16.05.2021 | 09:59

Сүрэх сэрэйэр

Сүрэх сэрэйэр
Ааптар: Айыына Ксенофонтова
Бөлөххө киир

Кэм-кэрдии эмтиир дииллэр даҕаны, син биир сүрэх ытыыра тохтообот, ыарыыта чэпчээбэт эбит. Аҕам туруга ыараханын, куһаҕан ыарыы ытарчалыы ылбытын, метастаз барбытын истээт, күн-дьыл тохтоон хаалбыта. Быраастар эппиттэрин кэннэ саатар сыл курдук уһуо дии санаабыппыт. Суох. Хомойуох иһин, хойутаабыт эбиппит. Баҕар, кардиологияттан онкодиспансерга көстөҕүнэ, сыыһа эппиттэр диэхтэрэ диэн эрэнэ санаабытым. Куһаҕан сонун сымыйа буолбат. Күнэ-дьыла ааҕыллан сытар, кыайан дьиэтигэр тахсар кыаҕа суох, кэтэһэҕит эрэ диэбиттэрэ. Оннук балыыһаҕа икки нэдиэлэттэн ордук эрэ буолаахтаабыта.
Аҕам барыан аҕыйах хонук иннинэ түүн утуйа сытан, уһуктан кэлбитим. Утуйан да диэхтээн, ийэбин кытта уһукта-уһукта бэйэ-бэйэбитин маныырбыт. Баҕар, биир өттүгэр бастаннахпына утуйуом дуу дии санаан, аан диэки төбөлөнөн сыттым. Арай эмиэ нуктаан эрдэхпинэ, куһаҕан баҕайы сыт кэллэ. Хантан кэлбитэ биллибэт амырыын сыт. Уум көтөн хаалла. Хайдах эрэ сүрэҕим куһаҕаны сэрэйдэ. Ол эрээри бу туһунан кимиэхэ да кэпсээбэтим. 
Сарсыныгар көҥүллэтэн, аҕабытын көрсөр буоллубут. Айаннаан иһэн, сүрэҕим тэбиитэ сүтэн ылбыта, атаҕым баата курдук, тугу да билбэт буолан хаалбыта. Санаабар, балыыһам ыраатан иһэр, тиийиэхчэ тиийбэппин. Аҕабын көрсө киирээт, бу иннинэ кытаах саҕа эрэллээх эбит буоллахпына, онтум сүппүтэ. Бүтэһик көрсүһүүбүт диэн сэрэйбитим. Аҕам хайа охсор аҥаара эрэ хаалбыт, уҥуох-тирии буолбут этэ. Саҥата тахсыбат, бэйэтэ күп-күөх. 
Ол түүн олохпор хаһан да умнуллубат түүлү түһээбитим. Мин, уопсайынан, уруккуттан түүллээхпин, чугас дьонум билэллэр, удаҕан, ичээн курдуккун диэччилэр.
Арай түһээтэхпинэ, убайбын кытта  өрүс үрдүгэр турабыт. Саас. Муус барарын ыраахтан көрөбүт. Тыбыс-тымныы. Эмиэ да Бүлүү, эмиэ да Амма курдук. 
– Аҕабыт туох ааттаах өр буолла? Тоҕо наһаа ыраах барда? – диэн айманабын.
– Ээ, оҕонньор билэр, наһаа ырааппата ини, – диир убайым, холку баҕайытык.
Арай ол турдахпытына, улам тымныйар, тыалырар. Ыраах арыы диэкиттэн көмүөл тоҕо анньан иһэрэ көһүннэ! Мин хаһыы-ыһыы. Аҕаа! 
Убайым: "Уоскуй эрэ, кэлиэ, хаһыытаама", – диир. Мин истибэппин. Арай ол муус, уу быыһыттан аҕам маҥан массыынатын ыытан иһэрэ көһүннэ. Иккиэн хаһыытыыбыт, далбаатанабыт. Бу үөһэттэн көрөн турабыт, хайыыр да кыахпыт суох. Убайым илиибиттэн тардар, барыахха диир. Мин аҕабытын быраҕан барбаппын диибин. 
– Кини массыыналаах, кэлиэҕэ. Биһиги сатыы сылдьабыт, сүүрүөххэ, – диэн убайым кытаанахтык этэр. Онтон күүһүнэн илиибиттэн ылла уонна сүүрдүбүт. Көмүөл бу анньан иһэр. Мин кэннибин хайыһа сатыыбын, убайым ыксатар. Арай тулабыт барыта бадараан, уу буолла. Мин кыаммаппын, бытааммын, сүүрэ сатыыбын, туох эрэ кэннибиттэн тардар курдук. Онуоха убайым ботугураан баран, миигин сүктэ уонна сүүрдэ. Онтон уһуктан кэллим. Дэлби тоҥмуппун, ытаабыппын. Ийэм утуйбакка сытар эбит. «Түһээтим. Көмүөл илдьэ барда...” – диэтим. Ийэм элбэҕи ыйыппата, өйдөөтө быһыылаах. Онтон сарсыарда чэйдии олорон түүлбүн сиһилии кэпсээтим. Баҕар, туолуо суоҕа диэн. 
Сарсыҥҥы түүнүгэр ол көмүөл аҕабын бу орто дойдуттан букатыннаахтык илдьэ барбыта.

