Таптал... дьол дуу, сор дуу?

Татьяна Поскачина “ТабыллыбАт (бЫт) таптал” диэн учуутал диниэбинньигин киэбинэн суруллубут дьикти сэһэнэ бу күннэргэ бэчээттэнэн таҕыста.

Сааскы бастакы бырааһынньык, Аан дойдутааҕы Дьахтар күнүн көрсө бу чахчы өйү эрчийэр, дууһаны аймыыр, сүрэҕи өрүкүтэр, кэнэҕэски кэскили саныырга бастыҥ түрүөт буолла.

Ис хоһооно, ылан да көрдөххө, судургу. Тыа сиригэр учууталлыы кэлбит эдэркээн үчүгэйкээн кыыс үөрэтэр уолун кытта бодоруспутун, устунан ол сыһыаннара иэйиигэ кубулуйуутун туһунан. Оннук айылаах чаастатык да буолбатар, итинник түгэн олоххо баар буолан хаалааччы. Дьон уоһуттан түһэрбэккэ мөҥүттэрэ, эмиэ да аһынара, ол быыһыгар сүөлүргүүрэ эҥин диэн кулгаахха охсуллан ааһааччы буолбаат?

Оттон бу табыллыбыт дуу, табыллыбатах дуу таптал туһунан сэһэн учуутал кыыс күннээҕи сонунун быыһыгар бэлиэтэниитин быһыытынан   суруллубут. Итэҕэтиилээх, кэрэхсэбиллээх уонна киһини умсугутар күүстээх.

Оччотугар, аахпыт кэнниттэн маннык толкуй киһини тумнарар. Билиҥҥи омуннаах үйэҕэ аан ийэ дойдуга айдаан эрэ кэмэ суох. Аҥаардас Алла Пугачева Максим Галкинныын (төрөппүт оҕотугар тэҥнээх саастаах киһиэхэ эргэ бардаҕа) олоҕун тиһэх омурҕаныгар дьол диэн тугун билбитэ, оннооҕор оҕолорун төрөппүттэрэ, ол иитиитинэн дьарыгыраллара үүнэр көлүөнэҕэ туох холобуру көрдөрөрүн тула мөккүөр үксүөх курдук. Билигин, үтүктүһэ-үтүктүһэ, киһи барыта сааһын да, сылларын да аахсыбакка “таптаатылар да тайахтаахтарга тайанар” идэлэммиттэрэ үксээбитэ иһиллэр. Ол тугуй, сиэрдээх? Кэнэҕэскилээх? Итинник буолуохтаах? Саха да дьоно онтон ырааппат түгэннэрдээх эбиппит.

Онон, бу “ТабыллыбАт таптал” тоҕотун быһаарар кэм кэллэ. Оттон “ТабыллыбЫт таптал” буолбут буоллаҕына, иитэр-үөрэтэр эйгэ салайааччылара, уһуйааннара туох санаалаахтарын истиэх баҕа баһаам.

Сотору саас өрөспүүбүлүкэҕэ Учуутал чымаан мунньаҕа буолуо дииллэр. Онно кыттыгаһа суох уонна соччо таарыйтарбаттар араҥаларыгар да туһаайдахха, бассаапка учууталлар бөлөхтөрө үгүс, кэпсэтии тахсара уолдьаспыт диэм этэ. Ким туох санаалааҕын манна, киһи бары ааҕар хаһыатыгар, саайтка сайгыччы этинэллэрэ буоллар, туһата-көмөтө үксүөх эбит.

Доҕоттор, киһи киһини кытта кэпсэтэн өйүн-санаатын байытынар эбит буоллаҕына, эчикийэ ыалдьыспатах ыраатта биир остуолга олорон, атах тэпсэн олорон куолулаабатах ыраатта. Оннооҕор дорҕоон таһааран төлөпүөнүнэн да сэлэспэтэхпит омуна суох үһүс сылыгар барда. Оччотугар, бассаапчыттар, кытаатан ылаҥҥыт бу этэр кинигэбин ааҕыҥ уонна бииргэ түһүлгэтэ оҥостон кэпсэтиэҕиҥ диэн ыҥырабын.