Дроннар дайдылар!

Бастакы күн кыттааччылар эрчиллибиттэр. Тэрийээччилэр кэпсээбиттэринэн, устудьуоннар көрдөрөрү, кэпсиири олус түргэнник өйдүүллэр, этэргэ дылы, тута иилэ хабан ылаллар эбит. Сорохтор хайыы үйэ көтүтэ үөрүйэхтэрэ үөрдүбүт. Иккис күн бииртэн биир бастыҥнар күөн көрсүүлэрэ үрдүк таһымнаахтык буолан ааста.

Сергей Михайлович Филиппов, ФТИ «Методика преподавания физики» кафедратын преподавателэ, «Механотроника» үөрэх-бырайыак лабораториятын сэбиэдиссэйэ, тэрийээччи:

– Ирдэбил уонна балаһыанньа быһыытынан, дроннар эрдэттэн бэлэмнэммит трассанан көтөллөр, кыттааччылар аара суолга көрсөр харгыстары этэҥҥэ туораан, биэтэккэ түргэнник тиийиэхтээхтэр диэн этэ.

Кыттааччылар үрдүк таһымнаахтарын көрдөрдүлэр, түмүктэрэ олус үчүгэй. Дроннары сатаан салайар, ыытар ыччат баарыттан үөрдүбүт. Бу күрэхтэһии түмүгүнэн баҕалаах оҕолору таллыбыт, салгыы университет хамаандатыгар сүүмэрдиэхпит. Кулун тутар ыйга өрөспүүбүлүкэтээҕи куоталаһыыга кыттыахпыт.

«Механотроника» лабораторията бу иннинэ робототехникаҕа идэтийэр эбит буоллаҕына, кэлин арыый кэҥээн, БПЛА (пилота суох көтөр аппараат) хайысхата киирбитэ. Былырыын сайын үс киһилээх дьоҕус хамаанда тэриммиппит: Василий Андреевич Большаков (Автодорожнай факультет), Инна Иннокентьевна Находкина (Математика-информатика института) уонна мин буолан (ФТИ) анал үөрэҕи ааспыппыт. Бастаан Новосибирскай куоракка «Архипелаг-2023» бырайыактыыр-үөрэтэр интенсивкэ кыттан кэлбиппит, онтон Самара куоракка анал үөрэххэ бара сылдьыбыппыт. Билигин идэни үрдэтэр куурус чэрчитинэн устудьуоннарга, учууталларга уонна нэһилиэнньэҕэ 72 чаастаах дьарыктары ыытабыт. Сотору кэминэн устудьуоннарга анал факультативтар саҕаланыахтара. Университеппыт куорат таһыгар анал полигоннаах. Мантан саас, сылыйдаҕына, араас оҥоһуулаах дроннары көтүтэн көрүөхпүт.

Кэнники кэмҥэ бу хайысха балысханнык сайдан эрэр. БПЛА олох-дьаһах бары эйгэтигэр олус наадалааҕа уонна инникилээҕэ билиннэ. Аныгы үйэ дьоно дроннары, коптердары видеографияҕа кыайа-хото туһаналлар. Бырамыысаланнаска, тыа хаһаайыстыбатыгар, айылҕа харыстабылыгар (холобур, ойуур баһаардарын кэтээн көрөргө), логистикаҕа уо.д.а. эйгэҕэ киэҥник туттар буоллулар. Чуолаан биһиги курдук киэҥ нэлэмэн сирдээх-уоттаах өрөспүүбүлүкэҕэ маннык «көмөлөһөөччүлэр» олус туһалаахтар. Холобур, киһи кыайан тиийбэт сирдэригэр, суол-иис мөлтөх өттүгэр дроннары ыытыахха сөп.

Урут Саха сиригэр, уопсайынан, дойду үрдүнэн маннык ис хоһоонноох маассабай чемпионаттар, күрэхтэһиилэр ыытыллыбаттара, анаан-минээн дьарыктанар эрэ дьоҥҥо тэрээһиннэр буолаллара. Билигин сэргээччи, сэҥээрээччи элбэх, онон күүскэ дьарыктаныахпыт, салгыы өссө сайдан иһиэхпит диэн эрэнэбин. Интэриэс уонна баҕа санаа эрэ баар буолуон наада. 

Кыайыылааҕынан Семен Егоров (История факультета) ааттанна. Инфраструктурнай технологиялар колледжын устудьуона Виталий Матвеев иккис миэстэни ылла. Анатолий Винокуров (Физико-техническэй институт) үһүс бочуоттаах миэстэҕэ тигистэ.

Күрэхтэһии кэннэ КФЕН атриумугар маастар-кылаас ыытылынна. Кыттааччылар араас тииптээх дьиҥнээх коптердары көтүтэн көрдүлэр, ол иһигэр FPV-дроннары салайарга холоннулар.

Кэскиллээх хайысха ыччат ортотугар сэҥээриини ылара илэ-чахчы көһүннэ. Мантан ыла күрэхтэһии «бастакы хараҥаччылара» ыраахха диэри көтө дайыахтара, сайдыы аартыгын арыйыахтара. 

ХИФУ пресс-сулууспатын хаартыскалара