдүк категориялаах оҕо офтальмолога, клинико-диагностическай салаа бырааһа Светлана Николаевна Потапова сүбэлэрин кылгатан таһаарабыт. Бастакы хардыы – Биһиэхэ приемҥа “Госуслуги” портал нөҥүө эбэтэр колл-кииҥҥэ эрийэн суруйтарыаххытын сөп. Клинико-диагностическай салаа быраастара сарсыарда 8.30 чаастан...

Тускар туһан | 07.11.2021 | 19:30

Минньигэстик аһааҥ

Саха киһитэ убаһа этин сиикэйдии, буһаран да сиирин сөбүлүүр. Өбүгэ саҕаттан кэлбит аспыт көрүҥэ уларыйан, арааһа элбээн иһэр. Сылгы иһиттэн салаат Сылгы иһэ – 500 г; Эриэппэ луук – 1 устуука; Моркуоп – 3 устуука бөдөҥ (кыра буоллаҕына эбиэххитин сөп); Оҕурсу – 1-2 устуука (төһө баҕараргытынан). Сылгы иһин өр, сымныар...

Тускар туһан | 07.11.2021 | 18:30

Доруобуйа холбукатыттан сүбэлэр

Коронавирустан, пневмонияттан эмтиир айылҕа эмэ Бэс иннэлэрин ортотунан быһыта кырыйталанар, оргутуллар уонна ол паарыгар соттору бүрүнэн олорон куҥҥэ үстэ-түөртэ 10 мүнүүтэ устата тыыныллар. Ыалдьыбыт уонна итинник эмтэммит дьон этэринэн, 2-3 күнүнэн үтүөрдэр үһү. Өссө чэй курдук оҥостон иһэллэр, күөмэй сайҕаналлар эбит. Бэйэни көрүнүү Отон хатаалы суох оҥорорго, сирэй өҥүн тупсарарга,...

Тускар туһан | 07.11.2021 | 18:00

Инбэлиит көмө ылара судургу буолла

Бырабыыталыстыба инбэлиит дьон реабилитацияны ааһалларыгар аналлаах техническэй сириэстибэни уонна атын өҥөлөрү ылар бэрээдэктэрин судургутутан биэрдэ. Инбэлиит чөлүгэр түһэригэр аналлаах техническэй сириэстибэни уонна да атын көмөнү ыларыгар туһааннаах докумуоннарын судаарыстыбаннай өҥө порталын нөҥүө биэриэн сөп. Докумуоннарын сканердаан баран, сайабылыанньатын кытта уган, социальнай көмүскэл уорганнарыгар электроннай көрүҥүнэн ыытар. Тустаах тэрилтэ сайаапкатын көрдөҕүнэ,...

Тускар туһан | 07.11.2021 | 17:30

2022 сылтан кумааҕы больничнай суох буолар

2022 сыл тохсунньу 1 күнүттэн Арассыыйа үрдүнэн кумааҕы больничнай суох буолар, быраастар бу докумуону электроннай эрэ көрүҥүнэн биэрэр кыахтаныахтара. 2017 сыл от ыйын 1 күнүттэн медицина тэрилтэлэригэр “Электронный листок нетрудоспособности” диэн бырайыак олоххо киирэн барбыта. Социальнай страхование пуондата иһитиннэрбитинэн, билигин Саха сирин үрдүнэн 86 медицина тэрилтэтэ больничнайы электроннай көрүҥүнэн биэрэр,...

Тускар туһан | 31.10.2021 | 11:00

Кыһыҥҥы таҥас-сап сыаната төһө буолла?

Истээх таҥаһы-сабы төһө сыанаҕа кэтэн кыһыммытын туоруурбутун билээри, атыы-эргиэн кииннэрин, ырыынактары кэрийэн, ону тэҥэ интэриниэт, инстаграм маҕаһыыннарга өҥөйтөөн, тэҥнээн көрдүбүт. «Столичнай» ырыынак «сиэрдээх» сыаналара Боростуой пуховик – 7000-10000 тыһ. солк. тиийэр. Биллэр бренд репликалара – 7500-8000 солк. Туһанааччылар ортолоругар киэҥ биһирэбилинэн туһанар “Баск”, “Канада Гус” кууркаларын сыаната – 6000-9000 тыһ....

