Тускар туһан | Страница 12 | EXO-YKT

Тускар туһан | 10.07.2020 | 17:23

Оту, эми туттарга бэйэ туругун кэтээн көрүҥ

Сайыммыт ортото буолла. Бу күннэргэ эмтээх оту хомуйуу саамай үгэнэ. Сахабыт сиригэр үүнэр эмтээх оттор үксүлэрэ доруобуйабытыгар туһалаахтарын бары бэркэ билэбит. Эмтээх үүнээйилэр оннооҕор тэлгэһэҕэр үүнэллэр эбээт. Ону болҕойон көрүҥ. Билигин коронавирус тарҕанан, бу ыарыыга элбэх киһи хаптарда. Күүстээх иммунитеттаах буоллаххына, бу ыарыыттан көмүскэлиҥ улахан буолар. Профессор Гавриил Угаров бүгүҥҥү...

Тускар туһан | 30.06.2020 | 14:41

Абытыый-абытай!

Сарсын уонна өйүүн Дьокуускайга муҥутуур өҥүрүк куйаас күннэр тураллара сабаҕаланар. Куйаастан быыһанар норуот ньымаларын уонна быраастар сүбэлэрин сыымайдаан көрүөххэ: 1. Абыраллаах массаас. Куйааска, күн сыралҕаныгар, бастатан туран, биһиги мэйиибит, вегетативнай ньиэрбинэй систиэмэбит эмсэҕэлиир диэн физиолог быраас Светлана Смирнова суруйар. Итиигэ киһи туох баар уорганнарыттан сигналлар мэйиигэ тиийэллэр. Уорганнар үлэлэрин мэйии...

Тускар туһан | 22.05.2020 | 12:41

Пандемия кэмигэр хайдах аһыыгыт?

Аан дойдутааҕы Доруобуйа харыстабылын тэрилтэтэ саҥа тарҕаммыт коронавирус дьаҥын, өссө кулун тутар 11 күнүгэр “пандемия” диэн сүрэхтээбитэ. Пандемияны сэрэтии сүрүн ньымата: карантин уонна бэйэ изоляцията. Онтон ордук суолу аан дойду тобула илик. Кэнники кэмнэргэ тарҕаммыт “элбэх белоктаах, сыалаах аһы аһаатахха, киһи ыалдьыбат үһү” диэн сураҕы Роспотребнадзор исписэлиистэрэ туох да научнай...

Тускар туһан | 15.05.2020 | 10:18

«Госуслуги» баһылыырга үөрэнэбит

Билигин судаарыстыбаннай өҥө үксэ электроннай ньыманан барар буолла. ⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀ gosuslugi.ru – биир кэлим федеральнай портал. Прописка, паспорт уларыйыыта, сууттана сылдьыбатаххыт туһунан ыспыраапка, массыынаны учуокка туруоруу, оҕо төрөөтөҕүнэ туоһу суругу ылыы уо.д.а. e-yakutia.ru – судаарыстыбаннай өҥөлөр региональнай порталлара. Манна оҕо босуобуйатын оҥотторуохха, уһуйааҥҥа уочаракка туруохха, дьиэ туттар буоллаххытына олохтоох салалтаҕа иһитиннэриини...

Тускар туһан | 12.05.2020 | 16:55

Коронавирус кэмигэр дьиэ кэргэн өйөбүлүн туһунан

Билигин коронавирус кэмигэр дьиэ кэргэҥҥэ судаарыстыбаттан оҥоһуллар көмөлөр тустарынан сааһылаан кэпсиибит: ⠀ 1. 3 сааһыгар дылы оҕолоох хас биирдии ыалга 5 тыһыынча солкуобай муус устарга, ыам ыйыгар, бэс ыйыгар көрүллэр (бу 3 ыйга эрэ). 3 сааһыгар дылы икки эбэтэр үс оҕолоох буоллаххытына, хас биирдии оҕоҕо ылаҕыт. Сайабыланньаны Судаарыстыбаннай өҥөлөр порталларын...

Тускар туһан | 26.04.2020 | 15:08

Сирэй массааһа төһө туһалааҕый?

