11.09.2022 | 18:00

Сыралаах үлэ түмүгэ — туһалаах кинигэ

Дьокуускай куорат төрүттэниэҕиттэн 390 сыл тухары үгүс уулусса баар буола сылдьыбыта. Сорохтор сүппүттэрэ, устунан умнуллубуттара, оттон сорох уулуссалар күн бүгүҥҥэ диэри история, кэм кэрэһиттэрэ буола тураллар.
Сыралаах үлэ түмүгэ — туһалаах кинигэ
Ааптар: Айыына Ксенофонтова
Бөлөххө киир

Аҕыйах хонуктааҕыта «Имена на улицах Якутска» диэн биобиблиографическай ыйынньык төрдүс таһаарыыта сүрэхтэннэ. Манна 195 уулусса уонна 39 быстах туора уулусса (барыта холбоон 234) аата киирбит.  Бу Дьокуускай куорат төрүттэммитэ 390 сылыгар дьоһун бэлэх буолла.

Куорат уулуссаларыгар аат биэрэр этэргэ эрэ дөбөҥ. Оттон ону үөрэтии, чинчийии, ырытыы, киэҥ эйгэҕэ таһаарыы өссө уустуга сэрэйиллэр.

Бырайыакка үлэлээбит ааптардар, хомуйан таһаарааччылар иһитиннэрбиттэринэн, ыйынньык бастакы үс таһаарыыны түмтэ, итини сэргэ, куорат уонна Дьокуускай кытыы нэһилиэктэрин саҥа уулуссалара уонна быстах туора уулуссалара эбилиннилэр. Уулусса туһунан кылгас иһитиннэриилэр, хас сыллаахтан ким аатын сүгэрэ, биографическай чахчылар, ыйынньыкка ахтыллар личность үлэлэрин библиографическай испииһэгэ (эбэтэр айымньылара), кини туһунан литература киирбиттэрэ үтүмэн үлэ ыытыллыбытын көрдөрөр.

Евгений Григорьев, киин куорат баһылыга:

– Сыл аайы куорат каартатыгар хас да саҥа уулусса эбиллэр, онон күн бүгүн уопсай ахсааннара 500-тэн таҕыста. Инникитин даҕаны өрөспүүбүлүкэ киин куоратын уулуссаларыгар Саха сирин чулуу уолаттарын, Арассыыйа уһулуччулаах дьонун, Аҕа дойду дьоруойдарын ааттарын иҥэрэр, историяҕа сүдү суолталаах сабыытыйалары үйэтитэр үтүө үгэһи өйүүр санаалаахпыт.

Кинигэни хомуйан оҥорбут ааптардарга сыралаах үлэҕит иһин махтанабын. Туһалаах кинигэни ааҕаргытыгар ыҥырабын.

Мария Андреева, “Дьокуускай куорат” куораттааҕы уокурук “Библиотека тиһигин киинэ” муниципальнай бүддьүөт тэрилтэтин дириэктэрэ:

– Дьокуускай куорат историята олус баай, ол топонимиятыгар чаҕылхайдык көстөр. Хас биирдии уулуссата уонна быстах туора уулуссата история кэрчиктэрин арыйар.

Киин куорат олохтоохторугар уонна ыалдьыттарыгар Дьокуускай топонимиятын билиһиннэрэр аналлаах хас да бырайыак ситимнээхтик уонна тиһигин быспакка үлэлиир. Онтон биирдэстэрэ –  «Имена на улицах Якутска» диэн үстэ тахсыбыт (2002, 2004, 2017 сылларга) биобиблиографическай ыйынньык. Манна киирбит ыстатыйалартан норуот хаһаайыстыбатын, литература, искусство, үөрэҕирии, доруобуйа харыстабылын, наука сайдыыларын билиэххэ-көрүөххэ сөп. 

2022 сылга тахсыбыт ыйынньык эбиилээх уонна уларытыылаах хос таһаарыы буолар. Үөрэххэ уонна сынньалаҥҥа туһалаах, билиигэ-көрүүгэ, наука үлэтигэр тирэх буолуоҕа.

Интэриэһинэй чахчылар

— Куорат топонимикатыгар үлэ, идэ көрүҥүнэн арахсыы бэлиэтэнэр:

Холобур, Сайсары түөлбэтигэр саха суруйааччыларын, Аҕа дойду Улуу сэриитин Дьоруойдарын ааттарын үйэтитэр уулусса ордук элбэх

Саха бастакы норуодунай поэта Серафим Кулачиков-Эллэй аатынан уулуссаҕа саҥа дьиэ Сайсарыны киэргэтэр.
Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Владимир Лонгинов уулуссатыгар аҕыйах сыллааҕыта суолу оҥорбуттара.
Аэропорт оройуонугар баар уулуссаларга авиатордар, лүөччүктэр ааттара үгүстүк иҥэриллибит. 
Надежда Крупская
Клара Цеткин
Лиза Чайкина
Валентина Гризодубова
Марина Раскова
Полина Осипенко
Вера Захарова

— Ааптардар бэлиэтээбиттэринэн, Дьокуускайга кэрэ аҥаардар ааттарын үйэтитэр уулусса аҕыйах. Холобур, 195 уулуссаттан 7-тэ эрэ дьахтар аатын сүгэр: Надежда Крупская, Клара Цеткин, Лиза Чайкина, лүөччүктэр Валентина Гризодубова, Марина Раскова, Полина Осипенко, Вера Захарова.

