Дьон | Страница 9 | EXO-YKT

Дьон | 21.12.2023 | 16:00

Надежда Тимофеева: «Политехническай үөрэхтээһин сайдарыгар атын толкуй, ураты көрүү уонна өйөбүл наада...»

Соторутааҕыта Саха политехническай лицей 45 сыллаах үбүлүөйүн, лицей аатын ылбыта 10 сылын үрдүк таһымнаахтык бэлиэтээтэ. 2022-2023 үөрэх дьылын түмүгүнэн СПЛ Уһук Илин 20 бастыҥ оскуолатын кэккэтигэр, оттон өрөспүүбүлүкэҕэ топ-10 иһигэр киирэн, үөрүүтэ үгүс. Бүгүҥҥү ыалдьыппыт – лицей дириэктэрэ, СӨ үөрэҕириитин үтүөлээх үлэһитэ, Арассыыйа уопсай үөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ, өрөспүүбүлүкэтээҕи Политехническай хайысхалаах...

Дьон | 17.12.2023 | 16:00

Маргарита Борисова: «Артыыс киһиэхэ кыра уонна улахан оруол диэн өйдөбүл суох»

Быйыл саас кулун тутар ыйга Ньурба улууһун Дьиикимдэ нэһилиэгин норуот айымньытын дьиэтигэр биллиилээх биир дойдулаахтара, СӨ үтүөлээх артыыската Маргарита Борисова аатын иҥэрдилэр. Аны туран алтынньы 9 күнүгэр Маргарита Михайловнаҕа анаан оҥоһуллубут Абакаяда уобараһыттан архитектурнай дьүһүйүү арылынна. Үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ нэһилиэк баһылыга Прокопий Осипов бэлиэтээбитинэн, архитектурнай уобарас туох да симиэтэтэ суох, нэһилиэк...

Дьон | 17.12.2023 | 14:00

Истиҥ санаатынан, дьоҥҥо үтүө сыһыанынан

Төһө даҕаны бириэмэ аастар, үтүөнү, үйэлээҕи оҥорбут дьон туһунан киһи өйдөөн хаалбытын санаан кэлэн, киэн тутта кэпсиир. Олоҕун салгыыр оҕолоругар, сиэннэригэр, кинилэр дьоһуннаах ааттарын умнубаттарыгар, дьоннорун курдук дьоһун дьон буоллуннар диэн билиһиннэрэр баҕа санаам баһыйан, чиэһинэй, сырдык санаалаах, үлэтигэр бэриниилээх, кимтэн даҕаны ол туһугар махтал, наҕараада эрэйбэтэх, олоҕун бүтүннүүтүн талбыт...

Дьон | 16.12.2023 | 20:00

Хаан суураллыбат

Киһи барахсан бу орто дойдуга кэннигэр хаалларара бэйэтиттэн хаан тардар сыдьааннара эбит. Итинник санаа “Из рода Манньыаттаах” альбом кинигэни үөрэтэн баран киирдэ. Альбомҥа 1800 сыллаахтан төрөөн-үөскээн кэлбит Манньыаттаах Баһылай убайдарыттан, балтытыттан туох идэлээх, үөрэхтээх дьон бүгүн ханна үлэлии-хамсыы сылдьалларын туһунан толору хаартыска, кыракый солун баар. Ону бииргэ төрөөбүт Никифоровтар (Ньукулай...

Дьон | 14.12.2023 | 18:00

Руслан Смирников: «Анараа хас биирдии күнүҥ ураты күндү»

Дойду көмүскэлин инники күөнүгэр сылдьар уолаттардаах ийэлэргэ анаммыт “Мэлииппэ” ырыа 1996 сыллаахха улуу артыыс Людмила Гурченко толоруутугар киэҥ эйгэҕэ көппүтэ. Бу дириҥ иэйиилээх ырыа бүгүҥҥү күҥҥэ Ийэ алгыһа буолан Арылы Дуйдаах тылбааһынан, Мария Соболева куолаһынан сахалыы тыыннанан киэҥ эйгэҕэ көтөн, анал дьайыыга сылдьар уолаттардаах ийэлэр олус чугастык ылыннылар. Ийэ алгыһа...

