Дьон | Страница 2 | EXO-YKT

Дьон | 22.05.2022 | 14:00

Иван Луцкан: «Сүрүн сыалбыт — дьоҥҥо көмөлөһүү»

Арассыыйаҕа, статистика көрдөрөрүнэн, 100 тыһыынча нэһилиэнньэҕэ көрөр уоргана патологиялаах киһи ахсаана 11 тыһыынча киһиэхэ тэҥнэһэр. Мөлтөхтүк көрөр уонна хараҕа суох киһи ахсаана – 218 тыһыынча, итинтэн 103 тыһыынчата букатын көрбөт. Сыл аайы Арассыыйа үрдүнэн 45 тыһыынча киһи хараҕынан инбэлииккэ тахсар. Саха сиринээҕи харах балыыһата Уһук Илиҥҥи федеральнай уокурукка аныгы медицинскэй...

Дьон | 22.05.2022 | 12:00

Бүтүн агробөһүөлэги туттарбыт салайааччы

Үлэ ситиһиилээх буолуутун төрдө – сатабыллаах, далааһыннаах быһаарыныылары ылынар салайааччы. Өссө ааспыт үйэ 60-с сылларыгар, этэргэ дылы, үрэх баһа дойдуга бүтүн агробөһүөлэги туттаран бүгүн даҕаны уос номоҕор сылдьар бөдөҥ салайааччы Иван Васильевич Николаев туһунан “Бырааттыы Мординовтар” музейы салайар Сардана Александровна Васильевалыын кэпсэттибит. – Сардана Александровна, Саха АССР төрүттэммитэ 100 сылынан...

Дьон | 22.05.2022 | 10:00

Ойуу тылынан саҥарар олоҥхо алыба

Олоҥхо уонна Таатта – уруулуу өйдөбүллэр. Олоҥхо – тыл муҥутуур таһымын, уус-уран тыл баайын байҕала буолбут айымньы. Оттон талыы-талба Таатта олоҥхо үөскээбит түөлбэтинэн, олоҥхоһуттар уутуйан төрөөбүт ытык сирдэринэн биллэр. Олоҥхо эйгэтин бүгүҥҥү туругун туһунан Таатта улууһун норуот айымньытын дьиэтин фольклору сүрүннүүр исписэлииһэ Майя Гаврильевна Егорованы кытта сэһэргэһэбин. – Майя Гаврильевна,...

Дьон | 21.05.2022 | 18:00

Үҥкүү — мин дьолум-соргум, тапталым, дьылҕам

Үҥкүү… үөрүү, көтүү, үрдүк үктэл… бэл диэтэр, дорҕооннуун дьүөрэлэһэр тыллар. Үҥкүү диэтиҥ да, дьэ, чахчы, ити тыллар барыта бааллар. Өссө үҥкүү чэпчэки, чаҕылхай, чэбдик, чөл, чиҥ … Бу тылларынан мин бүгүҥҥү суруйуум дьоруойун ойуулуубун. Убаастанар учуутал, умсугутуулаах уһуйааччы, эрэллээх кэргэн, истиҥ, иһирэх ийэ, эйэҕэс эбээ, үөрэ-дьүөрэ дьүөгэ, доҕор, аламаҕай атас...

Дьон | 21.05.2022 | 13:19

Аркадий Алексеев тоҥмут-хаппыт дьарыктара

Интервью "КИИН КУОРАТ" хаһыакка 2019 сыллаахха тахсыбыта Саха өрөспүүбүлүкэтин бочуотаах олохтооҕо, норуодунай артыыс Аркадий Михайлович Алексеев аатын билбэт саха суох буолуохтаах. Кини талааныгар сүгүрүйэбит, кининэн киэн туттабыт, хайҕыыбыт уонна таптыыбыт... Дьиҥэ, Аркадий Михайлович анал музыкальнай үөрэҕэ суох аҥаардас айылҕа биэрбит талба талаанынан уонна дьүккүөрдээх үлэтинэн өрө тахсыбыт киһи. – Оскуола...

