25.05.2022 | 14:37

Кэрэ эмиэ, таптал курдук, кэрэхсээһини эрэйэр

Кэрэ эмиэ, таптал курдук, кэрэхсээһини эрэйэр
Ааптар: Наталья Руфова
Бөлөххө киир

Норуот суруйааччыта Сайа дьиҥ-чахчы бу тэрээһиҥҥэ сөп түбэһэрдии эппит тылларынан мээнэҕэ саҕалаабатым. Кырдьык даҕаны, оннук буоллаҕа, бу орто дойду олоҕор баар кэрэ, үтүө, үчүгэй барыта кэрэхсиири, сэргиири эрэйэр… 
Хатастааҕы «Хатастыына» кулууп (салайааччы А.А. Горохова) туһунан бу иннинэ хаста да сырдатан, билиһиннэрэн турабыт. Бу түмсүү далбардарын холобуругар хас биирдии (!) саха киһитэ ураты дьоҕурдаах, сатабыллаах, истиҥ, иһирэх эйгэлээх диэни көрөбүт. Кинилэр хайалара даҕаны иистэнэр, уруһуйдуур, оҕуруолуур, баайар, тигэр анал үөрэхтэрэ суох. Ол гынан баран бэйэ-бэйэттэн үөрэнэн, бэйэ-бэйэни ситэрсэн, уһуйуллан, умсугуйан үлэлээн, харахха быраҕыллар, хаачыстыба өттүнэн таһымнаах үлэлэр бааллар.
Бэҕэһээ, ыам ыйын 24 күнүгэр, Хатас нэһилиэгин музейыгар «хатастыыналар» быйылгы өрөгөйдөөх үбүлүөйдэрдээх, СӨ Ийэ сылыгар, Арассыыйаҕа норуот айымньытын нэһилиэстибэтин сылыгар анаммыт быыстапкаларын арыйдыбыт.  Саха дьонун сиэринэн кэлбит дьону  арыылаах алаадьылаах, үрүҥ илгэлээх көрүстүлэр. Дьэ, этэр курдук, харах халтарыйар, сүрэх өрүкүйэр, дууһа дуоһуйар араас хайысхатынан тигиллибит, баайыллыбыт, тиһиллибит оҥоһуктар, суруллубут хартыыналар кэккэлэһэ ыйаммыттар, сэргэстэһэ ууруллубуттар. Кыра харысхалтан саҕалаан, сахалыы толору хомуллубут таҥаска – сон, бэргэһэ, үтүлүк, хаппар суумкаҕа тиийэ баар.
Баһыйар өттө тус бэйэ оҥоһуктара эрээри, холбоһук үлэлэр эмиэ бааллара түмсүү дьоно биир тыыҥҥа, тэтимҥэ сылдьалларын туоһута. Холбоһук үлэ хаһан баҕарар уустук буолар – ким кимиэлэйдик тигэр, ким холкутук иистэнэр, биир мээрэйинэн тигэҕин да буоллар, киһи-киһиэхэ араас кээмэй тахсыан сөп…
Бу быыстапка биир уратытынан «хатастыыналар» музейга баалларын тухары маастар-кылаастары ыыталлара буолар. Маастар-кылаастар  бүгүҥҥүттэн номнуо саҕаланнылар: 
25.05 – 14:00 ч. «Оҕуруонан киэргэллэри оҥоруу” (С.И. Генерова);  
26.05 – 14:00 ч. “Күрүчүөгүнэн сэлээппэ баайыы” (М.Н. Керегяева), “Сэлээппэ киэргэлин баайы” (Т.И. Данилова);
28.05 – 14:00 ч. “Макраме” (А.А. Горохова);
29.05 – 14:00 ч. “Сахалыы быысапка арааһа» (В.И. Иванова, Н.И. Пестрякова);
Кэлиҥ, сылдьыҥ, сэргээҥ, кэрэхсээҥ. 

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Ылланарга айыллыбыт олох
Дьон | 11.10.2024 | 12:00
Ылланарга айыллыбыт олох
Хаһааҥҥытааҕар даҕаны ардахтаах күһүн буолла. Уһун ардахтарга өйбөр куруутун “Тохтообокко ардах түһэр, Түннүкпэр таммаҕы ыһар...” ырыа тыллара ытыллар.   Биһиги көлүөнэ оҕолор үрдүкү кылаастартан саҕалаан “Ардахха санаа” ырыаны истэ улааппыппыт. Оччолорго, биллэн турар, ким тыла, ким матыыба буоларын улаханнык билэ да сатаабат этибит. Ырыа баар да баар. Киһи олоҕун кэрдиис кэмнэринэн...
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Дьон | 11.10.2024 | 10:00
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Кинилэр – биһиги дьоруойдарбыт, кинилэр – өлөллөрүн кэрэйбэккэ эйэлээх олох туһугар охсуһаллар, бааһырбыт доҕотторун өстөөх уотун аннынан быыһыыллар, бука бары быраат, убай диэн ыҥырсаллар.   Бу анал байыаннай дьайыы бүттэҕинэ, элбэх кэпсэниэ, элбэх кистэлэҥ арыллыа, ким эрэ ол саҕана кимиэхэ да эппэтэх санаатын дьэ этиэ турдаҕа. Сорох ардыгар киһи дьиибэргиир, итэҕэйиэ...
Биэнсийэ туһунан тугу билиэххэ?
Тускар туһан | 17.10.2024 | 12:00
Биэнсийэ туһунан тугу билиэххэ?
Судаарыстыба социальнай өттүнэн көмүскэлэ суох нэһилиэнньэҕэ араас суол чэпчэтиилэри көрөр. Оттон ону бары билэбит, бырааппытын толору туһанабыт дуо?  Мантан аллара биэнсийэ уонна онно сыһыаннаах уларыйыылар, чэпчэтиилэр тустарынан санатыһан, быһаарсан ааһыаҕыҥ.   Үлэлиир уонна үлэлээбэт киһи биэнсийэтэ Биэнсийэ күннээҕи наадыйыыны толуйбатын быһыытынан, сынньалаҥҥа тахсан да баран салгыы үлэлии хаалааччы үгүс. Оччотугар кинилэр,...
Ферум хорсун сырыыларын кэнчээри ыччата умнуо суоҕа
Дьон | 24.10.2024 | 18:00
Ферум хорсун сырыыларын кэнчээри ыччата умнуо суоҕа
2022 сыл алтынньы 19 күнүгэр Ферум Аммосов анал байыаннай дьайыыга эн биһиги туспутугар, дойдутун туһугар сулууспалыы сылдьан олоҕун толук уурбута. Сырҕан бааһы таарыйан, бииргэ төрөөбүт балтын, ону тэҥэ бойобуой доҕорун ахтыыларын чугас дьонугар, ийэтигэр, аймахтарыгар таһаарабыт. Ол ыарахан кэмнэри санаппыппар, бука диэн, алы гыныҥ дуу...   – Саргылаана, бииргэ төрөөбүт хаһыа...