09.11.2021 | 13:00

Биэрэпис туһунан тугу билиэхтээхпитий?

Биэрэпис туһунан тугу билиэхтээхпитий?
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

2021 сыл алтынньы 15 күнүттэн сэтинньи 14 күнүгэр диэри Бүтүн Арассыыйатааҕы биэриэпис ыытыллар. Быйылгы биэрэпис булкаас көрүҥүнэн барар. Дьон бэйэлэрин тустарынан сибидиэнньэлэри хайдах ньыманан биэрэллэрин бэйэлэрэ талаллар: сирэй көрсөн эбэтэр электроннай көрүҥүнэн. 
- Хаһан уонна хайдах биэрэпиһи ааһыахха сөбүй?
Алтынньы 15 күнүттэн сэтинньи 14 күнүгэр диэри – судаарыстыбаннай өҥөлөр порталларыгар (онно регистрацияламмыт туһунан бигэргэтии наада).
Алтынньы 15 күнүттэн сэтинньи 14 күнүгэр диэри — МФЦ-га (онно анал миэстэлэри тэрийиэхтэрэ).
Алтынньы 15 күнүттэн сэтинньи 14 күнүгэр диэри – дьиэҕэ кэлбит биэрэписчиккэ суруйтарыы. 
2021 сыл ахсынньы 20 күнүгэр диэри – уһук уонна сылдьарга эрэйдээх территорияларга (Арассыыйаҕа итинник 2600 нэһилиэнньэлээх пуун баар, онно 500 тыһыынча кэриҥэ киһи олорор) ыытыллар.
- Биэрэписчиги масыанньыктан хайдах арааран билэбит?
Биэрэписчик аналлаах атрибуттардаах: “Бүтүн Арассыыйатааҕы нэһилиэнньэ биэрэпиһэ” диэн суруктаах сэлиэччиктээх, итинник суруктаах саартаах, бэлиэлээх суумкалаах, нэһилиэнньэ биэрэпиһин ыытарга анаммыт планшеттаах, Роспотребнадзор ирдэбилин тутуһан харыстанар сириэстибэлээх. 
Суолталаах уратыта – биэрэписчик дастабырыанньалаах буолар. Дастабырыанньа пааспары кытта көрдөрүллүөхтээх. Биэрэписчик бэйэтин билиһиннэриэхтээх, туохха кэлбитин этиэхтээх, көрдөстөхтөрүнэ дастабырыанньатын уонна пааспарын көрдөрүөхтээх. Докумуоннарын көрдөрбөтөҕүнэ ыйытыктарыгар хоруйдуо, дьиэҕитигэр киллэриэ суоххутун сөп. 
Биэрэписчик пааспаргыт дааннайдарын, хамнаскыт, биэнсийэҕит, босуобуйаҕыт төһөтүн, уурунуу харчыгытын, ким дьиэни бас билээччи буоларын, каартаҕыт нүөмэрин, бааҥҥа баар счеккутун ыйыппат. 
- Хас ыйытыкка хоруйдуохха нааданый?
Арассыыйа олохтоохторугар 33 ыйытык бэриллэр. Итинтэн 23-һэ социальнай-демографическай уратыга сыһыаннаах: эр киһитэ-дьахтара, сааһа, гражданствота, төрөөбүт сирэ, омуга, ханнык омук тылларынан саҥарара, үөрэҕэ, оҕолорун ахсаана, хантан дохуоттанан олороро. Эбии олох-дьаһах усулуобуйаларыгар сыһыаннаах 10 ыйытык бэриллэр – олорор дьиэ көрүҥэ (тип), дьиэ тутуллубут сыла, дьиэ эбэтэр кыбартыыра уопсай иэнэ, хос ахсаана, туалет уонна интэриниэт баара-суоҕа.
Арассыыйаҕа быстах болдьоххо олорор дьон 7 ыйытыкка хоруйдуохтара: эр киһитэ-дьахтара, сааһа, мэлдьи олорор дойдута, Арассыыйаҕа кэлбит сыала уонна төһө өр буолара. 
- Сибидиэнньэлэри бигэргэтэр ирдэнэр дуо? Пааспары уонна кыбартыыра докумуонун көрдөрөр наада дуо?
Бары дааннайдары киһи тылыттын эрэ суруйаллар, туох да докумуоннары көрдөрөр наадата суох. 
- Ыйытыкка барытыгар хоруйдуохха наада дуо?
Сөбүлээбэт ыйытыктарга хоруйдуо суохха сөп.
- Кыбартыыраҕа эбэтэр дьиэҕэ киллэрбэккэ эрэ, подъездка эбэтэр калитка таһыгар туран суруйтарыахха сөп дуо?
