06.03.2024 | 10:34

“ИЙЭ ТЫЛ – 2024”

(Тойон мунньах түмүгэ)
“ИЙЭ ТЫЛ – 2024”
Ааптар: Розалия Томская
Бөлөххө киир

Дьокуускайга «Ийэ тыл – 2024» улахан форум «Ийэ тыл» түмсүү, «Барҕарыы» пуонда, «Олоҥхо» ассоциация, «Ийэ тыл кэскилэ», «Ааҕар Саха сирэ», «Саха тыла 400», «Күөрэгэй» түмсүүлэр көҕүлээһиннэринэн буолан ааста.

Секцияларынан үлэ кэнниттэн Саха тыйаатырын уораҕайыгар Тойон мунньах буолла. Форумҥа 12 улуустан, Дьокуускай куораттан 554 киһи уонна 100 “Барҕарыы” конференция кыттыылаахтара муһуннулар. Кэпсэтии, үлэни ырытыһыы, дьүүллэһии 10 түһүлгэнэн ыытылынна.

Кэлиҥҥи сылларга бүтүн Саха сирин уопсастыбаннаһын төрүт тылбыт туттуллар эйгэтэ аччаабыта, куйаар ситимин сабыдыалынан оҕолорбут ийэ тылларыттан тэйбиттэрэ долгутар. Балысхан сайдыы долгунугар оҕустаран, норуот тылын сүтэрэр кутталламмытын илэ харахпытынан көрөр үйэбит үүннэ.

Онтон айманан, санаарҕаан, Саха сирин үрдүнэн түмсүүлээх үлэ саҕаламмытын бэлиэтиэх тустаахпыт. Ол курдук, уопсастыбаннай түмсүүлэр, ситэриилээх былаас уорганнара, биирдиилээн туруу үлэһит дьон кэнчээри ыччаты төрөөбүт тылыттан матарбат туһугар элбэх хайысхалаах үлэни ыытан саҕалаатылар. Улуустарга уонна Дьокуускай куоракка ийэ тылы хараанныыр түмсүүлэр тэрилиннилэр. Сахалыы тыыннаах “ҺӨҔҮҤ”, “СахаТыла400”, “Төрүт тыл” уо.д.а. түмсүүлэр үлэлээн эрэллэр.

Саха саарына Иван Иванович Шамаев дириэктэрдээх Өрөспүүбүлүкэтээҕи лиссиэй-интэринээттэн саҕаламмыт “Күн” оҕолор уопсастыбаннай түмсүү салаалара Саха сирин 12 улууһугар арылыннылар.

Чурапчы, Сунтаар, Уус Алдан, Үөһээ Бүлүү, Өлөөн, Өлүөхүмэ улуустарыгар Ийэ тыл сылын биллэртээн, нэһилиэктэринэн далааһыннаах хамсааһыннары көҕүлээтилэр. Кэккэ улуустарга төрөппүт, уопсастыбаннас төрөөбүт тылбыт билиҥҥи туругун ырытыһар, үөрэтэр конференциялары тэрийдилэр.

Форум Тойон мунньаҕар төрүт тылбытын харыстыыр ытык үлэҕэ “Саха” Национальнай көрдөрөр-иһитиннэрэр хампаанньа биир тутаах үлэни ыытара бэлиэтэннэ. Сахалыы ойуулуктары, оҕо ханаалын элбэппитэ биһирэннэ.

2024 сылга Ийэ тыл күнүн хаһааҥҥытааҕар да элбэх киһи тоҕуоруһан бэлиэтээтэ.

“Сахалыы саҥа сатараатын, саха омук сайыннын! Хас биирдии саха киһитэ ийэ тылын туһунан толкуйдуур бэйэтигэр ирдэбил туруорунар кэмэ кэлбитин өйдүүбүт уонна бүттүүн хамсааһыҥҥа кыттыһан үлэлииргэ бэлэммит!” - диэн санаанан форум Тойон мунньаҕын түмүктээтилэр.