Дьон | 21.05.2022 | 10:00

Дьиэ көтөрүн иитиэн баҕалаахтарга

(Уопуттаах фермер сүбэлэрэ)

Дьон | 21.05.2022 | 01:57

Алексей Калининскай сырдыкка, кэрэҕэ дьулуура

(Киин Куорат, 2018 сыл, кулун тутар 29 күнэ) Дьокуускай Өрөгөйүн ырыата Алексей Калининскай-Луҥха Өлөксөй матыыба Христофор Горохов-Элгэстэй уонна Владимир Жирков тыллара Над великою Леной рекой Сквозь дыханье морозных веков Вырос город Якутск со счастливой судьбой Быть столицей земли Олонхо! Припев: Процветай же, любимый наш дом, Всех народов согретый теплом! Ты...

Дьон | 19.05.2022 | 11:00

Ырыаҕа сирдээбит аартыгым — «Артек»

Музыка хас биирдии дорҕооно аан дойду үрдүкү эйгэтиттэн кэлбит туспа күүс. Ол күүс ибир долгуннары үөскэтэр, тулалыыр эйгэҕэ ураты дьайыыны оҥорор. Эбиитин куту-сүрү, уйулҕаны эмтиир кэрэ тыас быһыытынан биллэр. Биһиги Сахабыт сиригэр ырыа айааччы аҕыйаҕа суох. Олортон биирдэстэрэ – Чурапчы улууһугар олорор, үлэлиир, айар-тутар куттаах, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ырыа айааччыларын сойууһун...

Дьон | 14.05.2022 | 15:00

«Кэмҥин түһэн биэримэ» сэһэн уус-уран суолтата

Кулун тутар ый бүтүүтэ Саха сиригэр биллэр суруналыыс, публицист, хоһоонньут Борис Павлов «Кэмҥин түһэн биэримэ» диэн саҥа сэһэнин сүрэхтэниитэ буолан ааспыта. 90-с сылларга устудьуоннаабыттар эдэр саастарын кэмин туһунан сэһэни сэргээн, элбэх киһи тыл эппитэ. Сэһэн тула кэпсэтии оччотооҕу олохпут араас өрүттэрин киэҥник хабан, санаа атастаһыыта эмиэ киэҥ, дириҥ ис хоһоонноох...

Дьон | 12.05.2022 | 11:43

Ираида Попова: «Суруйааччы истиилэ, буочара, уратыта хаалыахтаах»

Бүгүҥҥү сэһэргэһээччибит Ираида ПОПОВА – Арассыыйа Суруйааччыларын сойууһун, Арассыыйа Суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ, “Полярная звезда” сурунаал эппиэттиир сэкирэтээрэ. Икки тылынан суруйар, тылбааска, драмаҕа үлэлиир. Өссө уруһуйдуур, иистэнэр, ыллыыр, гитаралыыр – дьарыгын ааҕан сиппэккин. Оннук эргиччи айар эйгэлээх киһи. А.Г. Нелунов, Г.В. Попов, Н.К. Антонов, Ким Чул Хон, Е.И. Коркина, П.А. Слепцов...

Дьон | 12.05.2022 | 11:40

Өбүгэ үгэһинэн иитиллибит Нохсоороптор

Сахаларга хас да көлүөнэ буолан бииргэ тутуһан олох олорууларын бэлиэтиир Ытык ситим диэн өйдөбүл баар. Биһиэхэ, Хатаска, бу ытык өйдөбүлү тутуһан, оҕолорун, сиэннэрин кытта бииргэ олорор ыаллартан биирдэстэринэн үлэ, тыыл бэтэрээнэ, нэһилиэкпит Бочуоттаах олохтооҕо Александра Иннокентьевна Жиркова дьиэ кэргэнэ буолар. Александра Иннокентьевна бэйэтин өйдүөҕүттэн сүөһү көрүүтүн этинэн-хаанынан билэн улааппыта. Сүөһүлээх...