Сонуннар

25.07.2024 | 12:00
Сокуон-тойон

Ордук ааҕаллар

Мария Мигалкина:   «Кэлии сиэмэлэринэн үлүһүйүмэҥ»
Дьон | 19.07.2024 | 10:00
Мария Мигалкина: «Кэлии сиэмэлэринэн үлүһүйүмэҥ»
Мин бүгүн ааҕааччыларбар, ордук хаһаайкаларга, 35 сыл үлэлээбит уопуттаах агроном, билигин биэнсийэлээх, дойдутугар сайылыы сылдьар Мария Семеновна Мигалкинаны кытта тэлгэһэтигэр тиийэн, үүнээйитин, сибэккитин көрө-көрө, дуоһуйа, астына кэпсэттим.   Сибэккигэ уоҕурдууну хото туттабын Бастатан туран ааҕааччыларга циния диэн сибэкки туһунан кэпсиэҕим. Урут биһиги “Циния обыкновенная” диэни олордор этибит, билигин “Циния кустовая” диэн...
Изабелла Попова: Сүрэхпэр сөҥөрбүт дьүөгэлэрим
Дьон | 19.07.2024 | 12:00
Изабелла Попова: Сүрэхпэр сөҥөрбүт дьүөгэлэрим
Арассыыйа үөрэҕириитин туйгуна, Саха сирин үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ, хас да кинигэ ааптара Изабелла Ильинична Попова бүгүн өрөгөйдөөх үбүлүөйүн көрсө өссө биир кинигэтин сүрэхтиир. Дьэ, кырдьык, сүрэхтиир... Сүрэҕин сылааһын иҥэрбит кинигэтин!   Ахтар-саныыр дьүөгэлэрим, Аламаҕай сэгэрдэрим, Саһарҕалаах сарсыардабын Сандаарытар куоларым!   Сүр... Сүрэх, сүрдээх, сүрэхтиир... Сахабыт тыла барахсан тугун бэрдэй! Биир тылтан силистэнэн-мутуктанан...
Баһаар буруйдааҕын тыллыаҥ — наҕараада ылыаҥ
Сонуннар | 22.07.2024 | 14:00
Баһаар буруйдааҕын тыллыаҥ — наҕараада ылыаҥ
Ойуур баһаара – дьоҥҥо, кыылларга, окко-маска, үүнээйигэ улахан охсууну оҥорор. Ойуур хаһаайыстыбатын сулууспатын биир кэлим төлөпүөнэ: 8-800-100-94-00 Саха Өрөспүүбүлүкэтин ойуур хаһаайыстыбатын регионнааҕы диспетчерскэй сулууспата: 8(4112)44-74-76, 8(4112) 44-77-76 Маны таһынан оройуоҥҥутугар ойуур хаһаайыстыбатыгар эбэтэр лесничествоҕа биллэриэххитин сөп.  Ойуур баһаарын таһаарыыга буруйдаах киһи туһунан кырдьыктаах иһитиннэриини биэрбит гражданиҥҥа 10 тыһыынчаттан 50 тыһыынчаҕа...
Саха сиригэр мелиорация үлэтэ саҕаламмыта 75 сылын туолла
Сонуннар | 15.07.2024 | 14:00
Саха сиригэр мелиорация үлэтэ саҕаламмыта 75 сылын туолла
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын 2№-дээх дьиэтигэр Мелиорация уобалаһыгар уонна тыа хаһаайыстыбатын уунан хааччыйыыга судаарыстыбаннай управление тэриллибитэ 75 сылынан үөрүүлээх мунньах буолан ааста. «Саҥа тэриллэригэр баара суоҕа икки-үс испэлиистээх тэрилтэ 70-80 сылларга баараҕай мелиоративнай үлэлэри ыытар бөдөҥ салааҕа кубулуйбута. Мелиорацияҕа уонна уу хаһаайыстыбатыгар бүтүн министиэристибэ тэриллибитэ. Тыа хаһаайыстыбатын култуураларыттан өлгөм үүнүүнү ылары...