11.09.2022 | 18:00

Сыралаах үлэ түмүгэ — туһалаах кинигэ

Дьокуускай куорат төрүттэниэҕиттэн 390 сыл тухары үгүс уулусса баар буола сылдьыбыта. Сорохтор сүппүттэрэ, устунан умнуллубуттара, оттон сорох уулуссалар күн бүгүҥҥэ диэри история, кэм кэрэһиттэрэ буола тураллар.
Ааптар: Айыына Ксенофонтова
Бөлөххө киир

Аҕыйах хонуктааҕыта «Имена на улицах Якутска» диэн биобиблиографическай ыйынньык төрдүс таһаарыыта сүрэхтэннэ. Манна 195 уулусса уонна 39 быстах туора уулусса (барыта холбоон 234) аата киирбит.  Бу Дьокуускай куорат төрүттэммитэ 390 сылыгар дьоһун бэлэх буолла.

Куорат уулуссаларыгар аат биэрэр этэргэ эрэ дөбөҥ. Оттон ону үөрэтии, чинчийии, ырытыы, киэҥ эйгэҕэ таһаарыы өссө уустуга сэрэйиллэр.

Бырайыакка үлэлээбит ааптардар, хомуйан таһаарааччылар иһитиннэрбиттэринэн, ыйынньык бастакы үс таһаарыыны түмтэ, итини сэргэ, куорат уонна Дьокуускай кытыы нэһилиэктэрин саҥа уулуссалара уонна быстах туора уулуссалара эбилиннилэр. Уулусса туһунан кылгас иһитиннэриилэр, хас сыллаахтан ким аатын сүгэрэ, биографическай чахчылар, ыйынньыкка ахтыллар личность үлэлэрин библиографическай испииһэгэ (эбэтэр айымньылара), кини туһунан литература киирбиттэрэ үтүмэн үлэ ыытыллыбытын көрдөрөр.

Евгений Григорьев, киин куорат баһылыга:

– Сыл аайы куорат каартатыгар хас да саҥа уулусса эбиллэр, онон күн бүгүн уопсай ахсааннара 500-тэн таҕыста. Инникитин даҕаны өрөспүүбүлүкэ киин куоратын уулуссаларыгар Саха сирин чулуу уолаттарын, Арассыыйа уһулуччулаах дьонун, Аҕа дойду дьоруойдарын ааттарын иҥэрэр, историяҕа сүдү суолталаах сабыытыйалары үйэтитэр үтүө үгэһи өйүүр санаалаахпыт.

Кинигэни хомуйан оҥорбут ааптардарга сыралаах үлэҕит иһин махтанабын. Туһалаах кинигэни ааҕаргытыгар ыҥырабын.

Мария Андреева, “Дьокуускай куорат” куораттааҕы уокурук “Библиотека тиһигин киинэ” муниципальнай бүддьүөт тэрилтэтин дириэктэрэ:

– Дьокуускай куорат историята олус баай, ол топонимиятыгар чаҕылхайдык көстөр. Хас биирдии уулуссата уонна быстах туора уулуссата история кэрчиктэрин арыйар.

Киин куорат олохтоохторугар уонна ыалдьыттарыгар Дьокуускай топонимиятын билиһиннэрэр аналлаах хас да бырайыак ситимнээхтик уонна тиһигин быспакка үлэлиир. Онтон биирдэстэрэ –  «Имена на улицах Якутска» диэн үстэ тахсыбыт (2002, 2004, 2017 сылларга) биобиблиографическай ыйынньык. Манна киирбит ыстатыйалартан норуот хаһаайыстыбатын, литература, искусство, үөрэҕирии, доруобуйа харыстабылын, наука сайдыыларын билиэххэ-көрүөххэ сөп. 

2022 сылга тахсыбыт ыйынньык эбиилээх уонна уларытыылаах хос таһаарыы буолар. Үөрэххэ уонна сынньалаҥҥа туһалаах, билиигэ-көрүүгэ, наука үлэтигэр тирэх буолуоҕа.

Интэриэһинэй чахчылар

— Куорат топонимикатыгар үлэ, идэ көрүҥүнэн арахсыы бэлиэтэнэр:

Холобур, Сайсары түөлбэтигэр саха суруйааччыларын, Аҕа дойду Улуу сэриитин Дьоруойдарын ааттарын үйэтитэр уулусса ордук элбэх

Саха бастакы норуодунай поэта Серафим Кулачиков-Эллэй аатынан уулуссаҕа саҥа дьиэ Сайсарыны киэргэтэр.
Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Владимир Лонгинов уулуссатыгар аҕыйах сыллааҕыта суолу оҥорбуттара.
Аэропорт оройуонугар баар уулуссаларга авиатордар, лүөччүктэр ааттара үгүстүк иҥэриллибит. 
Надежда Крупская
Клара Цеткин
Лиза Чайкина
Валентина Гризодубова
Марина Раскова
Полина Осипенко
Вера Захарова

— Ааптардар бэлиэтээбиттэринэн, Дьокуускайга кэрэ аҥаардар ааттарын үйэтитэр уулусса аҕыйах. Холобур, 195 уулуссаттан 7-тэ эрэ дьахтар аатын сүгэр: Надежда Крупская, Клара Цеткин, Лиза Чайкина, лүөччүктэр Валентина Гризодубова, Марина Раскова, Полина Осипенко, Вера Захарова.

