«Бизнес-Экспо 2023» урбаанньыттары түмтэ

Дьокуускайга ахсынньы 7-10 күннэригэр «Кружало» эргиэн киинигэр табаары оҥорон таһаарааччылар «Бизнес-Экспо 2023» быыстапкалара  буолан ааста. Манна биир түһүлгэҕэ араас улуустартан урбаанньыттар мустан, бастыҥ табаардарын атыыга таһаардылар — дьэрэкээн оҥоһуулаах ураты киэргэллэр, ас-үөл иҥэмтэлээҕэ, хаһаайыстыбаҕа туттуллар мал-сал эгэлгэтэ, бэлэх арааһа, таҥас-сап уо.д.а. Быыстапканы «Мой бизнес» киин тэрийэн, быыстапка сүрүн сыалын — олохтоох оҥорон таһаарааччылары дьоҥҥо-сэргэҕэ билиһиннэриини — ситистэ. Быыстапка кыттыылаахтарын кытта табаардарын уонна атыы-эргиэн эйгэтин тула кэпсэттибит.

Семен Попов, ыҥырыа иитээччи:

—Мүөт атыытынан дьарыктаммытым номнуо ахсыс сылым буолла. Бу эрэйдээх-мускуурдаах, наһаа судургута суох дьарык иннин-кэннин син баһылаатым диэн сананабын. Пасекам Нам Хатырык дэриэбинэтигэр турар, барыта 100 уйалаахпын, өссө 250 уйаҕа диэри кэҥэтэр баҕалаахпын. Ыҥырыа иитэргэ саамай уустуга кыстык дьиэлэрин тутуу диэн түмүккэ кэллим. Мин, холобура, төрдүс сылбар эрэ туттар кыахха тиийбитим. Уонна, биллэн турар, мүөт диэн итии бэрэски курдук буруолаабытынан атыыга барар бородууксуйа буолбатах, кэтэһиннэриилээх, күүттэриилээх. Маннык быыстапкаларга уонна күһүҥҥү дьаарбаҥкаларга куруук кыттабын. Табаарбын куорат маҕаһыыннарыгар эмиэ туттарабын. Атыы-эргиэн быыстапката тэриллэрэ биһиэхэ, урбаанньыттарга, улахан көмөлөөх, тоҕо диэтэргин дьоҥҥо-сэргэҕэ биллэбит. Былырыыҥҥыттан “Сделано в Якутии” диэн олохтоох табаары оҥорон таһаарааччылар ассоциацияларын чилиэнэбин, кинилэр нөҥүө үлэлиибин.

Галина Стрекаловская, кондитер:

— Биһиги 2021 сылтан бельгийскай натуральнай сакалааттан букеттары, кэмпиэт бэлэхтэри, шокобомбалары оҥоробут. Бүгүҥҥү быыстапка наһаа үчүгэйдик ааһан эрэр, тэрийиитэ үрдүк таһымнаах, дьон-сэргэ элбэх.

Вячеслав Афанасьев, мыыла оҥорооччу:

—Биһиги “Сууйар” диэн убаҕас мыыла араас көрүҥүн оҥорон таһаарабыт. Билигин Технопаарка уонна “Кангалаас” ТОР баазаларыгар үлэлиибит. Ол курдук, сууйар тэрил бары көрүҥүн оҥоробут: илии, иһит, түннүк, муоста, таҥас сууйары уо.д.а. Сүрүннээн кууһунан улахан иһиккэ атыылаһар тэрилтэлэри кытта үлэлэһэбит. Соторутааҕыта оскуолалары, оҕо уһуйааннарын, бүддьүөт  тэрилтэлэрин кытта үлэлээн саҕалаатыбыт. Аны кинилэри кытта үлэлииргэ кыра иһиккэ кутабыт, ол иһин бородууксуйабыт маҕаһыыннарга эмиэ атыыга таҕыста. Онон куоракка 100-кэ маҕаһыыҥҥа баарбыт, ону таһынан Бүлүү бөлөх улуустарга, Илин эҥэр диэки киирэн эрэбит. Эһиилгиттэн улахан конвеерга көһөн, производствобытын кэҥэтэр былааннаахпыт.

Маннык быыстапкалар олохтоох оҥорон таһаарааччыларга олус көмөлөөхтөр, онон тэрийээччи “Мой бизнес” тэрилтэҕэ өйөбүллэрин, босхо кытыннаралларын иһин махтанабыт. Бүгүн элбэх киһи биһиги табаарбытын билэриттэн сөхтүбүт.

