Тускар туһан | EXO-YKT | ЭХО СТОЛИЦЫ

Тускар туһан | 24.07.2021 | 12:00

Буруоттан доруобуйа эмсэҕэлээбэтин туһугар

Дьокуускай куоракка уонна өрөспүүбүлүкэ улуустарыгар улахан баһаардар тураннар, күммүт-ыйбыт көстүбэтэҕэ быданнаата. Хойуу буруо өр турара доруобуйаҕа буортулаах. Онон, доруобуйаны айгыраппат, атын ыарыылар көбөллөрүгэр тириэрдибэт уонна нус-хас туруктанар туһугар тугу гынабыт? *** Наркология өрөспүүбүлүкэтээҕи диспансерын кылаабынай бырааһа, Саха Өрөспүүбүлүкэтин  Уопсастыбаннай балаататын чилиэнэ Альбина Владимировна СИВЦЕВА: – Баһаары умулларарга төһө да миэрэлэр...

Тускар туһан | 18.07.2021 | 11:30

Больничнай 100 бырыһыан төлөнөр буолла

8 саастарын туола илик оҕолор ыарыйдахтарына бэриллэр бүлүтүөн  төлөнүүтэ дьэ уларыйда.  Балаҕан ыйын 1 күнүттэн 8-тарыттан кыра саастаах оҕо ыарыйдаҕына, төрөппүтүгэр “больничнай илиис” төлөбүрэ хамнас 100%-гар тэҥнэһиэҕэ. Билигин бу төлөбүр үлэ ыстааһыттан эрэ тутулуктаах. Эдэр төрөппүттэр ыстаастара кыра буоллаҕына, «больничнай илиис» төлөбүрэ хамнастарынааҕар төһө эмэ кыра буолар.  “Больничнай” төлөбүрүн үрдээһинэ...

Тускар туһан | 18.07.2021 | 10:00

Субсидиянан туһаныҥ

Буоларын курдук от ыйын саҕаланыаҕыттан ОДьКХ өҥөлөрүн иһин төлөбүрбүт үрдээтэ. Саха сиринээҕи Госкомцен тарҕаппыт информациятынан, коммунальнай өҥө сыаната 6 бырыһыан кэриҥэ үрдээтэ. Күөх төлөн сыаната 3,1 бырыһыан үрдээтэ: куоракка 3,2 бырыһыан тыа сиригэр – 3,1 бырыһыан ыараата. Дьиэлэрин гааһынан оттон олорор дьон төлөбүрдэрэ 3 бырыһыан эбилиннэ. Электроэнергия 5 бырыһыан ыараата:...

Тускар туһан | 17.07.2021 | 11:30

От ыйын уларыйыылара

Коронавирус кэннэ диспансеризация Коронавирустан өрүттүбүт дьоҥҥо дириҥэтиллибит диспансеризация ыытыллыаҕа. Икки түһүмэҕинэн барыаҕа. Бастакы түһүмэххэ хроническай инфекционнайа суох ыарыыларга бэрэбиэркэлиэхтэрэ, манна сэттэ чинчийии киириэхтээх. Иккис түһүмэххэ диагнозтары чуолкайдааһын ыытыллыахтаах – үс чинчийии киирэр. Медицинскэй чинчийии түмүгэр ханнык эмэ ыарыы көһүннэҕинэ, ыарыһаҕы диспансернай учуокка туруоруохтаахтар. Туһааннаахтарга медицинскэй көмө уонна реабилитация оҥоһуллуохтаах. Дойду...

Тускар туһан | 10.07.2021 | 16:00

Буруоттан хайдах харыстанабыт?

Саха сирэ билигин дойду үрдүнэн саамай киэҥ сири ылар баһаардаах, элбэх уот турбут сирдээх регион буолан турар. Үгүс улуустар буруоҕа тумнастан эрэллэр, турар-турбат дьон барыта уоту утары охсуһууга таҕыста... Соторутааҕыта Дьокуускайы аһыы буруо сабардаата – бу билигин Горнайга буола турар ойуур баһаарын буруота тиийэн кэллэ. Элбэх уута иһиҥ Роспотребнадзор Саха...