Тускар туһан | 31.10.2021 | 10:30

Олох бары түгэннэригэр

Олоҕу хаачыстыбалаахтык олорор туһуттан сылы эргиччи үөрэнэр, үлэлиир эбэтэр пиэнсийэҕэ тахсан көҥүл олоҕу кэтэһэр наадата суох эбит. Сороҕор 10-ча мүнүүтэтэ даҕаны олохпут суолтатыгар сабыдыаллыыр кыахтаах. Киэҥ эйгэҕэ саҥара-иҥэрэ, кэпсии таҕыстаххытына, куруук уулаах буолуҥ. Тылгытын умуннаххытына, ыстакааннаах уугутуттан иһиҥ. Оччоҕуна ким даҕаны умнан кэбиспиккитин билиэ суоҕа, оттон эһиэхэ өссө аҕыйах бириэмэ...

Тускар туһан | 31.10.2021 | 10:00

Дьиэ хаһаайкаларыгар сүбэлэр

Джинсы ыстаан өҥүн харыстыыбыт Аан дойдуга хас биирдии иккис киһи джинсы ыстааны сөбүлээн кэтэр эбит. Кэтэргэ судургу уонна, саамай сүрүнэ, ханнык баҕарар өҥү-дьүһүнү кытта дьүөрэлэһэр. Ол эрээри сорох ыстааннар өҥнөрө наһаа түргэнник кубарыйан хаалар. Төһөнөн өр тирии курдук кэтэҕин да, соччонон өҥө сүтэр, өлбөөдүйэр. Оннук буолбатын туһугар джинсы ыстааны маҕаһыынтан...

Тускар туһан | 25.10.2021 | 16:00

Утуйар балаһыанньа тугу кэпсиирий?

Киһи ханнык балаһыанньаҕа сытан утуйара тус хаачыстыбатын, майгытын, кыһалҕатын кэпсиир. Биллэн турар, түүнү быһа биир сөбүлүүр балаһыанньабытыгар утуйбаппыт гынан баран, тоҕо эрэ соннук уһуктан кэлэбит. Холкутук сытыы Бу позаны таптааччылар, быраабыла курдук, бэйэлэригэр эркин курдук эрэллээх дьон. Ол гынан баран сороҕор наһаа көнө майгылаах буоланнар, сыыһа-халты тутталлара баар суол. Оттон...

Тускар туһан | 25.10.2021 | 15:00

Настарыанньа көтөҕөргө

Дьоҥҥо көмөлөс Соҕотох эмээхситтэргэ-оҕонньотторго, тулаайах оҕолорго, хаһаайына суох кыылларга кыра да буоллар тугунан эмэ көмөлөстөххүнэ, бэйэҥ астыныаҥ. Тугу эмит атыылас, бэйэҕин үөрт Киһи кыраны да атыыластаҕына, оҕо курдук үөрэр. Баҕа санаа ухханыгар ылларан , түбүк, бытархай кыһалҕа туһунан умна быһыытыйар. Ситиһиигин аах Көмпүүтэри үчүгэйдик баһылаатыҥ? Ыйааһыҥҥын 5 киилэни холкутук бырахтыҥ?...

Тускар туһан | 25.10.2021 | 14:30

Сирэйи ааҕыы

Уһун муруннаах киһи – тус бэйэтин эрэ көрүнэр киһи. Көнө, уһун муруннаах – өйдөөх киһи. Уһун мурунугар өҥүргэһигэр бөкчөгөрдөөх киһи – бэйэтин үрдүктүк туттунар, кэдэрги санаалаах. Кылгас муруннаах киһи – аһаҕас дууһалаах. Кэтит муруннаах киһи – үтүө санаалаах, чанчарык туттунуулаах. Мурунун төбөтө хотой тумсунуу умса түһүүлээх киһи – албын-көлдьүн, сороҕор...