Алексей Птицын, балык астааччы:

—Дьиэ кэргэнинэн балыгы астаабыппыт сэттэ сыл буолла. Балыкпыт үксэ Булуҥтан кэлэр. Бэйэбит уомул балыгы сөбүлүүр буоламмыт, дьыалабытын ити балыктан саҕалаабыппыт. Билигин күндүөбэй, чыыр, муксун балыктары эмиэ астыыбыт. Урут бэйэбит балыктыыр буоллахпытына, билигин сүрүннээн  балыксыттартан атыылаһан, искэх, тоҥнуу кыһыллыбыт, тууһаммыт, ыыһаммыт балык арааһын оҥоробут. Ону таһынан быйыл балыктан кэнсиэрбэ уонна палочка астаан саҕалаатыбыт. Бу быыстапкаҕа аҕалбыт кэнсиэрбэбитин барытын атыыластылар. Былырыын эмиэ маннык быыстапкаҕа дьон биһирэбилин ылан, социальнай ситимҥэ үчүгэй сыанабылы таһаараннар, ол дьоммут нөҥүө саҥа атыылаһааччылар кэлэннэр, үөрэбит эрэ. Маны сэргэ быйылгы быыстапкаҕа маастар-кылаас ыыттым, саҥа бородууксуйабытын билиһиннэрдим.

Бу быыстапка сылга түөртэ ыытыллара буоллар диэн баҕа санаалаахпын. Оччоҕуна оҥорон таһаарааччылар дохуоппут түөрт төгүл үрдүө этэ дии саныыбын. Ону таһынан сыллата кыттааччы ахсаана элбээн, “Кружало” уораҕайа кыараҕас курдук буолла.

Изабелла Павлова, киэргэл маастара:

— Балтым Татьянаны кытта иккиэн урбаанньыттарбыт. Мин киэргэллэри оҥоробун, оттон балтым ас астыыр: бирээнньиктэри, тортары уо.д.а. Быйылгыттан уопсай саҥа бородууксуйалаахпыт, ол курдук эт, көтөр, балык аска барсар отонтон соус оҥоробут. Мин бэйэм Романов аатынан художественнай училищены бүтэрбитим, онон үөрэ-көтө тимиринэн дьарыктанабын. Сүрүн үлэлэрим диэн — сахалыы тыыннаах ытарҕалар, күһэҥэлэр, кольелар, брошкалар. Археологическай хаһыыларга булуллубут киэргэллэри үөрэтэн, үтүктэн оҥоробун; холобура, Туорах ытарҕаны элбэх киһи сэргиир.

Дьаарбаҥкаларга, быыстапкаларга куруук кыттабыт. “Мой бизнес” быыстапка тэрийэн, биһиэхэ табаарбытын көрдөрөргө, сайдарбытыгар улахан көмө буоларын иһин махтанабыт.

Анжелика Кириллина, дизайнер (“Sakhaboho”):

—2013 сыллаахха “Богемная Якутия” диэн бастакы коллекциябын таһаарбытым, онон Сахалыы Бохо истиил төрүттээччитэ буолабын. Урут сахалыы былаачыйаны боростуой таҥаһы кытта дьүөрэлээн кэппэттэр этэ, барыта биир таҥастан тигиллэрэ. Ол иһин мин этническай матырыйааллары кытта дьүөрэлээн, аныгылыы тыыннаах таҥастары тигэн саҕалаабытым. Холобура, үксүн ыһыахха эрэ кэтиллэр халадаайы туника курдук кылгатан, күннээҕи олоххо кэтиэххэ сөп. 2017 сыллаахтан итинник таҥаһы атыылаан саҕалаабытым. 2019 сылга тахсыбыт “Бэйбэрикээн” остуоруйа киинэҕэ режиссер Константин Тимофеев мин тикпит таҥастарбын уларсан уһулбута. Билигин Сахалыы Бохо истиилим бэйэтин олоҕунан олорор, мин онон киэн туттабын. Атыыттан ураты бэйэм куурустарбын арыйан эрэбин. Бохо истиилгэ  хайдах үлэлииргэ, араас таҥас көрүҥүн, фурнитураны сөпкө дьүөрэлииргэ, ойууну аттарыы албастарыгар үөрэтиэм.

Марфа Борисова, фотограф, иистэнньэҥ:

—Идэбинэн фотографпын эрээри, атын хайысхалаах бизнеһи  толкуйдаабытым: илиинэн быысапкалаах оҥоһуктар. Ийэбиттэн уонна эбэбиттэн бэриллибит ньымалары туттан, араас оҥоһуктары айан таһаарабын: дыргыл сыттаах сашелары, баанчыктары, киистэлэри харайар чехоллары о.д.а. Оҥоһуктарбын Саха сиригэр үүнэр сибэккилэр ойууларынан киэргэтэбин. Ону таһынан “тыыннаах” альбомнары оҥоробун, ол аата магнитка QR-куоду эбэн, анал төлөпүөн сыһыарыытын нөҥүө көрдөххө, магнит ойуута атын хаартыскаларга уларыйар. Саха сирин туһунан интэриэһинэй магниттар суохтар диэн санааҕа кэлэн, бэйэм түһэрбит хаартыскаларбын туттан магниттары, гороскоптаах халандаардары оҥорон саҕалаатым. Быыстапкаҕа араас элбэх үлэлэри көрдүм, кырдьык, саха сатаабатаҕа суох эбит уонна улахан ырыынакка тахсар кыахтаахпыт диэн санаалаахпын.