01.04.2022 | 08:30

Валерианна: «Иэйиим куоласпынан тахсар»

Ааптар: Айыына Ксенофонтова
Бөлөххө киир

Кини ураты нарын, ол эрээри Бүлүү эбэ долгунунуу күүстээх куолаһын, намыын ырыатын социальнай ситимҥэ сэргии истибитим. Кэлин биир өрүс сүнньүттэн төрүттээхпитин билбитим.

Эдэр ырыаһыт Валерианна Новгородованы кытта кэпсэтиибит гостуруол кэмигэр түбэстэ. Быһата, сибээһэ суох ыраах сылдьар диэн сэрэйдим. Онон кылгас сэһэргэһиибитин хайдах баарынан таһаарабын.  

 

Уһун ааппын пааспар ыларбар билбитим...

– Бастаан бэйэҕин билиһиннэр. Бу дьиҥнээх аатыҥ дуу, псевдонимыҥ дуу?

– Валерианна диэн пааспарбынан дьиҥнээх аатым. Валерий диэн аҕам уонна Анна диэн икки эбэм ааттарын холбоон таһаарбыттар. Уһун ааппын пааспар ыла киирэн баран биирдэ билбитим (күлэр). Чугас дьонум бары кылгатан Аннушка, Анна диэн ыҥыраллара. Онон ити ааппын 14 сааспар диэри билбэккэ сылдьыбытым. Ити оҕо сааһым умнуллубат түгэнэ буолбута.  

– Хантан сылдьаҕыный, тугунан дьарыктанаҕыный? 

Ийэм Өлөөн улууһуттан, аҕам Сунтаартан төрүттээхтэр. Ойор күннээх оҕо сааһым Сунтаар улууһугар ааспыта. Куокуну агро хайысхалаах орто оскуолатын бүтэрбитим. Төрөппүттэрим Өлөөҥҥө көспүттэрэ, онно олороллор.

Билигин ырыа эйгэтигэр үлэлии-хамсыы, айа-тута сылдьабын. “Куобах шоу” диэн наһаа үчүгэй бөлөхтөөхпүт. Саха сирин үгүс улуустарын кэрийдибит. Гостуруоллуубут, күнтэн күн сайда турабыт. Дьону-сэргэни аралдьытан, саҥаны, элбэҕи билэн, иннибит диэки баран иһэбит. 

 

Тута арыллыбаппын

– Хаһааҥҥыттан ыллыыгыный? Ким уһуйбутай?

– Кыра эрдэхпиттэн ыллыыбын. 90-с сылларга ийэм Куокуну кулуубугар үлэлээбитэ. Күнүстэри-түүннэри кинини батыһа сылдьарым. Ийэм миэхэ “Өлөөн эбэм барахсан” диэн ырыаны үөрэппитин өйдүүбүн. Аны оччолорго ыллыырбын кыбыстар, сөбүлээбэт этим. Бу санаатахпына, хара күүстэринэн сыанаҕа таһаараллара. Ол иһин урукку видеолары көрдөхпүнэ сороҕор ытыыбын. Билигин даҕаны, ойон туран ыллаа диэтэхтэринэ, сатаан иэйэ-куойа ыллаабаппын, тута арыллыбаппын. Тоҕо диэтэххэ киһиэхэ иэйии диэн баар. Холобур, атын дьон оннук ураты туруктаах ырыа айаллар, тугу эрэ саҥаны, сонуну оҥорон таһаараллар дии. Онтум киирдэҕинэ эрэ ис сүрэхпиттэн ыллыыбын. Мин иэйиим куоласпынан тахсар.

Ырыаҕа сыһыарбыт үтүө-мааны киһим – Лилия Владиславовна Кириллина. Оскуолабытыгар “Курагрос” диэн ансаамбыллаах этибит. Уһуйааччыбыт бөлөхтөргө арааран баран, араас куонкурустарга кытыннарара. Кини дьоҕурбун таба көрбөтөҕө, сайыннарбатаҕа буоллар, баҕар, олох даҕаны атын эйгэҕэ үлэлии-хамсыы сылдьыам этэ дии саныыбын. Былырыын сайын кини көмөтүнэн “Кыыс түүлэ” диэн ырыабар килиип уһулбуппут. Куокунуга уонна Кириэстээххэ.

– Сөбүлүүр ырыаһыттарыҥ? Ханнык ырыалары ордук табыллан толороҕунуй? 

– Сөбүлүүр ырыаһытым диэн суох диэххэ сөп. Тоҕо диэтэххэ ырыа ис хоһоонунан, мелодиятынан талан истэбин. Оннук ырыам элбэх. Бэйэм ордук омуктуу ырыалары толорорбун ордоробун. Холобур, “Титаник” саундрегын, Уитни Хьюстон урукку хиттэрин.

– Аҥаардас ырыанан барар санаалааххын дуу, көннөрү хобби курдук дуу?

– Олохпун ырыаны кытта ситимниир санаалаахпын. “Бу мин килиэбим” диэн быһаарыммытым уонна сыал-сорук туруоруммутум. Элбэҕи ситиһиэм диэн эрэллээхпин.

 

Айар куттаах ыал

– Дьиэ кэргэниҥ туһунан кылгастык кэпсээ.  

