07.02.2023 | 20:38

Кэрэ буоларга көмөлөһөр чэйдэр

Чэй – киһи ис туругун тупсарарын таһынан, тас көстүүбүтүгэр олус туһалаах, сөпкө истэххэ доруобуйаны тупсарар саамай туһалаах утах.
Кэрэ буоларга көмөлөһөр чэйдэр
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Чэй көмөтүнэн холестерины намтатыахха, сүрэх уонна тымыр ыарыыларын сэрэтиэххэ, тириини тупсарыахха сөп. Ол иһин тыһыынчанан сылынан чэйи сүрүн утах оҥостон олорор омуктар бааллар.

Ромашкаттан чэй

Кэрэ сэбэрэлэнэргэ бастатан туран үчүгэйдик уубутун хана утуйуохтаахпыт. Үчүгэйдик утуйарга ромашкаттан оҥоһуллубут чэй көмөлөһөр. Уутун хана утуйар, сынньанар киһи тас көстүүтүттэн тута биллэр.

Аптекаҕа атыыланар ромашкаттан чэй оҥостон иһэбит, пакетиктарын харахпыт анныгар уурунан мааска оҥостобут.  Маны тэҥэ, кытарбыт, бааһырбыт тириини уоскутарга ромашка уутунан соттор эмиэ туһалаах.

Ромашкаҕа кверцитин диэн киһи тириитин күнтэн харыстыырга, салгын буортулаах дьайыытын утары охсуһар эттиктэр бааллар.

Жасмин

Наһаа үчүгэй сыттааҕын ааһан, бу чэй вирустары уонна бактериялары утары охсуһар, иммунитеты өйүүр. Кырдьыыны бытаардар, экзема, хатаал курдук тирии ыарыыларын эмтиир. Жасмин чэйин истэххэ аһара сыаланар тириигэ көмөлөһөр, уоскутар.

Күөх чэй

Тирии күнтэн харыстанар күүһүн улаатыннарар. Күн сыралҕаныгар аһара сылдьар тирии араагар тиэрдиэн сөбүн өйдүөхтээхпит.

Күөх чэйгэ баар элбэх радикаллардаах катехиннар сирэй мырчыстаҕаһын утары охсуһаллар. Бу катехиннар сирэй тириитин өлбүт клеткаларын тилиннэрэр кыахтаахтара науканан дакаастанан турар.

Ройбуш

Кыһыл Буш чэйи Соҕуруу Африкаҕа тыһыынчанан сыллар устата иһэн кэллилэр. Омуктар бу чэйи үксүн тирии ыарыыларын эмтииргэ иһэллэр эбит. Кыһыл чэйгэ баар флавоноидтар сирэйгэ тахсар хатаалы үчүгэйдик оһордоллор. Ройбуш чэйи атыылаһаргытыгар кырдьыыны утары үлэлиирин, организмы барытын чэбдигирдэрин өйдөөрүҥ.

Хара чэй

Күннэтэ иһэр хара чэйбит кырдьыыны утары үлэлиир, киһиэхэ сэниэ биэрэр. Кофеиннаах буолан хаан баттааһынын үрдэтэр, иммунитеты күүһүрдэр, тымныйыыны, вирустары утары үлэлиир.

Хара чэйи хойуу гына оҥостон, сойутан баран тоник курдук сирэйгит тириитин соттуҥ.

Одуванчиктан чэй

Одуванчик (алтан төбө) – сыыс от бииһин ууһа, ол иһин ханна баҕарар өлгөмнүк үүнэр. Салаакка, барыанньаҕа туттуохха сөп. Сирэй тириитин тупсарарга эмиэ олус туһалаах үүнээйи. Одуванчик чэйин истэххэ ис-үөс үлэтэ тупсар, бэрээдэктэнэр – ол түмүгэр сирэйбит тириитэ сырдыыр.

Имбирь

Имбирь чэйэ араас тымныйыыны, сүһүрүүнү организмтан кыйдыыр күүстээх. Организм аһы буһарар уорганнарын үлэлэрин тупсарар чэй. Ханнык баҕарар чэйгэ имбирь силиһин кырбаан куттахха тумууга, гириипкэ олус туһалаах, ыарыһах тыынара кэҥиир, бүөлэммит мунна аһыллар. Онон ханнык баҕарар ыарыыны аһарынарга уонна тоҥон-хатан үлэлээн кэлэр дьон сылааны таһааралларыгар, итиини киллэринэллэригэр бу чэй туһата баһаам.

