Тускар туһан | Страница 5 | EXO-YKT

Тускар туһан | 01.11.2020 | 09:18

Төлөпүөҥҥэр туһалаах сыһыарыылары киллэр

Биһиги смартфона суох сатаммат буоллубут. Олох-дьаһах уонна цифровизация сайдан, биир төлөпүөнүнэн туох-баар кыһалҕаны барытын быһаарар кыахтанныбыт. Бүгүн хас биирдии киһиэхэ саамай наадалаах, туһалаах сыһыарыылары билиһиннэриэхпит. Ону AppStore уонна PlayMarket  нөҥүө хачайдыаххытын сөп. Госуслуги Сыһыарыы үлэтэ олорор сиргиттэн тутулуктаах. Судаарыстыбаннай уорганнар түмүллн киирбит порталлара. Холобура: бырааска суруйтарыаххын сөп, Арассыыйа эбэтэр тас...

Тускар туһан | 28.10.2020 | 14:46

Туһалаах лайфхактар

Таҥас сууйтарар массыына бороһуок кутар лотуога киртийэр. Ону хайдах ыраастыыбыт? -Суоданы уонна ууну тэҥ-тэҥҥэ ылан булкуй уонна лотуокка кут. Туруора түһэн баран иһит сууйар губка кытаанах өттүнэн ыраастаа. -9 %-наах уксуус иҥэн хаалбыт кири сүтэрэр. Лотуогу уһулан ыл уонна иһиккэ ук. Онно 1 ыстакаан уксууһу уонна 1 лиитирэ итии ууну...

Тускар туһан | 28.10.2020 | 14:44

Ууну сөпкө ис

Утуйан туран баран 2 ыстакаан ууну истэххэ, ис уорган үлэтэ тупсар.Аһыаҥ 30 мүнүүтэ иннинэ 1 ыстакаан ууну иһиэҥ – аһаабыт аһыҥ  түргэнник буһуо.Душтаныах иннинэ 1 ыстакаан уу дабылыанньаны түһэрэр. Утуйуоҥ 1 чаас иннинэ 1 ыстакаан ууну иһиэҥ – инсульт туһунан толкуйдуоҥ суоҕа. Ырыан баҕалаахтар уу иһэр эрэсиимнээхтэр эбит. Ол курдук,...

Тускар туһан | 26.09.2020 | 18:10

Саҥа дьылга диэри ырабыт

Дьахтар диэн таайыллыбатах таабырын эбээт. Кини санаата оһоҕуттан остуолугар диэри 40-на уларыйар, кини ырыан баҕарара хайаан да бэнидиэнньиктэн саҕаланар. Ону тэҥэ, биһиги ырабыт ыһыаҕы көрсө, Саҥа дьылы көрсө, ону таһынан дьахтар күнэ, төрөөбүт күммүт, үбүлүөйбүт, ким эрэ сыбаайбата... Ити курдук бара турар уонна хаһан да ырбаппыт. Мин манна бэйэм билэр...

Тускар туһан | 23.07.2020 | 14:58

Айылҕа “антибиотига”

Билигин дойду үрдүнэн пандемия биллэриллибитэ. Күн тура-тура, хайа сиргэ төһө киһи ыалдьыбыта, онтон төһөтө күн сириттэн күрэммитэ күннээҕи олох сүрүн кэпсэтиитэ буолла. Бу дьаҥтан ордук Азия норуота күүстээх охсууну ылан эрэр. Коронавирус гирииптэн уратыта диэн, киһиттэн сыыҥы-сырааны таһаарбакка, температуралатан, кураанаҕынан сөтөлүннэрэн, сыыйа-баайа тыҥаҕын көрбүтүнэн киирэр дииллэр. Дьэ, манна айылҕа “антибиотига”...

