29.11.2024 | 21:54

Сылгыны иитиигэ аналлаах научнай-практическай конференция буолан ааста

Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Бүгүн Дьокуускайга «Сылгыны үөрдээн иитии: бэҕэһээ, бүгүн, сарсын» Бүтүн Арассыйатааҕы научнай-практическай конференция буолан ааста.

Сылгыны иитиини наука хараҕынан көрөр, уопут атастаһар киэҥ хабааннаах тэрээһиҥҥэ Татарстан, Башкортостан, Бурятия, Иркутскай уонна Рязанскай уобаластар, Москва, Казахстан учуонайдара, исписэлиистэрэ, Арассыыйа бөдөҥ научнай-чинчийэр институттарын уонна Саха сирин хаһаайыстыбаларын бэрэстэбиитэллэрэ кыттыыны ыллылар. 
Өрөспүүбүлүкэ тыатын хаһаайыстыбатын миниистирэ Артем Александров бэлиэтээбитинэн, ыраас хааннаах сылгыны ылыыга, сылгы баазалары тутууга үлэ салҕаныахтаах, саха боруодатынан дьарыктанар үс бөдөҥ сылгы собуотугар ураты усулуобуйа тэриллиэхтээх. «Кымыһы оҥорууга эмиэ былааннар бааллар. 2022 сыллаахха Саха сирэ биэ кымыһыттан аһытыллыбыт үүт бородууксуйатын оҥорорго аналлаах микроорганизмнар шаммнарын ылары ситиспитэ», – диэтэ миниистир. 
Конференцияҕа бэлиэтээбиттэринэн, ааспыт сылга Саха сиригэр сылгы ахсаана 178 тыһыынча төбөҕө тэҥнэспит буоллаҕына, 2024 сыл сэтинньи 21 күнүнээҕи чахчынан 232 тыһыынча төбө буолбут. 2017 сылтан саҕалаан 296 сылгы баазата тутуллубут, маныаха өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүттэн биир баазаҕа 1 мөлүйүөнтэн 3 мөл. солк. Диэри кээмэйдээх субсидия бэриллибит. 
Маннык уонна да атын хабааннаах өйөбүллэр түмүктэринэн, 2015 сылы кытта тэҥнээтэххэ, эти оҥорон таһаарыы иэнэ 10 тыһыынчаттан 12 тыһыынча туоннаҕа диэри үрдээбит. 2023 сыллаахха сылгыны үөрдээн иитиигэ судаарыстыбаннай өйөбүл кээмэйэ 607,3 мөл. солк. тэҥнэспит, ол иһигэр федеральнай бүддьүөттэн – 199,4 мөл. солк. киирбит, диэн иһитиннэрэр Ил Дархан уонна Бырабыыталыстыба пресс-сулууспата.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Дьон | 12.06.2025 | 16:00
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Олорор эйгэбитин киэргэтэр дьон олохпутун сырдаталлар, кэҥэтэллэр. Кинилэр нарын куоластарынан, уус тылларынан, уран оҥоһуктарынан биһигини угуттууллар, үөрдэллэр. Бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр биир оннук киһи – СӨ Куукула оҥорооччуларын сойууһун чилиэнэ, уус-уран оҥоһук маастара Саргылана Слепцова хараҕы сылаанньытар, дууһаны кынаттыыр дьарыгын туһунан кэпсэтиэхпит.  – Самаан сайын салаллан кэлбитинэн, Саргылана Живкустовна! Сэһэргэһиибитин саха дьонун...
Сыдьаайа: «Хайдахтаах да уустук түгэҥҥэ сырдык туруккун ыһыктыма!»
Дьон | 11.06.2025 | 10:00
Сыдьаайа: «Хайдахтаах да уустук түгэҥҥэ сырдык туруккун ыһыктыма!»
«Талааннаах киһи барытыгар талааннаах» диэн мээнэҕэ эппэттэр. Бүгүҥҥү дьоруойбут, кырдьыга да, барытыгар дьоҕурдаах ийэ, эбэ, кэргэн, дьүөгэ. Баайар, иистэнэр, амтаннаах ас да астыыр. Уһанан да ылыан сөп, оннооҕор түннүк өстүөкүлэтин тарбаҕынан эрэ кээмэйдээн сөрү-сөп гына быһан олордоро. Эдэригэр тэлэбиисэри, магнитофоннары кытта өрөмүөннүүрэ үһү. Туруорар үҥкүүтүн муусукатын бэйэтэ сааһылаан, “нарылаан” быһан,...
Билбэти билэргэ дьулуһабын
Дьон | 13.06.2025 | 16:00
Билбэти билэргэ дьулуһабын
Уһун кыһыннаах Саха сирин  олохтоохторо итии дойдуга сайыннарын уһата бараллар, сорохтор кыстаан да кэлэллэр. Маннык көстүү олохпутугар киирбитэ син ыраатта диэххэ сөп. Дьокуускай куорат олохтооҕо Елена Толстоухова биһиги самаан сайыммытын санатар кэрэ сирдэри кэрийэр, үһүс сылын итии дойдуга кыстаан кэлэр. Тэгил сирдэргэ тэлэһийэ сылдьар киһи кэпсээнэ үгүс, олоҕу көрүүтэ да...
«ИТ — олус умсулҕаннаах уонна кэскиллээх эйгэ!»
Дьон | 13.06.2025 | 10:00
«ИТ — олус умсулҕаннаах уонна кэскиллээх эйгэ!»
Саха сиригэр ИТ салаата сайдар суолга үктэнэн турар. Бу эйгэҕэ олохтоох оҥорон таһаарааччылар ситиһии көтөллөнөллөрө, дойду үрдүнэн, норуоттар икки ардыларынааҕы таһымҥа тахсан эрэллэрэ ордук үөрдэр.   Информация технологията (ИТ) – көмпүүтэргэ олохтонор информация тиһиктэрин үөрэтии, оҥоруу, сайыннарыы, олоххо киллэрии, өйөөһүн эбэтэр салайыы (Бикипиэдьийэттэн).   Саха сирин ИТ салаатын ырыынагар биир оннук инники...