"Ай-күн” массаас устуудьуйатын салайааччыта Светлана Борисова Массаас былыр Киһи аймах массааһы былыргыттан билэрэ уонна туһанара. Холобура: Кытайга эмтиир массааһы биэс тыһыынча сыл анараа өттүттэн саҕалаан туһанар эбиттэр;Үс тыһыынча сыл анараа өттүгэр Египеккэ уонна Ливияҕа мааһынан былчыҥнары уонна сүһүөхтэри сото-сото имитэллэрэ;Грецияҕа эмиэ билэллэр эбит, холобура, «Одиссеяҕа» кыргыска киирээри турар буойуннар эттэрин-сииннэрин...

Тускар туһан | 17.04.2020 | 12:28

Учуонайдар коронавирус өлөр температуратын быһаарбыттар

Франция учуонайдара коронавирус 92 кыраадыс итиигэ өлөрүн, чинчийии түмүгэр, быһаарбыттар. Ол туһунан bioRxiv научнай портал суруйар. Эксперимент кэмигэр учуонайдар коронавируһу 60 кыраадыс итиигэ биир чаас устата туппуттар, ол эрэн бу температураҕа вирус сорох штамма өлбөт, эбиитин ууһуур кыахтааҕа быһаарыллыбыт. Вирус өлүүтүн 92 кыраадыс итиигэ биирдэ ситиспиттэр. Ыраас ууга 60 кыраадыска...

Тускар туһан | 09.04.2020 | 13:26

ХАҺЫАТ АРААС ТУҺАТА

Хаһыат барахсан кылгас үйэлээх. Ол эрээри мээнэ быраҕыллыбат. Син биир туһаҕа тахсыбыта эрэ баар буолар. Дьэ эрэ, билигин биһиги хаһыат кумааҕытын күннээҕи олохпутугар туохха туһанарбытын кэпсиэхпит: Дьиэни-уоту өрөмүөннүүргэ хаһыата суох сатаммаппыт. Дьиэ үрдүн, истиэнэни, түннүктэри кырааскалыырга хаһыаты муостаҕа тэлгиибит. Истиэнэни обуойдуурга үчүгэйдик силимнэннин диэн, бастаан хаһыаты сыһыарабыт. Түннүк, сиэркилэ сууйарга...

Тускар туһан | 09.04.2020 | 13:12

ТУУС ТУҺАЛААҔЫН БИЛЭҔИН ДУО?

Тууһу ас астыырга эрэ туттубаттар. Туус биһигини тулалыыр эйгэттэн үчүгэйи-куһаҕаны, араас эниэргийэни барытын бэйэтигэр иҥэринэр сүдү күүстээх эбит. Ол иһин дьиэни-уоту, киһини ыраастыырга туһаналлар, тутталлар. Улуу эмчиттэр, удаҕаттар, ойууттар тууһунан сытыытык тутталлар. Биһиги өбүгэлэрбит тууһу хайдах тутталларын нуучча омугуттан биллэхтэрэ. Ол эрээри былыргы үгэстэр умунуллан да хааллылар быһыылаах. Сорохтор билигин...

Тускар туһан | 09.04.2020 | 12:49

ЭРИЭППЭ ЛУУК ТУҺАТА

Биирдэ дьиэбэр бэркэ билэр далбарым ыалдьыттыы кэллэ. Киирэн иһэн лууктаах пакетын тоҕо түһэрэн кэбистэ. «Чэ, маннык буолуохтааҕа буолуо»,- — диэн күлэн чычыгыраата. Бэйэ бэйэбитин көрө түстүбүт — бу иннинэ дьиэбэр дьону ыраастаабытым, ону бу эриэппэ лууктаах дьахтар кэлбитигэр Дьиэм Иччитэ барахсан, алаһа дьиэбин ыраастата охсоору, чүөчэҥ «өйдүө» диэн пакетын «тоҕо...

Тускар туһан | 03.04.2020 | 10:02

Чем занять детей во время "карантина"

Уважаемые родители! Вы можете проявить себя осознанными, внимательными и понимающими родителями. Вы можете стать для ваших детей источником вдохновения на новые, интересные дела, партнером, другом и союзником в их детском мире. Сделать это не так сложно, как вам может показаться. Самое главное, принять это решение и начать испытывать НЕ эмоции...

