Дьон | Страница 31 | EXO-YKT

Дьон | 22.11.2020 | 12:49

Сыл бастыҥ ыалын ийэтэ Ирина БОДРУГ: “Дьиэ кэргэҥҥэ ытыктаһыы баар буоллаҕына дьол уйаланар”

Быйыл үгэс буолбут “Сыл бастыҥ ыала” өрөспүүбүлүкэтээҕи күрэх, пандемиянан сибээстээн, онлайн ньыманан кэтэхтэн ыытылынна. Ол да буоллар кыттааччылар таһымнара, куонкурус матырыйаалларын хаачыстыбата хаһааҥҥытааҕар да үрдээбитин сыаналыыр тоҕоостоох. Биһиги хаһыаппытыгар “Бастыҥ эдэр ыал” номинация кыайыылаахтара, Хаандыга олохтоохторо – Гороховтар дьиэ кэргэн ийэтэ, “Томпо илдьитэ” хаһыат кылаабынай редактора Ирина Михайловна Бодруг ыалдьыттыыр....

Дьон | 15.11.2020 | 12:48

Кучу Туйаара: “Тууйуллуу кэмигэр саха чэйэ абырыаҕа”

Киһи уйулҕатын сааһылаан биэрээччи, Саха чэй иһиитин култууратын төрүттээччи, киэҥ эйгэҕэ таһаарааччы Кучу Туйаараны кытта истиҥник кэпсэттибит. Кини маннык ыгылыйыы, тууйуллуу, хаайтарыы кэмигэр саха чэйэ абырыыр кыахтааҕын туһунан кэпсээнин уонна да атын олоххо көрүүлэрин ааҕааччыбыт дьүүлүгэр таһаарабыт. – Сунтаар улууһун Аллыҥа нэһилиэгиттэн төрүттээхпин. Мин аҕам Степан Яковлевич Яковлев–Ырыа Ыстапаан диэн...

Дьон | 07.11.2020 | 17:38

Михаил Люй Ден: “Уопсастыбаннай түмсүүлэр олоҕу уларытар кыахтаахтар”

Бу нүөмэргэ Саха өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх юриһа, Айылҕа харыстабылын туйгуна, Сунтаар улууһун бочуоттаах олохтооҕо Михаил Сергеевич Люй Ден ыалдьыттыыр. – Бастатан туран, түгэнинэн туһанан, “Патриот” уопсастыбаннай түмсүү Саха сиринээҕи салаатын уонна “Кытайы кытта доҕордоһуу” түмсүү аатыттан Саха сирин бары олохтоохторун, Норуоттар сомоҕолоһууларын күнүнэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибин. Сирдээҕи дьолу, үлэҕэ, үөрэххэ үгүс ситиһиилэри...

Дьон | 02.11.2020 | 09:21

Николай ПОПОВ: “Музей историяны ханалыппакка тиэрдэр”

Биһиги хаһыаппытыгар «Саха сирин политическай сыылката» Чөркөөхтөөҕү историко-мемориальнай музей (музей комплекса) сэбиэдиссэйэ Николай Ефимович Попов ыалдьыттыыр. Кини эдэр эрдэҕиттэн Суорун Омоллооннуун бииргэ алтыһан, эллэһэн үлэлээбит уонна ытык кырдьаҕас баҕа санаатын барытын олоххо киллэрбит киһи. Николай Ефимович курдук музей дьыалатыгар баай уопуттаах, бэриниилээх үлэһит өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн тарбахха баттанар аҕыйах. Олоҕум сырдык...

Дьон | 22.10.2020 | 11:55

Андрей КРИВОШАПКИН: “Олохпун норуоппар анаабытым”

Норуодунай суруйааччы, чаҕылхай судаарыстыбаннай деятель, норуодунай дьокутаат, эбээн норуотун улуу бэрэстэбиитэлэ Андрей Васильевич Кривошапкин сэтинньи 17 күнүгэр 80 сааһын туолла. ЭБЭЭН НОРУОТУН ДЬОЛУГАР ТӨРӨӨБҮТ КИҺИ Андрей Кривошапкин суруйааччы быһыытынан 1962 сыллаахтан бэчээттэнэн барбыта. Бастакы кинигэтэ “Опо” диэн эбээн тылынан 1969 сыллаахха тахсыбыта. Аатырбыт сэһэннэрэ: «Оҕо сааһым табалара», «Уйамкане идут на...

