28.07.2024 | 15:13

Эргиэн эйгэтэ статистика хараҕынан

Эргиэн эйгэтэ статистика хараҕынан
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

2013 сылтан Арассыыйаҕа от ыйын төрдүс субуотатыгар эргиэн үлэһитин күнэ бэлиэтэнэр. Бырааһынньык бастаан ааспыт үйэ 1966 сылыгар ССРС Үрдүкү Сэбиэтин Президиумун ыйааҕынан олохтоммута уонна бэлиэтэнэр күнэ үс төгүл уларыйбыта. 
Росстат чахчытынан, 2024 сыл тохсунньу 1 күнүнээҕи туругунан Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр эргиэн эйгэтигэр 2199 юридическай сирэй, 8873 урбаанньыт баара. Эргиэн тэрилтэлэригэр ортотунан 12353 киһи үлэлиир, онтон 65,4% – розничнай атыы эйгэтигэр.
Бытархай атыы (розница) иэнэ 2023 сылга 353,7 млрд солк. тэҥнэспит, ол иһигэр: 167,2 млрд солк. – аһылык бородууксуйата, утахтар, табах; 186,5 млрд солк. – аһылыктан атын табаар. Бытархай атыы 46,8% биирдиилээн урбаанньыттарга тиксэр, 26,4% – дьоҕус урбааҥҥа киирсибэт тэрилтэлэргэ, 23,9% – дьоҕус уонна онтон кыра тэрилтэлэр; маны сэргэ 3,0% – бытархай табаарынан эргинэр ырыынактар уонна дьаарбаҥкалар оҥорор иэннэрэ.
Кэлиҥҥи кэмҥэ интэриниэт нөҥүө атыы күүскэ сайынна. Ол курдук, өскөтүн 2022 сылга Саха сиригэр бу хайысха атыы 2,3% ылбыт буоллаҕына, 2023 сылга ити кээмэй икки төгүл улааппыт – 4,4%, оттон Арассыыйа үрдүнэн 8,1% тэҥнэспит (2022 сылга – 6,0%), диэн иһитиннэрэр Сахастат пресс-сулууспата.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Ылланарга айыллыбыт олох
Дьон | 11.10.2024 | 12:00
Ылланарга айыллыбыт олох
Хаһааҥҥытааҕар даҕаны ардахтаах күһүн буолла. Уһун ардахтарга өйбөр куруутун “Тохтообокко ардах түһэр, Түннүкпэр таммаҕы ыһар...” ырыа тыллара ытыллар.   Биһиги көлүөнэ оҕолор үрдүкү кылаастартан саҕалаан “Ардахха санаа” ырыаны истэ улааппыппыт. Оччолорго, биллэн турар, ким тыла, ким матыыба буоларын улаханнык билэ да сатаабат этибит. Ырыа баар да баар. Киһи олоҕун кэрдиис кэмнэринэн...
Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины”  нойосуус билиим»
Дьон | 10.10.2024 | 10:00
Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины” нойосуус билиим»
Саха киһитэ тыйаатыры, артыыстары олус ытыгылаан  ылынар ураты көрөөччү. Ол оруоллары ураннык толорор артыыстартан сүдү тутулуктааҕын саарбахтаабаппын. Оннук биир үтүө киһи, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай артыыһа, Щепкин аатынан Үрдүкү театральнай училище “көмүс выпускнига” Борис Иванович Борисовы кытта өрөгөйдөөх 75 сааһынан сэһэргэстибит.   – Артыыс буолар баҕа санаа оҕо эрдэххиттэн баара дуу? –...
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Дьон | 11.10.2024 | 10:00
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Кинилэр – биһиги дьоруойдарбыт, кинилэр – өлөллөрүн кэрэйбэккэ эйэлээх олох туһугар охсуһаллар, бааһырбыт доҕотторун өстөөх уотун аннынан быыһыыллар, бука бары быраат, убай диэн ыҥырсаллар.   Бу анал байыаннай дьайыы бүттэҕинэ, элбэх кэпсэниэ, элбэх кистэлэҥ арыллыа, ким эрэ ол саҕана кимиэхэ да эппэтэх санаатын дьэ этиэ турдаҕа. Сорох ардыгар киһи дьиибэргиир, итэҕэйиэ...
Биэнсийэ туһунан тугу билиэххэ?
Тускар туһан | 17.10.2024 | 12:00
Биэнсийэ туһунан тугу билиэххэ?
Судаарыстыба социальнай өттүнэн көмүскэлэ суох нэһилиэнньэҕэ араас суол чэпчэтиилэри көрөр. Оттон ону бары билэбит, бырааппытын толору туһанабыт дуо?  Мантан аллара биэнсийэ уонна онно сыһыаннаах уларыйыылар, чэпчэтиилэр тустарынан санатыһан, быһаарсан ааһыаҕыҥ.   Үлэлиир уонна үлэлээбэт киһи биэнсийэтэ Биэнсийэ күннээҕи наадыйыыны толуйбатын быһыытынан, сынньалаҥҥа тахсан да баран салгыы үлэлии хаалааччы үгүс. Оччотугар кинилэр,...