Мята

Ис үлэтэ кэһиллиитин бэрээдэктиир, ис таһаардаҕына кытта туһалыыр. Сыалаах тириилээх дьон сирэйдэрин бу чэйинэн суунуохтарын, хойуутук оҥорон баран тоник курдук соттуохтарын сөп. Мяталаах чэй истэххэ киһи организмыгар эбии эстрогеннар үөскүүллэр, бу гормоннар тирии хатаалын, араас бааһын утары үлэлииллэр.

Маҥан чэй

Күөх чэйдээҕэр элбэх антиоксиданнардаах. Саамай аҕыйахтык араас обработканы ааспыт чэй буолан туһата атыттардааҕар хас эмэ төгүл элбэх. Бактериялары утары үлэлиир эттиктэрдээх.

Тирии коллагенын уонна эластинын таһымын тупсарар буолан, кэрэ сэбэрэлэнэргэ олус туһалаах чэй.

Улун

Барыларыттан ураты амтаннаах чэй. Өр кэм истэххэ сирэйи сырдатар, пигментнэй бээтинэлэри суох оҥорор.  Табахсыттарга атын чэйдэртэн ордук туһалаах – организмы табах дьаатыттан ыраастыыр.

Чэй тэллэйэ (чайный гриб)

Киһи тириитин токсиннарын таһаарар. Антиоксиданнар, пробиотиктар кыра мырчыстаҕастары суох оҥороллор, тирии сибиэһэй көрүҥнэнэр. Күҥҥэ сиэтэн баран бу тэллэй уутунан соттон эмтиэххэ сөп.

Матча чэй

Японияттан төрүттээх чэй. Сып-сырдык күөх өҥнөөх чэй элбэх иҥэмтиэлээх эттиктэрдээх - хлорофил, антиоксиданнар, натуральнай антибиотиктар, бактериялары утары охсуһар катехиннар.

Матча бороһуога косметологияҕа мааскаларга, кремнэргэ уонна лосьоннарга туттуллар.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Үлэ олоҕу киэргэтэр, дьарык киһини сайыннарар
Дьон | 14.09.2023 | 12:00
Үлэ олоҕу киэргэтэр, дьарык киһини сайыннарар
Быйыл Таатта нэһилиэгин олохтоохторо, үлэни өрө туппут Екатерина, Михаил Бурнашевтар ыал буолбуттара үйэ аҥаара буолла. Хаһыат бүгүҥҥү нүөмэригэр дьиэ кэргэн истиҥ ийэтин, эйэҕэс эбэтин кытта сэһэргэһиибитин ааҕыҥ.
Дария Маркова:  «Сахам омуга кэтит кэскиллэниэ, уһун тускулланыа»
Дьон | 20.09.2023 | 18:00
Дария Маркова: «Сахам омуга кэтит кэскиллэниэ, уһун тускулланыа»
Туһунан, ураты өйдөөх-санаалаах, кэскиллээх, инникигэ эрэллээх, дойдум туһа диэн көмөҕө инники күөҥҥэ сылдьар ыччат, эдэр дьон баалларыттан киһи эрэ үөрэр, санаата көтөҕүллэр. Үгүс киһи билиҥҥи ыччаты мөҕөр-этэр да, тулабытын көрүннэххэ, дойдубутун тутан хаалыах, чөл толкуйдаах, булугас өйдөөх, күүстээх санаалаах оҕолорбут элбэхтэр эбээт. Мин биир оннук эдэр киһини, “Аламай” аһымал пуонда...
Грипп уонна ОРВИ ыарыыларын утары сэрэтэр миэрэлэри дьүүллэстилэр
Сонуннар | 15.09.2023 | 13:00
Грипп уонна ОРВИ ыарыыларын утары сэрэтэр миэрэлэри дьүүллэстилэр
Куорат баһылыгын социальнай боппуруостарга солбуйааччы Наталья Степанова Олохтоох дьаһалта санитарнай-эпидемиологическэй хамыыһыйатын мунньаҕын ыытта диэн Олохтоох дьаһалта пресс-сулууспата иһитиннэрдэ.
Йога олоҕу уларытар күүһэ
Дьон | 15.09.2023 | 12:00
Йога олоҕу уларытар күүһэ
Аныгы балысхан сайдыылаах үйэҕэ туох барыта көрүөх бэтэрээ өттүгэр уларыйар-тэлэрийэр. Тас эйгэ дьайыытыгар баһыйтаран, бириэмэ сырсыытыгар сылдьан, сорох киһи бэйэтин көрүммэт, онтон сылтаан ис туруга ыһыллар, ыарыыга түргэнник бэринэр.