Дьон | 17.10.2020 | 16:16

Виктория КОНТОЕВА: “Оҕо аһара уойуута – билиҥҥи уопсастыба сытыы кыһалҕата”

Дьиэ кэргэни кытта үлэлиир “Peremena” кулууп салайааччыта Виктория Контоеваны үгүспүт Варламова диэн араспаанньатынан, саха телевидениетигэр үлэлээбитинэн билэбит. Кини билигин “Peremena” диэн оҕо аһара уойуутун бастакынан аһаҕастык кэпсээбит, бу боппуруоһу сытыы кыһалҕа быһыытынан уопсастыба иннигэр туруорбут уонна быһаарар суоллары тобулар коммерческайа суох тэрилтэни салайан үлэлэтэ сылдьар. Маннык хабааннаах үлэни ыытар тэрилтэ...

Дьон | 10.10.2020 | 13:21

Хатас сылгыһыта Николай Соловьев: “Судаарыстыбаттан өйөбүл үксүөн наада”

Тыа хаһаайыстыбатын үлэһитин күнэ быйыл алтынньы 11 күнүгэр бэлиэтэнэр. Хороҕор муостааҕы, сыспай сиэллээҕи иитэр, Үрдүк Айыылартан алгыстанан кэлэр үрүҥ илгэни үрүлүтэр үлэһиттэри бырааһынньыккытынан эҕэрдэлиибит! Түбүктээх үлэҕит үтүө түмүктэри аҕаллын! Бүгүн биһиги хаһыаппыт “Ыалдьыт” рубрикатыгар үлэни өрө туппут сылгыһыт, бааһынай хаһаайыстыба тэринэн үлэлии-хамсыы сылдьар Хатас олохтооҕо Николай Соловьев ыалдьыттыыр. – Николай,...

Дьон | 03.10.2020 | 10:17

Семен Матвеев: “Хааччахтааһын эрэсиимэ ордук киин куорат кырдьаҕастарыгар охсуулаах буолла”

Нэһилиэнньэ социальнай көмүскэлин уонна үлэ управлениета – Дьокуускай куораты тутан олорор тутаах тэрилтэлэртэн биирдэстэрэ. Бүгүн биһиги хаһыаппытыгар управление салайааччыта Семен Иванович Матвеев ыалдьыттыыр. –Билиҥҥи уустук кэм кырдьаҕас, кыаммат, доруобуйаларынан хааччахтаах дьоҥҥо ордук охсуулаах буолла. Бүгүн Аҕам саастаах дьон күнэ бэлиэтэнэр. Семен Иванович, онон кэпсэтиибитин кинилэргэ туһаайыахха диэн этиилээхпин. –Пандемия саҕаламмытыгар...

Дьон | 26.09.2020 | 17:55

Климент Иванов: “90-ус сылларга Саҥа Саха сирин акылаата ууруллубута”

Балаҕан ыйын 27 күнүгэр Саха АССР Судаарыстыбаннай суверенитетын туһунан Декларация ылыллыбыта 30 сылын бэлиэтиэхпит. Суверенитет биһиэхэ тугу биэрбитин толору өйдүүбүт дуо? 2020 сыл Саха өрөспүүбүлүкэтигэр Ийэ дойдуга бэриниилээх буолуу сылынан биллэриллибитэ. Саха өрөспүүбүлүкэтэ үөскүүрүгэр, сайдыы хайысхатын буларыгар сүрүн кылааттарын киллэрбит чулуу дьоммутун тыыннаахтарына баттаһарбыт, кэмигэр сыаналыырбыт буоллар... Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бочуоттаах...

Дьон | 20.09.2020 | 10:50

Николай Птицын: “Оҕо идэтийбит, анал үөрэхтээх дьоҥҥо уһуйуллара ордук”

Л. А. Ким аатынан Оҕо ойуулуур-дьүһүннүүр искусствотын оскуолата куорат олоҕор өрүү көхтөөх, үөрэнээччилэр, уһуйааччылар Дьокуускай куорат аатын аан дойдуга ааттаталлар. Бүгүн хаһыаппытыгар Л.А. Ким аатынан Оҕо ойуулуур-дьүһүннүүр искусствотын оскуолатын дириэктэрэ Николай Анатольевич Птицын ыалдьыттыыр. –Николай Анатольевич, хайа баҕарар кэпсэтиибит билсиһииттэн саҕаланар. Бу эйгэҕэ, Оҕо ойуулуур-дьүһүннүүр искусство оскуолатыгар хайдах кэлбиккин кэпсии...

