ТИМИР ГАРААСТАРГЫТЫН ДЬАҺАЙА ОХСУҤ!

Дьокуускай куорат ханнык баҕарар оройуонун өҥөс гыннахха араас быһыылаах-таһаалаах тимир гараастар кэчигэрэһэн, кутуйах да сүүрбэт  гына ыга симиллэн тураллар.

Үксүгэр олохтоох уокурук управатыттан биир даҕаны көҥүл ылбакка, харах таптаабыт сиригэр тимир гараастарын, контейнердарын, киоскаларын аҕалан туоруораллар.

Петр Алексеев 74, 76 аадырыһыгар 234 устуука тимир гараастар тураллар. Санатан эттэххэ, бу гараастар улахан аҥаардара туһаныллыбакка миэстэни эрэ ылаллар. Ол түмүгэр оҕо уһуйаана, оскуолата, сынньанар паарка да турар, тутуллар миэстэтэ суох буолла.  Куорат быһылыгын эбээһинэһин толорооччу Евгений Григорьев дьаһалынан, Строительнай уокурукка турар көҥүлэ суох тимир гараастары суох гынар үлэ саҕаланна.

АХСААННАРА АЧЧААТА

Савва Михайлов – Строительнай уокурук салайааччыта:

– Тимир гараас ахсаана сыллата аҕыйыыр. Тимир, дьэбиннирбит көрүҥнээх гараастар куораты киэргэппэттэр. Билигин нэһилиэнньэ “Наташа” диэн ааттах портативнай гараастары туттар буолла. Халлааммыт да сылыйан, тимир гарааска көлөлөрбүт аҕыйахта турар буоллулар.

Былырыын 2019 сыллаахха Строительнай уокурук территориятыттан 172 гараас тиэллибитэ. Ол онтон «Жилкомсервис” тэрилтэ нөҥүө 46 гараас, хаһаайыттар үксүн бэйэлэрэ босхолообуттара.

– Быйылгы көрдөрүү хайдаҕый?

– Арыый бытаардыбыт. Тоҕо диэтэххэ, былырыын элбэх гараас таһаарыллыбыта.

Быйыл Петр Алексеев уулусса 74 уонна 76 аадырыстарыгар баар улахан стоянка дьаһайыллыахтаах. Эбийиэктэр сокуоннайа суохтар. Предприниматель  билигин эмиэ суут нөҥүө аахса сылдьар. Уопсайа 200-тэн тахса гараас турар, эргэрэн да эрэллэр. Хас биирдии арыандалааччы ити предпринимательгэ ый ахсын 800 солкуобайы төлүүр эбит, ол эрэн хааһынаҕа онтон туох да киирбэт. Бу сир ыраастаннаҕына сквер уонна 240 миэстэлээх оҕо уһуйаана тутуллуохтаах. Петр Алексеев уулуссата куораппыт кииниттэн быдан чугас турар. Кэнэҕэскитин даҕаны инникилээх, балысханнык сайдыахтаах сир.

– Оҕо уһуйаанын таһынан,өссө сквер тутуллар диэтиҥ...

– Бу эҥэр “Сахатранснефтегаз” уонна “ЯТЭК” хампаанньалар баалларынан сибээстээн, гаас үлэһиттэригэр аналлаах сквер былааннанар. Этиини норуот дьокутаата Павел Ксенофонтов киллэрбитэ, үбүлээһинин эмиэ бэйэлэрэ былаанныыллар.

– Тыый! Тутуллара буоллар бэрт буолуо эбит.

– Оннук! Олохтоохтор сынньанар сквергэ олус наадыйаллар. Дьиҥинэн эттэххэ, бу эҥэр киһи сынньанар сирэ ахсаннаах, тарбаха баттанар аҕыйах.  

– Кистэл буолбатах, дьон ханна табыгастааҕынан гараастарын туоруорар. Ол сүнньүгэр баһаарынайдар, гаас, уот тэрилтэлэрэ, оннооҕор быыһыыр сулууспа да сатаан киирбэт дьаабыта буолар.

