«ИННОСФЕРА» куонкурустан өйөбүл ылан

Саҥа дьыл иннинэ өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн оҕо креативнай уонна тэхиньиичэскэй кииннэрин өйүүр «ИННОСФЕРА 2025» куонкурус бастакы түһүмэҕин кыайыылаахтара билиннилэр. 
Кэнчээри ыччат инновация эйгэтигэр бастакы хардыылары оҥороругар, сайдыы аартыгын арыйарыгар күүс-көмө, өйөбүл буолар күрэх туһунан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Үүнэр көлүөнэтин тус сыаллаах пуондатын корпоративнай коммуникацияҕа салаатын салайааччыта Иван Сивцев кэпсээтэ. 

Кыайыылаахтар федеральнай бырагыраамаларга ситиһиилэнэллэр

– «ИННОСФЕРА 2025» куонкурус бастакы түһүмэҕэр 64 сайаапка киирдэ, онтон хамыыһыйа 20 бастыҥ бырайыагы талла. Иккис түһүмэххэ сүүмэрдээһини ааспыт үөрэх тэрилтэлэрэ акселерационнай бырагыраама кыттааччыта буолары ситистилэр. Куонкурус түмүгүнэн кыайыылаах аатын сүкпүт 10 үөрэх кыһата креативнай эбэтэр тэхиньиичэскэй киини арыйарыгар 1 мөлүйүөн солк. диэри суумалаах Граны ылыаҕа. Олунньу-кулун тутар ыйдарга акселерационнай бырагыраама иитинэн экспертэри кытары көрсүһүүлэр буолуохтара. Куонкурус партнера – СӨ инновацияҕа, сыыппара сайдыытыгар уонна инфокоммуникационнай технологияларга министиэристибэтэ. Тэрийээччилэринэн биһиги пуондабытын сэргэ СӨ Социальнай хайысхалаах кэмиэрсийэтэ суох тэрилтэлэрин уонна биирдиилээн дьон көҕүлээһиннэрин сайыннарар биир кэлим ресурснай киинэ, Үүнэр көлүөнэ паарката, СӨ сайдыыга корпорацията, «Якутия» венчурнай хампаанньа, СӨ инновацияларын сайыннарар пуонда буолаллар.

Биһиги пуондабыт сүрүн соруга – өрөспүүбүлүкэбит, Арассыыйабыт уонна аан дойду бигэ тирэхтээхтик сайдарын туһугар урбаан, судаарыстыба уонна уопсастыба кыахтарын холбоон, баай өйдөөх-санаалаах, эт-сиин өттүнэн сайдыылаах, айар талааннаах уонна дьоҕурдаах оҕо аймах уонна ыччат үүнэн тахсарыгар төһүү күүс, өйөбүл буолуу. Сыалбыт-сорукпут биир – Саха сирин ИT-эйгэтинэн, аныгы технологияларынан уонна креативнай секторынан күүстээх, билим, тиэхиньикэ, култуура өттүнэн эргиччи дэгиттэр өрөспүүбүлүкэ быһыытынан ааттатар кэскиллээх ыччаты иитэн таһаарыы. 

2020 сыллаахха Саха Өрөспүүбүлүкэтин Үүнэр көлүөнэтин тус сыаллаах пуондата 2025 сылга диэри, ону ааһан 2032 сылга диэри ырааҕы көрөр үлэтин концепцията торумнаммыта. Ол докумуоҥҥа олоҕуран,  2021-2025 сылларга тоҕус тус-туспа бырагырааматтан турар «Кэскилбит туһугар» диэн баараҕай бырагыраамабыт оҥоһуллубута. Сүрүн сыала – инновация компоненнарын нөҥүө урбаан, судаарыстыба уонна социальнай партнердар кыахтарын холбоон, ыкса ситим олохтоон, үүнэр көлүөнэ инникилээн сайдар эйгэтин тэрийии. Ити бырагыраама иһинэн үлэлиир тоҕус бырагыраама АЛРОСА хампаанньа өйөбүлүнэн олоххо киирэр.

2022 сыллаахха биһиги пуондабыт «ЭЛЬГАУГОЛЬ» хааччахтаммыт эппиэтинэстээх тэрилтэни кытта сөбүлэҥ түһэрсибитэ. Онтон ыла партнербут өрөспүүбүлүкэҕэ оҕо инновационнай кииннэрэ тэриллэллэригэр, «ИННОСФЕРА» куонкуруска кыайбыт бырайыактар олоххо киирэллэригэр өйөбүл буолар. Маны сэргэ «ЭЛЬГАУГОЛЬ» Нерюнгри оройуонун социальнай сайдыытыгар – инфраструктурата саҥардылларыгар, социальнай тэрилтэлэр материальнай-тэхиньиичэскэй баазалара тупсарыгар, доруобуйа харыстабылын, үөрэхтээһин, култуура уонна спорт эбийиэктэрин реконструкциялыырга кылаатын киллэрэр.

– Бу иннинээҕи кыайыылаахтары, Грант ылбыт үөрэх тэрилтэлэрин холобурдуоҥ буолаарай?