Дьон | 11.09.2020 | 15:17

Мария Андреева: “Ыырбыт ыраатта, далааһыммыт кэҥээтэ”

Библиотека былыр-былыргыттан билиҥҥэ диэри үөрэх, билии, сайдыы киининэн биллэр. Дьокуускай куорат библиотекалара биһиги күннээҕи олохпутугар сүрүн миэстэни ылаллар. Олох эргийэр кииннэрэ, куорат кэлэр кэскилин, саргылаах сарсыҥҥытын түстэһэллэр диэтэхпинэ, бары да сөбүлэһиэххит. Куорат сүрүн тэрээһиннэрэ кинилэрэ суох ыытыллыбат. Быһаччы эттэххэ, библиотека үлэһиттэрэ – куорат олоҕун сэргэхситээччилэр, билиибитин-көрүүбүтүн хаҥатааччылар, кэрэҕэ сирдээччилэр. Ону...

Дьон | 05.09.2020 | 12:10

Тамара Васильева: “Саха сирин Өймөкөөнүнэн билэллэр”

Тамара Егоровна Васильева 1947 сыллаахха Өймөкөөн сэлиэнньэтигэр төрөөбүтэ. Идэтинэн учуутал. Кыраайы үөрэтээччи, үлэ бэтэрээнэ, Өймөкөөн улууһун бочуоттаах гражданина. Нуучча географическай уопсастыбатын чилиэнэ. Тамара Егоровна Васильева 3 оҕо ийэтэ, 11 сиэн, 13 хос сиэн тапталлаах эбээлэрэ. Өймөкөөн 100 сыллаах үбүлүөйэ бэлиэтэниэ Тамара Егоровна, үтүө күнүнэн! Ааҕааччыларбытыгар бэйэҥ уонна нэһилиэгиҥ туһунан сэгэтэн...

Дьон | 29.08.2020 | 10:27

Режиссер Алексей Амбросьев: “Бииргэ үлэлиир дьонум талааннарыгар, ис кыахтарыгар итэҕэйэбин”

Бэйэтэ туспа суоллаах-иистээх, хатыламмат буочардаах Алексей Амбросьев аата театр уонна киинэ эйгэтигэр иһиллибитэ балайда ыраатта. Аҕатын кытта бутуйбатыннар диэн, аатын кэннигэр мэлдьи “младший” диэн эбиликтээх буолара. Кэлин аччыгый Амбросьев Чоох Мунду диэн хос аатынан биллэр. Киинэ күнүгэр эдэр режиссеру кытта дьиҥнээх искусство, үчүгэй киинэ, идиэйэ, сценарий туһунан, онтон да элбэҕи...

Дьон | 22.08.2020 | 07:14

Башкортостан улуута Олег Ханов: Айылҕа уонна киһи аймах, кинилэр кэрэ айымньылара өлбөтүн туһугар

Бүгүҥҥү сэһэргэһээччибит Олег Закирович Ханов – драма уонна киинэ артыыһа, режиссёр-туруорааччы быһыытынан Арассыыйаҕа киэҥник уонна омук сирдэригэр кытта биллэр, Арассыыйа үтүөлээх, Башкортостан норуодунай артыыһа. Санкт-Петербургтааҕы Петровскай академия наукаларын уонна искусстволарын чилиэн-корреспондена, профессор, Арассыыйа Федерациятын уонна Башкортостан Судаарыстыбаннай бириэмийэлэрин лауреата. Төрөөбүт өрөспүүбүлүкэтин саамай үрдүкү наҕараадатын – Салават Юлаев уордьанын кавалера. Киниэхэ...

Дьон | 16.08.2020 | 18:05

Василий Попов: “Саха археологията атаҕар туруон баҕарабын”

Атырдьах ыйын 15 күнүгэр Археолог күнэ бэлиэтэнэр. Онон бүгүн биһиги хаһыаппытыгар Саха сирин биллэр археолога, Ярославскай аатынан Саха музейын археологияҕа уонна этнографияҕа салаатын сэбиэдиссэйэ Василий Васильевич Попов ыалдьыттыыр. – Археолог диэн идэтийбит киһи. “Дипломҥун көрдөр”, – диэтэхтэринэ, миэхэ онно “историк-преподаватель общественных дисциплин” диэн сурулла сылдьар. Историческай наука доктора Бравина Розалия...

Дьон | 09.08.2020 | 19:09

Наталья Зотова: "Сиргэ сатаан үлэлиир буоллубут"

Куорат таһынааҕы нэһилиэк олохтоохторо, ыһыллыы-тоҕуллуу, уларыта тутуу саҕана, саҥа үйэ сонун хайысхаларыгар көспөккө, сирдэрин-уоттарын тутан хаалбыттара, билиҥҥэ диэри бэркэ дьаһанан олороллоро хайҕаллаах. Оттон киин сиргэ тыа хаһаайыстыбатын өрө туталлара өссө ордук кэрэхсэбиллээх. Бүгүн “Олимп” ТХПК бэрэссэдээтэлэ Наталья Борисовна Зотованы кытта кэпсэтэбит. – Наталья Борисовна, саха дьонун сиэринэн, баһаалыста, бэйэҕин билиһиннэр....

