Волейбол маассабаһы үөскэтэр

Маассабай спорду сайыннарыыга, чуолаан, волейболу таһаарыыга Өрөспүүбүлүкэ волейболга федерацията сэргэх үлэни ыытар. Быйыл нэһилиэктэр икки ардыларыгар уонна бэтэрээннэргэ күрэхтэһиилэр икки сиринэн бардылар. Ол курдук, Бүлүүгэ – улахан нэһилиэктэр, Хадаарга – кыра нэһилиэктэр, Дьокуускайга бэтэрээннэр хамаандалара күрэхтэстилэр.

Сүрүн сыал-сорук маассабаһы үрдэтиигэ туһаайыллар. Кыра уонна улахан нэһилиэктэр икки бөлөххө араарылланнар, бэйэлэрин икки ардыларыгар уонна бэтэрээннэргэ күрэхтэһиилэрэ улахан сэргэхситиини үөскэтэллэр. Маннык күрэхтэһиилэр ааспыт сылларга Нам Үөдэйигэр, Хамаҕаттатыгар, Уус Алдан Курбуһаҕар, Мэҥэ Хаҥалас Томторугар, Бүлүү диэки Хампанан, Үөһээ Бүлүүгэ Хоронон курдук сыл аайы уларытыһан буолбуттара.

Күрэхтэһии ыытыллар нэһилиэгэр онно спорт сайдыытыгар, волейболга ситиһиилэрдээх дьон чиэстэнэллэр, волейболу көҕүлээччилэр  өрө тутуллаллар. Ону дьон сөбүлүүрэ, ылынара – тэрийэр үлэ сөптөөх хайысханан барарын туоһута. Күрэхтэһээччилэр бэйэлэрин үптэринэн кэлэллэр-бараллар эрээри, көмөлөһөр, өйүүр баһылыктардаах нэһилиэктэр эмиэ бааллар. Маассабаһы көҕүлүүр, сайыннарар нэһилиэктэр Бэдьимэ, Танда, Сулҕаччы, Алтан, Хампа, Кыргыдай, Тамалакаан хайҕалга сылдьаллар.

Томороон тымныыны аахсыбакка улуустар дьахталларга уонна эр дьоҥҥо сааһыттан тутулуга суох иккилии хамаанданы туруордулар. Өрөспүүбүлүкэ нэһилиэктэрэ сылын аайы түмсэн күрэхтэһэргэ бэлэмнэр. Күрэхтэһиини көҕүлээн тэрийэр волейбол Федерациятын толорооччу дириэктэрэ, волейбол фаната Яков Сивцев этэринэн, сыаналаах бириистэри туруордахха, күүстээхтэр эрэ кэлэллэр, маассабас сүтэр. Инньэ гынан өйдөбүнньүк мэтээллэр, дипломнар туттарыллаллар. Бастыҥ волейболистарга, хамаандалары тэрийэн аҕалбыт дьоҥҥо биһирэбил наҕараадалар бааллар эбит. Онон, тэҥ баайыылаахтар киирсэр буоланнар, Хадаарга икки сааланан баппакка, Хайахсыкка тиийэн икки сааланан оонньооһун тэриллибит. Нэһилиэк баһылыга Афанасий Степанов сүүрэн-көтөн, спорду өйдүүрүн, өйүүрүн көрдөрбүт. Олохтоохтор күүстэринэн көрдөрүллүбүт кэнсиэргэ ыалдьыт-спортсменнар эмиэ кыттыспыттара көҕү, сэҥээриини үөскэппитэ хайҕаллаах.

Быйыл Бүлүүгэ “Эрчим” спорткомплекска ыытыллыбыт улахан нэһилиэктэр күрэхтэһиилэригэр дьахталларга Үөһээ Бүлүү нэһилиэгэ бастаата, Бүлүү Хампата – иккис, Мэҥэттэн “Уол Табаҕа” үһүс миэстэлэннилэр. Эр дьоҥҥо Намтан Хамаҕатта бастаата, Майаттан Хара нэһилиэгэ иккис буолла, Майа нэһилиэгэ – үһүс. Бастыҥ оонньооччуларынан Лилия Яковлева, Роза Николаева, Роза Калачева, Алия Обуева, Павел Обутов, Максим Соломонов, Игнат Прохоров, Семен Афанасьев ааттаннылар.

Урукку өттүгэр суох нэһилиэктэр хамаандаларыгар Денис Осетров, Виталий Герасимов, Юрий Харитонов, Семен Баишев, Юрий Афанасьев, Геннадий Павлов,  Наталья Баранова, Лилия Яковлева, Евдокия Александрова, Роза  Николаева, Евдокия Романова, Роза Семенова киллэрилиннилэр.

