Дьон | Страница 18 | EXO-YKT

Дьон | 30.06.2022 | 16:00

Үчүгэй үөрэх баҕа санааны толорорго тирэх буолар

Доҕор, доҕордоһуу – киһи киһини кытта чугастык алтыһыыта, биир санаалаах сыһыан. Бүгүн эдэр ыччат туох-хайдах олохтоох олорорун, тугунан интэриэһиргиирин сырдата, доҕорум Альберт Поповы кытта сэһэргэһэбин. Альберт “Будущий дипломат” быйылгы куонкурус кыайыылааҕа, 2020 сыллаахха Ил Дархан “10 топ” тэрээһинин кыттыылааҕа, Саха сиринээҕи Наука дьоҕус академиятын чилиэнэ, А.Е. Мординов аатынан Тааттатааҕы лицей...

Дьон | 30.06.2022 | 10:00

Анна Данилова: Кыыс Бухатыыр дьоруойдаах олоҥхо — омук сырдыкка эрэлэ

Саха героическай эпоһа олоҥхо – норуот тылынан уус-уран айымньыларыттан чулуулара, түүр-монгуол тыллаах омуктар эпическай айымньыларын уһулуччулаах көстүүтэ. Олоҥхо саха норуотун устуоруйатын, философиятын, итэҕэлин илдьэ сылдьар айымньы. Ортоку олоҥхолор кээмэйдэрэ 10-20 тыһыынча хоһоонунан строкалартан турар, сороҕор 50 тыһыынча строкаҕа тиийиэн эмиэ сөп. Үөһээ Бүлүүгэ буолан ааспыт Олоҥхо, Улуу Туймаада хочотун ыһыахтарынан...

Дьон | 29.06.2022 | 10:18

Үөрэхтээһин управлениетын начаалынньыга Мария Петрова: “Биһиэхэ эдэр каадырдар наадалар”

Дьокуускай куорат уокуруктааҕы дьаһалтатын Үөрэхтэһиҥҥэ управлениетын начаалынньыгынан соторутааҕыта анаммыт Мария Петрова киин куоракка үөрэх сайдыытын туһунан көрүүлэрин үллэһиннэ: “Биһиэхэ эдэр каадырдар наадалар, кинилэр инникитин оҕону иитэр үчүгэй учуутал буола үүнүөхтэрэ. Билигин үөрэхтээһин туһунан сокуоҥҥа кэккэ уларыйыылар киирдилэр, онно олоҕуран, үһүс куурус устудьуоннара оскуолаҕа быраактыкаларын ааһан баран, салгыы дуогабарынан үлэлии хаалыахтарын...

Дьон | 25.06.2022 | 10:00

Удьуортан утум салҕанар

Төрөөбүт нэһилиэгиҥ дьонун туһунан суруйар хаһан баҕарар эппиэтинэстээх, долгутуулаах буолар. Тугу эрэ сыыһа-халты суруйан, атыннык таһааран дуу биир дойдулаахтаргыттан сэмэлэниэххин да сөп. Оттон мин бүгүн өрөспүүбүлүкэбитигэр Ийэ сылынан сибээстээн, Лөгөй нэһилиэгэр үлэлии-хамсыы олорор сэттэ оҕо күн-күбэй ийэтэ, истиҥ, эрэллээх кэргэн, эйэҕэс эдэр эбээ Мария Романовна Сокорутова туһунан кэпсиэхпин баҕардым. Мария...

Дьон | 23.06.2022 | 12:00

Тимир ууһа Марат Лопатин: «Киһиэхэ баҕа санаа эрэ наада»

Саха норуотун тумус туттар киһитэ Ксенофонт Дмитриевич Уткин: “Саха төрүт олоҕо үс кэрэ киэргэллээҕинэн киэн туттар: тимир култууралааҕынан, улуу олоҥхолооҕунан, ытык ыһыахтааҕынан”, – диэн этэн турардаах. Чахчы даҕаны, маһы үҥкүүлэтэр, тимири ыллатар уран тарбахтаах уустарбыт оччоттон баччааҥҥа диэри ытыс үрдүгэр сылдьаллар. Кинилэр үлэлэрэ үрдүктүк сыаналанар, үйэлэри уҥуордуур, ааттара-суоллара суон сураҕырар,...

Дьон | 21.06.2022 | 12:00

Алгыс тылын хайдах иҥэринэбит?

