Дьулустан Никаноров: «Информационнай технология аан дойду үрдүнэн сайынна»

— Үтүө күнүнэн, күндү куорат хаһыатын ааҕааччылара. «Экспо Скиллс» IT-оскуоланы Николай Анатольевич Потаповтыын арыммыппыт, ол иһин иккиэн сүрүн салайааччыларбыт.

Биһиги тэрилтэбит балтараа сыл аннараа өттүгэр тэриллибитэ. Билигин оскуолаҕа сүүстэн тахса оҕо IT эйгэтигэр сөбүлээн дьарыктанар. Оҕолорбут бары сүрдээх көхтөөхтөр, кыһамньылаахтар, кыралаан Арассыыйа уонна Саха сирин таһымнаах күрэхтэригэр кытталлар.

— Информационнай технология эйгэтигэр хаһааҥҥыттан үлэлиигин, туохтан саҕаламмытай?

— Аан бастаан информационнай технологиялары кытта маркетолог быһыытынан үлэлии сылдьан билсибитим. Социальнай ситимнэргэ малы-салы билиһиннэрбитим. Ол эрээри бастаан саайт наада этэ, онтон – таргет (реклама), онтон – сыһыарыы. Бу барыта бүтэр уһукка информационнай эйгэни кытта быһаччы ситимнээҕин өйдөөн,  IT-га кэлбитим.

— “ExpoSkills” IT-оскуолата ханнык сүрүн сыалы бэйэтин иннигэр туруорар?

— Сүрүн сыалбыт-сорукпут – үүнэр көлүөнэни аныгы технологияларга уһуйуу уонна оҕолорго бу эйгэҕэ интэриэһи үөскэтии. Билигин, олох күүскэ сайдар уонна уларыйар кэмигэр, информационнай технология салаата улахан суолталаах. Биһиги оҕолорбут инники идэлэрин баһылыылларыгар, олоххо бэлэмнээх дьон буола улааталларыгар кыһаллабыт. Оттон технология эйгэтигэр ылсыбыт оҕолор толкуйдуур да дьоҕурдара сайдар, инники идэлэрэ даҕаны быһаарыллар.

— Тоҕо чуолаан оскуола арыйарга санаммыккытый?

— Бэйэм эрдэ эбии үөрэх оскуолатыгар үлэлээн турардаахпын, ол эрээри кинилэр үөрэтэр ньымаларын сөбүлээбэтэҕим. Ол иһин табаарыспын кытта бэйэбит оскуолабытын арыйарга санаммыппыт.

— Оҕолору ханнык бырагыраамаҕа үөрэтэҕит?

— Билигин биһиэхэ биэс куурус баар: “Unity” бырагыраамаҕа оонньуу оҥоруу, «Blender-га 3D моделирование”,  “HTML, CSS, JS” тылларга  саайтары таҥыы, веб-дизайн уонна саамай кырачаан оҕолорбутугар “Roblox Studio” движогар оонньуу айар куурус.

— Үөрэх түмүгэр оҕолор тугу баһылаан тахсаллар?

— Куурус бүтүүтэ оҕолор бырагыраамалааһын үөрүйэхтэрин ылаллар, математикаҕа, физикаҕа, геометрияҕа, черчениеҕа билиилэрин  үрдэтэллэр. Оскуола матырыйаалын чэпчэкитик ылынар буолаллар, социальнай бодоруһуу уонна логическай толкуйдааһын характеристикалара улаатар.

— Улахан дьон үөрэниэн сөп дуо? Холобур, саастаах киһи билигин IT-эйгэтигэр үлэлии барыан баҕарар буоллаҕына?

— Манна хааччах суох. Киһи бу олоххо хаһан баҕарар идэтин уларытыан, саҥа таһымҥа тахсыан сөп. Онон биһиги аҕам саастаахтары эмиэ үөрэтэбит, оннук холобурдар да бааллар.

— Атын маннык хабааннаах оскуолалартан эһиги уратыгыт туохханый?

— Биллэн турар, маннык оскуолалар кэлиҥҥи кэмҥэ балайда элбээтилэр, биһиги мантан үөрэбит эрэ. Бу аата, чахчы, IT саҥа таһымҥа тахсыбыт, олохпут сорҕото буолбут.

Уратыбыт өҥө уонна үөрэх хаачыстыбатыгар сытар. Ол курдук, биһиги  оҕолору кыра бөлөхтөргө арааран уһуйабыт. Оннукка уһуйааччы хас биирдии оҕоҕо болҕомто уурар, табыгастаах гыраапык оҥорор уонна оҕо интэриэһин барытын учуоттуур.

— Сорох төрөппүттэр оҕолорбут наһаа элбэх бириэмэни интэриниэккэ аныыллар диэн долгуйаллар. Манна эн туох санаалааххын?

— Мин санаабар, интэриниэти туһалаахтык туттуохха наада. Кэмигэр оонньоон, кэмигэр үөрэнэн.

— Бырагыраамалааһына сатаабат оҕо эһиэхэ тиийиэн сөп дуо?

— Маннык түгэннэргэ биһиги оскуолабыт босхо демо-күннэри ыытар. Оҕо бу күн кэлэн, бэйэтин кыаҕын уонна дьоҕурун бэрэбиэркэлэнэр. Букатын саҥа киһи, биирдэ да тугунан да дьарыктамматах буоллаҕына, биһиги кинини сүрүн кууруска ыытабыт. Статистика көрдөрөрүнэн, оннукка билиилэрэ-көрүүлэрэ лаппа кэҥиир эбит.

— IT-эйгэтигэр ылсыан баҕалаах ыччаттарга тугу сүбэлиигин?

— Информационнай технология аан дойду үрдүнэн сайынна. Онон баҕалаах киһи IT хайа баҕарар хайысхатыгар бэйэтигэр сөптөөҕү булан үөрэтиэн сөп.

— Олус интэриэһинэй кэпсэтииҥ иһин махтанабын уонна ситиһиилэри баҕарабын!

— Махтал!