Дьон | 12.05.2022 | 11:30

Үһүөлэр... Үүт-үкчүлэр!

Кинилэр тэбис-тэҥнэр. Умса тут, тиэрэ бырах. Биир киһи курдук: “Игирэ буолар – дьол! Үс буолар өссө үчүгэй!” – дииллэр Настя, Арина, Анита Соловьевалар. Улаханнара – Настя: Аринаттан 1 мүнүүтэнэн, Анитаттан 2 мүнүүтэнэн эрдэ күн сирин көрбүт. Бастакы кылааска сиэттиспитинэн Саха гимназиятыгар киирбиттэр. Быйыл кыргыттар тутуспутунан тапталлаах оскуолаларын бүтэрэллэр. Аҕыйах күнүнэн...

Дьон | 06.05.2022 | 15:00

«Күөх Ньурба»: айылҕа эмтиир күүһүн туһанан

Дьоҥҥо-сэргэҕэ үтүөнү оҥорор баҕа санааны олоххо киллэрэн, Ийэ айылҕабыт биэрэр сүдү күүһүн таба туһаныахха, онно эбии билиини-көрүүнү, сатабылы дьүөрэлээн, бизнес эйгэтигэр бэйэ суолун-ииһин булуохха сөп. Бүгүҥҥү дьоруойдарбыт тустарынан аҕыйах тылынан билиһиннэрдэххэ, итинник. Дмитрий, Дайаана Саввиновтар 2013 сылтан дьиэ кэргэнинэн ыҥырыа иитиитинэн дьарыктаналлар. Бастаан ыал ийэтин дойдутугар – Сунтаарга үлэлээн саҕалаабыттар....

Дьон | 06.05.2022 | 09:00

Дойду сэбилэниилээх күүстэрин кылаабынай командующайыгар арааппардаабыт учуутал

Бу күннэргэ Дьокуускайга «Учуутал Иван Николаевич Данилов» диэн кинигэ бэчээттэнэн таҕыста. Кинигэҕэ Саха АССР оскуолаларын үтүөлээх учуутала, Сунтаар оройуонун Бочуоттаах олохтооҕо, Саха автономиятын саастыылааҕа И.Н. Данилов үйэ аҥаарыттан ордук кэмҥэ оҕону, ыччаты иитиигэ-үөрэтиигэ сыралаах, айымньылаах үлэтин туһунан ахтыылар, хаһыакка суруйуулар түмүллэн киирбиттэр. Кинигэ Иван Николаевич Данилов 100 сааһын туоларыгар анаммыт. ...

Дьон | 05.05.2022 | 19:00

Сэрии тулаайаҕа Татьяна Нюрова: «Бэйэм кырдьыгым — бэйэбэр»

Сэрии... бу тылы иһиттэххэ, киһи куттанар, ыгылыйар, ыксыыр. Төһөлөөх саха дьылҕатын суорума суоллаабыт, сири кытта сир оҥорбут, иэримэ дьиэтин иччитэх хааллартарбыт, төрүөхтээх удьуорун быспыт.... ыарахан тылый, өйдөбүлүй! Харах уулаах суруктар, төрөппүт оҕоттон ытыс соттон хаалбыт ийэ-аҕа алааһы аймыыр хаһыылара төһөлөөх киһи уйулҕатын хамсаппыттара, утуйар уутун көтүппүттэрэ буолуой? Маннык алдьархай көлүөнэттэн...

Дьон | 05.05.2022 | 17:00

Манчыык куһу иитии кистэлэҥнэрэ

Кус сезона саҕаланан, булчуттар халлааны кыҥыы сылдьар буоллулар. Дьиэ ис-тас үлэтин үмүрүтэ охсор, бултуу барарга дьиҥнээх көҥүл ылаары, кэрэ аҥаардарын иннигэр-кэннигэр илэмэ-салама түһэр уоттаах-күөстээх күннэрэ үүннүлэр. Саха сиригэр былырыыҥҥыттан тыыннаах манчыык кустаах бултуур муода кэллэ. Дьиҥэ, нуучча сиригэр бу балачча тарҕаммыт ньыма эбит. Тыыннаах кустаах бултуур быдан астыгын, булт өлгөм...