Дьон | 30.07.2020 | 19:13

Иван Иванович СЛЕПЦОВ: “Арктикаҕа соҕотох агротехнологическай университет буоллубут”

Иван Иванович Слепцов Дьокуускайдааҕы тыа хаһаайыстыбатын Академиятын саамай уустук кэмнэригэр салайааччынан анаммыта. Билигин урукку ДьТХА Арктикатааҕы судаарыстыбаннай агротехнологическай университет аатын ылары ситистэ. Онон наукаҕа уонна саха ыччатын үөрэтиигэ сайдыы саҥа саҕахтара арылыннылар, аан дойду ирдэбиллэригэр эппиэттиир үөрэх кыһатыгар идэни баһылыыр кыах үөскээтэ. – Иван Иванович, аҕыйах сыллааҕыта ДьТХА сабыллан эрэр...

Дьон | 24.07.2020 | 18:28

Алексей Васильев: “1985 сыллаах выпусктар үйэлэргэ хаалар үлэни саҕалаатыбыт”

Эһиги оскуолаҕа бииргэ үөрэммит оҕолоргутун кытта төһө элбэхтик алтыһаҕытый? Оскуоланы бүтэриэхпититтэн тэйсибиттэр элбэх буолуохтаахпыт. Биирдэ эмэ көрсөн эрэ ылыахпытын сөп курдук... Оттон 1985 сыллаахха оскуоланы бүтэрбиттэр бүтүн өрөспүүбүлүкэттэн түмсэн, киһини сөхтөрөр тыаһы таһаардылар, үтүө дьыала хамсааһынын саҕалаан, үөлээннээхтэрин түмтүлэр. Саха сирин оскуолаларын араас сылларга бүтэрбиттэр бу дьонтон холобур ылыаҕыҥ! Бүгүҥҥү...

Дьон | 16.07.2020 | 16:24

Иван СТЕПАНОВ: “Искусство дьонугар ураты харыстабыллаах сыһыан наада”

От ыйын 14 күнүгэр саха искусствотын чаҕылхай бэрэстэбиитэлэ, П.А. Ойуунскай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата, Арассыыйа норуодунай артыыһа, норуокка “Саха Шаляпина”, “Кыһыл көмүс бас куолаһа” диэн сүрэхтэммит, бары таптыыр уонна ытыктыыр тыыннаах легендабыт Иван Прокопьевич Степанов 75 сааһын туолла. Иван Прокопьевичтыын дьиэтигэр атах тэпсэн олорон кэпсэттибит. Дьиэ иһинэн-таһынан оҕото-уруута, сиэннэрэ бары...

Дьон | 09.07.2020 | 10:08

Герой ийэ Дария Яковлева: “Элбэх оҕолонуу – муҥутуур улахан дьол”

От ыйын 8 күнүгэр Арассыыйа үрдүнэн Дьиэ кэргэн, таптал уонна бэриниилээх буолуу күнэ бэлиэтэннэ. Дьиэ кэргэн уонна ыал буолуу суолтатын туһунан, элбэх оҕолонуу үчүгэй эрэ өрүттэрдээҕин 10 оҕону иитэн таһаарбыт Герой ийэ Дария Федоровна Яковлева кэпсиир. – Мин бэйэм Ньурбаттан, Үөһээ Бүлүүттэн төрүттээхпин. Ньурба улууһун Маарыгар улааппытым. Бэрт дьикти дьылҕалаах,...

Дьон | 04.07.2020 | 17:28

Тулагы-Киллэм баһылыга Егор Попов: “Нэһилиэк сайдарыгар сонун бырайыактар наадалар”

Дьокуускай куорат хоту өттүгэр киэҥ-куоҥ сиринэн тарҕанан сытар, ураты историялаах, саха төрүт дьарыгын тутан олорор бигэ туруктаах, нус-хас олохтоох, ону кытта аныгы кэм сиэринэн балысханнык сайдар кэскиллээх Тулагы-Киллэм нэһилиэгэ баар. Бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр баһылык Егор Гаврильевич Попов ыалдьыттыыр. – Тулагыга сүрүннээн тыа хаһаайыстыбатынан дьарыктанабыт. 900-чэкэ ынах, эмиэ оччо сылгы баар. Урут-уруккуттан...