19.10.2024 | 10:00

Ыраас уу — олох төрдө

Ыраас уу — олох төрдө
Ааптар: Наталья КЫЧКИНА
Бөлөххө киир

Чөл олоҕу тутуһар дьон ууну күн аайы элбэҕи иһэри сөбүлүүллэр, бу эппитигэр-хааммытыгар үчүгэйинэн эрэ дьайар диэн этэллэр. Уу, биллэн турар, утаҕы ханнарар, сорохтор аһыахтарын иннинэ биир-икки ыстакааны иһэннэр, аҕыйаҕы аһааннар, түргэнник ырар аатыгар барабыт дииллэр.

Кэлиҥҥи кэмҥэ киhи олоҕун тэтимэ олус түргэтээтэ. Хас да дьыаланы тэҥҥэ тута оҥоруу, хас да үлэнэн сүүрүү киhи доруобуйатыгар охсуулаах.

Кини бэйэтин ис туругун истэн, ылынан сырыттаҕына эрэ үлэ таhаарыылаах, хаачыстыбалаах буолар. Үлэттэн сылайыы, хал буолуу күн аайы биири гынаргыттан, үлэҥ түмүгэ көстүбэтиттэн, бириэмэ тиийбэтиттэн тахсыан сөп. Маннык турукка киирбит киһи туохха да наадыйбат, кинини туох да үөрдүбэт, умнуган буолар, этэ-сиинэ күүрэ сылдьар, ыарыыта элбиир. Бу турукка киирбэт инниттэн олоххор кыра туох эрэ уларытыылары киллэриэххэ наада:

- Айылҕаҕа сырыт. Айылҕа киһини уоскутар, санааны сааһылыыр, санааҕа ылларыыттан босхолуур күүстээх. Сибиэһэй салгынынан элбэхтэ тыын;

- Ханна эрэ айаннаа. Хаһан да сылдьыбатах сирдэргин көр. Айаннаатахха, билииҥ-көрүүҥ кэҥиир;

- Спордунан дьарыктан, эккин-хааҥҥын эрчий;

- Маастар-кылааска сырыт (үҥкүү, ырыа, уруһуй, иистэнии о.д.а);

- Психологка сырыт;

- Атын эйгэҕэ үлэлээн, бэйэҕин холонон көр;

- Арыгыттан, табахтан аккаастан;

- Сөпкө аһаа, сөпкө утуй, күннээҕи эрэсиимҥин тутус.

Киһи сылтан сыл бэйэтигэр саҥаттан саҥа сыал-сорук туруоран, ону ситиһэн истэҕинэ, онтон сырдаан олоҕо тупсар. Ким үлэлээх – ол дьоллоох, ким сүрэхтээх – ол ситиһиилээх.

 

Нэһилиэнньэ доруобуйатын уонна ыарыыны сэрэтэр өрөспүүбүлүкэтээҕи киин

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Саргылан Семенов: «Паралимпиада кыһыл көмүһүн ылларбын...»
Дьон | 01.02.2025 | 11:00
Саргылан Семенов: «Паралимпиада кыһыл көмүһүн ылларбын...»
Кини – 25 саастаах эдэр киһиэхэ олох ыараханын, аһыытын-ньулуунун билбит, ол охсууттан самныбатах, күүстээх санаалаах, сахалыы мындыр толкуйдаах, саастаах да дьоҥҥо холобур буолар киһи киэн туттар дьоруойа.   – Саргылан, бастатан туран, бэйэҥ тускунан билиһиннэриэҥ дуо? – 1999 сыллаахха Уус Алдан улууһун киинигэр Бороҕоҥҥо төрөөбүтүм, улааппытым, оҕо, эдэр сааһым барыта онно...
Екатерина Семенова: «Ылдьаананы аһынным ээ...»
Дьон | 08.02.2025 | 12:00
Екатерина Семенова: «Ылдьаананы аһынным ээ...»
Бу күннэргэ «Саха» НКИХ көрөөччүлэрэ «Уот Дьулустаан» диэн саҥа сериалынан олоробут диэтэххэ, омун буолбатах. Киэһэ аайы: «Киинэбит кэлэрэ чугаһаата», – диэн бассаап бөлөхтөр оргуйа түһэллэр. Саҥа сериалга киҥнээх, кырыктаах Ылдьаана хотун оруолун чаҕылхайдык толорбут Екатерина Семенова көрөөччү киэҥ биһирэбилин ылла.   Бүгүҥҥү сэргэх сэһэргэһээччибит –  СӨ Үүнэр көлүөнэтин тыйаатырын артыыһа, СӨ...
Саха түмэлигэр ураты быыстапка турда
Сонуннар | 07.02.2025 | 22:12
Саха түмэлигэр ураты быыстапка турда
Саха АССР оскуолаларын 1985 сыллааҕы выпускниктара быйыл оскуоланы бүтэрбиттэрэ 40 сылын туолар. Кыайыы 40 үбүлүөйдээх сылыгар Саха сирин оскуолаларын бүтэрбит  тыһыынчанан оҕо бүгүн бэйэлэрэ олохторун орто омурҕанын ааһан, үүнэр көлүөнэни, эдэр ыччаты дойдуга тулхадыйбат таптал, бэриниилээх буолуу тыыныгар үлэлэһэр ытыктанар дьон. Кинилэр бу үтүө дьулуурдара атыттарга холобур эрэ буолар аналлаах....