06.10.2023 | 12:00

Бары күүһү — хомуур үлэтигэр! Ыччаты — хонууга, бааһынаҕа!

Урут устудьуоннар хортуоппуй хостуу бараллара улахан сонун буолбатах этэ. Арай билиҥҥи үйэҕэ соһуйа истэҕин. Ол да буоллар агроном устудьуоннарга маннык практика талбыт идэлэригэр бигэ тирэх буолар.
Бары күүһү — хомуур үлэтигэр! Ыччаты — хонууга, бааһынаҕа!
Ааптар: Уйгулана БОЧОНИНА
Бөлөххө киир

Соторутааҕыта тыа хаһаайыстыбатын хайысхатыгар үөрэнэр устудьуоннар биир ый кэриҥэ куорат таһынааҕы хаһаайыстыбаларга хомуур үлэтигэр көмөлөстүлэр.

Лилия Мухоплеева, “Дьокуускай куорат” куорат уокуругун Тыа хаһаайыстыбатын управлениетын салайааччытын солбуйааччы:

— Уопсайа 175 устудьуон аҕыс хаһаайыстыбаҕа тахсан үлэлээтэ. Чуолаан эттэххэ – Арктикатааҕы судаарыстыбаннай агротехнологическай университет, Педагогическай колледж, Дьокуускайдааҕы тыа хаһаайыстыбатын техникумун, Сервис техникумун уонна Сибээс техникумун оҕолоро. Барыта холбоон 390 гектар сиргэ хортуоппуй уонна оҕуруот аһын хомуйдулар. Сүрүннээн улахан ыһыы сирдэригэр сырыттылар: Тулагыга, Мархаҕа, Маҕаҥҥа. Холбоон 3600 туонна хортуоппуйу хостоотулар — бу үчүгэй көрдөрүү. Күн-дьыл туран, күүскэ ардахтаабакка, үлэ туох да улахан мэһэйэ суох ааста. Биллэн турар, хомуур саҕаланыытыгар оҕолор ыарырҕаппыттара, ол да буоллар үлэлии үөрэнэн, быйылгы хомуур үлэтин этэҥҥэ түмүктээтилэр.

Александр Егомин, Дьокуускайдааҕы тыа хаһаайыстыбатын техникумун производственнай практикаҕа сэбиэдиссэйэ:

— Хортуоппуйтан ураты биһиги устудьуоннарбыт бурдук, хаппыыста уонна да атын оҕуруот аһын хомууругар үлэлээтилэр. “Хачыкаат” ТХПК, “Котрус” КФХ, “Юные Якутяне” өрөспүүбүлүкэтээҕи киин хаһаайыстыбаларыгар сырыттылар.

Маҕаҥҥа, Хачыкаакка устудьуоннар үлэлэрэ харчынан төлөнөр, атын хаһаайыстыбаларга хамнастарын оҕуруот аһынан биэрэллэр. "Хачыкаакка" биһиги устудьуоннарбыт уонна техникуму бүтэрээччилэр сыллата үлэлииллэр. Ол курдук, ыһыы үлэтиттэн саҕалаан, бородууксуйаны атыыга бэлэмнииргэ тиийэ туох баар үлэ хаамыытын үөрэтэллэр. Ону таһынан хонууга кинилэр тыраахтары, комбайны, массыынаны салайар кыахтаналлар. "Хачыкаат" ТХПК хаһаайына Роман Михайлович Куприянов — РФ үтүөлээх мэхээньигэ, биһиги устудьуоннарбытын өрүү үөрэ көрсөр. Быйыл саҥа ыраастыыр агрегаты ылан, устудьуоннарбыт саҥа тиэхиньикэни баһылаатылар. Хаһаайыстыбалар салайааччылара оҕолор үлэлэрин үчүгэйдик сыаналаатылар. 

Яна Яковлева, Дьокуускайдааҕы тыа хаһаайыстыбатын техникумун “Агрономия” хайысхатын 3-с кууруһун устудьуона:

— Мин «Юннат» үөрэтэр-методическай полигоҥҥа практикабын аастым. Үлэ үчүгэйдик ааста да, уустуктар баар этилэр. Биллэн турар, ыарахан үлэ күн-дьыл туругуттан тутулуктанар:  сороҕор ардах түһэр, күн аайы таһырдьа тымныйан иһэр, ардыгар күнүс итийэр. Туох да диэбит иһин, биһиги олус тыйыс дойдуга олоробут, балаҕан ыйыгар хайыы үйэ тымныйан киирэн барар. Үлэлиир усулуобуйа үчүгэй. Манна мин агроном үлэтэ олус уустугун, эппиэтинэстээҕин уонна суһал быһаарыылары ылыныахха наадатын биллим. Практикабын олус сөбүлээтим. Бу оҕуруот астарын барытын бэйэбит үүннэрдибит эбээт.

