Тускар туһан | EXO-YKT | ЭХО СТОЛИЦЫ

Тускар туһан | 11.06.2021 | 10:37

Түөрт уон саастарын ааспыт үгүс киһи төбө ыарыытын, мэйии эргийиитин, умнуган буолууну, сэниэ эстиитин эттэринэн-хааннарынан билбит буолуохтарын сөп. Биричиинэтэ биллэр. Мэйии үлэтигэр кэһиллии тахсан эрэр сибикитэ. Онуоха мэйии сөбүлүүр астарын рациоҥҥа киллэрэр туһалаах. 1. Балык. Нэдиэлэҕэ кырата үстэ, өссө ордуга күн аайы 100-150 г сиэниллиэхтээх. Муора балыгар элбэх микроэлемент баар,...

Тускар туһан | 11.06.2021 | 10:33

Сөпкө аһыаҕыҥ, уһун үйэлэниэҕиҥ

Саха өрөспүүбүлүкэтин 3 №-дээх өрөспүүбүлүкэтээҕи балыыһа поликлиникатын эндокринолог бырааһа Станислав Ивановтан киһи уойуутун уонна сахарнай диабет туһунан кэпсииригэр көрдөстүм. Сахарнай диабет ыарыылаахтар күн-түүн элбээн иһэллэр. Урукку кэмҥэ 45-тэн саҕалаан ыалдьар буоллахтарына, билигин 35 саастаах дьон эрэйдэнэллэр. Ол биричиинэтэ биллэр: олох укулаата, ас састааба уларыйыыта уонна дьон хамсаныыта (гиподинамия) аҕыйаабыта буолар....

Тускар туһан | 09.06.2021 | 19:59

Абитура чугаһаата! Бэлэмҥин дуо?

Абитура чуһаата. Эмиэ биир эппиэттээх, тиритиилээх-хорутуулаах, сүүрүүлээх-көтүүлээх кэм тиийэн кэллэ. Быйылгы үөрэххэ туттарсааччылар тугу билиэхтээхтэрий? Докумуоннары тутар киин  хамыыһыйа хайдах үлэлиирий? Туттарсыыга туох докумуоннар ирдэнэллэрий? Бу уонна атын да ыйытыыларга хоруйу мантан аллара ааҕыҥ. Бэлиэтээн эттэххэ, Дьокуускай куорат оскуолаларын быйыл 11 кылааһы уопсайа 2180 оҕо бүтэрэр. Онтон 205 выпускник «Үөрэххэ...

Тускар туһан | 06.06.2021 | 16:14

Күн буортулаах сардаҥаларыттан сатаан харыстаныахха

Күҥҥэ умайар, күҥҥэ аллергиялыыр, тириилэрин быһа сиэтэр дьон ахсаана сыл аайы эбиллэ турарын дерматолог быраастар бэлиэтииллэр. Күн күүскэ тыгар буолбутун, сир шарын хаҕа чарааһаабытын туһунан үгүс учуонайдар суруйаллар. Күн сыралҕаныгар сылаанньыйар, уһуннук загаардыыр, дьиҥэ, доруобуйаҕа улахан буортулаах. Онон күнтэн харыстана үөрэниэхтээхпит. Туох буортулааҕый? Соҕуруу баран муораҕа сөтүөлээн, загаардаан кэлэр дьон...

Тускар туһан | 05.06.2021 | 21:30

Оҕо сынньалаҥа: төлөбүр аҥаарын хайдах төннөрөбүт?

Кырдьык, төрөппүт эрэ барыта оҕотун сынньалаҥ лааҕырыгар ыытар кыаҕа суох. Сыана күн-түүн үрдүү турар. Онуоха эбии кэлэр-барар бырайыаһы уйунуоххун наада. Аны элбэх оҕолоох буол. Арай судаарыстыба саҥа өйөбүлүнэн туһаныахпытын сөп. Ыам ыйын 25 күнүттэн сайыҥҥы сынньалаҥ лааҕырдарыгар путёвка сыанатын 50 % төнүннэриэххэ сөп. Бу “Биир ньыгыл Арассыыйа” партия этиитин РФ...