Тускар туһан | 23.07.2020 | 14:56

Сайыҥҥы күнү-дьылы билгэлээһин (Отчуттарга сүбэлэр)

Сахабыт сирин кылгас сайынын баттаһа, өлгөм үүнүүнү сомсон ылаары, тыа дьоно-сэргэтэ бука бары от хомуурун үгэнигэр сылдьаллар. Биһиги Сахабыт сирин түүнэ туох да олус сырдык, күнүскүтэ куйаас уонна уһун буолар. Сайыҥҥы кылгас кэм иһигэр элбэх оту оттуохха наада. Ол иһин билигин тыаҕа отчуттар үксүн ходуһаҕа хоно сылдьан оттууллар. Сотору кэминэн...

Тускар туһан | 10.07.2020 | 17:23

Оту, эми туттарга бэйэ туругун кэтээн көрүҥ

Сайыммыт ортото буолла. Бу күннэргэ эмтээх оту хомуйуу саамай үгэнэ. Сахабыт сиригэр үүнэр эмтээх оттор үксүлэрэ доруобуйабытыгар туһалаахтарын бары бэркэ билэбит. Эмтээх үүнээйилэр оннооҕор тэлгэһэҕэр үүнэллэр эбээт. Ону болҕойон көрүҥ. Билигин коронавирус тарҕанан, бу ыарыыга элбэх киһи хаптарда. Күүстээх иммунитеттаах буоллаххына, бу ыарыыттан көмүскэлиҥ улахан буолар. Профессор Гавриил Угаров бүгүҥҥү...

Тускар туһан | 30.06.2020 | 14:41

Абытыый-абытай!

Сарсын уонна өйүүн Дьокуускайга муҥутуур өҥүрүк куйаас күннэр тураллара сабаҕаланар. Куйаастан быыһанар норуот ньымаларын уонна быраастар сүбэлэрин сыымайдаан көрүөххэ: 1. Абыраллаах массаас. Куйааска, күн сыралҕаныгар, бастатан туран, биһиги мэйиибит, вегетативнай ньиэрбинэй систиэмэбит эмсэҕэлиир диэн физиолог быраас Светлана Смирнова суруйар. Итиигэ киһи туох баар уорганнарыттан сигналлар мэйиигэ тиийэллэр. Уорганнар үлэлэрин мэйии...

Тускар туһан | 22.05.2020 | 12:41

Пандемия кэмигэр хайдах аһыыгыт?

Аан дойдутааҕы Доруобуйа харыстабылын тэрилтэтэ саҥа тарҕаммыт коронавирус дьаҥын, өссө кулун тутар 11  күнүгэр “пандемия” диэн сүрэхтээбитэ. Пандемияны сэрэтии сүрүн ньымата: карантин уонна бэйэ изоляцията. Онтон ордук суолу аан дойду тобула илик. Кэнники кэмнэргэ тарҕаммыт “элбэх белоктаах, сыалаах аһы аһаатахха, киһи ыалдьыбат үһү” диэн сураҕы Роспотребнадзор исписэлиистэрэ туох да научнай...

Тускар туһан | 15.05.2020 | 10:18

«Госуслуги» баһылыырга үөрэнэбит

Билигин судаарыстыбаннай өҥө үксэ электроннай ньыманан барар буолла.      ⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀ gosuslugi.ru – биир кэлим федеральнай портал. Прописка, паспорт уларыйыыта, сууттана сылдьыбатаххыт туһунан ыспыраапка, массыынаны учуокка туруоруу, оҕо төрөөтөҕүнэ туоһу суругу ылыы уо.д.а. e-yakutia.ru – судаарыстыбаннай өҥөлөр региональнай порталлара. Манна оҕо босуобуйатын оҥотторуохха, уһуйааҥҥа уочаракка туруохха, дьиэ туттар буоллаххытына олохтоох салалтаҕа иһитиннэриини...

