Ньукуолун сандалыта

Кус миинэ

Куһу үргээн, иһин хостоон, тымныы ууга сууйуллар. Өр сыппыт кус иһин тута быраҕыллар. Көстөрүүлэҕэ 2 куһу уган, 3 л ууну кутан 1-2 чаас устата туруора түһүллэр. Онтон уутун сүөкээн баран, саҥа ууну кутан оһоххо туруоруллар. Оргуйдаҕына тахсар күүгэнин холбуйуллар, амсайан көрөн туустанар. Уотун арыый мөлтөтөн, 1 чаас буһарыллар. Саха лапсатын кутуллар, лавровай лииһи уонна 1 ньуоска хонуу күөх луугун эбиллэр. Күөс оһоххо туруоҕуттан балтараа чаас устата оргуйан, кус атаҕа арахса сылдьар буоллаҕына – буспут.

Алаадьы

Биһиэхэ наада:

Биир ыстакаан үүт;

Ыстакаан аҥаара уу;

Икки устуука сымыыт;

1-2 ост. ньуоска саахар;

Туус.

Астааһына:

Алаадьы тиэстэтэ хойуу буолуохтаах. Үүтү, ууну, сымыыты, саахары, бурдугу кутан баран, үчүгэйдик ытыйабыт. Тиэстэни кыратык сынньата түһэбит, оччоҕо алаадьы быдан минньигэс уонна сымнаҕас буолар. Арыылаах хобордооххо кутан буһарабыт.

Сэлиэйдээх кус миинэ

Биһиэхэ наада:

1 улахан кус;

Бурдук;

Эриэппэ лууга;
Туус.

Астааһына:

Буспут кус мииниттэн туспа иһиккэ баһан ылабыт уонна сойутабыт. Сойбутун кэннэ бурдугу таммалатан ытыйабыт, хомуоҕа суох буолуохтаах. Оҥоһуллубут сэлиэйи мииҥҥэ кутабыт уонна оргута түһэбит, манна эриэппэ луугун, күөх үүнээйини эбиэххэ сөп.

Сахалыы лапса

Биһиэхэ наада:

1 ыстакаан бурдук;

2 устуука сымыыт;

Туус.

Астааһына:

Бурдугу сымыыкка булкуйан, онно кыра ньуоска аҥаара туус эбэн, сөбүгэр хойуу тиэстэни охсобут. Сымыыт курдук төгүрүтэн баран, миискэнэн хаппахтаан туруора түстэххэ, тиэстэ сымнаҕас буолар. 10-15 мүнүүтэнэн тиэстэбитин бурдуктуу-бурдуктуу бөлүөгүнэн хатайдаан, чараас гына тэнитэбит. Бэйэ-бэйэтигэр сыстыбатын курдук, быыһыгар үчүгэйдик бурдуктаан рулет курдук суулуубут, ол кэннэ синньигэс лапсаларга быһаттыыбыт. Бэлэм лапсабытын миини уоттан таһаарыахпыт 10-15 мүнүүтэ иннинэ кутан буһарабыт.

Лууктаах, помидордаах кус соркуойа уонна миинэ

Биһиэхэ наада:

1 улахан кус;

Уу – 3 л;

Ынах арыыта – 100 г;

Биир сымыыт;

Бурдук – 1 ч. нь.;

Чеснок – 2 өлүүскэ;

Сибиэһэй помидор;

Туус;

Быһах төбөтүгэр кыһыл биэрэс.

Астааһына:

Бытархай гына кырбаммыт луугу ынах арыытыгар саһарчы ыһаарылыыбыт. Оргуйа турар куспут миинигэр ыһаарыламмыт луугу уонна күөх оту-маһы эбэн, өссө уон мүнүүтэ оргутабыт. Бу кэннэ помидордары эбэн, өссө биэс мүнүүтэ оргутабыт. Бульонтан луугун уонна помидордарын хостуубут. Помидордары хаҕыттан арааран, бытархай гына кырбаммыт чесногу кытары булкуйабыт. Кырбастаммыт эппитин луугу, помидору кытары булкуйабыт, ынах арыытын, кыһыл биэрэһи, бурдугу эбэн, бытаан уокка 5-10 мүнүүтэ тутабыт. Соркуой бэлэм.

Аны мииммитин оҥоробут. Сэлиэйдиибит, хомуоктамматын туһугар бурдукпутун эрдэ ынах арыытыгар ыһаарылаан ылабыт. Бульоҥҥа кыһыл биэрэһи эбэбит. Булкуйа туран сиикэй сымыыты кутабыт уонна тута көстөрүүлэни уоттан ылабыт.

Эттээх алаадьы

Биһиэхэ наада:

Убаһа этэ – 500 г;

Хаппыыста – 250 г;

Эриэппэ луук – 1 устуука;

Чеснок – 2 өлүүскэ;

Сымыыт – 2;

Моркуоп – 1;

Уу – 100 мл;

Туус, бурдук.

Астааһына:

Састааппытын барытын кыра гына кырбастыыбыт, моркуоппутун түөркэлиибит. Эти кыра кээмэйдээх гына кырбастыахха уонна барытын блендергэ эрийтэриэххэ сөп. Маассабытыгар сымыыт, туус кутан баран, үчүгэйдик булкуйабыт уонна уу, бурдук эбэн, алаадьы тиэстэтиттэн арыый хойуу гына охсобут. Арыылаах хобордооххо алаадьы курдук ыһаарылыыбыт.