Тускар туһан | 05.06.2021 | 21:27

Босхо гаастааһын киириэҕэ

Бэс ыйын 1 күнүгэр Госдуумаҕа үс ааҕыыны ааһан, Арассыыйаҕа гаастааһын таһымын үрдэтэр сыаллаах тэрээһиннэр “дорожнай каарталара” ылылынна. Бу сокуоҥҥа олоҕуран, гаас Арассыыйа олохтоохторугар босхо холбонуохтаах. Саҥа ылыллыбыт докумуоҥҥа этиллэринэн, Биир кэлим гааһынан хааччыйар систиэмэ олохтонуохтаах (“Газпром”).  “Газпром” хампаанньа суох сиригэр региональнай оператор тэриллиэхтээх – манна саамай бөдөҥ гааһынан хааччыйар тэрилтэ...

Тускар туһан | 05.06.2021 | 21:26

Ипотекаттан 450 тыһ. солк. көҕүрэтиэххэ сөп

Элбэх оҕолоох ыал ипотекатыттан 450 тыһ. солк. көҕүрэтиэн сөбүн билэҕит дуо? Бу Ийэ да, Дьиэ кэргэн да хапытаала буолбатах. 2019 сыллаахха олохтоммут, элбэх оҕолоох ыаллары өйүүргэ туһуланар көмө.   Көмөнөн туһаныахтарын сөп: Ийэ эбэтэр аҕа, 01.01.2019-31.12.2022 сс. Үһүс эбэтэр төрдүс уонна онтон элбэх оҕоломмут буоллахтарына. Арассыыйа гражданнара буолбатах оҕолор ааҕыллыбаттар....

Тускар туһан | 05.06.2021 | 21:25

Саҥа босуобуйалар бигэргэннилэр

Соторутааҕыта хат дьахталларга уонна 8-тарыттан 17 саастарыгар диэри оҕолорун соҕотох иитэр төрөппүттэргэ саҥа босуобуйалар тустарынан сокуон бигэргэтилиннэ. Бу икки босуобуйа олох таһымын алын кээмэйигэр эппиэттээбэт дохуоттаах ыалларга, ол аата кыамматтарга эрэ ананар. Саҥа сокуон Госдуумаҕа үһүс ааҕыыны ааста, Федерация Сэбиэтэ өйөөтө, Бэрэсидьиэн илии баттыыра хаалла.   Хат дьахталларга ый аайы...

Тускар туһан | 31.05.2021 | 12:21

Табахтан аккаастанарга норуот ньымалара

Бүгүн, ыам ыйын 31 күнэ – аан дойдуга табахтан аккаастанар күн. Бу күнү 1988 сыллаахха Аан дойдутааҕы доруобуйа харыстабылын тэрилтэтэ олохтообут. Сыл ахсын табахтан аккаастанар күҥҥэ үгэс быһыытынан куһаҕан дьаллыгы кытта охсуһар араас аахсыйалар, табах буортутун туһунан өйдөтөр бэсиэдэлэр буолаллар.   Аан дойдутааҕы доруобуйа харыстабылын тэрилтэтин дааннайдарынан, табах тардыы мөлтөх...

Тускар туһан | 24.05.2021 | 18:43

Моҥкуруут туһунан өссө биирдэ

Физическэй сирэй моҥкуруукка барарын туһунан сокуон 2015 сыллаахтан олоххо киирбитэ. Иэстэрин кыайан төлөөбөт биирдиилээн дьону, предпринимателлэри моҥкуруукка ыытыы туһунан сокуон кинилэри иэстэриттэн төлөрүтэр, ол аата олоҕу чэпчэтэр кыахтаах. Федеральнай сокуоҥҥа олоҕуран, ким баҕарар (биирдиилээн киһи эбэтэр предприниматель) моҥкуруут буолбутун туһунан суут нөҥүө билиниллиэн сөп. Бастаан төһө иэстээххитин суоттанаҕыт. Моҥкуруукка барыы...

Тускар туһан | 24.05.2021 | 18:43

Социальнай хантараак диэн тугуй?