Иван Крафт
Семен Новгородов
Михаил Мегежекскэй

— Кэнники сылларга историяҕа киирбит элбэх киһи аата сөргүтүллүбүт: Иван Крафт (ДСК оройуонугар), саха алпаабытын ааптара Семен Новгородов (Аппа уҥуор), Михаил Мегежекскэй (“Сатал” оройуонугар). 

 

Куорат кытыы нэһилиэктэрин ылан көрдөххө:

Тулагыга Герой ийэлэр ааттара үгүстүк үйэтитиллэр.

Хатаска дьиэ кэргэн араспаанньата элбэх.

Оттон Маҕаҥҥа уонна Табаҕаҕа дьон аата үстүү эрэ уулуссаҕа иҥэриллибит.   

https://cbsykt.ru/services/efed-viewer/?id=79008

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Эр киһи наада дуо?
Сынньалаңңа | 18.05.2025 | 21:35
Эр киһи наада дуо?
Бу киһи эмиэ мэлийдэ. Күүтэн-күүтэн көхсүм сылайда, кэтэһэн-кэтэһэн кэтэҕим элэйдэ. Баҕайы, эмиэ ханна эрэ халаара сылдьара буолуо, эбэтэр гаражка тиийэн хаартылыы олороро дуу? Уопсайынан, эр киһи туохха наадалааҕый? Күннээҕи олоххо дуу, түүҥҥү таҕылы ханнарыыга дуу? Саатар дьиэтигэр кэлэн дьыбааҥҥа тиэрэ түһэн тэлэбиисэр да көрөрө баҕалаах. Сорох дьахталлар эрбит суох буоллаҕына...
Историяны сэгэттэххэ...
Сонуннар | 10.05.2025 | 12:06
Историяны сэгэттэххэ...
Улуу Кыайыы 80 сылын чэрчитинэн быйылгы сыл Арассыыйаҕа Аҕа дойдуну көмүскээччи, Саха сиригэр Ийэ дойдуну көмүскээччи сылларын биллэриллибитэ.  Оттон култуура  тэрилтэлэригэр быйыл – История өйдөбүнньүгүн сыла.   Дьокуускайга сахаттан бастакы Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Федор Кузьмич Поповка аналлаах пааматынньык турда.  Дьоруой биир дойдулаахтара, Мэҥэ Хаҥалас улууһун Баатара нэһилиэгин бэрэстэбиитэллэрэ дьоруой аймахтара  Федор...
Айталина Спиридонова: «Бэйэ-бэйэҕин сатаан истиһэр, биир көрүүттэн өйдөһөр буолаҕын...»
Дьон | 17.05.2025 | 18:00
Айталина Спиридонова: «Бэйэ-бэйэҕин сатаан истиһэр, биир көрүүттэн өйдөһөр буолаҕын...»
Бүгүҥҥү сэргэх сэһэргэһээччибит күөрэгэй чыычаахтыы дьырылатар куолаһа көрөөччү кутун-сүрүн тутар. Кини сөбүлээн толорор ырыатыгар ыллыырыныы, «сүрэҕинэн талар сиргэ тугу таптыырын». Билсиҥ, «Туймаада» судаарыстыбаннай ырыа ансаамбылын солиһа Айталина Спиридонова.   • Тылбын ыйыстан кэбистим, испиттэн туох да тахсыбат... • «Чэ, дьээбэҕэ...» диэн тиийбиппит... • Киһи ылла да үөрэммэт, сылы-сыллаан үгүс дьарык түмүгэр...
«Килбиэннээх үлэ куората» анал аакка аналлаах быыстапка
Сонуннар | 10.05.2025 | 12:01
«Килбиэннээх үлэ куората» анал аакка аналлаах быыстапка
Кэлэр кэм кэскилин үлэнэн ситиспит, дьулуурунан-тулуурунан  уһаммыт дьоһун дьоммутугар махталбыт бэлиэтэ быыстапка үрдүк таһымҥа ааста. Улуу Кыайыы күнүгэр анаммыт дьаһаллартан, тэрээһиннэртэн биирдэстэрэ – Дьокуускай куоракка 2022 сэтинньи 15 күнүгэр иҥэриллибит «Килбиэннээх үлэ куората» диэн үрдүк ааты кэпсиир быыстапка буолла. Быыстапка бу дьыл ыам ыйын 9 күнүгэр Кыайыы болуоссатыгар турда. Манна...