10.04.2022 | 22:00

Өймөкөөн — тымныы чыпчаала

Ааптар: Маргарита СТЕПАНОВА (Акимова)
Бөлөххө киир

Өймөкөөн улууһа тымныытынан эрэ буолбакка, баай историятынан, сирин баайынан, булдунан, хоһуун, үлэһит, эйэҕэс, ыалдьытымсах дьонунан биллэр.

Кулун тутар бүтэһик күннэригэр Саха АССР төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит лоп курдук биир ый иннинэ Саха АССР оскуолаларын 1985 сыллаахха бүтэрбиттэр Дьокуускай-Өймөкөөн-Дьокуускай хайысханан автодесаҥҥа сырыттыбыт.

Сүрүн сыалбыт – "Үтүө дьыала Кубога" хамсааһыммыт иитинэн ыыппыт үлэбит-хамнаспыт түмүгүн билиһиннэрии, ол сүнньүнэн күн сирин көрүөхтээх кинигэбитин Өймөкөөн тымныы чыпчаалыгар сүрэхтээһин.

Томтор оскуолатыгар Антонина Прокопьевна Егорова биһигини үөрэнээччилэри кытта көрүһүннэрдэ. Манна баар оҕо хамсааһына биир бастыҥ үлэлээх уопсастыбаннай тэрилтэ буоларын, Бүтүн Арассыыйатааҕы конкурс дипломанын үрдүк аатын ылан, 2019 сыллаахха Санкт Петербург куоракка ыҥырыллыбыттарын кэпсээтэ. Билигин оскуола лидерынан уруһуйга өрөспүүбүлүкэҕэ бастыҥ үлэлэрдээх талааннаах кыыс Лия Винокурова үлэлиир.

Автодесант аатыттан Лилиана Ивановна Антонова үөрэххэ киириигэ наадалаах сүбэлэри биэрбитин оҕолор сэргии иһиттилэр.

Оҕо уопсастыбаннай тэрилтэтин бэрэссэдээтэлэ, Томтор орто оскуолатын 11 кылааһын үөрэнээччитэ, СӨ Ыччат дьыалаларыгар уонна социальнай коммуникацияларга министиэристибэтин наҕараадатын хаһаайына Тимур Егоров:

– Быйыл оскуолабын бүтэрэбин уонна историк идэтигэр киирэр санаалаахпын. Үөрэхпин бүтэрдэхпинэ төрөөбүт оскуолабар кэлэн үлэлиэхпин баҕарабын.

Томтор орто оскуолатын иһинэн литературнай-кыраайы үөрэтэр музей – Арассыыйа үтүөлээх учуутала М.П. Боярова кэргэнинээн С.В. Слепцовтыын өр сыллаах сыралаах үлэлэрин түмүгэ.

Экспозицияларга ГУЛАГ тиэмэтигэр хорутуулаах үлэ түмүгэ, аатырбыт Халыма трассатын тутууну кэрэһилиир матырыйааллары, элбэх киһини кытта суруйсуу, көрдүүр үлэ туһунан көрүөххэ сөп.

Өймөкөөн – аан дойду араас муннугуттан туристар, айанньыттар, блогердар үгүстүк   тиийэр сирдэрэ.

"Өймөкөөн" ыалдьыт дьиэтин хаһаайката – улуус бочуоттаах гражданина, кыраайы үөрэтээччи, элбэх кинигэ ааптара Тамара Егоровна Васильева. Манна 2004 сылтан 79 араас тас дойдуттан, Арассыыйа араас муннугуттан кэлэн, хонон-өрөөн, сынньанан ааспыттар. Тамара Егоровна көмөтүнэн Өймөкөөн туһунан 30-тан тахса киинэ күн сирин көрбүт.

Үтүө дьыала Кубога бу дьиэҕэ эмиэ күндү ыалдьыт буолла. Бэйэтин баай историятын, өрөспүүбүлүкэ улуустарынан айанын, үтүө дьыалаларын туһунан кэпсээнин ыалдьыт дьиэтин хаһаайката сэргии, сөҕө истэн, өссө да маннык уопсастыбаннай дьыала сайдарыгар кэс тылын анаата.

Өймөкөөн-85 – бары үлэ үөһүгэр сылдьар дьон. Ыраах олорор үөлээннээхтэрбитигэр түмсүүбүт туһунан документальнай киинэбитин көрдөрдүбүт. Автодесаны Дьокуускайтан бииргэ үөрэммит доҕордоро Анна Атастырова иилээн-саҕалаан сырытыннарда.