Социальнай хантараак диэн судаарыстыба кыаммат араҥаны, аччыгый дохуоттаах дьиэ кэргэни уонна гражданнары өйүүр миэрэтэ. Олох охсууларыттан, ыарахан балаһыанньаттан тахсарга көмө буолар сыаллаах.    Кыаммат араҥа (дохуоттара олох таһымын алын кээмэйиттэн кыра дьон) Социальнай харысхал управлениетыгар тиийэн социальнай хантараак түһэрсэллэр уонна харчынан көмө ылаллар. Сайаапканы судаарыстыбаннай уонна муниципальнай өҥөлөр порталларын көмөтүнэн...

Тускар туһан | 24.05.2021 | 18:42

Сири атыылаһарбытыгар тугу бэрэбиэркэлиэхтээхпитий?

Тутуу сезона саҕаланна. Дьон дьиэ туттар сирин атыылаһарыгар бастаан туохха болҕомто ууруохтааҕый, тугу бэрэбиэркэлиэхтээҕий? Бу туһунан кылгастык уонна өйдөнүмтүөтүк сир боппуруостарыгар үлэлиир юрист Александра Портнягина (@aleksandra_portnyagina) кэпсиир: – Сир кимиэнэ буоларын туоһулуур докумуоннары таһынан, бастатан туран, ЕГРН-тан сиһилии выписка сакаастыыгыт. Манна, баар буоллаҕына, хааччахтар уонна толук, солуок ууруллуу туһунан информация...

Тускар туһан | 22.05.2021 | 09:02

Кустан сонун бүлүүдэлэри астааҥ

Бу күн хас биирдии саха ыала булт аһын амсайаллар, ордук кус миинин иһэллэрин ордороллор, айылҕалыын алтыһалларын сөбүлүүллэр, тэлгэһэлэрин арыылаах, алгыстаах алаадьынан күндүлүүр, салама ыйыыр үгэстээхтэр. Онон, Сахабыт сирин ытык-мааны дьоно-сэргэтэ, Ньукуолуммутун уруйдуу-айхаллыы көрсүөҕүҥ! Үөрүү-дьол аргыстастын, ситиһии, табыллыы доҕордостун!   Булчуттарга кылгас сүбэ: Уу көтөрүн (куһу, хааһы, андыны), ойуур көтөрүн (улары,...

Тускар туһан | 22.05.2021 | 08:55

Эдэр сааһыкка сүбэлэр

Мончуугу «тупсаран» оҥоруу Куорат да, тыа да булчуттара мончууктарын бэрийэллэр,  араастаан була сатыы-сатыы сиэдэрэйдик кырааскалыыллар, сааларын субу-субу ыраастыыллар, түннүк нөҥүө кыҥаан көрөллөр. Түгэни туһанан диэбиккэ дылы, эдэр, саҥа саҕалаан эрэр кусчуттарга аҕыйах сиэрдээх сүбэни биэриэхпин баҕарабын. Сорохторо дьээбэлээх-хооболоох буолуохтара эрээри, син сүбэ аата сүбэ, булт кэпсээннэрэ элбэх хойуу кыраасканы, тууһу-туманы...

Тускар туһан | 22.05.2021 | 08:53

Айылҕабыт дьикти күүстээх

(Норуот эмчитэ Эбээ Өлөөнө сүбэтэ)

Тускар туһан | 20.05.2021 | 15:16

Элбэх оҕолоох ыаллар сир учаастагын ылыахпытын баҕарабыт. Манна уочаракка турарга тустаах докумуоннары ирдииллэр, ол ханныктарый?

2011 сылтан Саха сиригэр элбэх оҕолоох  ыалларга босхо сир учаастага бэриллэр буолбута. 2018 сыллаахха  ыам ыйын 17 күнүттэн бу өҥө электроннай халыыбынан эрэ оҥоһуллар. Ону https://e-yakutia.ru судаарыстыбаннай уонна муниципальнай өҥө порталларыттан ылыахха сөп. Электроннай сайабылыанньаны биэрэргэ gosuslugi.ru порталыгар регистрацияланыахтааххыт уонна авторизацияны ааһаҕыт. Ол кэннэ  https://e-yakutia.ru/bs/timeline.htm?id=1543@egService#10292839 сайтка бигэргитиллибит сирэйгитинэн киирэн сайабылыанньа...