 Сөп, ити эһиги быраапкыт. Биэрэписчиктэри дьиэҕэ, кыбартыыраҕа киллэрбэккэ суруйтарыахха сөп. 
- Биэрэписчик төһө элбэх киһини суруйуохтааҕый?
Ый иһигэр – 550 киһини. Дойду үрдүнэн ити орто кээмэй. 
- Биэрэпис туохха нааданый?
Статистика судаарыстыбаннай быһаарыныылары ылынарга наадалаах. Биэрэпис дааннайдара былаастарга олорор дьиэ, социальнай эбийиэктэр, коммуникациялар тутууларын чопчу былаанныылларыгар уонна дьон олоҕун хаачыстыбатын тупсаралларыгар көмөлөһөллөр. Дааннайдар көмөлөрүнэн ханнык оройуоҥҥа хас балыыһалары, фельдшерскэй пууннары, библиотекалары, музейдары, кулууптары, үөрэҕирии тэрилтэлэрин тутарга чуолкай хартыына тахсар.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Ылланарга айыллыбыт олох
Дьон | 11.10.2024 | 12:00
Ылланарга айыллыбыт олох
Хаһааҥҥытааҕар даҕаны ардахтаах күһүн буолла. Уһун ардахтарга өйбөр куруутун “Тохтообокко ардах түһэр, Түннүкпэр таммаҕы ыһар...” ырыа тыллара ытыллар.   Биһиги көлүөнэ оҕолор үрдүкү кылаастартан саҕалаан “Ардахха санаа” ырыаны истэ улааппыппыт. Оччолорго, биллэн турар, ким тыла, ким матыыба буоларын улаханнык билэ да сатаабат этибит. Ырыа баар да баар. Киһи олоҕун кэрдиис кэмнэринэн...
Киин куоракка саҥа сквер тутуллуон сөп
Дьон | 05.10.2024 | 14:00
Киин куоракка саҥа сквер тутуллуон сөп
2022 сыл кулун тутар 8 күнэ биһиэхэ ыар сүтүк күнэ этэ, ыраас халлааҥҥа этиҥ эппитинии аймаабыта: ыарахан ыарыы дьүөгэбит Ирина Елизарова сырдык тыынын ылан барбыта.   Чугас киhиҥ, дьүөгэҥ, доҕоруҥ суох буоллаҕына, биллэн турар, бастакынан үйэтитии туhунан санаалар киирэллэр эбит. Кини биллэр, бэйэтэ ааттаах-суоллаах, историялаах, сүгүрүйээччилэрдээх, истээччилэрдээх буоллаҕына, атыннык толкуйдуу да...
Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины”  нойосуус билиим»
Дьон | 10.10.2024 | 10:00
Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины” нойосуус билиим»
Саха киһитэ тыйаатыры, артыыстары олус ытыгылаан  ылынар ураты көрөөччү. Ол оруоллары ураннык толорор артыыстартан сүдү тутулуктааҕын саарбахтаабаппын. Оннук биир үтүө киһи, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай артыыһа, Щепкин аатынан Үрдүкү театральнай училище “көмүс выпускнига” Борис Иванович Борисовы кытта өрөгөйдөөх 75 сааһынан сэһэргэстибит.   – Артыыс буолар баҕа санаа оҕо эрдэххиттэн баара дуу? –...
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Дьон | 11.10.2024 | 10:00
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Кинилэр – биһиги дьоруойдарбыт, кинилэр – өлөллөрүн кэрэйбэккэ эйэлээх олох туһугар охсуһаллар, бааһырбыт доҕотторун өстөөх уотун аннынан быыһыыллар, бука бары быраат, убай диэн ыҥырсаллар.   Бу анал байыаннай дьайыы бүттэҕинэ, элбэх кэпсэниэ, элбэх кистэлэҥ арыллыа, ким эрэ ол саҕана кимиэхэ да эппэтэх санаатын дьэ этиэ турдаҕа. Сорох ардыгар киһи дьиибэргиир, итэҕэйиэ...