09.11.2021 | 13:00

Биэрэпис туһунан тугу билиэхтээхпитий?

Биэрэпис туһунан тугу билиэхтээхпитий?
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

2021 сыл алтынньы 15 күнүттэн сэтинньи 14 күнүгэр диэри Бүтүн Арассыыйатааҕы биэриэпис ыытыллар. Быйылгы биэрэпис булкаас көрүҥүнэн барар. Дьон бэйэлэрин тустарынан сибидиэнньэлэри хайдах ньыманан биэрэллэрин бэйэлэрэ талаллар: сирэй көрсөн эбэтэр электроннай көрүҥүнэн. 
- Хаһан уонна хайдах биэрэпиһи ааһыахха сөбүй?
Алтынньы 15 күнүттэн сэтинньи 14 күнүгэр диэри – судаарыстыбаннай өҥөлөр порталларыгар (онно регистрацияламмыт туһунан бигэргэтии наада).
Алтынньы 15 күнүттэн сэтинньи 14 күнүгэр диэри — МФЦ-га (онно анал миэстэлэри тэрийиэхтэрэ).
Алтынньы 15 күнүттэн сэтинньи 14 күнүгэр диэри – дьиэҕэ кэлбит биэрэписчиккэ суруйтарыы. 
2021 сыл ахсынньы 20 күнүгэр диэри – уһук уонна сылдьарга эрэйдээх территорияларга (Арассыыйаҕа итинник 2600 нэһилиэнньэлээх пуун баар, онно 500 тыһыынча кэриҥэ киһи олорор) ыытыллар.
- Биэрэписчиги масыанньыктан хайдах арааран билэбит?
Биэрэписчик аналлаах атрибуттардаах: “Бүтүн Арассыыйатааҕы нэһилиэнньэ биэрэпиһэ” диэн суруктаах сэлиэччиктээх, итинник суруктаах саартаах, бэлиэлээх суумкалаах, нэһилиэнньэ биэрэпиһин ыытарга анаммыт планшеттаах, Роспотребнадзор ирдэбилин тутуһан харыстанар сириэстибэлээх. 
Суолталаах уратыта – биэрэписчик дастабырыанньалаах буолар. Дастабырыанньа пааспары кытта көрдөрүллүөхтээх. Биэрэписчик бэйэтин билиһиннэриэхтээх, туохха кэлбитин этиэхтээх, көрдөстөхтөрүнэ дастабырыанньатын уонна пааспарын көрдөрүөхтээх. Докумуоннарын көрдөрбөтөҕүнэ ыйытыктарыгар хоруйдуо, дьиэҕитигэр киллэриэ суоххутун сөп. 
Биэрэписчик пааспаргыт дааннайдарын, хамнаскыт, биэнсийэҕит, босуобуйаҕыт төһөтүн, уурунуу харчыгытын, ким дьиэни бас билээччи буоларын, каартаҕыт нүөмэрин, бааҥҥа баар счеккутун ыйыппат. 
- Хас ыйытыкка хоруйдуохха нааданый?
Арассыыйа олохтоохторугар 33 ыйытык бэриллэр. Итинтэн 23-һэ социальнай-демографическай уратыга сыһыаннаах: эр киһитэ-дьахтара, сааһа, гражданствота, төрөөбүт сирэ, омуга, ханнык омук тылларынан саҥарара, үөрэҕэ, оҕолорун ахсаана, хантан дохуоттанан олороро. Эбии олох-дьаһах усулуобуйаларыгар сыһыаннаах 10 ыйытык бэриллэр – олорор дьиэ көрүҥэ (тип), дьиэ тутуллубут сыла, дьиэ эбэтэр кыбартыыра уопсай иэнэ, хос ахсаана, туалет уонна интэриниэт баара-суоҕа.
Арассыыйаҕа быстах болдьоххо олорор дьон 7 ыйытыкка хоруйдуохтара: эр киһитэ-дьахтара, сааһа, мэлдьи олорор дойдута, Арассыыйаҕа кэлбит сыала уонна төһө өр буолара. 
- Сибидиэнньэлэри бигэргэтэр ирдэнэр дуо? Пааспары уонна кыбартыыра докумуонун көрдөрөр наада дуо?
Бары дааннайдары киһи тылыттын эрэ суруйаллар, туох да докумуоннары көрдөрөр наадата суох. 
