08.07.2021 | 13:30

Айсен Елисеев: «Спортан олох сылайбаппын!»

Айсен Елисеев: «Спортан олох сылайбаппын!»
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Айсен  Елисеев,  Чурапчы улууһун Чыаппара нэһилиэгиттэн сылдьар. Билигин М.К. Аммосов аатынан ХИФУ физкультурнай салаатын үһүс кууруһун устудьуона. Эдэр-сэнэх ыччат диэтэххэ, өй-санаа өттүнэн быдан сиппит-хоппут киһи эбит.

- Улахан кылаастарга Дыгын оонньууларыгар кыттар баҕа санааламмытым, ол иһин олохпун спорду кытта ситимнииргэ санаммытым. Үөрэхпэр кыанар этим, маҥнай спорду таларбын элбэх дьонум утарбыттара. Ол да буоллар, киһи бу олоххо бэйэтэ сыаллаах-соруктаах, баҕалаах олоруохтаах. Итинтэн сиэттэрэн, улахан кылаастарга тахсан баран спорду кытта ситимнэһэр баҕа үөскээбитэ.

- Уйбаан Белолюбскайга хаһааҥҥыттан дьарыктанаҕын?

- “Боотур” кулуубка устудьуоннуу кэлэн бараммын, 2019 сыл күһүнүгэр киирбитим. Манна дьарыктанарым миэхэ эт-хаан, өй-санаа өттүнэн сайдарбар көмөлөһөр. Спорт уопсайынан, көдьүүһэ элбэх.

- Оҕо сылдьан спорт өттүгэр кэккэ ситиһиилэрдээҕиҥ буолуо, тугунан дьарыктаммыккыный?

- Оскуолаҕа кыра кылаастарга тустуунан дьарыктаммытым, тренерим Семен Андрианович Федоров, онтон улахан кылаастарга мас тардыһыытынан Денис Гаврильевич Третьяковка дьарыктаммытым.

- Быйылгы күрэххэ сүрдээх таһаарыылаахтык, өрө көтөҕүллүүлээхтик кытынныҥ, бэйэҥ туох санаалааххын?

- Икки күннээх кэтэһиилээх Дыгыммыт этэҥҥэ түмүктэннэ, бары кыттыбыт уолаттар бэйэлэрин кыахтарын барытын көрдөрдүлэр.   Туох баарбынан, бэйэм кыахпынан кииристим, бэйэбин төһө кыалларынан көрдөрдүм.  Тиийбэт элбэх, кыра сыыһалар да бааллар. Ол эрэн, бу күрэххэ кыайтарыыларым, сыыһаларым мин инники кыайыыларбар улахан көмө буолуохтара диэн бигэ эрэллээхпин. Салгыы элбэх үлэ, дьарык кэтэһэр.

- Иккис сылын көрөөччүтэ суох ыытылынна...

- Пандемия сабыдыаллыыра спорт ханнык баҕарар көрүҥүгэр охсуулаах. Спорт салгыы сайдарыгар, инники кэккэҕэ тахсарыгар да ыарахаттары үөскэтэр курдук. Инникини тымтыктаан көрбүт суох, эһиил хайдах буолара буолла.

- Саха ыччата, эр киһитэ хайдах буолуохтааҕый?

- Мин санаабар, дьиҥ саха эр киһитэ бар дьонун, тулалыыр эйгэтин харыстыыр, төрүт үгэстэри ытыктыыр, үлэһит, туруоруммут сыалын ситиһэр буолуохтаах. Дьонун, дьиэ-кэргэнин харыстыахтаах. Булааччы-талааччы, алаһа дьиэни хаххалааччы киппэ киһи буолуохтаах.

- Олоххо тутуһар санааҥ?

- Туруоруммут сыалбын хайаан да толоруохтаахпын диэн толкуйдуубун. Дьарыктанабын. Төһө кыалларынан хас күн аайы сыалым туоларын туһугар, хардыылары оҥоробун.