Тускар туһан | 02.04.2020 | 10:13

Маҕаһыыҥҥа тиэстимэҥ, куръердар өҥөлөрүн туһаныҥ

Кулун тутар 28 күнүттэн саҕаламмыт "карантин" өссө уһуур чинчилээх. Үлэ-хамнас барыта онлайн эрэһиимҥэ көстө. Куорат олохтоохторугар уонна ыалдьыттарыгар анаан наадалаах табаары аҕалан биэрэр сулууспалар үлэлэрэ тэтимирдэ. Ону таһынан, кэккэ рестораннар, кафелар бэлэм аһы дьиэҕитигэр тиэрдэн биэрэр өҥөлөрү киллэрдилэр. Ас сакаастаан ыларга биир быраабыланы тутуһуохтаахпыт: аҕалан биэрбит курьеры кытта чугас алтыһыа...

Тускар туһан | 28.03.2020 | 10:15

Саха классикатын босхо ааҕыахха

Саха норуота сүгүрүйэ ааттыыр улуу суруйааччыларын үйэлэргэ сүппэт, дууһаны-санааны долгутар, сүрэҕи-быары өрүкүтэр, кынаттыыр кыахтаах уһулуччулаах айымньыларын, кулун тутар 25 күнүттэн муус устар 25 күнүгэр диэри Национальнай библиотека электроннай библиотекатыгар регистрацията суох киирэн аах, сэргээ, сэҥээр! Софрон Данилов “Сүрэх тэбэрин тухары” https://e.nlrs.ru/open/8894 Софрон Данилов “Санаам туймуулара” https://e.nlrs.ru/open/7778 Иван Гоголев -Кындыл “Үһүс...

Тускар туһан | 25.03.2020 | 19:08

Санитайзеры бэйэбит оҥостуохха

Билиҥҥи төрөппүттэргэ үрдүк аптарытыаттаах оҕо бырааһа Доктор Комаровскай коронавирус кэмигэр, араас дезинфекциялыыр эмтэр бүппүттэринэн сибээстээн, төрөпүттэргэ бэйэҕит оҥостуҥ диэн инстаграм страницатыгар ырысыап таһаарда. Биһиэхэ наада: - 240 мл медицинскэй испиир - 15 мл водород перекиһэ (3 %) - 5 мл глицерин - 60 мл уу Оччоҕо 75 бырыһыан испиирдээх суурадаһын...

Тускар туһан | 06.03.2020 | 08:49

Олохпутугар үчүгэй үөрүйэхтэри киллэриэххэ

Киһи олорорун тухары күннээҕи үөрүйэхтэрин илдьэ сылдьар. Куһаҕан үөрүйэҕи “дьаллык” диибит. Холобур, табахтааһын, арыгылааһын куһаҕан дьаллык буоларын билэбит. Оттон үчүгэй үөрүйэхтэри киһи бэйэтэ үксэтиэн, олоҕор элбэтэн иһиэн сөп эбит. Ханнык баҕарар үчүгэй үөрүйэх 21 күн оҥоһуллар. Ол аата 21 күн устата хатылаатаххытына, устунан үөрэнэн бараҕын. Бүгүн биһиги айылҕаны харыстыыр эко-үөрүйэхтэри...

Тускар туһан | 06.03.2020 | 08:38

Сибиинньэ уонна көтөр сааҕын хайдах туттуохха?

Мин Дьокуускай куорат туонатын даачаһыттарын ахсаанын хаҥатыспытым хас да сыл буолла. Даачаҕа олорор ыал сирин сайыҥҥы уу ситимиттэн сиигирдэр, электрическай уотунан туһанар, маҕаһыыннартан сиэмэ талыытын атыылаһан ыһар, отонноох үүнээйилэри олордор, араас химическай уонна биологическай эбиликтэри туттар. Этэргэ дылы, сүрэхтээх киһи тугу баҕарар үүннэриэн сөп. Ол эрээри кэнники кэмҥэ даачаларга уонна...