Афанасий Семенович Федоров, алгысчыт: – Былыргы ыһыахтар сүрүн сыаллара тугуй? Алгыс түһэрии. Кулубалар, кинээстэр ыһыаҕы тоҕо ыһаллар? Алгыс ылаары. Дьон ыраахтан-чугастан ыһыахха тоҕо мустар? Алгыс ылаары. Өбүгэлэрбит алгыска оннук үрдүк суолтаны биэрэллэрэ, алгыс ыллахпытына, олохпут арыый тупсуо этэ диэн бүк эрэнэллэрэ. Архыып докумуоннара кэпсииллэринэн, дьоннорун-норуоттарын туһугар кыһаллар кулубалар аччаабыта 28-тыы...

Дьон | 17.06.2022 | 16:00

Иис алыбын үйэлээх суола

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана А.С. Николаев Арассыыйа норуоттарын култуурунай нэһилиэстибэтин сылыгар саха олоҕун чинчиһитэ, бөлүһүөк, саҥа үйэ сайдыытын суолун ыйбыт А.Е. Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй олоҕун, нэһилиэстибэтин үөрэтиигэ, үйэтитиигэ 5 сылы анаан биллэрдэ. Бу улахан суолталаах үлэ сүнньүнэн Арассыыйа “Таптал уонна бэриниилээх буолуу” бэлиэлээх, Амма нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, Саха Өрөспүүбүлүкэтин уус-уран уһаныыга...

Дьон | 17.06.2022 | 10:00

Иннокентий Федоров эмтээх оттор туһунан

Биология институтун сүрүн научнай үлэһитэ, тыа хаһаайыстыбатын билимин кандидата Иннокентий Аполлонович Федоров 1991 сылтан, олох ирдэбилинэн, эмтээх үүнээйилэри үөрэтэр-чинчийэр. Үүнээйи барыта эмтээх Сэбиэскэй сойуус саҕана эмп 80 % үүнээйиттэн оҥоһуллара. Билиҥҥи эмп барыта кэриэтэ синтетическэй. Кинилэр ойоҕос дьайыылара быдан элбэх буолан тахсар. Бөрө сиир ото (вздутоплодник сибирский) зонтиктаахтар ыалларыгар киирэр....

Дьон | 16.06.2022 | 17:00

Виктория Азизова: «Бизнес атаҕар турара бэйэҕиттэн тутулуктаах»

Билигин Саха сиригэр урбаан эйгэтэ тэтимнээхтик сайдар. Сыллата саҥа сүүрээннэр, саҥа кыахтар киирэн иһэллэр. Урукку урбаанньыттар сүрүннээн Саха сиригэр эрэ үлэлиир буоллахтарына, билигин Арассыыйа таһымыгар, омук сирдэригэр кытта таҕыстылар. Бүгүн мин эһиэхэ эдэр предприниматель Виктория Азизованы билиһиннэриэхпин баҕарабын. Оҕо сааһыттан урбаан эйгэтин сэргиирэ Вика Аммаҕа төрөөбүт гынан баран, Алдан улууһун...

Дьон | 15.06.2022 | 13:34

Влада Тимофеева: «Бар дьон сөбүлүүр, өйдүүр чулуу айымньылара кэллилэр»

Бэс ыйын 2 күнүгэр Национальнай художественнай музейга «Сокровища Третьяковской галереи» диэн ураты быыстапка аһыллыбытын истибит буолуохтааххыт. Сорохтор номнуо сырыттаххыт, сорохтор хаһан бараргытын былааннаннаххыт. Чахчы даҕаны, Саха сирин киин куоратыгар нуучча искусствотын чулуу айымньыларын кэлиитэ – кэрэни кэрэхсээччилэргэ күндү бэлэх. Бүтүн хамаанда үлэтин түмүгэ Бүгүҥҥү ыалдьыппыт – Саха Өрөспүүбүлүкэтин Национальнай художественнай...

Дьон | 11.06.2022 | 18:00

Сырдык олоҕу олорон ааста...