Тускар туһан | 08.07.2021 | 17:00

Сэрэниҥ! Суолга оҕолор!

Дьокуускайга сыл саҕаланыаҕыттан суолу туораан испит 72 киһини уонна 17 бэлисипиэттээх киһини түҥнэри көтүү түбэлтэтэ бэлиэтэммит. Ол иһигэр 11 оҕо. Бу хомолтолоох статистика көрдөрүүтэ күн-түүн уларыйа турар...    Ыраата барбакка, биир күнү холобурдуохха. ГИБДД Саха сиринээҕи управлениета иһитиннэрэринэн, бэс ыйын 28 күнүгэр оҕо эчэйиилээх үс суол быһылаана тахсыбыт. Күнүс 12...

Тускар туһан | 08.07.2021 | 16:00

Өҥүрүк куйааска абыраллаах утах

Умайар уот куйааска үгүс киһи аанньа аһаабат. Сорох дьон кыараҕас кыбартыыраҕа дьиэбит оргуйан хаалар диэн улаханнык астаммат буола сатыыллар. Маннык кэмҥэ смузи диэн доруобуйаҕа туһалаах, битэмииннээх утаҕы оҥостон иһиэххэ сөп.    Смузи – фруктаттан, отонтон, оҕуруот аһыттан оҥоһуллар хойуу утах. Аан дойду дьоно клубникаттан, кивиттэн уонна банантан смузины ордороллор. Астыырга...

Тускар туһан | 08.07.2021 | 11:30

Корица иммунитеты бөҕөргөтөр кистэлэҥэ

Cахалар аһы тупсарар ол-бу туманы улаханнык туттубаппыт. Ас амтанын уларытар диэн ааттыыбыт. Атын омуктар онто суох сатаммат курдуктар, бүлүүдэ аайы кыайа-хото куталлар. Холобур, туроктар астарын аайы мүөт, эриэхэ, күөх үүнээйи, тума арааһын эбэллэрин сөҕө-махтайа көрбүтүм, астына амсайбытым.   Сорох оҕолор корицалаах булочканы букатын сөбүлээбэттэр, мактаах буоллаҕына сирэллэр. Мин эмиэ соччо...

Тускар туһан | 11.06.2021 | 10:37

Мэйии сөбүлүүр астара

Түөрт уон саастарын ааспыт үгүс киһи төбө ыарыытын, мэйии эргийиитин, умнуган буолууну, сэниэ эстиитин эттэринэн-хааннарынан билбит буолуохтарын сөп. Биричиинэтэ биллэр. Мэйии үлэтигэр кэһиллии тахсан эрэр сибикитэ. Онуоха мэйии сөбүлүүр астарын рациоҥҥа киллэрэр туһалаах. 1. Балык. Нэдиэлэҕэ кырата үстэ, өссө ордуга күн аайы 100-150 г сиэниллиэхтээх. Муора балыгар элбэх микроэлемент баар,...

Тускар туһан | 11.06.2021 | 10:33

Сөпкө аһыаҕыҥ, уһун үйэлэниэҕиҥ

Саха өрөспүүбүлүкэтин 3 №-дээх өрөспүүбүлүкэтээҕи балыыһа поликлиникатын эндокринолог бырааһа Станислав Ивановтан киһи уойуутун уонна сахарнай диабет туһунан кэпсииригэр көрдөстүм. Сахарнай диабет ыарыылаахтар күн-түүн элбээн иһэллэр. Урукку кэмҥэ 45-тэн саҕалаан ыалдьар буоллахтарына, билигин 35 саастаах дьон эрэйдэнэллэр. Ол биричиинэтэ биллэр: олох укулаата, ас састааба уларыйыыта уонна дьон хамсаныыта (гиподинамия) аҕыйаабыта буолар....

Тускар туһан | 09.06.2021 | 19:59

Абитура чугаһаата! Бэлэмҥин дуо?