Тускар туһан | 25.10.2021 | 14:00

Саахалга түбэспэт туһугар

Суолга буолар араас соһуччу түгэннэри этэҥҥэ туоруурга массыынаҕыт эрэ буолбакка, бэйэҕит туруккут эмиэ үчүгэй буолуохтаах. Психологтар этэллэринэн, кирдээх массыынаны ыытан иһэр киһи настарыанньата түһэр, ньиэрбинэйдиир, киҥнэнэр. Оттон статистика көрдөрөрүнэн, хараллыыта суох массыыналар суолга тахсар быһылааҥҥа үс төгүл чаастатык түбэһэллэр. Табахсыт ыытааччылар табах тардыбат дьоннооҕор икки төгүл чаастатык саахалланаллара биллэр. Чинчийиилэр...

Тускар туһан | 24.10.2021 | 13:00

Доруобуйаҕа туһалаах бүлүүдэлэр

Билигин “ПП” диэн тылы үгүстүк туттабыт, сөпкө аһааһын муодаҕа кубулуйда. Сыата-арыыта, саахара суох ас хоччоххой, сымсах дии саныыр сыыһа. Бүгүн аҕыйах калорийдаах уонна доруобуйаҕа туһалаах ас ырысыаптарын түмэн таһаарабыт. Хаппыысталаах бөрүөк Нуучча куукунатын үгэс буолбут бүлүүдэтин астыырга үксүн доруоһа, саахар, олус элбэх сымыыт, бурдук туттуллар. Оттон бу ырысыапка доруоһа, саахар...

Тускар туһан | 24.10.2021 | 11:00

Тыҥырахпытын тупсарабыт

Тыҥырах хас да араҥа кератинтан турар. Араас химическэй сууйар сириэстибэлэри үгүстүк туһанар дьон тыҥырахтара кэбириир, тостор. Уу хаачыстыбата мөлтөҕүн эбэн кэбиһиэххэ. Аны туран, сааһыран истэх аайы тыҥырах туруга эмиэ мөлтүүр. Онон тыҥырахпытын көрүнэ сылдьарбыт тоҕоостоох. Маныаха дьиэ усулуобуйатыгар туһаныллар бастыҥ ньымалары сүбэлиибит. Оливка арыыта. Тыҥырах кытыытыгар үүнэр тириини сымнатар, тыҥыраҕы...

Тускар туһан | 24.10.2021 | 10:00

Баттаҕы уһатар, хоһоҕону сүтэрэр судургу ньыма

Дьаабылыка уксууһа норуокка олус туһалааҕынан биллэр. Көннөрү шампунь кыайбатын кыайар дииллэр. Кырдьыга даҕаны, аныгы бородууксуйалары тугунан-тугунан оҥороллоро биллибэт. Эбиитин экологиябыт айгыраан, дьон доруобуйата мөлтүүр, кэбириир. Бу абыраллаах уксуус хоһоҕону сүтэрэр, баттаҕы уһатар, кылабачытар, сымнатар күүстээх. Аптаах сириэстибэ туһатын ааҕан сиппэккин, төһө баҕарар уһуннук субурутуохха сөп. Онтон бэрт аҕыйаҕы билиһиннэрэбит. Баттаҕыҥ...

Тускар туһан | 19.10.2021 | 15:00

Ууллубут ынах арыыта

Элбэх ыарыыга эмп буолар. Кини төһө да өр сыттар буорту буолбат, эмтиир күүһэ өссө улаатар. Ууллубут арыыны сарсыарда аайы 1 ч.нь. иһэ сырыттаххытына хааҥҥыт тупсар, инсульт, инфаркт, сүрэх ыарыытын куттала быдан аччыыр. Бронхит, тыҥа ыарыытыгар эмиэ үчүгэй. Ис-үөс, оһоҕос ыарыытын эмтиир. Ис өттүгүттэн сымнатыы барар. Кууран-хатан кырдьан барбыт эт-хаан аһаан,...