Тускар туһан | 26.02.2020 | 13:10

ИЙЭЛЭР СЫРДЫК МӨССҮӨННЭРИН ҮЙЭТИТИҤ

Арассыыйаҕа биллэриллибит Өйдөбүнньүк уонна албан аат сылын, Саха сиригэр биллэриллибит Дойдуга бэриниилээх буолуу сылын уонна Улуу Кыайыы 75 сылын чэрчитинэн “Юные Якутяне” ресурснай киин, “Арассыыйа ийэлэрэ” уопсастыбаннай хамсааһын, СӨ сэрии, үлэ, ИДьМ уорганнарын бэтэрээннэрин сэбиэттэрин өйөбүллэринэн олунньу 10 күнүттэн муус устар 20 күнүгэр диэри «Святые Матери Победы» диэн оскуола оҕолоругар...

Тускар туһан | 14.01.2020 | 12:18

БҮЛҮҮҺЭ СҮҮРДҮҮТЭ

Ийэм барахсан... Сэбиэскэй – таҥараны, ойууну, удаҕаны итэҕэйэр бобуллар кэмҥэ биһиэхэ: “Тукааларыам, ити тугу да билиммэт туох дьиибэ дьон кээлтэрэ буолла? Бээ, иччи-абааһы баалларын кинилэргэ да биллэрэллэрэ буолуо ээ”, -- диирэ. Кырдьык даҕаны, сиргэ-уокка, айылҕаҕа, ыксаллаах быһыыга-майгыга атын буолаллара... Билгэлээһиннэри ийэм итэҕэйэрэ. Итилэр бары кырдьыктар диирэ. Биирдэ ийэбит ыйыытынан бүлүүһэ...

Тускар туһан | 14.01.2020 | 12:14

ТАҤХА ООННЬУУЛАРА

Аныгы кэм киһитин олоҕо дьалхааннаах, араас иһитиннэрии да элбэҕэ, киһи кутун-сүрүн ыһар, аймыыр. Кэнники кэмҥэ аан дойду үрдүнэн духуобунаска болҕомто улаатта. Итэҕэл боппуруоһа ол иһин сытыытык турар. Саха киһитэ чараас эйгэлээх диэн мээнэҕэ эппэттэр. Таҥха Хаан таайтарыылаах кэмигэр киһи тас эйгэттэн ис туругун иһиллэнэн көрөр, инникитин билиэн-көрүөн баҕата биллэ улаатар....

Тускар туһан | 27.12.2019 | 09:13

САҤА ДЬЫЛГА ТУГУ КЭТЭБИТ?

Сиэрэй кутуйах эбэтэр Кырыыса сылыгар зодиактарга ханнык таҥас-сап барсыан сөбүн астрологтар быһаарбыттар. Кэлэр сылы Сулустар сүбэлэринэн таҥнан-симэнэн көрүстэхпитинэ, ситиһиилээх, өрө тахсыылаах сыл күүтэр. Бараан Барааннар өрүү үчүгэй көстүүлээх буоларга кыһаллаллар, ол иһин саҥа дьылга кылабачыгас таҥаһы кэтиэхтэрин сөп. Тимир өҥнөөх былаачыйа эбэтэр көстүүм, үрүҥ көмүс киэргэллэр, баттаххытыгар – күлүмүрдэс заколка....

Тускар туһан | 27.12.2019 | 09:12

ЭЛБЭХ ҮБҮ БАРААБАККА, ДЬИЭБИТИН КИЭРГЭТЭБИТ

Саҥа сыл үүнүүтэ – дьикти алыптаах кэм. Бу бырааһынньыгы дьон бары долгуйа кэтэһэр, эрдэттэн бэлэмнэнэр. 2020 сыл бэлиэтэ – сиэрэй кырыыса. Бу кыыл хараактырын сүрүн уратыта – өһөс буолуу, кырдьык туһугар туруулаһыы уонна ханнык баҕарар уустук түгэҥҥэ сөптөөх быһаарыныылары ылынан иһии. Кырыыса санаатын табар туһугар дьиэ хаһаайкалара быйыл тугу гыныахтаахтарый?...