Тускар туһан | Страница 11 | EXO-YKT

Тускар туһан | 13.05.2022 | 17:00

Булчут, айылҕаҕын харыстаа, Байанайгын кэлэтимэ

Эр дьоммут барахсаттар батараантастарын иилинэн, сааларын сүгэн, өйүөлэрин-тайааларын тэринэн барар кэмнэрэ чугаһаатар чугаһаан иһэр. Ханна да сырыттаргыт, бука диэн сиэри-туому тутуһуҥ, өттүк харалаах, илии тутуурдаах кэлиҥ дуу, Баай Байанайгыт күндүлүү, маанылыы турдун, дьиэлээхтэр үөрэ-көтө атаардыннар, Ньукуолуҥҥа кус амсатаргытын бука бары тэһийбэккэ күүтүөхпүт!!! *Булчут дьиэтигэр-уотугар сылдьан бултуу барарын дьонугар эппэт, кистиир....

Тускар туһан | 06.05.2022 | 19:00

Ковид кэнниттэн олох

Коронавирус дьаҥа икки сыл тухары сааһыттан тутулуга суох эрэйдээтэ. Үгүс дьоҥҥо ыалдьан баран өрүттүү, урукку олоххо төннүү бытаан соҕус буолла. Коронавирус инфекциятынан сутуллуу, ыалдьыы киһи аайы араастык ааһар, ким эрэ кыра тумуу курдук аһарар, ким эрэ олус ыараханнык ыалдьар. Ыарыы кэнниттэн чөлгө түһүү туһунан быраастар сүбэлэрин көрүөххэ. Ирина Гурина, бастакы...

Тускар туһан | 06.05.2022 | 17:00

Кыһыҥҥы таҥаспытын быыһыыбыт

Уһун кыһын кэнниттэн хаһаайкалар ичигэс таҥаспытын бэрийэн, сууйан-сотон уурабыт, дьиэбитин-уоппутун өрө тардынабыт. Кыһыҥҥы таҥаспытыгар үйэлэр тухары киһи аймах өстөөҕө – көйүүр суоһуон сөп. Кинини кытта охсуһуохпут иннинэ, сиһилии билсиэххэйиҥ. Википедияҕа суруйалларынан, ити үөммүт аан дойдуну бүттүүнүн сабардаан олорор эбит. Арай тропическай дойдуларга эрэ кыайан олохсуйбат. Улахан көйүүрдэр кээмэйдэрэ 5-8 мм,...

Тускар туһан | 05.05.2022 | 15:00

Сааскы көтөргө булт көҥүлэ

Тускар туһан | 29.04.2022 | 11:00

Шашлык маринадын бэйэбит бэлэмниибит

Дьиҥэр, маҕаһыыҥҥа шашлыкка аналлаах эт дэлэй, ол эрээри сороҕо олус туустаах, тумалаах эбэтэр маринадын ситэ иҥэриммэтэх буолар. Онон киһи бэйэтэ астаабыта ордук. Үчүгэй маринад эти сымнатар, сүмэһинин сүтэрбэт, амтанын, сытын, бэл диэтэр, өҥүн тупсарар. Онон бүгүн дьиэ усулуобуйатыгар бэлэмнииргэ судургу маринад ырысыаптарын бэчээттиибит. Классическай Лууктаах уонна уксуустаах маринады дьон ордук...

Тускар туһан | 23.04.2022 | 10:00

Күннээҕи олоххо туһалаах тэттик сүбэлэр

Сороҕор кыра да кыһалҕаттан толкуйга түһэр, ыксыыр-ыгылыйар түгэннэр бааллар. Таҥаспытыгар бээтинэ түһэрэбит, кырачааммыт ыал истиэнэтин марайдаабыт... Итиннэ сыһыаннаах тэттик сүбэлэри биэрэбит. Обуойтан уруучука суолун хайдах ыраастыыбыт? Кыра оҕолоох, сиэннэрдээх ыал кырачааннар истиэнэҕэ уруһуйдуулларын бары билэбит. Обуойу уруучуканан уруһуйдаабыттарын хайдах суох гынабыт? Итини суох гынарга биһиэхэ 70%-наах уксуус, марганцовка (кристаллар), 3...