Дьон | 14.12.2023 | 16:00

Учуутал хараҕар уоттаах буолуохтаах

Соторутааҕыта Дьокуускайга өрөспүүбүлүкэтээҕи “Бастыҥ кылаас салайааччыта – 2023” тыҥааһыннаах күрэхтэһии буолан ааста. Кыайыылааҕынан Дьокуускай куораттааҕы уокурук Маҕан орто оскуолатын нуучча тылыгар уонна литератураҕа учуутала Эльвира Сергеевна Борисова буолла. Саха сирин бастыҥ кылаас салайааччытын кытта оҕону иитии, идэни сөпкө талыы, учуутал идэтин туһунан кэпсэттибит. – Мин Өлүөхүмэ оройуонун Дабаан сэлиэнньэтиттэн төрүттээхпин....

Дьон | 10.12.2023 | 16:00

Ырыа киһини кынаттыыр ураты күүс

Кэлиҥҥи сылларга тыа сирин култууратын, ырыаһыттары, талааннаах ааптардары, араас ансаамбыллары суруйарбын сөбүлүүбүн. Хайаан да биллэр эрэ дьон туһунан суруллуохтаах диэн буолбатах. Билигин улуус кииннэригэр, дьоҕус бөһүөлэктэргэ төһөлөөх элбэх дэгиттэр дьоҕурдаах, талба талааннаах дьон үлэлии-хамсыы сылдьара буолуой?! Олег Петрович Марков 1955 сыл балаҕан ыйын 9 күнүгэр Мэҥэ Хаҥалас Бүтэйдээх нэһилиэгэр төрөөбүтэ....

Дьон | 10.12.2023 | 14:00

Үтүө киһи умнуллубат

Быйыл сэтинньи 28 күнүгэр «Саха сүөһүтэ» тэрилтэ үлэһитэ, Саха сирин үтүөлээх зоотехнига, Горнай уонна Мэҥэ Хаҥалас улуустарын бочуоттаах олохтооҕо Олег Петрович Марков сырдык олоҕо быстыбыта үс сылын туолла. Өрөспүүбүлүкэ тыатын хаһаайыстыбатын бөдөҥ, дириҥ билиилээх, дьоҕурдаах исписэлииһэ уонна салайааччыта биир идэлээхтэрин дириҥ ытыктабылынан туһанара. Олег Петрович Марков 1955 сыл балаҕан ыйын...

Дьон | 07.12.2023 | 14:00

Афанасий Афанасьев: «Үҥкүүтэ суох сатаммаппын... Сыана — мин иккис олоҕум»

Ханнык баҕарар идэ бэриниилээх буолууну ирдиир. Ол эрээри артыыс уустук олоҕун киһи эрэ тулуйбат, уйбат. Ким эрэ айаҥҥа саҥа турунан иһэн, киирэр аартыктан туоруур, сорох суолун солоон, аара көрсөр моһоллорун киэр кыйдаан, үрдүк чыпчааллары дабайар.

Дьон | 03.12.2023 | 12:00

«Саха дьахтар таҥаралаах»

«Саха – дьахтар таҥаралаах» дииллэр. Чахчыта даҕаны, дьиэни-уоту иччилээн олорор, дьонун аһатан-таҥыннаран этэҥҥэ буолалларын хааччыйар дьиэ иһигэр – ыал ийэтэ. Оччоттон баччаҕа тиийэ итинник дьоһун ийэлэр, ытык-мааны дьахталлар тустарынан норуот номоҕор кэпсэнэр. Дьаһаллаах, уустуктарга бэриммэт мындыр быһаарыылаах, асчыт ааттааҕа, иис имигэһэ буолан дьонун-сэргэтин күүстээх үлэтин, күннээҕи олоҕун чэпчэтэн иннин диэки...