Алексей Узоров, Дьокуускайдааҕы тыа хаһаайыстыбатын техникумун “Тыа хаһаайыстыбатын тиэхиньикэтин уонна тэрилин туһаныы уонна өрөмүөннээһин” хайысхатын 3-с кууруһун устудьуона:

— Мин "Хачыкаат" ТХПК хомуур үлэтигэр сырыттым. Практика олус үчүгэйдик ааста, барыта этэҥҥэ. Үлэ усулуобуйата үчүгэй. Сороҕор ыарахан буолан ылар, ол гынан баран үлэ хаһан чэпчэки буоларый? Манна практика ааһан, элбэҕи биллим: тыраахтар хайдах үлэлиирин, хайдах өрөмүөннэнэрин, бурдугу хайдах ыһалларын, хайдах хомуйалларын уонна атыыга бэлэмнииллэрин илэ харахпынан көрдүм. Практическай үлэ быдан ордук эбит. Киһи саҥа билиини түргэнник ылынар, өйдүүр. “Туохха эрэ үөрэнним” диэн бэйэҕэр эрэнэр да буолаҕын.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Ылланарга айыллыбыт олох
Дьон | 11.10.2024 | 12:00
Ылланарга айыллыбыт олох
Хаһааҥҥытааҕар даҕаны ардахтаах күһүн буолла. Уһун ардахтарга өйбөр куруутун “Тохтообокко ардах түһэр, Түннүкпэр таммаҕы ыһар...” ырыа тыллара ытыллар.   Биһиги көлүөнэ оҕолор үрдүкү кылаастартан саҕалаан “Ардахха санаа” ырыаны истэ улааппыппыт. Оччолорго, биллэн турар, ким тыла, ким матыыба буоларын улаханнык билэ да сатаабат этибит. Ырыа баар да баар. Киһи олоҕун кэрдиис кэмнэринэн...
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Дьон | 11.10.2024 | 10:00
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Кинилэр – биһиги дьоруойдарбыт, кинилэр – өлөллөрүн кэрэйбэккэ эйэлээх олох туһугар охсуһаллар, бааһырбыт доҕотторун өстөөх уотун аннынан быыһыыллар, бука бары быраат, убай диэн ыҥырсаллар.   Бу анал байыаннай дьайыы бүттэҕинэ, элбэх кэпсэниэ, элбэх кистэлэҥ арыллыа, ким эрэ ол саҕана кимиэхэ да эппэтэх санаатын дьэ этиэ турдаҕа. Сорох ардыгар киһи дьиибэргиир, итэҕэйиэ...
Биэнсийэ туһунан тугу билиэххэ?
Тускар туһан | 17.10.2024 | 12:00
Биэнсийэ туһунан тугу билиэххэ?
Судаарыстыба социальнай өттүнэн көмүскэлэ суох нэһилиэнньэҕэ араас суол чэпчэтиилэри көрөр. Оттон ону бары билэбит, бырааппытын толору туһанабыт дуо?  Мантан аллара биэнсийэ уонна онно сыһыаннаах уларыйыылар, чэпчэтиилэр тустарынан санатыһан, быһаарсан ааһыаҕыҥ.   Үлэлиир уонна үлэлээбэт киһи биэнсийэтэ Биэнсийэ күннээҕи наадыйыыны толуйбатын быһыытынан, сынньалаҥҥа тахсан да баран салгыы үлэлии хаалааччы үгүс. Оччотугар кинилэр,...
Ферум хорсун сырыыларын кэнчээри ыччата умнуо суоҕа
Дьон | 24.10.2024 | 18:00
Ферум хорсун сырыыларын кэнчээри ыччата умнуо суоҕа
2022 сыл алтынньы 19 күнүгэр Ферум Аммосов анал байыаннай дьайыыга эн биһиги туспутугар, дойдутун туһугар сулууспалыы сылдьан олоҕун толук уурбута. Сырҕан бааһы таарыйан, бииргэ төрөөбүт балтын, ону тэҥэ бойобуой доҕорун ахтыыларын чугас дьонугар, ийэтигэр, аймахтарыгар таһаарабыт. Ол ыарахан кэмнэри санаппыппар, бука диэн, алы гыныҥ дуу...   – Саргылаана, бииргэ төрөөбүт хаһыа...