Дьон | Страница 5 | EXO-YKT

Дьон | 10.01.2025 | 10:00

Физик-удаҕан Байхаана: «Суолларын арыйабын, баайы-дуолу тардабын»

Саҥа сылбыт үүннэ, ону тэҥэ бастакы ыйбыт – Таҥха Хаан ыйа саҕаланна. Бу ыйы былыр бүтэй кэм дииллэрэ. Саха киһитэ былыр-былыргыттан бу ыйга билгэлэнэр, аһыллар, сэрэбиэйдэнэр, итэҕэйэр. Бу кэмҥэ түһээбит түүл иччилээх, тойоннооһуна дьиҥнээх буолар, бит-билгэ олоххо киирэр диэн этэллэр. Мин бүгүҥҥү ыалдьытым чараас эйгэни кытта үлэлиир, өбүгэ ситимин оҥорор...

Дьон | 30.12.2024 | 10:00

Норуот таллааннааҕа өрүү да дьон туһун саныыр

Ноһуомтан 12 сыл устата кытайдыы халандаарынан сыл бэлиэлэрин оҥортоон, үгүс дьону сөхтөрбүт, сэргэхсиппит, устунан, үөрэнэн хаалан, “Быйыл тугу оҥороро буолла?” диэн толкуйга түһэрбит Михаил Боппосову, кини айан-тутан таһаарар оҥоһуктарын суохтаабыт дьон үгүс буолуохтаах. Кинини Саха сиригэр эрэ буолбакка, Арассыыйаттан саҕалаан, тас дойдуларга тиийэ билэллэр. М.Т. Боппосов оҥоһуктарын көмөтүнэн тапталлаах Уолбата,...

Дьон | 29.12.2024 | 16:00

Олох олоруу сэһэнин сэгэтэн көрдөххө…

Киһи үксүгэр кинигэни ааҕан баран ууран кэбиһээччи. Ньурбаттан төрүттээх В.В. Литвинов «Олоҕум кэпсээннэрэ» диэн тас көстүүтүнэн дьоҕус эрээри, баай, дириҥ ис хоһоонноох кинигэтэ хайдах эрэ бэйэтин ураты тыынынан санаа атастаһар кэпсэтиигэ ыҥырар курдук… Бу Орто дойдуга кэлбит хас биирдии киһи анал бэйэтэ сайдар бырагыраамалаах диэн суруйаллар, этэллэр. Ол туох бырагыраамалаах...

Дьон | 29.12.2024 | 14:00

Уонна хаһан?

Мин 1956 сыл от ыйын 2 күнүгэр Бүлүү оройуонун Бөкчөҥө нэһилиэгэр төрөөбүтүм. Ийэм Дмитриева Евдокия Кириковна – тыыл, үлэ бэтэрээнэ. Аҕам Михайлов Иван Васильевич – Аҕа дойду сэриитин, үлэ бэтэрээнэ. Иккиэн колхуос, сопхуос тутаах үлэһиттэрэ этилэрэ... Бэйэм 1976 сыллаахха бэтэринээр идэтин ылан, Нам оройуонун “Искра” бөһүөлэгэр ананан үлэлии барбытым. Онно...

Дьон | 29.12.2024 | 12:00

Дмитрий Ариносов: «Дьон туһугар үлэ үөрдэр»

Оптуобус суоппара – улахан болҕомтону, халбаҥнаабат холку майгыны, эппиэтинэһи, тулууру, дьону кытта үлэҕэ сатабылы эрэйэр биир дьоһун идэ. Уопсастыбаннай тырааныспар суоппара пассажирдарга куттал суох буолуутугар, суол быраабылатын тутуһууга уонна тиэхиньикэтэ уурбут-туппут курдук бары өттүнэн табыгастаах, бүтүн буоларыгар күн аайы сүҥкэн эппиэтинэһи сүгэр. Ону таһынан бу дьоһун идэни сүгээччи тыҥ хатыытыттан...

Дьон | 26.12.2024 | 10:00

Күндээнэ Сүрэл: «Үрдүк Айыылартан анал диэн баар эбит...»