- Ыйытыкка барытыгар хоруйдуохха наада дуо?
Сөбүлээбэт ыйытыктарга хоруйдуо суохха сөп.
- Кыбартыыраҕа эбэтэр дьиэҕэ киллэрбэккэ эрэ, подъездка эбэтэр калитка таһыгар туран суруйтарыахха сөп дуо?
 Сөп, ити эһиги быраапкыт. Биэрэписчиктэри дьиэҕэ, кыбартыыраҕа киллэрбэккэ суруйтарыахха сөп. 
- Биэрэписчик төһө элбэх киһини суруйуохтааҕый?
Ый иһигэр – 550 киһини. Дойду үрдүнэн ити орто кээмэй. 
- Биэрэпис туохха нааданый?
Статистика судаарыстыбаннай быһаарыныылары ылынарга наадалаах. Биэрэпис дааннайдара былаастарга олорор дьиэ, социальнай эбийиэктэр, коммуникациялар тутууларын чопчу былаанныылларыгар уонна дьон олоҕун хаачыстыбатын тупсаралларыгар көмөлөһөллөр. Дааннайдар көмөлөрүнэн ханнык оройуоҥҥа хас балыыһалары, фельдшерскэй пууннары, библиотекалары, музейдары, кулууптары, үөрэҕирии тэрилтэлэрин тутарга чуолкай хартыына тахсар.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Иван Туласынов:  Муусука дьикти алыбар куустаран
Дьон | 23.11.2023 | 14:00
Иван Туласынов: Муусука дьикти алыбар куустаран
Тапталлаах «Киин куорат» хаһыаппыт бүгүҥҥү нүөмэригэр быйылгы «Алампа» аатынан норуот бириэмийэтин «Бастыҥ  ырыа айааччы» лауреата, Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын туйгуна, үтүөлээх үлэһитэ, самодеятельнай композитор, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ырыа айааччыларын түмсүүтүн чилиэнэ, Бүлүү куорат бочуоттаах олохтооҕо Иван Туласыновы кытта кэпсэтиибин ааҕыҥ.   – Иван Иванович, үтүө күнүнэн! Быйыл бэһис сылын норуот номох оҥостубут, таптыыр...
Эргиччи талаан баар киһитэ — Карл Нутчин!
Дьон | 23.11.2023 | 21:00
Эргиччи талаан баар киһитэ — Карл Нутчин!
Бу интервьюга Карл Алексеевич тута сөбүлэспитэ, туох эрэ саамай күндүнү кытта көрсүһэр курдук – оҕо сааһа, үөрэммит сыллара, тапталлаах кэргэнэ, талан ылбыт идэтэ, олоҕо-дьаһаҕа барыта бу биһиги кылгас кэпсэтиибитигэр ахтыллан ааһар. Кини сахалыы сэмэйэ, холкута, муударайа хайдах эрэ сэбиэскэй кэм  дьиҥнээх эр киһитин, саха саарынын, биһиги аҕаларбытын санатта.   Карл Алексеевич...
Афанасий Романов:  «Сорох үлэбин ситэрэргэ үөһэттэн күүс киирэр»
Дьон | 30.11.2023 | 16:00
Афанасий Романов: «Сорох үлэбин ситэрэргэ үөһэттэн күүс киирэр»
Бүгүҥҥү кэпсиир киһим – “СӨ худуоһунньуктарын айар сойууһа” уопсастыбаннай тэрилтэ бэрэссэдэтээлэ, СӨ норуодунай худуоһунньуга, СӨ искусствотын үтүөлээх деятелэ, РФ үтүөлээх худуоһунньуга, Дьокуускай куорат бочуоттаах олохтооҕо Афанасий Афанасьевич Романов. Сэтинньи ыйга Дьокуускай куорат 203-с түөлбэтигэр 24 №-дээх «Сардаана» оҕо саадын кэлэктиибин көҕүлээһининэн уонна төрөппүттэр, уопсастыбаннас өйөбүллэринэн Саха сирин историятыгар бастакы уонна...