- Сынньалаҥҥар айылҕаҕа, тыаҕа булка төһө сылдьаҕыный?

- Саха киһитэ буоламмын бултка-алтка сыстыгаспын. Сааскы, күһүҥҥү булду сөбүлүүбүн. Дойдум салгына, тыына, көстүүтэ олус кэрэ. Киһи айылҕалыын алтыһан, сири-уоту иччилээн, бултаан-алтаан олоруохтаах. Спорт да, булт да ыкса ситимнээх буоланнар, киһини умсугуталлар.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Иван Туласынов:  Муусука дьикти алыбар куустаран
Дьон | 23.11.2023 | 14:00
Иван Туласынов: Муусука дьикти алыбар куустаран
Тапталлаах «Киин куорат» хаһыаппыт бүгүҥҥү нүөмэригэр быйылгы «Алампа» аатынан норуот бириэмийэтин «Бастыҥ  ырыа айааччы» лауреата, Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын туйгуна, үтүөлээх үлэһитэ, самодеятельнай композитор, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ырыа айааччыларын түмсүүтүн чилиэнэ, Бүлүү куорат бочуоттаах олохтооҕо Иван Туласыновы кытта кэпсэтиибин ааҕыҥ.   – Иван Иванович, үтүө күнүнэн! Быйыл бэһис сылын норуот номох оҥостубут, таптыыр...
Эргиччи талаан баар киһитэ — Карл Нутчин!
Дьон | 23.11.2023 | 21:00
Эргиччи талаан баар киһитэ — Карл Нутчин!
Бу интервьюга Карл Алексеевич тута сөбүлэспитэ, туох эрэ саамай күндүнү кытта көрсүһэр курдук – оҕо сааһа, үөрэммит сыллара, тапталлаах кэргэнэ, талан ылбыт идэтэ, олоҕо-дьаһаҕа барыта бу биһиги кылгас кэпсэтиибитигэр ахтыллан ааһар. Кини сахалыы сэмэйэ, холкута, муударайа хайдах эрэ сэбиэскэй кэм  дьиҥнээх эр киһитин, саха саарынын, биһиги аҕаларбытын санатта.   Карл Алексеевич...
«Харчы» сериал туохха үөрэтэрий?
Сонуннар | 23.11.2023 | 10:00
«Харчы» сериал туохха үөрэтэрий?
Бу күннэргэ “Саха” Национальнай көрдөрөр-иһитинэрэр хампаанньа ханаалыгар “Харчы” сериал көстө турар. Чахчы олоххо баары ойуулуур-дьүһүннүүр киинэни көрөөччү олус сэҥээрдэ. Тустаах уорганнар “Массыанньыктартан сэрэниҥ!” диэн хас муннук аайы да үөгүлээтэхтэринэ, албыннаппыт дьон ахсаана аҕыйыа суох курдук... Ол туһунан ИДьМ нэдиэлэтээҕи субуоккалара сэһэргииллэр, дьон оҕуруктаах өйдөөх массыанньыктар угаайыларыгар киирэн биэрэн, нэдиэлэҕэ холбоон...
Сыаналаах түүлээҕи да солбуйар, туһалаах даҕаны
Дьон | 19.11.2023 | 16:00
Сыаналаах түүлээҕи да солбуйар, туһалаах даҕаны
Түүнү хатайдаан (валяние из шерсти) малы-салы оҥорон таһаарыы киһи аймах историятыгар 8000 сыл анараа өттүгэр үөдүйбүтэ диэн баар. Бэл, түүттэн хатайдаммыт бастакы көбүөр Ной ковчегар баара диэн номоххо кэпсэнэр. Билигин да олохпутугар киэҥник туттар боолдьохпут (войлок) эмиэ бу ньыма холобура. Оттон былыргы сахалар кылы, сиэли хаталлара эмиэ бу ньыманы кытта...