– Новгородовтар дьиэ кэргэннэригэр улахан оҕобун. Бииргэ төрөөбүттэр төрдүөбүт. Саамай кырабыт алтыс кылааска үөрэнэр. Төрөппүттэрим эдэрдэр, баара-суоҕа 49 эрэ саастаахтар. Иккиэн айар куттаах дьон. Ийэм ыллыыр, тамадалыыр, араас тэрээһиннэри ыытар. Оҕо уһуйааныгар музыкальнай салайааччынан үлэлиир. Аҕам эдэр сылдьан спортсмен этэ. Дьиэ кэргэнин иитэр тутаах киһибит. Түгэнинэн туһанан, хаһыат нөҥүө төрөппүттэрбэр махталбын тиэрдэбин. 

– Иллэҥ кэмҥэр тугунан дьарыктанаҕын?

– Дьиэбэр чуумпуга сытарбын сөбүлүүбүн (күлэр). Киинэ көрөрбүн туохтааҕар да ордоробун. Оннук сынньанабын.

 

Бэйэҥ суолгун булун!

– Саха ыччатын уратыта – кини өйүгэр-санаатыгар, олоҕу көрүүтүгэр. Урукку көлүөнэ ыччата барытын бэйэтин илиитинэн оҥороро, онон толкуйа да атына. Билиҥҥи кэм киһитэ барыта бэлэмҥэ сылдьар диэххэ сөп.

Эдэр киһи сайдарыгар, бэйэтин суолун-ииһин булунарыгар хайдах кэм дии саныыгыный?
– Ыччат туохтан да толлубакка, иннин хоту баран иһиэхтээх дии саныыбын.  Дьону кытта кэпсэтэн-ипсэтэн, элбэҕи билэн-көрөн бэйэтин суолун солонуохтаах. Онуоха сайдар кыах баһаам. Аныгы үйэҕэ информация дэлэй. Интэриниэт ситимигэр туох барыта баар. 

– Кэнники кэмҥэ ыччат төрөөбүт сириттэн-дойдутуттан атын сиргэ көһөр буолла. Бу туһунан санааҥ.

– Манна кыараҕас, үүнэр-сайдар кыах кэмчи дии саныыллара буолуо. Эдэр дьон аан дойдуну билэ-көрө сатыыллара туох да куһаҕана суох. Сири уларытыы, уопсайынан, ханнык баҕарар киһиэхэ уларыйыы син биир наада.

– Оннук! Сөбүлэһэбин. Валерианна, айан кэмигэр быыс булан кэпсэппиккэр махтанабын, ситиһиилэри баҕарабын! Сахаҥ дьонун ырыаҕынан үөрдэ тур!

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Батыһыннара ыйар аналлаах Өлөөн буойуна — БатЫйа
Дьон | 10.07.2025 | 18:00
Батыһыннара ыйар аналлаах Өлөөн буойуна — БатЫйа
Батыйа позывнойдаах байыас билигин Украина Луганскай сиригэр Ийэ дойдубутун көмүскүү сылдьар. «Батыйа – батыһыннара ыйар, (указать направление)» диэн кини позывнойун суолтатын быһааран биэрбиттэрин, кырдьык да дии санаатым.  Кинини кытта дьиктитик кэпсэттибит. Тоҕо диэтэххэ кини олус уйан дууһалаах, кэрэни кэрэхсиир, айар үлэтин онно да сылдьан бырахпат – уруһуйдуур, уһанар, арааһы астыыр,...
Оҕуруот үлэтэ үчүгэй көрүүнү эрэйэр
Дьон | 04.07.2025 | 16:00
Оҕуруот үлэтэ үчүгэй көрүүнү эрэйэр
Кылгас сайыммыт барахсан сөрүүн тыалынан илгийэн, ардаҕынан балачча күндүлээн, бастакы ыйа ааһа оҕуста. Сайыҥҥы кэм тыа сирин, куорат да олохтооҕор оҕуруот, сибэкки үүннэриитин кытта ситимнээх.   Хаһыат бүгүҥҥү нүөмэригэр Дьокуускай куорат олохтооҕо, ХИФУ научнай-быыстапкалыыр комплексын инсектарийын сэбиэдиссэйэ Нюргуна Нюргуновна Килибееваттан оҕуруот көрүүтүгэр сүбэлэри ылыаҕыҥ: Баҕа санааттан саҕаламмыта Ис-испиттэн баҕаран туран 1990...
Былыргы чороон абылыыр күүһэ туохха сытарый?
Дьон | 04.07.2025 | 13:00
Былыргы чороон абылыыр күүһэ туохха сытарый?
Өбүгэ иһитин сөргүтүү үлэтэ утумнаахтык ыытыллар. Маныаха норуот маастардара улахан оруоллаахтар. Былыргы уустар ньымаларын хаҥатааччы уус Василий Лопатин бүгүн «Киин куорат» ааҕааччыларыгар  уус идэтигэр удьуордааһын, Ил Дархан Айсен Николаев үлэҕинэн оҥорбут чороонун туһунан кэпсиир, мас иһити харайыыга сүмэлээх сүбэтин үллэстэр.   – Үтүө күнүнэн, Василий Васильевич! Өбүгэттэн тардыллар ситим хас биирдиибит...
НВК Саха бырагыраамата от ыйын 7-13 күннэригэр
Сонуннар | 06.07.2025 | 10:00
НВК Саха бырагыраамата от ыйын 7-13 күннэригэр
Понедельник, 7 июля 6:00 Тиэргэн 12+ 6:30 Мы вам покажем 12+ 7:00 Новый день 6+ 8:00 Утро Якутии 6+ 9:00 Новый день 6+ 10:00 Утро Якутии 6+ 11:00 Тиэргэн 12+ 11:30 ПроАвто 12+ 12:00 "Якутия" информационная программа 12+ 12:15 Саха сатаабата суох 6+ 12:45 Асчыттар 6+ 13:30 "Саха Сирэ" информационнай...