– Манна биһиги бырайыакпыт кыайыылаахтара федеральнай таһымнаах бырагыраамаларга ситиһиилэнэр буолбуттарын тоһоҕолоон бэлиэтиэхпин баҕарабын. Холобур, «ИННОСФЕРА 2023» кыайыылааҕа, И.С. Гаврильев аатынан Нам 1-кы №-дээх орто оскуолата БПЛА киинин арыйбыта. Манна үөрэнээччилэр дроннары хомуйа, салайа, хаартыскаҕа уонна видеоҕа уһула үөрэнэллэр. Ааспыт сыл түмүгүнэн оскуола «Беспилотные авиационные системы» национальнай бырайыак чэрчитинэн Үөрэх министиэристибэтэ биллэрбит федеральнай бырагыраамаҕа кыттан, 12,5 мөл. солк. кэриҥэ кээмэйдээх субсидияны ылары ситистэ.

Биир кыайыылаахпыт – «Өркөн» эбии үөрэх тэрилтэтэ (Бороҕон, Уус Алдан) «МедиаЛаб» диэн креативнай кластерын арыйбыта. Оҕолор манна дьарыктанан, аныгы медиа эйгэтин үлэһиттэрин сатабылларыгар үөрэнэллэр – суруналыыс, видеограф, мультипликатор, фотограф, блогер, режиссер, сценарист, киинэ уонна тыйаатыр артыыстара курдук идэлэргэ бэйэлэрин холонон көрөр кыахтаахтар.

Мин өссө Лөгөй лицейигэр (Кэптэни, Уус Алдан) сылдьыбытым. Онно Грант көмөтүнэн арыллыбыт «Лөгөй-IT» инновация киинэ бэрт ситиһиилээхтик үлэлии турар.

Креативнай индустрияҕа өссө биир үтүө холобурунан Дьокуускай куорат 31-с №-дээх орто оскуолатын креативнай кластерын ааттыахпын баҕарабын. Оҕолор кыра кээмэйдээх тэттик киинэлэри оҥороллор, араас бэстибээллэргэ кытталлар, бэйэлэрэ үрдүк таһымнаах тэрээһиннэри көҕүлээн ыыталлар.

Маны сэргэ, «ИННОСФЕРА» кыайыылаахтара мультипликация, анимация эйгэтигэр дьоһун хардыылары оҥороллор. Ол курдук, ааспыт сыл бүтүүтэ Нам 2-с №-дээх орто оскуолатын иһинэн айымньылаахтык үлэлиир «ОйуулукНам» диэн оҕо мультипликациятын устуудьуйатын иитиллээччитэ Сандаара Леонтьева Бүтүн Арассыыйатааҕы «Волшебный фонарь» оҕо уонна ыччат киинэтин инклюзивнай бэстибээлигэр кыайыылаах аатын сүкпүтэ.

Тупсаҕай усулуобуйалаах БПЛА киинэ

Николай Парников, И.С. Гаврильев аатынан Нам 1-кы №-дээх орто оскуолатын дириэктэрэ:

– «ИННОСФЕРА» бырайыакка кыттан, кыайыылаах аатын сүгэн, Грант ылыахпытыттан  Үөрэх уонна билим министиэристибэтин хараҕын далыгар киирбиппит. Мантан кынаттанан, федеральнай бырагыраамаҕа суолбут арылынна. Бастаан биир хостон саҕаламмыт бырайыакпыт өссө кэҥээтэ. Ол курдук, оскуолабытыгар икки хоһу өрөмүөннэтэн, саҥа оборудованиены туруоран, 12 оҕо хааччаҕа суох дьарыктанар тупсаҕай усулуобуйата тэрилиннэ.  

«ИННОСФЕРА» бырайыак тэрийээччилэригэр, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Үүнэр көлүөнэтин тус сыаллаах пуондатыгар баҕа санаабыт олоххо киирэригэр өйөбүл буолбуккутугар махтанабыт.

Медиа киинэ дьарыктанарга табыгастаах

Дьокуускай куорат 31-с №-дээх орто оскуолата – «ИННОСФЕРА 2023» кыайыылааҕа. Грант көмөтүнэн оскуолаҕа оҕо креативнай кластера арыллыбыта. Манна оҕолор медиа араас эйгэтигэр сысталлар – көмпүүтэр анимациятыгар, видео уонна киинэ оҥорон таһаарыыга, графическай уонна тыас-уус дизайныгар.

 «Медиашкола» бырайыак салайааччыта Дмитрий Попов кэпсээбитинэн, Грант харчытынан араас саҥа оборудованиены ылбыттар – икки камераны, объективы, петличкалары, микрофоннары.

Манна дьарыктанар оҕолор устуудьуйаттан тахсыбакка, тыас-уус, уот-күөс өттүнэн үрдүк хаачыстыбалаах видео, хаартыска матырыйааллары оҥорон, таҥан, чочуйан таһаарар табыгастааҕын бэлиэтииллэр. 

***

Аны икки ыйынан «ИННОСФЕРА 2025» кыайыылаахтара  биллиэхтэрэ. Кинилэр өйөбүл ылан, бырайыактарын олоххо киллэриэхтэрэ турдаҕа. Кыттааччыларга ситиһиилэри баҕарабыт.

Хаартыскалар: СӨ Үүнэр көлүөнэтин тус сыаллаах пуондатын архыыбыттан