Өй-санаа, толкуй-билии күүскэ сайдар кыахтарын айылҕабыт бэйэтэ чочуйар. Сахалыы өй-санаа удьуор билиитигэр сөҥө сылдьар. Маныаха киһи уйулҕатын уратыта, дьылҕата, майгыта эмиэ улахан оруоллаах. Киһи үс кутун сайдыытын үөрэппит, ону дьоҥҥо тарҕатар-тиэрдэр анал идэтийбит дьонтон биирдэстэрэ, психологическай сулууспа бастаан тэриллиэҕиттэн сүүрбүт-көппүт, үлэлээбит-хамсаабыт педагог-психолог Сүрэл Күндээнэ Дуухап Удьуора – «Киин куорат» бүгүҥҥү...

Дьон | 21.12.2024 | 14:00

Саха дорҕооно: уруккута уонна билиҥҥитэ

«Иһийии», «иһиллэнии» диэн тыллары кытта төрүт инструменнар туох ситимнээх буолуохтарын сөбүн дьоҥҥо-сэргэҕэ тириэрдэр бастакы холонууну Дьокуускайга Олоҥхо тыйаатырын артыыстара Хотугу норуоттар тыйаатырдарын сыанатыгар көрдөрдүлэр. «Иһийэн иһиллэн» бырайыак биир уратытынан истээччи бэйэтин санаатын артыыстардыын бииргэ үллэстиитэ буолла. Бу туһунан Олоҥхо тыйаатырын артыыската, СӨ култууратын туйгуна Иванида Бугуловалыын кэпсэттибит. – Иванида, сонун...

Дьон | 20.12.2024 | 16:00

Афанасий Томскай: «Таах олорор саҕа куһаҕан суох»

Мин бүгүҥҥү дьоруойум – “Киһи сатыырын киһи сатыахтаах” диэн толкуйунан салайтаран, олоҕун суолун оҥостор ыал аҕа баһылыга, иһирэх кэргэн, амарах аҕа, эйэҕэс эһэ, тимири кытта эллэһэр уустук дьарыгы талан, араас суол оҥоһуктары, тэриллэри айан-тутан таһаарар Афанасий Арианович Томскай. Кинини мин 19 лиитэрэлээх уу иһитин көтөҕөлүү сатаабакка, иҥнэтэн кутар гына, көрдөххө...

Дьон | 20.12.2024 | 12:00

Медик: «Бааһырбыт байыаспын дөйүтэн баран соһорум»

Олус ыарахан кэпсэтии буолла. Ааҕааччыга тиэрдэр гына суруйуохха наада. Дьоруойум сөбүлэҥин ылыахпын наада. Тоҕо диэтэххэ кини анал байыаннай дьайыыга сылдьыбыт кэрэ аҥаар, ийэ, медик. Кэпсии олорон ытаатаҕына, сырҕан бааһын таарыйаммын диэн кэмсинэн ылабын, онтон эмиэ чочумча буолан баран салгыыбыт. Кини позывнойун кистиир, ханна баарын, билигин ханна олорорун эмиэ эппэппит. Сөбүлэһэн...

Дьон | 20.12.2024 | 10:00

Ульяна Корякина: «Сахам тылын саамай сүмэтин олоҥхоҕо көрөбүн»

Емельян Ярославскай аатынан Дьокуускайдааҕы кыраайы үөрэтэр түмэл алгыс балаҕаныгар Прокопий Прокопьевич Ядрихинскай-Бэдьээлэ “Дьырыбына Дьырылыатта Кыыс Бухатыыр” олоҥхотун оллоонноон олорон толорон истээччилэри мунньар эдэркээн кыыс кимий? – Ульяна, «Киин куорат» ааҕааччыларыгар бэйэҥ тускунан билиһиннэр эрэ. – Мин Чурапчы улууһугар Хоптоҕоҕо күн сирин көрбүтүм, улааппытым. Билигин Дьокуускайдааҕы М.Н. Жирков аатынан музыка коллеһын...

Дьон | 19.12.2024 | 12:00

Оҥоһуу өй медицинаҕа эрэллээх көмөлөһөөччү буолуон сөп...

Аныгы балысхан сайдыылаах үйэҕэ оҥоһуу өй олох бары эйгэтигэр улам киирэн иһэр. Идэтийбит дьон этэллэринэн, көмпүүтэр өйүн, муҥур уһуга биллибэт модун кыаҕын, бэл диэтэр, медицинаҕа таба туһаныахха сөп. Бүгүн ол туһунан М.К. Аммосов аатынан ХИФУ медицинскэй институтун «Доруобуйа харыстабылын уонна профилактическай медицинаны тэрийии» хайысхатыгар ординатураҕа үөрэнэр Тимур Тереховы кытта кэпсэттибит....