Тускар туһан | 12.05.2020 | 16:55

Коронавирус кэмигэр дьиэ кэргэн өйөбүлүн туһунан

Билигин коронавирус кэмигэр дьиэ кэргэҥҥэ судаарыстыбаттан оҥоһуллар көмөлөр тустарынан сааһылаан кэпсиибит: ⠀ 1. 3 сааһыгар дылы оҕолоох хас биирдии ыалга 5 тыһыынча солкуобай муус устарга, ыам ыйыгар, бэс ыйыгар көрүллэр (бу 3 ыйга эрэ). 3 сааһыгар дылы икки эбэтэр үс оҕолоох буоллаххытына, хас биирдии оҕоҕо ылаҕыт. Сайабыланньаны Судаарыстыбаннай өҥөлөр порталларын...

Тускар туһан | 26.04.2020 | 15:08

Сирэй массааһа төһө туһалааҕый?

   "Ай-күн” массаас устуудьуйатын  салайааччыта Светлана Борисова     Массаас былыр Киһи аймах массааһы былыргыттан билэрэ уонна туһанара. Холобура: Кытайга эмтиир массааһы биэс тыһыынча сыл анараа өттүттэн саҕалаан туһанар эбиттэр;Үс тыһыынча сыл анараа өттүгэр Египеккэ уонна Ливияҕа мааһынан былчыҥнары уонна сүһүөхтэри сото-сото имитэллэрэ;Грецияҕа эмиэ билэллэр эбит, холобура, «Одиссеяҕа» кыргыска киирээри турар буойуннар...

Тускар туһан | 17.04.2020 | 12:28

Учуонайдар коронавирус өлөр температуратын быһаарбыттар

Франция учуонайдара коронавирус 92 кыраадыс итиигэ өлөрүн, чинчийии түмүгэр, быһаарбыттар. Ол туһунан bioRxiv научнай портал суруйар. Эксперимент кэмигэр учуонайдар коронавируһу 60 кыраадыс итиигэ биир чаас устата туппуттар, ол эрэн бу температураҕа вирус сорох штамма өлбөт, эбиитин ууһуур кыахтааҕа быһаарыллыбыт. Вирус өлүүтүн 92 кыраадыс  итиигэ биирдэ ситиспиттэр. Ыраас ууга 60 кыраадыска...

Тускар туһан | 09.04.2020 | 13:26

ХАҺЫАТ АРААС ТУҺАТА

Хаһыат барахсан кылгас үйэлээх. Ол эрээри мээнэ быраҕыллыбат. Син биир туһаҕа тахсыбыта эрэ баар буолар. Дьэ эрэ, билигин биһиги хаһыат кумааҕытын күннээҕи олохпутугар туохха туһанарбытын кэпсиэхпит: Дьиэни-уоту өрөмүөннүүргэ хаһыата суох сатаммаппыт. Дьиэ үрдүн, истиэнэни, түннүктэри кырааскалыырга хаһыаты муостаҕа тэлгиибит. Истиэнэни обуойдуурга үчүгэйдик силимнэннин диэн, бастаан хаһыаты сыһыарабыт. Түннүк, сиэркилэ сууйарга...

Тускар туһан | 09.04.2020 | 13:12

ТУУС ТУҺАЛААҔЫН БИЛЭҔИН ДУО?

Тууһу ас астыырга эрэ туттубаттар. Туус биһигини  тулалыыр эйгэттэн үчүгэйи-куһаҕаны, араас эниэргийэни барытын бэйэтигэр иҥэринэр сүдү күүстээх эбит. Ол иһин дьиэни-уоту, киһини ыраастыырга туһаналлар,  тутталлар. Улуу эмчиттэр, удаҕаттар, ойууттар тууһунан сытыытык тутталлар. Биһиги өбүгэлэрбит тууһу хайдах тутталларын нуучча омугуттан биллэхтэрэ. Ол эрээри былыргы үгэстэр умунуллан да хааллылар быһыылаах. Сорохтор билигин...

Тускар туһан | 09.04.2020 | 12:49

ЭРИЭППЭ ЛУУК ТУҺАТА

Биирдэ дьиэбэр бэркэ билэр далбарым ыалдьыттыы кэллэ. Киирэн иһэн лууктаах пакетын тоҕо түһэрэн кэбистэ. «Чэ, маннык буолуохтааҕа буолуо»,- — диэн күлэн чычыгыраата. Бэйэ бэйэбитин көрө түстүбүт — бу иннинэ дьиэбэр дьону ыраастаабытым, ону бу эриэппэ лууктаах дьахтар кэлбитигэр Дьиэм Иччитэ барахсан, алаһа дьиэбин ыраастата охсоору, чүөчэҥ «өйдүө» диэн пакетын «тоҕо...