Тускар туһан | 16.04.2022 | 12:00

Минньигэстик аһааҥ

Сымыыттаах, ивасилаах салаат Туох наадата: 2 сымыыт; Иваси; Селедка балык; Майонез; Помидор; Оҕурсу; Күөх луук; Туус. Астаныыта: Селедканы ыраастыыбыт, уҥуоҕуттан араарабыт (бэлэм ыраастаммыты да ылыахха сөп). Кытаата буспут сымыыты уһаты аҥаардыыбыт. Бүлүүһэҕэ олорчу сытар гына белогуттан кыратык элийэн ылабыт. Балык сиһин этин лоскуй гына быһабыт уонна хас биирдии лоскуйу чиҥник...

Тускар туһан | 15.04.2022 | 18:30

ХИФУ эйигин күүтэр!

Сотору БКЭ саҕаланыаҕа. Үөрэххэ туттарсыы чугаһаата. Ол аайы оҕолор, төрөппүттэр, учууталлар долгуйаллара үксүүр. М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет Киин приемнай хамыыһыйата абитуриеннар 5 сүрүн ыйытыыларыгар хоруйдаата. Ыйыт – хоруйдуубут 1. Приемнай хамыыһыйа хаһан саҕаланарый? ХИФУ үгэс быһыытынан бэс ыйын 20 күнүттэн докумуоннары тутуоҕа. 2. Докумуоннарбытын хайдах туттарабыт? ☑ үөрэххэ...

Тускар туһан | 15.04.2022 | 17:00

Хаппаргар хатаа

Уокка сиэтиини, итиигэ буһууну эмтээһин Бу түбэлтэҕэ дьиэ усулуобуйатыгар эмтэниэххэ сөптөөх хас да ньыма баар: хаппыыста бытарытыллыбыт сэбирдэҕин сымыыт үрүҥүн кытта булкуйан, эмсэҕэлээбит атахха эбэтэр илиигэ сото сылдьыллар. Ыраастык сууйуллубут сиикэй хортуоппуйу терканан бытархай гына кырбаан, уокка сиэтиллибит миэстэҕэ ууран баран маарыланан баайан кэбиһиллэр. 2 нэдиэлэ устата мүөтүнэн сото сылдьар...

Тускар туһан | 10.04.2022 | 10:00

Ханнык аптекаҕа туох чэпчэтии баарый?

Билиҥҥи ырыынак үйэтигэр ыалдьар ночооттоох. Эмп сыаната күн-түүн үрдүү турар. Эбиитин санкция биллэрилиннэ. Онон быыкааны да буоллар, төһөнү эмэ барыһырбыт киһи дии саныыгын. Ордук нэһилиэнньэ кыаммат араҥата хас биирдии солкуобайын ааҕар. Бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр Дьокуускай куорат аптекаларыгар ханна, туох чэпчэтии көрүллэрин үөрэттибит. Онуоха 2ГИС каартанан сирдэтиннибит, сайтары, социальнай ситимнэри хастыбыт. Сорох...

Тускар туһан | 09.04.2022 | 18:00

Муҥутаан тиийинэн олоруу алын кээмэйэ иэс суотугар тутуллубат

2022 сыл олунньу 1 күнүттэн иэстээх гражданнартан суут уонна туһааннаах уорганнар аакталарынан ууруллубут иэс суотугар муҥутаан тиийинэн олоруу кээмэйэ суумалаах харчы тутуллубат. Гражданин маннык быраабынан туһанар туһугар тэриллибит дьыалаҕа сыһыаннаах суут бириистэптэрин салаатыгар сайабылыанньа киллэриэхтээх. Сайабылыанньаҕа ыйыллар: - Араспаанньата, аата, аҕатын аата; - Гражданствота; - Туоһулуур докумуоннарын реквизиттэрэ; - Олорор...