– Гараассокуонунан ол эбэтэр дуогабарынан туруохтаах, ону хомойуох иһин дьон дьиэтин анныгар туруоран кэбиһэр.  Ол иһин бэрэбиэркэ кэннэ хаһаайынын көрдөөн баран босхолуурга ирдиибит, ол сатаммаҕына «Жилкомсервис” тэрилтэ бэйэтэ ылар уонна ыстараап стоянкатыгар илдьэр. Хаһаайын гарааһын ыларыгар бу тэрилтэҕэ тиэйбитин уонна көрөн-истэн туруорбутун иһин ороскуотун толуйар.

В рамку

ЫСТАРААП АЛЫН КЭЭМЭЙЭ

Дьокуускай куорат ыам ыйын 15 күнүгэр тахсыбыт дьаһал иһигэр суруллубут тарыып кээмэйэ:

Тиэйии сыаната:

Сыана хармааҥҥа охсубатын туһугар, эрдэттэн дьаһанар наада.

– Сокуонунан ылан көрдөххө, гараас турар сыаната  төһө буоларый?

– Сокуону тутуһар киһи аан-бастаан олорор сиринэн Управаҕа кэлэн сайабылыанньа биэриэхтээх, туһааннаах тэрилтэлэр (уот, гаас, уу буоллун) сөбүлэҥнэрин кэннэ биир сылга дуогабар баттанар. Сылга төлөбүрэ 6000 солкуобай. Бу уонунан сыл тухары уларыйбакка турар сыыппара буолар. Сорох дьон биир сыл дуогабардаһан баран умнан кэбиһэллэр уонна дуогабардарын уһаппаттар, оччоҕуна гараас сокуона суох диэн буолар. Чэпчэтиилээх категория эмиэ чэпчэтиини туһанар.

– Дьон гарааһыгар тугу уурарый, хаһаанарый, үксүлэрэ кураанах турар буолуохтарын сөп дуо?

– Араастан тутталлар. Үксэ тимир көлөлөрүн уурар, туттубат малы-салы таһааран кыстыыллар. Уурар сир кыбартыыраҕа хаһан баҕарар тиийбэт.

Тимир гарааһы суох гынар сыаллаах үлэ барбат, сорохтор итинник дии саныыллар. Боппуруос быраабыланы тутуһууга сытар. Хас биирдии ааҕааччы Управаҕа кэлэн дуогабарын уһатыахтарын сөп. Билигин пандемия буолан сайабылыанньаны электроннай почтанан ыла олоробут.

САЙДЫЫ СТРОИТЕЛЬНАЙТАН САҔАЛАНАР

“Билигин куорат Строительнай уокурук өттүттэн саҕалаан сайдан эрэр. Бары көрө сылдьарбыт курдук, бу эҥэр үтүмэннээх улахан сиргэ тимир гараастар кыстанан тураллар. Дьаһал өссө 2018 с. тахсан турар. Ол эрээри, хаһаайыттар сокуоннайа суох турар гараастарын ыларга соччо-бачча кыһаллыбаттар. Урут, баҕар дуогабар түһэрсэн ылбыт дьон баара буолуо. Ол да буоллар, сыл ахсын сокуон чэрчитинэн уһатыллыбатах гараас элбэх”,  - диир Евгений Григорьев.

***

Ааспыт нэдиэлэҕэ «Жилкомсервис” исписэлиистэрэ кыттыылаах гараастар турар сирдэрин  көрөн кэлбиттэрэ. Сэрэйдэххэ, кооператив салалтатынан буолуо, киирэр аартыкка шлагбаумнары уурталаабыттар.  Инньэ гынан, тустаах техника сатаан киирбэтэ.

Туох да бэрээдэгэ суох кэккэлэспит тимир гараастар куорат сайдыытын атахтыыллар. Саҥа тутуу барарыгар, инфраструктура тарҕанарыгар көҥүлэ суох гараастар мэһэйдииллэрэ үгүс. Онон көҥүлэ суох эбийиэктэртэн сири-уоту ыраастыыр үлэ күүһүрэн иһэр.

Эн, гарааскар көҥүллээххин дуо?!