Суоппардар үлэлии тахсыбаттар...
Ааспыт нэдиэлэ түмүгүнэн графигы “ЯПАК” МУТ – 98%, чааһынай тиэйээччилэр 66% толордулар.
Суоппардар тоҕо үлэлии тахсыбаттарый? “Союз Авто” НКО бэрэстэбиитэлэ иһитиннэрбитинэн, сорох оптуобустар ититиилэрэ мөлтөх, тиэхиньикэ алдьанар уонна суоппар тиийбэт кыһалҕата уҕараабат...
Куорат уопсастыбаннай тырааныспара уустук оҥоһуулаах механизмҥа тэҥнээх. Биир эмэ оптуобус линияҕа тахсыбатаҕына, үлэ хаамыыта тута ыһыллар, график кэһиллэр. Холобур, бэнидиэнньиккэ 8-с №-дээх маршрут аҥаара эрэ үлэлии тахсыбыт. Бу күн онто да суох аҕыйах, баара-суоҕа аҕыс оптуобустан түөрдэ эрэ сүүрбүт. Ол иннинэ ахсынньы 1 күнүгэр 18-с №-дээх маршрут уонча оптуобуһа үлэлии тахсыбатаҕа биллибитэ. Кэлин «Пассажирдары тиэйиини тэрийээччи» МХТ салайааччыта Эдуард Садовников иһитиннэрбитинэн, сорох суоппардар ыалдьан, сорох оптуобустар алдьанан тахсыбатахтар диэн буолбута. Ол күн Ленин проспегынан уопсастыбаннай тырааныспар сырыыта сөргүтүллүбүтэ, өрөмүөн кэмигэр курдук, маршрут Поярков уулуссатынан быһа, көнө сылдьара тохтообута. Баҕар, ону сөбүлээминэ дуу диэн санаалар кытта иһиллибиттэрэ.
Манна даҕатан эттэххэ, ханнык баҕарар маршрут сөбүлэҥи ааһар – пааспарыгар ханан сылдьара эрдэттэн бигэргэтиллэр. Онон “манан айанныахпытын баҕарабыт”, “итинэн барбаппыт” диэн боппуруос туруо суохтаах. Дьон томороон тымныыга сылдьар дуу, сылдьыбат дуу оптуобустары халтай кэтэһэн, тоҥо туруо суохтаах.
Уопсастыбаннай тырааныспарга суоппар тиийбэт кыһалҕата сытыырхайбыта син ыраатта. Саҥа тиэхиньикэ кэлэр да, онно үлэлиэн баҕалаах аҕыйаҕа кистэл буолбатах. Үрдүк хамнас, босхо үөрэх кими да угуйбат. Онон араас чэпчэтиилэри, социальнай өйөбүл эбии миэрэлэрин киллэрэр бырагыраама оҥоһуллуон наада.
Эһиилгиттэн киин куоракка уопсастыбаннай тырааныспар ситимэ уларыйар. Маршруттар эрэ буолбакка, пассажирдары тиэйиини тэрийии кытта уларыйыаҕа. Саҥа тиэхиньикэ элбиэҕэ, оптуобустар сырыыларын схемата саҥаттан оҥоһуллан бигэргэтиллиэҕэ. 90-с сыллартан үлэлээн кэлбит систиэмэ эргэрбитэ, куорат билиҥҥи ноҕуруускатын кыайбата чуолкай. Ол эрээри уларыйыы-тэлэрийии үөһэ этиллибит механизмы ыспакка, төттөрүтүн, сааһылыыра, бэрээдэктиирэ, үлэтин тупсарара буоллар диэн баҕа санаалаахпыт.