Тускар туһан | 09.04.2022 | 17:00

Ыйытыы-хоруй

Гражданин суукка мөккүөрү кыайар. Салгыы кини тугу гынар? Өскөтүн иэс кээмэйэ 100 тыһ. солк. диэри буоллаҕына, суут уурааҕын ыйдааҕы төлөбүрдэрин ылар тэрилтэтигэр (үлэлиир тэрилтэтэ, биэнсийэ пуондата) эбэтэр бааҥҥа быһалыы биэрэр бырааптаах. Оттон төлөбүрү булгуччу толорторорго, суут быһаарыылаах докумуону, сайабылыанньаны, реквизиттэри иэстээх тэрилтэ регистрациялаах суут бириистэптэрин отделениетыгар ыытыллар. Ол эбэтэр иэстээх...

Тускар туһан | 08.04.2022 | 14:00

Хортуоппуй олордорго бэлэмҥит дуо?

Хортуоппуй элбэх крахмаллаах, А, В1, В2, В6, С битэмииннэринэн, калийынан, кальцийынан, магнийынан баай, сера, железо, йод кытта бааллар. Хортуоппуй төрөөбүт дойдута – Соҕуруу Америка. Арассыыйаҕа аан бастаан ыраахтааҕы Петр 1 аҕалбыта. Онтон ыла “хортуоппуй – иккис килиэппит” диибит. Былдьаһыктаах күннэр үүннүлэр Сааскы ыһыыга бэлэмнэнии номнуо саҕаланна. Дьокуускайга үчүгэй хаачыстыбалаах сиэмэ...

Тускар туһан | 02.04.2022 | 12:00

Чыыбааҕы сылгыта уонна дьабарааскы этин туһата

Бүгүн “Минньигэстик аһааҥ” рубрикабыт ураты буолар. Дьокуускайга Дьааҥы улууһун күннэрин чэрчитинэн хоту сир аһылыгын дьону сөхтөрөр уратыларыгар тохтоон ааһабыт. Юрий Васильевич Божедонов – Боруулаах нэһилиэгин олохтооҕо, кыраайы үөрэтээччи, билигин бочуоттаах сынньалаҥар олорор, киэҥ билиилээх сир түннүгэ киһи. Кини Дьааҥыга эрэ баар Чыыбааҕы сылгытын уонна хонуу дьабаратын этин аһылыкка тутталларын туһунан...

Тускар туһан | 27.03.2022 | 16:00

Уопуттаах оҕуруотчуттар сүбэлииллэр

Үөн-көйүүр нашатырнай испиир сытын сөбүлээбэт, тыына хаайтарар. Сатабыллаах хаһаайкалар, уопуттаах оҕуруотчуттар ону бэркэ билэллэр, быыкаа өстөөхтөрү аммиагынан кыайаллар. Суурадаһыны туттуох эрэ иннинэ бэлэмниир ордук. Эрдэ оҥорон уурдахха, аммиак паар буолан көтөр, онон туһалыа суоҕун сөп. Аны олус элбэҕи бэлэмнээн баран, ситэри туһаммакка, “чэ, сарсын ыстарыам” диир сатаммат. Оннооҕор биир чаас...

Тускар туһан | 27.03.2022 | 14:00

Дьиэҕэ-уокка бастыҥ көмөлөһөөччү

Нашатырнай испиир сыта өйүн сүтэрбит киһини туруорарын үгүстэр билэҕит. Ол эрээри сириэстибэ дэлэй үйэтигэр дьиэҕэ-уокка, оҕуруокка туһатын сорохтор умуннаххыт. Билиҥҥи санкция кэмигэр норуот ньымаларыгар төннөрбүт ордук барыстаах буолуоҕа. Нашатырнай испиир (аммиак) уу курдук эрээри, ураты хатан сыттаах. Элбэҕи тутуннахха, дьааттаах. Ол иһин сөбүн көрөн туттуллар. Бүгүн ааҕааччыларбытыгар нашатырнай испиир туһатын...