Дьон | 05.05.2022 | 11:00

Ырыанан аата тилиннэ

Ааспыт үйэ 60-70 сыллара... Эдэркээн киһи бэйэтин хоһооҥҥо холонор... Тыа сирин муҥкук, сэмэй уола оччотооҕуга хантан билиэ, сэрэйиэ баарай, инники олоҕун оҥкулун... Олох диэн дьикти. Өлбүт да кэннэ иккистээн тиллэр, олох олорор диэн баар буолар эбит. Кини орто дойду олоҕуттан арахсыбыта быданнаабытын кэннэ... ол хоһооннорун нөҥүө тилиннэ, бэйэтэ суруйан хаалларбытыныы,...

Дьон | 05.05.2022 | 09:00

Ийэ таҥаралаах кылаас

Мин ийэм Степан Тимофеев тыла, Валерий Платонов матыыба. Мин ийэм сааскы күн кэриэтэ Сандаара мичийэр харахтаах, Мин ийэм – сааскы күн бэйэтэ, Сайаҕас-ылааҥы майгылаах. Мин ийэм нап-намыын саҥалаах, Күлүөҕэ, күн курдук ылаарыа, Мин ийэм саймаархай ырыалаах, Санньыйбыт санааттан араарыа. Туохтан да бу күндү киһибин Туохха да тэҥниэхпин билбэппин, Күн күбэй...

Дьон | 04.05.2022 | 17:00

Иэстээхтэри кытта үлэ сокуоҥҥа эрэ олоҕуран барар

Муус устар 27 күнүгэр “Бэйэҥ быраапкын бил. Бэйэҥ иэскин бил” Бүтүн Арассыыйатааҕы аахсыйа буолан ааспыта. Бу тэрээһин туһунан сиһилии Ис сулууспа хапытаана, СӨ Суут бириистэптэрин Федеральнай сулууспатын салайааччытын солбуйааччыта, СӨ Кылаабынай суут бириистэбин солбуйааччы Полина Владимировна Местникова кэпсиир. “Бэйэҥ быраапкын бил. Бэйэҥ иэскин бил” Бүтүн Арассыыйатааҕы аахсыйа чэрчитинэн СӨ Суут...

Дьон | 03.05.2022 | 23:33

Эргиллии

Самнархай балаҕан көмүлүөк оһоҕун иннигэр Ааныс саҥа төрөөбүт кырачаан уолчаанын Уйбаанчыгы кууһан олорон: “Оҕом дьоллоох, чөл туруктаах буол”, – диэн иһигэр ботугуруу олордо. Кэргэнэ Ыстапаан сүөһүтүн көрөөт, саҥа киһи кэлбитин уруйдаан алаадьы сырдьыгынатта, саламаат буһарда. Ийэ-аҕа буолар дьолун билбит дьон бэйэ-бэйэлэрин көрсөн, сэмээр мичээрдээн ыллылар. Ааналаах Ыстапаан холкуос удаарынньык үлэһиттэрэ....

Дьон | 30.04.2022 | 12:00

Олоҕу кыайыынан оһуордаан

Хас биирдии киһи устар олоҕун тухары кыайыыга дьулуһар буолуохтаах, ордук эр дьон. Эҥсиэли хочотун хатыҥ чараҥнардаах, намыын сыһыылардаах Нам Үөдэйигэр биэс уон биэс сыл анараа өттүгэр аҕыс оҕолоох Охлопковтар дьиэ кэргэннэригэр Уйбаан күн сирин көрбүтэ. Аҕата дьоҥҥо "Күүстээх Мэхээлэ" диэн аатынан биллэр. Үөдэй мырааныгар сүүс киилэлээх сымара тааһы бэрт ыраахха...