Фольгаҕа буспут кус

Биһиэхэ наада:

Кус;

1 улахан эриэппэ луук;

1 орто моркуоп;

Хартыыһа – 3 ост.нь.;

Туус, хара мэлиллибит биэрэс.

Астааһына:

Куспутун хартыыhанан сотобут, кини сымнатар, үчүгэй амтаны биэрэр. Луугу ортотунан аҥаардаан баран, кус иhигэр угабыт, үрдүгэр моркуобу түөркэлээн кутабыт, туустуубут, биэрэстиибит уонна салгын тахсыбатын курдук фольгаҕа суулуубут. Духуопканы 180°C кыраадыска диэри сылытан баран, 40-45 мүнүүтэ буһарабыт.

Саламаат – саха маанылаах аһа

Былыр саламааты дьоро күннэргэ, оҕо төрөөтөҕүнэ, урууга, ыһыахха, малааһыҥҥа уонна сиэргэ-туомҥа туттарга, Үрдүк Айыыларга айах тутарга анаан астыыллара. Бу искэ-үөскэ олус туһалаах, тотоойу аһылык.

Саламаат көрүҥэ элбэх эрээри, буһарыыта биир. Чөчөгөйү мөлтөх уокка оргутуллар. Оргуйдаҕына бурдугун аргыый табыгынатан кыра-кыралаан кутуллар. Ити кэмҥэ быыстала суох булкуйа туруллар уонна кыралаан үүтү эбэтэр ууну эбиллэр. Ол сыстыбатыгар уонна арыыта үчүгэйдик тахсарыгар көмөлөөх. Арыыта төһөнөн дагдайар да, соччонон үчүгэй. Иһит түгэҕэ уонна ойоҕоһо саһардаҕына уонна хааһы ньуоскаҕа сыстыбат буоллаҕына, саламаат бэлэм.

Сүөгэй саламаат

Биһиэхэ наада:

600 г сүөгэй;

200 чөчөгөй;

50 г бурдук;

Туус.

Астааһына:

Чөчөгөйгө сүөгэйи булкуйуллар, онно бурдугу, амсайан көрөн туус кутуллар, ытыгынан ытыйыллар. Чугуун көстүрүүлэҕэ кутан уокка туруоруллар. Оргуйдаҕына, уотун кыччатыллар уонна булкуйа-булкуйа уһуннук буһарыллар. Арыыта дагдайан таҕыстаҕына, кыратык тэптэрэ түһүллэр. Хойуу, ыыс араҕас дьүһүннээх саламааты кытыйаларга, пиалаларга кутан, сылаастыы сиэнэр.

Айыыһыт саламаата

Биһиэхэ наада:

1 л чөчөгөй;

75 г бурдук.

Астааһына:

Оҕоломмут дьахтарга анаан бэлэмнииллэр. Чөчөгөйгө бурдугу ытыйан, сылаас хобордооххо халыччы кутуллар. Булкуйа туран орто уокка буһарыллар. Сииргэ сымнаҕас уонна элбэх арыыта суох буолар.

Арыы саламаата

Биһиэхэ наада:

200 г ынах арыыта:

10 г бурдук;

1 л уу.

Астааһына:

Ынах арыытын хобордооххо уулларан, бурдугун холбонор. Булкуйа туран орто уокка буһарыллар. Хойдон саһархай өҥнөннөҕүнэ, хаста да төхтүрүйэн итии уу кутуллар, бурдук, арыы эбиллэр. Арыыта дагдайыар диэри буһарыллар.

Быырпахта оҥостуҥ!

Өҥүрүк куйаастар чугаһаатылар. Онон быырпахта оҥостуҥ.

Биһиэхэ наада:

3 лиитирэ оргуйбут тымныы уу;

Икки ыстакаан суорат;

Биир ыстакаан саахар;

Ыстакаан аҥаара рис.

Астааһына:

Үчүгэйдик хаппахтанар иһиккэ риһи, саахары, суораты, ууну холбуу кутан муос ытыгынан үчүгэйдик булкуйуллар. Хаппахтаан, 8-10 чаас устата сылаас сиргэ (тэпилииссэҕэ да буолуон сөп) туруоруллар.

Үрдүгэр бытархай хабахтар таҕыстахтарына, өссө төгүл ытыйан баран, хаппахтаан эмиэ 2-3 чаас туруоруллар. Көөнньүбүт быырпаҕы сиидэлэнэр, амсайан көрөн сүөгэй эбиллэр. Сөп буоллаҕына, бытыылкаларга кутаттаан холодильникка уган иһэ сылдьыллар (рис быырпаҕы саҥа көөнньөрүүгэ туһаныллар).

Быырпах хойуннарыллыбыт (сгущеннай) үүтүнэн эмиэ оҥоһуллар:
1 бааҥка хойуннарыллыбыт үүккэ 3 лиитирэ ууну уонна ыстакаан аҥаара рис куруппаны холбонор. Көөнньөр кэмэ, ньымата үкчү маҥнайгы ырысыап курдук. Кыратык сүөгэй эбэтэр чөчөгөй былаан биэрдэххэ, быырпах амтана олус тупсуо.