"Саһыл" учаастакка баар бааһынай хаһаайыстыба хаһаайката Евдокия Захаровна Винокурова: "Бэйэ сибиэһэй, ыраас бородууксуйатын оҥорон таһаарарбыт – доруобуйа төрдө. Манна сайын оҕо лааҕырын тэрийиэхпин баҕарабын. Үлэҕэ үөрэнэн, сибиэһэй минньигэс үрүҥ аһынан аһаан, ыраас салгыҥҥа сылдьан абыраныа этилэр. Эмтээх от, сир аһа даҕаны дэлэй дойдута".

Томтор – Чысхаан резиденциятын дойдута. 
Манна муус чопчулара, хаар кырыата дьикти кэрэтин, чарааһын, араас буоларын сөҕө көрөҕүн. 
Сахабыт сирин биир ытык сиригэр бастакынан хомус тыаһын дьүрүһүтэн, сахалыы тойугу туойан, иһийэн турбут чуумпуга саха буоларбытынан киэн туттуу, астыныы туругар киирэн таҕыстыбыт.
2023 сылга манна, Өймөкөөҥҥө, Олоҥхо ыһыаҕа былааннанар.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Хатас нэһилиэгэ үбүлүөйдээх ыһыаҕын Ойуу Хатыҥ  сиригэр ыытта
Сонуннар | 22.06.2025 | 15:03
Хатас нэһилиэгэ үбүлүөйдээх ыһыаҕын Ойуу Хатыҥ сиригэр ыытта
Бу дьиктилээх кэмнэргэ, сардаҥалаах сайыҥҥы күннэргэ күөххэ үктэммит, санныттан хаары түһэрбит киһи эрэ барыта сүргэтэ көтөҕүллэр, сүрэҕэ сүр күүскэ битигириир, сылы быһа тикпит мааны таҥаһын таҥнар, хамсаатар эрэ үрүҥ көмүһүн  күҥҥэ күлүмүрдэтэр, алтан чуораанын чугдаардар, уохтаах кымыһынан утахтанар, үтэһэлээх этинэн күндүлэнэр туоната – ЫҺЫАХ! Дьэ, манна буоллаҕа ахтылҕаннаах алтыһыы, үөрүүлээх...
Тааттаҕа Кыайыы ыһыахтара хайдах тэриллибиттэрэй?
Сонуннар | 19.06.2025 | 10:00
Тааттаҕа Кыайыы ыһыахтара хайдах тэриллибиттэрэй?
Таатта улууһун муниципальнай архыыбыгар харалла сытар сэдэх докумуоннарга олоҕуран, 1944-1945 сс. Кыайыы ыһыахтара хайдах  тэриллибиттэрин билсиэҕиҥ. Бу сырыыга Улуу Кыайыы 80 сылынан, ааспыты эргитэ, Кыайыы ыһыахтарын сырдатарга сананныбыт.   Бастакы докумуону көрүөххэ (оччотооҕу кэм суруйуута уларытыллыбата, хайдах баарынан бэчээттэннэ): Протокол №28. Очередного заседания Исполкома  Таттинского РСДТ. От 20 мая 1944 г.”...
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Дьон | 12.06.2025 | 16:00
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Олорор эйгэбитин киэргэтэр дьон олохпутун сырдаталлар, кэҥэтэллэр. Кинилэр нарын куоластарынан, уус тылларынан, уран оҥоһуктарынан биһигини угуттууллар, үөрдэллэр. Бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр биир оннук киһи – СӨ Куукула оҥорооччуларын сойууһун чилиэнэ, уус-уран оҥоһук маастара Саргылана Слепцова хараҕы сылаанньытар, дууһаны кынаттыыр дьарыгын туһунан кэпсэтиэхпит.  – Самаан сайын салаллан кэлбитинэн, Саргылана Живкустовна! Сэһэргэһиибитин саха дьонун...
Сыдьаайа: «Хайдахтаах да уустук түгэҥҥэ сырдык туруккун ыһыктыма!»
Дьон | 11.06.2025 | 10:00
Сыдьаайа: «Хайдахтаах да уустук түгэҥҥэ сырдык туруккун ыһыктыма!»
«Талааннаах киһи барытыгар талааннаах» диэн мээнэҕэ эппэттэр. Бүгүҥҥү дьоруойбут, кырдьыга да, барытыгар дьоҕурдаах ийэ, эбэ, кэргэн, дьүөгэ. Баайар, иистэнэр, амтаннаах ас да астыыр. Уһанан да ылыан сөп, оннооҕор түннүк өстүөкүлэтин тарбаҕынан эрэ кээмэйдээн сөрү-сөп гына быһан олордоро. Эдэригэр тэлэбиисэри, магнитофоннары кытта өрөмүөннүүрэ үһү. Туруорар үҥкүүтүн муусукатын бэйэтэ сааһылаан, “нарылаан” быһан,...