Быйыл ыам ыйын 26 күнүгэр СӨ үөрэҕириитин үтүөлээх үлэһитэ Маргарита Константиновна Петрова сырдык кэриэһигэр анаммыт «Өй-сүрэх этэринэн» кинигэ сүрэхтэниитэ буолла. Кинигэҕэ кэллиэгэлэрин, үөлээннээхтэрин, доҕотторун, дьиэ кэргэнин, аймах-билэ дьонун истиҥ-иһирэх ахтыылара киирдэ. Маргарита Константиновна Петрова – Ыччат Бүтүн Сойуустааҕы Ленинскэй Комсомуолун Сойууһун «Пятилетка эдэр гвардееһа» бэлиэтинэн наҕараадаламмыт, Арассыыйа уопсай үөрэхтээһинин Бочуоттаах...

Дьон | 11.06.2022 | 10:00

Ыччат дьон, үлэни-үөрэҕи баһылааҥ!

Устудьуон сыллара өйгө-санааҕа мэлдьи хаалаллар диэн чахчы. Онон, биир да түгэни куоттарбакка, халтайга ыыппакка, туох баарга барытыгар, араас араҥаҕа күүһүҥ-уоҕуҥ кыайарынан кыттыахха наада. Мантан аллара үөрэҕи сомсо сылдьар АГАТУ уонна ХИФУ устудьуоннара санааларын үллэһиннилэр. Евгений Леонтьев, АГАТУ 3-с кууруһун устудьуона: — Сессиябын үчүгэйдик түмүктээтим. Сотору дойдубар Сунтаарга агро хайысхалаах оскуолаҕа...

Дьон | 09.06.2022 | 19:55

Василий АМЫДАЕВ: “Худуоһунньуктар дьиэтэ суох хаалар кутталлаахпыт”

Бүгүн сахаҕа тарбахха баттанар чаҕылхай талаан, сатабыллаах салайааччы Василий Николаевич Амыдаев биһиги кэккэбититтэн олус хомолтолоохтук суох буолбута биир сылын туолар. Интервью "Киин куорат" хаһыакка 2019 сыллаахха тахсыбыта. Айар куттаах Амыдаевтар аҕа уустарын биир чаҕылхай бэрэстэбиитэлэ – Саха өрөспүүбүлүкэтин худуоһунньуктарын сойууһун бэрэссэдээтэлэ Василий Николаевич Амыдаев бу соторутааҕыта норуоттар икки ардыларынааҕы плэнергэ...

Дьон | 09.06.2022 | 14:00

Василий Харитонов: «Инвестиция диэн пирамида буолбатах»

Кэлиҥҥи кэмҥэ аныгы дьон, ордук ыччаттар харчыларын туттан, туһанан кэбиспэккэ, үлүннэрэн, үрдүк дохуокка тахсары толкуйдууллар. Харчыттан харчыны оҥорон, сыл аайы улаатыннараллар, үлүннэрэллэр. Ити курдук харчыларын массыына, дьиэ-уот, сыаналаах мал-сал атыылаһалларыгар ууруналлар. Онтон сорохтор кирэдьииттэриттэн босхолоноллорун истэбит. Уопсайынан, маннык үп-харчы, сөпкө уурунуу, улаатыннарыы, үлүннэрии боппуруостарыгар араас аһаҕас үөрэхтэр, куурустар, трениннэр олус...

Дьон | 09.06.2022 | 11:00

Азияна Харлампьева: «Саха киһитин толкуйа, көрүүтэ-истиитэ ураты»

Бүгүҥҥү сэһэргэһээччибин кытта быйыл саас “Ыһыаҕым саргылаах таҥаһа, кэскиллээх киэргэлэ” быыстапка-дьаарбаҥка аһыллыытыгар көрсүбүтүм уонна ыһыах диэки эрийиэм диэн сэрэппитим. Биһиги кэпсэтиибит саха таҥаһын эрэ тула буолбата, улам кэҥээн, сыыйа-баайа олох, анал, билии, дьол, итэҕэл диэки иэҕилиннэ. Билсиҥ – СӨ норуотун маастара, “Сөргүтүү” айар түмсүү салайааччыта Азияна Филипповна Харлампьева. Ааты уйбат...

Дьон | 08.06.2022 | 20:00

Игнат Бережнев: «Аллараа дойду суутугар сылдьыбытым»

Ураты киһилиин билистим. Кини кимий диир эбит буоллаххытына, Уус Алдантан силистээх-мутуктаах, 1987 сыллаахха алтынньы 27 күнүгэр Тулунаҕа күн сирин көрбүт, сахалыы идэлээх көрбүөччү, “Битва экстрасенсов” Саха сиригэр ыытыллыбыт айылҕаттан айдарыылаахтар күрэстэрин кыайыылааҕа Игнат Бережнев. Кэпсэтиибит былаһын тухары эмиэ да куттана, сороҕор сөҕө, эмиэ да остуоруйа курдук истэ, олоҥхо курдук харахпар...