Иван Крафт
Семен Новгородов
Михаил Мегежекскэй

— Кэнники сылларга историяҕа киирбит элбэх киһи аата сөргүтүллүбүт: Иван Крафт (ДСК оройуонугар), саха алпаабытын ааптара Семен Новгородов (Аппа уҥуор), Михаил Мегежекскэй (“Сатал” оройуонугар). 

 

Куорат кытыы нэһилиэктэрин ылан көрдөххө:

Тулагыга Герой ийэлэр ааттара үгүстүк үйэтитиллэр.

Хатаска дьиэ кэргэн араспаанньата элбэх.

Оттон Маҕаҥҥа уонна Табаҕаҕа дьон аата үстүү эрэ уулуссаҕа иҥэриллибит.   

https://cbsykt.ru/services/efed-viewer/?id=79008

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Физик-удаҕан Байхаана: «Суолларын арыйабын, баайы-дуолу тардабын»
Дьон | 10.01.2025 | 10:00
Физик-удаҕан Байхаана: «Суолларын арыйабын, баайы-дуолу тардабын»
Саҥа сылбыт үүннэ, ону тэҥэ бастакы ыйбыт – Таҥха Хаан ыйа саҕаланна. Бу ыйы былыр бүтэй кэм дииллэрэ. Саха киһитэ былыр-былыргыттан бу ыйга билгэлэнэр, аһыллар, сэрэбиэйдэнэр, итэҕэйэр. Бу кэмҥэ түһээбит түүл иччилээх, тойоннооһуна дьиҥнээх буолар, бит-билгэ олоххо киирэр диэн этэллэр. Мин бүгүҥҥү ыалдьытым чараас эйгэни кытта үлэлиир, өбүгэ ситимин оҥорор...
Биэнсийэ туһунан
Сонуннар | 11.01.2025 | 10:00
Биэнсийэ туһунан
Тохсунньу 1 күнүттэн үлэлээбэт биэнсийэлээхтэргэ эрэ буолбакка, үлэлии сылдьааччыларга эмиэ страховой биэнсийэ 7,3 % индексацияланар. Тоҕо чопчу 7,3 % диир буоллахха, дойду үрдүнэн бэлиэтэммит инфляция кээмэйин “сырыһыннарыы” буолар. Үчүгэйэ, үлэлии сылдьааччы билигин ыла сылдьар биэнсийэтэ буолбакка, үлэттэн тохтоотоҕуна ананыахтаах кээмэйэ индексацияланар. РФ Социальнай пуондата маннык холобуру биэрбит:           Холобур, үлэлии сылдьар...
“Дыгын-2025”  сүүмэрдээһин 1-гы түһүмэҕэр
Спорт | 03.01.2025 | 14:04
“Дыгын-2025” сүүмэрдээһин 1-гы түһүмэҕэр
Кэлэр сайын Улуу Туймаала уйгу-тунах ыһыаҕар буолар “Дыгын оонньууларыгар” 2024 сылы түмүктүүр 1-кы сүүмэрдээһин күрэхтэһии үрдүк тэрээһиннээхтик ыытылынна. Ахсынньы 24-25 күннэригэр “Триумф” уораҕайыгар 26 улуустар уонна куораттар 58 уоланнара түмсэннэр, ким ордук күүстээх бэлэмнээҕин быһаарыстылар. Быйылгы сүүмэрдээһин уратылаах буолла. Дьон астына көрдө. Тэрийэччи, салайааччы, Саха многоборьетын федерациятын толорооччу дириэктэрэ, “Дыгын...
Ороһуоспа түүн
Сынньалаңңа | 11.01.2025 | 16:00
Ороһуоспа түүн
Дьыбардаах Дьыл оҕуһа хойуу туманынан сир ийэни бүрүйэр кэмигэр, тохсунньу обургу тоһуттар тымныылаах томороон түүнүгэр дьапталҕа муус анныгар эбэ барахсан оргууй уста сыппыта. Бу манна эбэ баарын, сыа хаар бүрүйэн, таһыччы мэлдьэһэр курдуга. Муус маңан киэң нэлэмэн киэли кытылыгар баар номнуо оһон эрэр ойбон туманы ыһа, оргууй буруолаан ыла-ыла, хараара...