Абитура чуһаата. Эмиэ биир эппиэттээх, тиритиилээх-хорутуулаах, сүүрүүлээх-көтүүлээх кэм тиийэн кэллэ. Быйылгы үөрэххэ туттарсааччылар тугу билиэхтээхтэрий? Докумуоннары тутар киин  хамыыһыйа хайдах үлэлиирий? Туттарсыыга туох докумуоннар ирдэнэллэрий? Бу уонна атын да ыйытыыларга хоруйу мантан аллара ааҕыҥ. Бэлиэтээн эттэххэ, Дьокуускай куорат оскуолаларын быйыл 11 кылааһы уопсайа 2180 оҕо бүтэрэр. Онтон 205 выпускник «Үөрэххэ...

Тускар туһан | 06.06.2021 | 16:14

Күн буортулаах сардаҥаларыттан сатаан харыстаныахха

Күҥҥэ умайар, күҥҥэ аллергиялыыр, тириилэрин быһа сиэтэр дьон ахсаана сыл аайы эбиллэ турарын дерматолог быраастар бэлиэтииллэр. Күн күүскэ тыгар буолбутун, сир шарын хаҕа чарааһаабытын туһунан үгүс учуонайдар суруйаллар. Күн сыралҕаныгар сылаанньыйар, уһуннук загаардыыр, дьиҥэ, доруобуйаҕа улахан буортулаах. Онон күнтэн харыстана үөрэниэхтээхпит. Туох буортулааҕый? Соҕуруу баран муораҕа сөтүөлээн, загаардаан кэлэр дьон...

Тускар туһан | 05.06.2021 | 21:30

Оҕо сынньалаҥа: төлөбүр аҥаарын хайдах төннөрөбүт?

Кырдьык, төрөппүт эрэ барыта оҕотун сынньалаҥ лааҕырыгар ыытар кыаҕа суох. Сыана күн-түүн үрдүү турар. Онуоха эбии кэлэр-барар бырайыаһы уйунуоххун наада. Аны элбэх оҕолоох буол. Арай судаарыстыба саҥа өйөбүлүнэн туһаныахпытын сөп. Ыам ыйын 25 күнүттэн сайыҥҥы сынньалаҥ лааҕырдарыгар путёвка сыанатын 50 % төнүннэриэххэ сөп. Бу “Биир ньыгыл Арассыыйа” партия этиитин РФ...

Тускар туһан | 05.06.2021 | 21:27

Босхо гаастааһын киириэҕэ

Бэс ыйын 1 күнүгэр Госдуумаҕа үс ааҕыыны ааһан, Арассыыйаҕа гаастааһын таһымын үрдэтэр сыаллаах тэрээһиннэр “дорожнай каарталара” ылылынна. Бу сокуоҥҥа олоҕуран, гаас Арассыыйа олохтоохторугар босхо холбонуохтаах. Саҥа ылыллыбыт докумуоҥҥа этиллэринэн, Биир кэлим гааһынан хааччыйар систиэмэ олохтонуохтаах (“Газпром”).  “Газпром” хампаанньа суох сиригэр региональнай оператор тэриллиэхтээх – манна саамай бөдөҥ гааһынан хааччыйар тэрилтэ...

Тускар туһан | 05.06.2021 | 21:26

Ипотекаттан 450 тыһ. солк. көҕүрэтиэххэ сөп

Элбэх оҕолоох ыал ипотекатыттан 450 тыһ. солк. көҕүрэтиэн сөбүн билэҕит дуо? Бу Ийэ да, Дьиэ кэргэн да хапытаала буолбатах. 2019 сыллаахха олохтоммут, элбэх оҕолоох ыаллары өйүүргэ туһуланар көмө.   Көмөнөн туһаныахтарын сөп: Ийэ эбэтэр аҕа, 01.01.2019-31.12.2022 сс. Үһүс эбэтэр төрдүс уонна онтон элбэх оҕоломмут буоллахтарына. Арассыыйа гражданнара буолбатах оҕолор ааҕыллыбаттар....

Тускар туһан | 05.06.2021 | 21:25

Саҥа босуобуйалар бигэргэннилэр

Соторутааҕыта хат дьахталларга уонна 8-тарыттан 17 саастарыгар диэри оҕолорун соҕотох иитэр төрөппүттэргэ саҥа босуобуйалар тустарынан сокуон бигэргэтилиннэ. Бу икки босуобуйа олох таһымын алын кээмэйигэр эппиэттээбэт дохуоттаах ыалларга, ол аата кыамматтарга эрэ ананар. Саҥа сокуон Госдуумаҕа үһүс ааҕыыны ааста, Федерация Сэбиэтэ өйөөтө, Бэрэсидьиэн илии баттыыра хаалла.   Хат дьахталларга ый аайы...

