Тииһи тупсарар астар

Тииспит бүтүн буоларыгар сөпкө аһааһын улахан оруоллаах. Тиискэ туһалаах астар бааллар:
– Моркуоп, дьаабылыка, оҕурсу, сүбүөкүлэ – миилэҕэ уонна тиискэ туһалаах эттиктэрдээхтэр. Бу астарга баар бета-каротин, В, D, E, K, С, РР битэмииннэр, кальций, калий, магний, натрий, фосфор, йод, фтор, тимир, кобальт уонна үрүҥ көмүс тииһи бөҕөргөтөллөр, миилэҕэ хаан эргиирин тупсараллар. Наар сымнаҕас аһылыктаах киһи тииһэ кэбириир. Күннэтэ кытаанах аһы ыстыыр буоллахпытына, тииспит уонна миилэбит бөҕөргүүр.
– Петрушка, латук салаат, эриэппэ луук, укуруоп, сельдерей. Күөх от үүнээйилэргэ В, Е, А, С, РР битэмииннэр, калий, кальций, магний, йод, натрий, фосфор, тимир, бета-каротин уонна фолиевай кислота бааллар, баларыҥ тииһи эрэ буолбакка, иммунитеты бүтүннүү күүһүрдэллэр, миилэ тымырдарын үлэтин тупсараллар, ол иһин ордук хааннырар миилэлээхтэргэ туһалаахтар. Петрушка уонна луук бактериялары өлөрөллөр, сүмэһиннэрэ тииһи маҥхатар кыахтаах.
– Моонньоҕон, виноград, дьэдьэн, клюква. Отоннорго органическай кислота арааһа, пектиннэр, PP, А, В, С, Е, Н битэмииннэр, бета-каротин, кальций, магний, натрий, калий, фосфор, железо, йод уонна фтор бааллар. Кариеһы сэрэтэргэ клюква морса, виноград бэйэтинэн олус туһалаахтар. Дьэдьэн, моонньоҕон хааннырар миилэни оһордоллор.
– Миндаль, кедр эриэхэтэ, кешью эриэхэлэргэ тиискэ туһалаах аминокислоталар, сыалар-арыылар бааллар. А, В, С, D, Е, Р битэмииннэр, кальций, магний, фосфор уонна да атын микроэлеменнэр тиискэ сыстыбыт бактериялары өлөрөллөр. Эриэхэ сиэһин тиис ыарыытын мүлүрүтүөн сөп. Кедр эриэхэтигэр баар ванадий эттигэ уҥуоҕу бөҕөргөтөр, фосфор тиис үүнэригэр көмөлөһөр. Эриэхэлэргэ баар кальций тиис уонна сыҥаах уҥуоҕун кытаатыннарар. Миндаль тиис ыарыытын мүлүрүтэргэ туттуллуон сөп.
– Сыыр, иэдьэгэй, суорат – кальцийы таһынан А, В уонна D битэмииннээхтэрэ тииспитигэр олус туһалаах. Суорат организмҥа сероводород үөскүүрүн кыччатар, ол аата айах сытын тупсарар, фосфаттар, кальций уонна казеин тииһи минералларынан байыталлар. Сыыр кариеһы сэрэтэр, тиискэ кальцийы биэрэр, сили элбэтэн, айах иһигэр баар бактериялары суох оҥорорго көмөлөһөр. Иэдьэгэйгэ элбэх белок, үүт кислотата, тимир уонна магний баар – организм балары түргэнник ылынар буолан, уҥуох бөҕөргүүрүгэр, ньиэрбэ систиэмэтэ эттиктэринэн хааччыллыытыгар, хаан гемоглобина үрдүүрүгэр туһалаах.
– Цитрустар: грейпфрут, лайм, апельсин. Калий, кальций, магний, натрий, фосфор, тимир, B, Е, С, РР битэмииннэр олус туһалаахтар. Грейпфруту күн аайы сиэтэххэ, айах иһэ, миилэ бааһырбат буолар. Лайм кариеһы сэрэтэр, эмаль кытаатарыгар туһалыыр. Апельсиҥҥа баар С битэмиин миилэҕэ коллаген үөскүүрүгэр төһүү буолар.
Сонуннар
Ордук ааҕаллар