Бэтэрээннэргэ аммалар 65 үөһэ саастаахтарга үһүс буоллулар. Прокопий Пахомов уонна Дмитрий Лобанов кэпсииллэринэн, хамаанданы Иван Иванович Синтизов хомуйан аҕалбыт. Күрэхтэһии тэрээһинин астыналларын биллэрэллэр. Дьиэлэригэр-уоттарыгар улууска биллэриллибит Кырдьаҕастар декадаларыгар оонньообуттар, теннистииллэр, бильярдыыллар эбит. Тыа дьонун сиэринэн бары даҕаны сүөһү, сылгы хаһаайыстыбалаахтар. Дмитрий биир уола Никита Лобанов олорон волейболга Арассыыйа призера, спорт маастара.

Бэтэрээн дьахталларга Дьааҥы хамаандатын хапытаана, физкультура учуутала Татьяна Попова кэпсииринэн, нэһилиэктэргэ спортивнай саалалар хото тутулланнар, спордунан дьаыктанааччы элбээбит. Быйыл улуустарын баһылыга Владислав Слепцов, волейбол федерациятын салайааччыта Петр Слепцов айаннарыгар көмөлөһөн, Бүлүү курдук ыраах дойдуга күрэхтэһэ кэлбиттэр. Боруулаахтан, Табалаахтан, Адыаччыттан бааллар. Бэйэлэригэр нэһилиэктэринэн күрэхтэһиилэр буолуталаабыттар. Ол кэннэ Усуйаанаҕа тиийэн бастаабыттар. Арктическай улуустарга маннык күрэхтэһии тэриллэрэ буоллар диэн баҕа санаалаахтар.

Мэҥэ Хаҥалас Табаҕатыттан “Уол Табаҕа” хамаанда хапытаана Александра Яковлева этэринэн, бу күрэхтэһиигэ дьоннорун, нэһилиэктэрин таһаараары кэлбиттэр. Биэс киһилээх дьиэ кэргэн бары күн аайы спортивнай саалаҕа сылдьалларын, кэргэнинээн олохтоохтору волейболга уһуйалларын, улуус сүүмэрдэммит хамаандатыгар оонньуулларын кэпсиир. Хамаандаҕа спортивнай форма ылан түҥэппиттэр. Эрдэ кэпсэтэн массыына булбуттар, баһылыктара Юрий Афанасьевич спорду өйдүүр буолан, көмөлөһөрүн бэлиэтиир. Бэйэлэрэ ыал быһыытынан хаһаайыстыбалаахтар, сүүрбэччэ сүөһүлээхтэр, үс үөр сылгылаахтар, ходуһа сирдээхтэр. Александра спорду пропагандалыырыттан үөрэр. Маннык хамсааһын тарҕанарыгар баҕатын биллэрэр.

Бэтэрээннэргэ Горнайтан волейбол федерациятын толорооччу дириэктэрэ Майаана  Мороз нэһилиэктэр күрэхтэһиилэрин биһириир. Улуустарыгар комплекснай спартакиада волейбол күрэхтэһиитинэн саҕаламмыт. Нэһилиэктэр бары кыттыбыттарын, хамаанданы тренердэр кэлэн бэлэмнээбиттэрин, иккис миэстэлэнэн үөрүүлэрэ улаханын сэһэргиир. 1950-с сылларга өрөспүүбүлүкэ күүстээх волейболиһа, “Спартак” уопсастыба бэрэссэдээтэлэ С.С. Жирков сырдык аатыгар эдэрдэргэ өрөспүүбүлүкэ күрэхтэһиитин тэрийэн ыытарга бэлэмнэнэ сылдьаллар эбит. Бороҕоннооҕу Оонньууларга уолаттарга, кыргыттарга улахан ситиһиилэммиттэр. Дьиэ кэргэн күрэхтэһиитин ыытаннар, Ил Дархан 800 тыһ. солк. Гранын ылбыттар. Үлэлэрин тарҕатар санаалаахтарын үөрэ-көтө үллэстэр. Эдэрдэргэ уонна бэтэрээннэргэ күрэхтэһиилэри сыл аайы ыыталлар. 

Ити курдук, Сахабыт сиригэр физкултуура уонна спорт маассабаһын үрдэтиигэ, олохтоох ыччаты, нэһилиэнньэни спорка уһуйууга, чөл олоҕу тутуһууга эрчимнээх тэрийэр-көҕүлүүр үлэ барара кэрэхсэбиллээх.