Дьон | 19.12.2024 | 10:00

Николай Потапов: «Бэйэ-бэйэҕэ чугас буолуохха, өйдөһүөххэ, бырастыы гыныахха»

Арассыыйа киинэтин биллиилээх артыыстара Иван Охлобыстин уонна Дмитрий Дюжев о.д.а. кыттыылаах «Алдан» киинэ премьера иннинээҕи көрдөрүүтэ ахсынньы 8 күнүгэр Москватааҕы “Россия” национальнай кииҥҥэ буолбута. Сүрүн дьоруой прототиба, анал байыаннай дьайыы кыттыылааҕа, полевой быраас, “Хорсун быһыы” уордьан кавалера, IT эйгэтигэр ситиһиилээх үлэлээх саха уола Николай Потапов – «Киин куорат» бүгүҥҥү ыалдьыта....

Дьон | 14.12.2024 | 18:00

Сатаан салайыы, тэрийии — эмиэ талаан

Харах ыларынан хаһан да бүппэттии көбүүс-көнөтүк тыргыллар бэс чагда устун айан суолунан сыыйылыннаран иһэн, «Дьиикимдэ» диэн суруктаах бэлиэҕэ биирдэ баар буола түстүбүт. Туох-хайдах дьарыктаах, тугунан тыынар нэһилиэккэ киирэн эрэрбитин аартыкка баар суруктаах бэлиэ кэпсииргэ дылы. Бүгүн биһиги “Дьиикимдэ дьээбэлэрэ” көр-күлүү тыйаатырын артыыһа, режиссера, продюсера Артур Николаевич Егоровтыын нэһилиэк култуурунай олоҕун...

Дьон | 13.12.2024 | 12:00

Дьоҥҥо туһалыыр санаа күүскэр күүс эбэр

Любовь Бессонова – урбаанньыт, билии кыаҕын (компетенция) чинчийэр уонна үрдэтэр «ПРОФ-ЮНИТ» киин төрүттээччитэ. Кини И.М. Губкин аатынан Арассыыйатааҕы ньиэп уонна гаас судаарыстыбаннай университетын бүтэрбит. 11 сыл судаарыстыбаннай сулууспаҕа ситиһиилээхтик үлэлээбит. Онтон иккис оҕотун күүтэр кэмигэр «тугунан дьарыктаныахпын сөбүй?» диэн санаа үүйэ-хаайа тутар буолбут. Хата, ол саҕана судаарыстыбаннай атыылаһыы тиэмэтин («госзакупки»)...

Дьон | 12.12.2024 | 10:00

Валентин Эверстов: «Тиэргэн, уокурук, куорат нэһилиэнньэ көхтөөх түгэнигэр сайдар»

Сыл саҕаланыыта өрөспүүбүлүкэ 1001664 нэһилиэнньэлээҕэ. Итинтэн Дьокуускайга олорооччута – 384 979 киһи. О.э. куорат хас биирдии уокуруга улахан улуустан да элбэх нэһилиэнньэлээх. Бүгүн мин Дьокуускай куорат биир улахан, аата-суола, үлэтэ-хамнаһа да үгүстүк иһиллэр Октябрьскай уокуругун быраабатын салайааччыта Валентин Эверстовы кытта кэпсэтэбин. — Валентин Тимофеевич, күн бүгүн Октябрьскай уокурук төһө-хачча дьиэлээҕиттэн,...

Дьон | 08.12.2024 | 14:00

Валентин Баһылайап: «Эмээхсин өтө көрбүт быһыылаах»

Биһиги ортобутугар араас дьылҕалаах, үлэлээх-хамнастаах, дьарыктаах дьон элбэх. Хас биирдии киһи син биир туох эрэ уратылаах, талааннаах, киһи кэрэхсиир кэпсээннээх. Биир оннук киһини кытта сэһэргэспиппин ааҕааччыларбар тиэрдиэхпин баҕарабын. — Валентин Титович, кэпсэтиибитин билсиһииттэн саҕалыахха. — Бэйэм Сунтаартан төрүттээхпин, Хатырыкка олохсуйбутум 44 сыл буолла. Хадан нэһилиэгэр 1951 сыллаахха төрөөбүтүм. Бииргэ төрөөбүт...