Дьон | 03.06.2022 | 17:00

Натали: «Билиҥҥи кэмҥэ киһи ханнык баҕарар куораттан үлэлиэн сөп»

Кэлиҥҥи сылларга сахалар Арассыыйа араас куораттарыгар: Москваҕа, Питергэ, Краснодарга, Сочига о.д.а. көһүүлэрэ, кыстыы барыылара элбээтэ. Ким эрэ дьиэ кэргэнин, оҕолорун кытта дьиэ-уот атыылаһан букатын көһөр, сорохтор сылаас сиргэ кыстаан кэлэллэр. Маннык хорсун санаалаах дьону иһиттэххэ, тоҕо эрэ “Онно тиийэн тугунан дьарыктаналларый, тугу үлэлииллэрий, хайдах дохуоттанан олороллоро буолуой?” дии саныыгын. Икки...

Дьон | 02.06.2022 | 11:00

Рустам Федоров: «Оҕо кыратыттан үлэ хайысхатын барытын билиэхтээх»

Музыка хас биирдии дорҕооно аан дойду үрдүкү эйгэтиттэн кэлбит туспа күүс. Ол күүс ибир долгуннары үөскэтэр, тулалыыр эйгэҕэ ураты дьайыыны оҥорор. Эбиитин куту-сүрү, уйулҕаны эмтиир кэрэ тыас быһыытынан биллэр. Аҕа — ыал туллар тутааҕа, дурдата-хаххата, баар-суох булааччыта-талааччыта. Саха дьоно, өбүгэлэрбит даҕаны былыр-былыргыттан аҕаны үрдүктүк туталлара, кини олохтоох тыла, быһаарыыта, иитиитэ,...

Дьон | 28.05.2022 | 11:58

Дария Козлова: «Дьахтар ыһыахха бытырыыстаах былаат бааныахтаах»

Дария Семеновна Козлова Эбээн Бытантай национальнай улууһун бочуоттаах олохтооҕо, РФ норуотун маастара, СӨ норуотун маастара, “Кырадаһын абылаҥа” уонна “Сахалыы мааны соннор” түмсүүлэр уһуйааччыта уонна салайааччыта, Светлана Ивановна Петрова салайар “Уран иис” түмсүү иистэнньэҥэ. Ииһинэн дьарыктаммыта 40-тан тахса сыл буолбут, ол тухары наар дьону сахалыы иискэ үөрэппит. Тимэҕи да тикпэт дьон...

Дьон | 28.05.2022 | 11:58

Оҕо сахалыы эйгэтэ элбэх буолуохтаах

Олоҕун оҕо иитиитигэр анаабыт дьон хас биирдии нэһилиэк, улуус аайы баар. Кинилэр бэйэлэрэ туспа иитэр ньымалаахтар. Бүгүн кэпсэтэр киһим – Таатта улууһун Ытык Күөлүн “Березка” уһуйаанын сүрүн иитээччитэ, Арассыыйа иитиигэ уонна үөрэхтээһиҥҥэ бочуоттаах үлэһитэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕириитин туйгуна, Саха Өрөспүүбүлүкэтин оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах оҕолору үөрэхтээһиҥҥэ кылаатын иһин бэлиэ хаһаайына...

Дьон | 28.05.2022 | 10:00

Үлэ семестрэ үрдүк таһаарыылаахтык ааһыаҕа!

Устудьуоннар этэрээттэрин көмүөл күүһүгэр тэҥниэххэ сөп. Кырдьыга даҕаны, кинилэр ханнык да хайысхаҕа бэйэлэрин чаҕылхайдык көрдөрөллөр, ыарахан үлэттэн чаҕыйбаттар. 2021 сылга – 5079 үлэ миэстэтэ Бүгүҥҥү ыалдьыппыт Надежда Чоемусова – «Арассыыйа устудьуоннарын этэрээттэрэ» Бүтүн Арассыыйатааҕы ыччат уопсастыбаннай тэрилтэтин Саха сиринээҕи салаатын комиссара. – Надя, бастаан бэйэҕин билиһиннэр. Хаһааҥҥыттан устудьуоннар этэрээттэригэр киирбиккиний?...