Булчут ыты хайдах быһаарыахха сөбүй?

Тайах ордук үрүҥ-хара эриэн дьүһүннээх ыкка тохтуур.

Булчут ыт кус уҥуоҕун сиэбэт, эһэ этин сиир, куттас ыт эһэ этин сиэбэт.

Эккэ ыт булчута суох буолар.

Киһини батыһа сылдьар ыт – мөлтөх ыт.

Улахан саҥалаах ыт – тайахха ордук.

Тот ыт кыайан бултаабат. Ыты күҥҥэ биирдэ-иккитэ аһатыллар.

Ыты 3 сааһыгар аттыыллар. Аттаммыт ыт 13-14 сыл устата бултуур, уһуннук олорор, оттон атыыр ыт булка 10 сыл сылдьар.

Ыты булка уһуйарга моҕотойу, тииҥи, андаатары өлөрөн, тириитин сүлэн баран этин эрэ биэриллэр.

Булчут ыты ыты кытта охсуһуннарбаттар, оҕоҕо үлбүрүттэрбэттэр.

Ыты үөрэтии

Кыылга илдьиэх иннинэ араас хамаанда тылы истэргэ үөрэтиллэр. Ыты үөрэтиигэ кылаабынайа – истигэн буолуутун ситиһии. Күргүйдээн, тэбэн-охсон буолбатах, кытаанахтык ирдииргин биллэрэн туран, эйэҕэстик сыһыаннаһан. Хамаанда тыллара чопчу кылгас, дорҕоонноох буолуохтаахтар. Ыт оҕотун 2-3 ыйыттан хамаанданы истэргэ үөрэтэн барыҥ. Бу кэмигэр кини тулалыыр эйгэни өйдүүр, аатын билэр, тылы истэр дьоҕурданар. Лаайканы үөрэтии сүрүн ньымата – кырдьаҕас ыты үтүгүннэрии. Бу ньыма үөрэтии болдьоҕун биллэрдик сарбыйар, ол эрэн эдэр лаайка кырдьаҕастан ол-бу куһаҕан майгытын ылыныан сөп. Соҕотохтуу үөрэттэххэ, бэйэтэ өйүттэн булугас буола улаатар, туһааннаах кыылыгар үчүгэйдик үлэлиир.