Мунньах түмүгүнэн маннык этиилэр киирдилэр:

Саха тыллаахтарга, саха дьонугар, ханна да олордуннар, Ыҥырыы сурук таһаарарга; 

Дьокуускай куорат сахалыы тыллаах оскуолаларын төрөппүттэрин түмсүүтүн, “Төрүт тыл” логопед түмсүүтүн, “Ааҕар Саха сирэ” уонна да атын түһүлгэлэр этиилэрин барытын киллэриэххэ.

Эрэдээксийэлиир сүбэ тэрийэн, “Ийэ тыл” түмсүү салайааччыта Н.И.Михалева-Сайаны, кини икки солбуйааччытын, түһүлгэлэри ыыппыт модератордары киллэрэн, Түмүк суругу ситэрэн-хоторон биэрэллэригэр сорудахтыырга.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Ылланарга айыллыбыт олох
Дьон | 11.10.2024 | 12:00
Ылланарга айыллыбыт олох
Хаһааҥҥытааҕар даҕаны ардахтаах күһүн буолла. Уһун ардахтарга өйбөр куруутун “Тохтообокко ардах түһэр, Түннүкпэр таммаҕы ыһар...” ырыа тыллара ытыллар.   Биһиги көлүөнэ оҕолор үрдүкү кылаастартан саҕалаан “Ардахха санаа” ырыаны истэ улааппыппыт. Оччолорго, биллэн турар, ким тыла, ким матыыба буоларын улаханнык билэ да сатаабат этибит. Ырыа баар да баар. Киһи олоҕун кэрдиис кэмнэринэн...
Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины”  нойосуус билиим»
Дьон | 10.10.2024 | 10:00
Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины” нойосуус билиим»
Саха киһитэ тыйаатыры, артыыстары олус ытыгылаан  ылынар ураты көрөөччү. Ол оруоллары ураннык толорор артыыстартан сүдү тутулуктааҕын саарбахтаабаппын. Оннук биир үтүө киһи, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай артыыһа, Щепкин аатынан Үрдүкү театральнай училище “көмүс выпускнига” Борис Иванович Борисовы кытта өрөгөйдөөх 75 сааһынан сэһэргэстибит.   – Артыыс буолар баҕа санаа оҕо эрдэххиттэн баара дуу? –...
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Дьон | 11.10.2024 | 10:00
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Кинилэр – биһиги дьоруойдарбыт, кинилэр – өлөллөрүн кэрэйбэккэ эйэлээх олох туһугар охсуһаллар, бааһырбыт доҕотторун өстөөх уотун аннынан быыһыыллар, бука бары быраат, убай диэн ыҥырсаллар.   Бу анал байыаннай дьайыы бүттэҕинэ, элбэх кэпсэниэ, элбэх кистэлэҥ арыллыа, ким эрэ ол саҕана кимиэхэ да эппэтэх санаатын дьэ этиэ турдаҕа. Сорох ардыгар киһи дьиибэргиир, итэҕэйиэ...
Биэнсийэ туһунан тугу билиэххэ?
Тускар туһан | 17.10.2024 | 12:00
Биэнсийэ туһунан тугу билиэххэ?
Судаарыстыба социальнай өттүнэн көмүскэлэ суох нэһилиэнньэҕэ араас суол чэпчэтиилэри көрөр. Оттон ону бары билэбит, бырааппытын толору туһанабыт дуо?  Мантан аллара биэнсийэ уонна онно сыһыаннаах уларыйыылар, чэпчэтиилэр тустарынан санатыһан, быһаарсан ааһыаҕыҥ.   Үлэлиир уонна үлэлээбэт киһи биэнсийэтэ Биэнсийэ күннээҕи наадыйыыны толуйбатын быһыытынан, сынньалаҥҥа тахсан да баран салгыы үлэлии хаалааччы үгүс. Оччотугар кинилэр,...