Тускар туһан | 31.05.2021 | 12:21

Табахтан аккаастанарга норуот ньымалара

Бүгүн, ыам ыйын 31 күнэ – аан дойдуга табахтан аккаастанар күн. Бу күнү 1988 сыллаахха Аан дойдутааҕы доруобуйа харыстабылын тэрилтэтэ олохтообут. Сыл ахсын табахтан аккаастанар күҥҥэ үгэс быһыытынан куһаҕан дьаллыгы кытта охсуһар араас аахсыйалар, табах буортутун туһунан өйдөтөр бэсиэдэлэр буолаллар.   Аан дойдутааҕы доруобуйа харыстабылын тэрилтэтин дааннайдарынан, табах тардыы мөлтөх...

Тускар туһан | 24.05.2021 | 18:43

Моҥкуруут туһунан өссө биирдэ

Физическэй сирэй моҥкуруукка барарын туһунан сокуон 2015 сыллаахтан олоххо киирбитэ. Иэстэрин кыайан төлөөбөт биирдиилээн дьону, предпринимателлэри моҥкуруукка ыытыы туһунан сокуон кинилэри иэстэриттэн төлөрүтэр, ол аата олоҕу чэпчэтэр кыахтаах. Федеральнай сокуоҥҥа олоҕуран, ким баҕарар (биирдиилээн киһи эбэтэр предприниматель) моҥкуруут буолбутун туһунан суут нөҥүө билиниллиэн сөп. Бастаан төһө иэстээххитин суоттанаҕыт. Моҥкуруукка барыы...

Тускар туһан | 24.05.2021 | 18:43

Социальнай хантараак диэн тугуй?

Социальнай хантараак диэн судаарыстыба кыаммат араҥаны, аччыгый дохуоттаах дьиэ кэргэни уонна гражданнары өйүүр миэрэтэ. Олох охсууларыттан, ыарахан балаһыанньаттан тахсарга көмө буолар сыаллаах.    Кыаммат араҥа (дохуоттара олох таһымын алын кээмэйиттэн кыра дьон) Социальнай харысхал управлениетыгар тиийэн социальнай хантараак түһэрсэллэр уонна харчынан көмө ылаллар. Сайаапканы судаарыстыбаннай уонна муниципальнай өҥөлөр порталларын көмөтүнэн...

Тускар туһан | 24.05.2021 | 18:42

Сири атыылаһарбытыгар тугу бэрэбиэркэлиэхтээхпитий?

Тутуу сезона саҕаланна. Дьон дьиэ туттар сирин атыылаһарыгар бастаан туохха болҕомто ууруохтааҕый, тугу бэрэбиэркэлиэхтээҕий? Бу туһунан кылгастык уонна өйдөнүмтүөтүк сир боппуруостарыгар үлэлиир юрист Александра Портнягина (@aleksandra_portnyagina) кэпсиир: – Сир кимиэнэ буоларын туоһулуур докумуоннары таһынан, бастатан туран, ЕГРН-тан сиһилии выписка сакаастыыгыт. Манна, баар буоллаҕына, хааччахтар уонна толук, солуок ууруллуу туһунан информация...

Тускар туһан | 22.05.2021 | 09:02

Кустан сонун бүлүүдэлэри астааҥ

Бу күн хас биирдии саха ыала булт аһын амсайаллар, ордук кус миинин иһэллэрин ордороллор, айылҕалыын алтыһалларын сөбүлүүллэр, тэлгэһэлэрин арыылаах, алгыстаах алаадьынан күндүлүүр, салама ыйыыр үгэстээхтэр. Онон, Сахабыт сирин ытык-мааны дьоно-сэргэтэ, Ньукуолуммутун уруйдуу-айхаллыы көрсүөҕүҥ! Үөрүү-дьол аргыстастын, ситиһии, табыллыы доҕордостун!   Булчуттарга кылгас сүбэ: Уу көтөрүн (куһу, хааһы, андыны), ойуур көтөрүн (улары,...