Дьон | 02.12.2023 | 12:00

Олох оскуолатын барбыт методист

РФ Үтүөлээх учуутала, норуот үөрэҕириитин туйгуна, “Методист Якутии” бэлиэ хаһаайына, педагогическай үлэ бэтэрээнэ, Чурапчы кыһайан көһөрүүтүн кыттыылааҕа Петр Петрович Григорьев, кырдьыга даҕаны, олох оскуолатын туйгун үөрэнээччитэ, сиппит-хоппут методист этэ. Кини Ленинградтааҕы Герцен аатынан пединституту ситиһиилээхтик бүтэрэн, 1977 сылтан 1982 сылга диэри Хатас орто оскуолатыгар дириэктэринэн үлэлээбитэ. 1983 сылтан 2008 сылга...

Дьон | 02.12.2023 | 10:00

Омук тылын учуутала Күннэй Иннокентьева: «Дьоҥҥо көмөлөһөөрү үөрэтэбин»

Кистэл буолбатах, сахаттан, нууччаттан ураты атын омук тылын билии аныгы үйэҕэ сайдыы, билии-көрүү биир тутаах хаачыстыбата буолла. Холобура, тустаах үлэҕэр атын омук тылын билии ирдэммэт да буоллаҕына, күннээҕи олоххо кэмиттэн кэмигэр олус наада түгэнэ үөскүүрэ мэлдьэх буолбатах. Күннэй Иннокентьева — английскай тыл учуутала. Кини икки сыллааҕыта английскайдыы иҥнигэһэ суох саҥарарга,...

Дьон | 01.12.2023 | 16:00

Татьяна Тымырова: «Саха сирин амтана» бэстибээл саҥа дьыллааҕар ордук күүтүүлээх...»

Бу күннэргэ киин куоракка ааттаах-суоллаах шеф-повардар, ресторатордар, ыраахтан-чугастан ыҥырыылаах экспертэр, эдэр кэскиллээх ыччаппыт «Саха сирин амтана» гастрономическай бэстибээлгэ кыттаары тоҕуорустулар. Быйыл онус төгүлүн ыытыллар үбүлүөйдээх тэрээһин туһунан СӨ ресторатордарын уонна отельердарын Национальнай ассоциациятын бэрэссэдээтэлэ Татьяна Александровна Тымырованы кытта кэпсэттибит. Сэргэх сэһэргэһээччибит ассоциация үлэтин, бэстибээл сүрүн идиэйэтин, ресторан бизнеһин сайдыытын тула...

Дьон | 01.12.2023 | 10:00

Мас тардыһыытын айти технология тупсарыаҕа

Оскуола биэрэр билиитин таһынан оҕолору дьоҕурдарынан, талааннарынан, туохха тыыппалаахтарынан көрөн эбии үөрэхтээһини тэрийии киин куораппытыгар үрдүк таһымҥа барар. Бу күннэргэ Дьокуускай куорат Оҕо айымньытын дыбарыаһын “Кванториум” технопааркатын иһинэн үлэлиир “IT-Энерджи” куруһуок уһуйуллааччыта Арсений Колесов уонна салайааччыта Денис Алексеевич Данилов “Мас тардыһыытыгар аналлаах модифицированнай тэрил” диэн бырайыактарыгар патент ылары ситистилэр. Патеннаммыт...

Дьон | 30.11.2023 | 16:00

Афанасий Романов: «Сорох үлэбин ситэрэргэ үөһэттэн күүс киирэр»

Бүгүҥҥү кэпсиир киһим – “СӨ худуоһунньуктарын айар сойууһа” уопсастыбаннай тэрилтэ бэрэссэдэтээлэ, СӨ норуодунай худуоһунньуга, СӨ искусствотын үтүөлээх деятелэ, РФ үтүөлээх худуоһунньуга, Дьокуускай куорат бочуоттаах олохтооҕо Афанасий Афанасьевич Романов. Сэтинньи ыйга Дьокуускай куорат 203-с түөлбэтигэр 24 №-дээх «Сардаана» оҕо саадын кэлэктиибин көҕүлээһининэн уонна төрөппүттэр, уопсастыбаннас өйөбүллэринэн Саха сирин историятыгар бастакы уонна...