Тускар туһан | 03.04.2020 | 10:02

Чем занять детей во время "карантина"

Уважаемые родители! Вы можете проявить себя осознанными, внимательными и понимающими родителями. Вы можете стать для ваших детей источником вдохновения на новые, интересные дела, партнером, другом и союзником в их детском мире. Сделать это не так сложно, как вам может показаться. Самое главное, принять это решение и начать испытывать НЕ эмоции...

Тускар туһан | 02.04.2020 | 10:13

Маҕаһыыҥҥа тиэстимэҥ, куръердар өҥөлөрүн туһаныҥ

Кулун тутар 28 күнүттэн саҕаламмыт "карантин" өссө уһуур чинчилээх. Үлэ-хамнас барыта онлайн эрэһиимҥэ көстө. Куорат олохтоохторугар уонна ыалдьыттарыгар анаан наадалаах табаары аҕалан биэрэр сулууспалар үлэлэрэ тэтимирдэ. Ону таһынан, кэккэ рестораннар, кафелар бэлэм аһы дьиэҕитигэр тиэрдэн биэрэр өҥөлөрү киллэрдилэр. Ас сакаастаан ыларга биир быраабыланы тутуһуохтаахпыт: аҕалан биэрбит курьеры кытта чугас алтыһыа...

Тускар туһан | 28.03.2020 | 10:15

Саха классикатын босхо ааҕыахха

Саха норуота сүгүрүйэ ааттыыр улуу суруйааччыларын үйэлэргэ сүппэт, дууһаны-санааны долгутар, сүрэҕи-быары өрүкүтэр, кынаттыыр кыахтаах уһулуччулаах айымньыларын, кулун тутар 25 күнүттэн муус устар 25 күнүгэр диэри Национальнай библиотека электроннай библиотекатыгар регистрацията суох киирэн аах, сэргээ, сэҥээр! Софрон Данилов “Сүрэх тэбэрин тухары” https://e.nlrs.ru/open/8894 Софрон Данилов “Санаам туймуулара” https://e.nlrs.ru/open/7778 Иван Гоголев -Кындыл “Үһүс...

Тускар туһан | 25.03.2020 | 19:08

Санитайзеры бэйэбит оҥостуохха

Билиҥҥи төрөппүттэргэ үрдүк аптарытыаттаах оҕо бырааһа Доктор Комаровскай коронавирус кэмигэр, араас дезинфекциялыыр эмтэр бүппүттэринэн сибээстээн, төрөпүттэргэ бэйэҕит оҥостуҥ диэн инстаграм страницатыгар ырысыап таһаарда. Биһиэхэ наада: - 240 мл медицинскэй испиир - 15 мл водород перекиһэ (3 %) - 5 мл глицерин - 60 мл уу Оччоҕо 75 бырыһыан испиирдээх суурадаһын...

Тускар туһан | 06.03.2020 | 08:49

Олохпутугар үчүгэй үөрүйэхтэри киллэриэххэ

Киһи олорорун тухары күннээҕи үөрүйэхтэрин илдьэ сылдьар. Куһаҕан үөрүйэҕи “дьаллык” диибит. Холобур, табахтааһын, арыгылааһын куһаҕан дьаллык буоларын билэбит. Оттон үчүгэй үөрүйэхтэри киһи бэйэтэ үксэтиэн, олоҕор элбэтэн иһиэн сөп эбит. Ханнык баҕарар үчүгэй үөрүйэх 21 күн оҥоһуллар. Ол аата 21 күн устата хатылаатаххытына, устунан үөрэнэн бараҕын. Бүгүн биһиги айылҕаны харыстыыр эко-үөрүйэхтэри...