Тускар туһан | 26.03.2022 | 16:00

Доруобуйабытын сыллата көрүнүөххэ

2022 сылга үктэммиппит номнуо үс ый буолла. Сыл-хонук бэрт түргэнник элэс гынан ааһан иһэр. Ол аайы сааспыт эбиллэр, ыарыыбыт элбиир, этэргэ дылы, “старость не в радость” да курдук. Эдэр сылдьан үҥкүүнү, көрү-нары, уолаттары, кыргыттары кэпсэтэр эбит буоллахпытына, билигин дабылыанньабыт, эмпит-томпут айдаана. Сатахха, ковид кэлэн, онон ыалдьан, үтүөрэн бүппүппүт кэннэ аны...

Тускар туһан | 19.03.2022 | 12:00

Күннээҕи тотоойу аһылык

Плов сииргитин сөбүлүүгүт дуо? Дьиэ кэргэн эбиэтигэр эбэтэр киэһээҥҥи аһылыгар олус минньигэс эттээх, минньигэс амтаннаах плову оҥорорго холонуҥ. Эһиэхэ мультиваркалаах буоллаххытына, дьоллоох хаһаайка эбиккит. Биһиэхэ наада: 500 г куурусса этэ; 200 г луук; 200 г моркуоп; 3 өлүүскэ чеснок; 2 ыстакаан рис; 4 ыстакаан уу; Туус, тума; Мас арыыта. Астааһына:...

Тускар туһан | 18.03.2022 | 20:00

Айылҕаны кытары ситим быстыбат

Ийэ айылҕабыт бэйэтэ анаан үүннэрэр эмтээх отун-маһын көдьүүстээхтик туһаныы билиҥҥи кэмҥэ ордук суолталанна. Эмп-томп тиийбэт, сыаната күн аайы үрдүү турар кэмигэр бэйэбит ис кыахпытын туһанарбыт ордук. Үөскээбит үрэхпитигэр, төрөөбүт алааспытыгар үүнэр эмтээх үүнээйини билии, сатаан эми-тому оҥоруу, таба туһаныы курдук уустук боппуруостар үөскээн тахсаллар. Эмтээх үүнээйини мээнэ хомуйуу, харайыы, оҥоруу,...

Тускар туһан | 12.03.2022 | 16:30

Үлэтэ суох хаалар түгэҥҥэ

Олохпут тыҥааһына үрдээтэ. Тэрилтэлэр сабыллар, ночоотторун аччата сатаан үлэһиттэрин ахсаанын сарбыйар да балаһыанньалара бүрүүкээтэ. Күүппэтэх өттүттэн үлэттэн уһуллуохха да сөп курдук. Өскөтүн эн оннук быһыыга-майгыга түбэспит буоллаххына, тугу билиэхтээххиний? Холобура, ааҕыллыбыт харчыгын уонна үлэҥ киниискэтин эрэ ылан баран тахсан барарыҥ сөп дуо? Туох докумуоннары ылар нааданый? 1. Үлэ киниискэтэ эбэтэр...

Тускар туһан | 12.03.2022 | 11:09

Халтараантан хайдах харыстанабыт?

Сотору хаарбыт уулла-уулла тоҥоруоҕа. Таһырдьа сылыйан иһэн тымныйыаҕа. Суол-иис килэрийэн, босхо катокка кубулуйуоҕа. Дьиҥэр, суол үлэһиттэрэ, олбуору ыраастааччылар халтарааны сэрэтэр үлэни ыыталлар. Ол эрээри айылҕаны утары барар кыах суох. Ириэрэ-ириэрэ тоҥордоҕуна, син биир муус буола туруоҕа. Бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр халтараантан харыстанар сүбэлэри түмэн таһаарыахпыт. Ааҕыҥ, тускутугар туһаныҥ. Хобулуктан аккаастанабыт Маннык кэмҥэ...