11.10.2021 | 16:00

Соһуччу булт

Соһуччу булт
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Оҕо сылдьан сарсыарда уһуктаат, таһырдьа ойон тахсар дьикти идэлээх этим. Хайдах халлаан буолбутун билэ охсоору дуу, күнү көрө охсоору дуу буолуо, арааһа. Оннук биир күннээх сайыҥҥы сарсыарда эрдэ туран сыһыыга киирэн, күрүө үрдүгэр хатаастан, куолубунан сыһыы уҥуорун, халлааҥҥа дьирибинии турар күөрэгэйи, сыһыыга мэччийэр ынахтары-сылгылары көрө-истэ олордум. Арай ынахтар ортолоругар дьиибэ баҕайы хараҥа өҥнөөх, мин көрдөхпүнэ, сылгы сылдьар эбит. Тоҕо эрэ кутуруга суох уонна отой хайдах эрэ ала-чуо атын көрүҥнээх курдук. Атыҥырыы көрөн, дьиэм диэки сүүрдүм. Арай таһырдьа аҕам турар эбит. “Аҕаа, көрдүҥ дуо, кутуруга суох аты?” – дии-дии ыйан көрдөрдүм. Аҕам тута хаптас гына түстэ, миигин саҥата суох тарбаҕынан ыҥыран ылла. Сибигинэйэн: “Дьиэҕэ киир” – диэт, бэйэтэ ампаарга ыстанна. Мин тоҕо дьиэҕэ киириэмий, төттөрүтүн дьэ "чөрбөс" гына түстүм. Дьиэни өҥөйөн, бырааппын ыҥыран ыллым. Ол кэмҥэ көрбүтүм, аҕам саалаах сыһыы диэки үөмэн аҕай эрэр эбит. Арай хантан кэлбиттэрэ биллибэккэ ыттар бөҕө мустан, били сылгы курдук кыылбын тула көтөн, үрэн бардылар. Биһиги аттыбытыгар ким да олорбот, иччитэх дьиэлээх өтөх баар этэ. Ыттартан күрэнэн, били “кутуруга суох атым” сыһыыттан ол өтөххө сүүрэн таҕыста. Саа тыаһа хабылла түһээтин кытта, умса хоруйда. Мин: “Тоҕоо?” – диэн сарылыы түстүм. Ону аҕам: “Бултаатым дии, алакыы! Эт сиэхпит”, – диэн баран тэбинэн тиийэн булдун көрдө уонна дьиэҕэ сүүрдэ, биһиги бырааппыныын кэнниттэн сырыстыбыт. Ийэм, эбэм эмиэ “Алакыы!” диэбитинэн, таастанан, биэдэрэлэнэн аҕабытын кытта булду астыы бардылар. Арай мин эрэ наһаа хомойон, ытамньыйа-ытамньыйа дьиэҕэ киирэн сыттыгынан төбөбүн саптан сыттым. Аҕабар таах этэн диэн кэмсинэр санаа-оноо бөҕө буола сытан утуйан хаалбыппын. Уһуктубутум – уу чуумпу, оҕо уруу бары таһырдьа тахсан барбыт, утуйа сытар кыра балтым эрэ хаалбыт. Таһырдьа тахсан көрбүтүм, уоттанар дьиэҕэ эбэбит алаадьылаабыт. Күөс буһа турар. Үөрбүт-көппүт таһынааҕы ыал дьахталлара биэдэрэлээх эт тута-тута элэҥнэһии бөҕө эбит. Сай ортото, букатын хара ас суоҕар Һаабынап Ньукулай дьиэтин таһыттан тайах бултаан кыра бөһүөлэк барыта сибиэһэй эккэ тиксэн, дьоро киэһэ буолбута диэн дойдубут дьоно көрсүстэхтэринэ билигин да ахтан-санаан ааһаллар. Баайтаһын тыһы тайах тоҕо, тугу гына сүөһүлэр мэччийэр сыһыыларыгар киирбитин туох билээхтиэй? Арай мин, оччолорго алта саастаах кыракый кыысчаан, айылҕа маанылаах кыылын аһыммыт санаам билиҥҥэ диэри ааһан биэрбэт. 

Ульяна Попова-Күндүүнэ Сайдам, Таас Үрэх, Мииринэй

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Саллаат таҥарата — ийэтэ, кэргэнэ
Сонуннар | 08.03.2024 | 09:30
Саллаат таҥарата — ийэтэ, кэргэнэ
Наталья Андреевна Охлопкованы анал байыаннай дьайыыга сылдьар уолаттар олус убаастыыллар, ытыктыыллар, олох дьоруой курдук саныыллар диэни истэн баран, булан кэпсэтэргэ санаммытым уонна, чахчы да, дьоруойдар тыылга эмиэ бааллар эбит диэн санааҕа кэллим.
Хатаска саҥа спорт комплекса арылынна
Сонуннар | 13.03.2024 | 14:09
Хатаска саҥа спорт комплекса арылынна
Хатас урут даҕаны, билигин даҕаны чөл-чэгиэн дьонунан тутахсыйбатаҕа. Ол гынан баран ол туһугар усулуобуйа наадатын бары да өйдүүбүт. Иллэрээ күн, кулун тутар 12 күнүгэр, баҕа санаа туолара маннык эбит диэххэ диэри сабыс-саҥа “Дьулуур” спорт комплексын киэҥ уораҕайа аанын тэлэччи арыйда. Этиллибит кэмҥэ дьон устар сүүрүктүү хотоҕостуу субуллан, 400 миэстэлээх саала...
Норуот эмтиэкэтэ
Тускар туһан | 08.03.2024 | 12:00
Норуот эмтиэкэтэ
Аныгы үйэ буолан үгүспүт социальнай ситимнэри ааҕар, туттар, кэтиир-маныыр. Манна наадалаах, туһалаах сүбэлэр хото суруллаллар. Ону биһиги бүгүн ааҕааччыларбытыгар дьиҥнээхтии көмөлөспүт дьон суруйбуттарын, айылҕалаахтар да эппиттэрин көрөн бэчээттиэхпит. Ол эрээри, барытын туттан, туһанан испэккитигэр сүбэлиибит, бэйэҕит эккит-сииҥҥит тугу ирдиирин, быраас сүбэтин тутуһаргыт ордук.   Куртах бааһын (язва) оһордор ас туһунан Устудьуоннуу...
Утуйуу хаачыстыбата улахан суолталаах
Сонуннар | 15.03.2024 | 14:00
Утуйуу хаачыстыбата улахан суолталаах
Кулун тутар 15 күнүгэр Аан дойдутааҕы Утуйуу күнэ бэлиэтэнэр. ВОЗ статистикатынан, нэһилиэнньэ 10-30% кыайан утуйбакка (бессонница) эрэйдэнэр, сорох дойдуларга ити көрдөрүү 50−60%-ҥа тиийэр.