Дьон | 25.11.2023 | 12:00

Олохпут оҥкулун оҥорсубут оскуолабыт

Төһө даҕаны сыллар-хонуктар элэҥнээн аасталлар, киһи төрөөбүт түөлбэтин, үлэлээн, олорон ааспыт сылларын, хомойбут-үөрбүт кэмнэрин саныыра-ахтара кэмэ-кэрдииһэ, аата-ахсаана суох. Ол, биллэн турар, үлэлээн-хамсаан, бочуоттаах сынньалаҥҥа тахсан олорон, сааһырыы боруогар үктэннэххэ, ордук элбиир, күндүтүйэр. Арассыыйаҕа биллэриллибит Учуутал уонна уһуйааччы сылынан СӨ үөрэҕириитин туйгуна, СӨ педагогическай үлэ бэтэрээнэ, Ньурба оройуонун Сүлэ нэһилиэгин бочуоттаах...

Дьон | 23.11.2023 | 21:00

Эргиччи талаан баар киһитэ — Карл Нутчин!

Бу интервьюга Карл Алексеевич тута сөбүлэспитэ, туох эрэ саамай күндүнү кытта көрсүһэр курдук – оҕо сааһа, үөрэммит сыллара, тапталлаах кэргэнэ, талан ылбыт идэтэ, олоҕо-дьаһаҕа барыта бу биһиги кылгас кэпсэтиибитигэр ахтыллан ааһар. Кини сахалыы сэмэйэ, холкута, муударайа хайдах эрэ сэбиэскэй кэм дьиҥнээх эр киһитин, саха саарынын, биһиги аҕаларбытын санатта. Карл Алексеевич...

Дьон | 23.11.2023 | 14:00

Иван Туласынов: Муусука дьикти алыбар куустаран

Тапталлаах «Киин куорат» хаһыаппыт бүгүҥҥү нүөмэригэр быйылгы «Алампа» аатынан норуот бириэмийэтин «Бастыҥ ырыа айааччы» лауреата, Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын туйгуна, үтүөлээх үлэһитэ, самодеятельнай композитор, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ырыа айааччыларын түмсүүтүн чилиэнэ, Бүлүү куорат бочуоттаах олохтооҕо Иван Туласыновы кытта кэпсэтиибин ааҕыҥ. – Иван Иванович, үтүө күнүнэн! Быйыл бэһис сылын норуот номох оҥостубут, таптыыр...

Дьон | 19.11.2023 | 16:00

Сыаналаах түүлээҕи да солбуйар, туһалаах даҕаны

Түүнү хатайдаан (валяние из шерсти) малы-салы оҥорон таһаарыы киһи аймах историятыгар 8000 сыл анараа өттүгэр үөдүйбүтэ диэн баар. Бэл, түүттэн хатайдаммыт бастакы көбүөр Ной ковчегар баара диэн номоххо кэпсэнэр. Билигин да олохпутугар киэҥник туттар боолдьохпут (войлок) эмиэ бу ньыма холобура. Оттон былыргы сахалар кылы, сиэли хаталлара эмиэ бу ньыманы кытта...

Дьон | 18.11.2023 | 16:00

Айталина Бочкарева: «Торт астыыр — уустук бизнес»

Айталина Бочкарева 2016 сылтан бэйэ дьыалатын тэринэн, торт астаан саҕалаабыта. Оччолорго, билигин даҕаны торт астыыр киһи элбэх эрээри, бэйэтин кондитерскайын арыйбыт, эбиитин, дьон биһирэбилин ылан, “2ГИС” хампаанньа “Бастыҥ кондитерскай” наҕараадатын ылары ситиспит аҕыйах.

Дьон | 17.11.2023 | 16:00

Эйэлээх олохпут туһугар көлөһүннэрин тохпуттара

Саха киһитэ симик, үөрбүтүн, хомойбутун ылбычча этиммэт дииллэрэ оруннаах. Төрөппүттэрбитигэр кэмигэр махтамматахпытын сааһыран олорон хомойо саныыбыт. Ол да иһин буолуо, чугас дьонум тустарынан сурукка тиһэн, өйдөөн-санаан ааһыахпын, кэпсиэхпин, үйэтитиэхпин баҕарабын. Кинилэр чэрдээх илиилэрэ – олохпут ааспыт кэмин кэрэһиттэрэ. «Баайыстар дуо?» Биһиги төрөөбүт нэһилиэкпит Хаҥалас сирэ-уота киэҥинэн, баай булдунан-алдынан, сирин аһа...