Дьон | 07.12.2024 | 16:00

Күн төгүрүк алаадьы

Урууга, оҕо төрөөтөҕүнэ, малааһыҥҥа, араас сиэргэ-туомҥа, үөрүүгэ да, хомолтоҕо да астаныллар сахалар ытык аспыт – алаадьы. Алаадьы дыргыл сыта салгыны ыраастаан, киһи сүргэтин көтөҕөр, өйүн-санаатын чэбдигирдэр, сылаас-сырдык сүүрээни киһи кутугар иҥэрэр ытык ас буоллаҕа. "Арчы Дьиэтэ" Духуобунай култуура киинигэр СӨ култууратын туйгуна Любовь Радиковна Константинова - Кыталы Куо «Күн төгүрүк...

Дьон | 07.12.2024 | 12:00

Сандаара Сивцева: «Кэми сөпкө аттарыы — ситиһии төрдө»

Ханнык баҕарар уопсастыба, оскуола, төрөппүт үөрэххэ дьаныардаах, уопсастыбаннай тэрээһиннэргэ өрүү көхтөөх, сонун ситиһиигэ, билиигэ дьулуурдаах ыччатынан киэн туттар. Дьокуускайдааҕы “Саха политехническай лицей” оннук биир бастыҥ үөрэнээччитинэн Сандаара Сивцеваны ааттыахха сөп. Билсиҥ – Сандаара, бүгүҥҥү хаһыаппыт эдэркээн ыалдьыта. – Сандаара, бастатан туран, бэйэҥ тускунан кылгастык ааҕааччыларбытыгар билиһиннэр эрэ. – Үтүө күнүнэн!...

Дьон | 06.12.2024 | 16:00

Аан дойду көрөөччүтүгэр үйэлээх сыаннас биир эбит...

Саха киинэтэ аан дойду таһымнаах бэстибээллэргэ киэҥник биһирэнэр, улаханнык уруйданар, аҥаардастыы айхалланар, суон сураҕырар. Ол эрээри кэнники кэмҥэ анал үөрэхтээхтэр, чинчийээччилэр саха киинэтэ бэйэтин уратытын сүтэрэр кутталлаах диэн дьиксинэллэр... Бу туһунан Владимир Кочарян «Якутское кино. Путь самоопределения» диэн кинигэтигэр хас да интервьюга уонна ыстатыйаҕа ытырыктата аахпытым. Арай саха киинэтин төрүттээччилэриттэн...

Дьон | 05.12.2024 | 10:00

Дьөһөгөй Айыы оҕото норуоттары сомоҕолуур

Ааһан эрэр 2024 с. Сунтаарга – Аҕам саастаахтар сыллара. Үгүс үлэ, тэрээһин ыытылынна. Олортон бүгүн биир бэлиэлэригэр, тустаах улууска эрэ буолбакка, бүттүүн саха норуотугар, дьон дьоҥҥо сыһыаныгар, сылгыны иитиигэ олус суолталаах, историческай айаҥҥа болҕомтону туһаайыахпын баҕарабын. Сунтаар Хаданын олохтоохторо Роман Попов уонна Геннадий Пустоляков ыҥыырдаах атынан Бүрээтийэҕэ, Монголия кыраныыссатыгар тиийэ...

Дьон | 01.12.2024 | 14:00

Бодох түбэтинээҕи «Конституция» холкуос

Бодох түбэтэ урут “Конституция” холкуос сирэ-уота этэ. Дьон-сэргэ харытын күүһүнэн оҥорбут-туппут, киэргэппит, чэлгиппит дойдута билигин быраҕыллыбыт сиргэ кубулуйбута быданнаата. Күн уота кубарыччы сиэбит иҥнэйбит сэргэлэр, күөдэл-таһаан буолбут өтөхтөр сэмнэхтэрэ, киһи уҥуохтара эрэ урут бу сиргэ дьон олоро сылдьыбытын туоһулаан эрдэхтэрэ. Манна биир да буруо унаарбатаҕа быданнаата, хаарыан сир-дойду иччитэхсийэн чуҥкунуур...