Тускар туһан | 20.05.2021 | 15:14

Хамсаабат баай-дуол эбийиэгэр ЕГРН выпискатын хайдах ылабыт?

Эһиэхэ наадалаах сибидиэнньэлэртэн көрөн, араас ЕГРН выпискаларын сакаастыаххытын сөп. Ол сыаната ханнык өҥөҕө наадыйаргыттан тутулуктаах.  Эбийиэк кадастровай сибидиэнньэтин уонна хас киһи регистрацияламмыт быраабын туһунан билиэххитин баҕардаххытына,  эбийиэк сүрүн характеристикатын уонна регистрацияламмыт быраабын туһунан билиэххитин сөп. Бу выписка эбийиэк учуокка турбутун уонна турбатаҕын бигэргэтэр. Өскөтүн эбийиэк туһунан элбэх иһитиннэриии наада буоллаҕына,...

Тускар туһан | 20.05.2021 | 15:14

Саҥа төрөөбүт оҕо тустаах докумуоннарын ханна оҥорторобут?

Билиҥҥи сайдыылаах үйэҕэ ханнык баҕарар өҥөнү дьиэттэн тахсыбакка, ханна да сүүрэкэлээбэккэ эрэ оҥорторуохха сөп.  Оҕо төрөөбүтүн туһунан сибидиэтэлистибэтэ – gosuslugi.ru портал нөҥүө оҥоһуллар.  ОМС полис – ханнык баҕарар страховкалыыр хампаанньаҕа оҥоһуллар докумуон.  СНИЛС — Пенсионнай пуонда pfrf.ru сайтын нөҥүө эрдэттэн сайаапка ыытаҕыт, ол кэннэ биирдэ оҥоһуллар.  Прописка – gosuslugi.ru порталга. 

Тускар туһан | 20.05.2021 | 15:13

Кыбартыырабытын саҥалыы былаанныырбытыгар тугу гынабыт?

Кыбартыыраны былааннааһын II түһүмэҕинэн оҥоһуллар. Кыбартыыраны бас билээччи «Мои Документы» кииҥҥэ тиийэн, “Согласование переустройства и/или перепланировки жилого помещения” диэн ааттаах өҥөҕө эрдэттэн сөбүлэһиигэ олоҕуран, маннык докумуоннары биэрэр: Пааспар; Нотариальнай итэҕэл (бэрэстэбиитэл нөҥүө оҥоһуллар буоллаҕына); Саҥалыы былааннааһын бырайыага (бырайыактыыр тэрилтэҕэ сакаастыахха наада); Кыбартыыраны бас билэччилэр иккиттэн элбэх буоллахтарына, кинилэртэн нотариальнай итэҕэл...

Тускар туһан | 20.05.2021 | 14:55

Саахара суох пастиланы, фруктовай чипсыны амсайыҥ

Акулина Алексеевна Пахомова – педиатр быраас, Дьокуускай куорат олохтооҕо. Бүгүҥҥү “Тускар туһан” балаһабытыгар бэйэтин тус дьарыгын туһунан сэгэтиэ. Быйылгы сылбыт Доруобуйа сылынан биллэриллэн турар. – Акулина Алексеевна, бастатан туран, дьиэ кэргэҥҥин кытта билсиэх. – Мин Мэҥэ Хаҥалас улууһун Төҥүлү нэһилиэгиттэн, кэргэним Герман Чурапчы улууһун Чыаппаратыттан төрүттээхпит. Икки уол оҕолоохпут. Мин...

Тускар туһан | 17.05.2021 | 20:36

Түргэнник астанар бөрүөктэр

Бөрүөгү сөбүлүүгүт дуо? Бу бурдук аһын улаханныын-кыралыын бары ордоробут. Астыырга судургу, тотоойу уонна минньигэс. Ыксалга абырыыр. Бырааһынньык сандалытын олус киэргэтэр.  Бүгүн судургу ырысыаптары таһаарабыт.    «Дьаранаас ыал» Бу бөрүөккэ наадалаах ингредиенэ барыта чэпчэки сыаналаах. Ол иһин маннык ааттаатым.   Тиэстэтигэр: 1 ыстакаан кефир, 1 сымыыт, 1 ыстакаан бурдук, ½ ч.нь.суода....