Сайыҥҥы лааҕырдар бары үлэлиэхтэрэ

Хаһыаппыт ааспыт нүөмэригэр сайыҥҥы оҕо сынньалаҥын тэрийии туһунан кэпсээн турардаахпыт. Ол курдук, куораттааҕы Үөрэх управлениетын исписэлиистэрэ быйыл оҕо сайыҥҥы сынньалаҥын 45 тэрилтэ хааччыйарын, ол иһигэр куорат таһынааҕы лааҕырдар киирэллэрин туһунан иһитиннэрбиттэрэ. 

Муус устар 7 күнүгэр куорат баһылыгын солбуйааччы Руслан Тимофеев, куорат дьокутааттара, Олохтоох дьаһалта бэрэстэбиитэллэрэ, Аан дойдутааҕы доруобуйа күнүгэр түбэһиннэрэн, Саха өрөспүүбүлүкэтин доруобуйа харыстабылыгар миниистирэ Лена Афанасьеваны кытта көрүстүлэр. Куорат дьокутааттарын куорпуһугар доруобуйа харыстабылын талааннаах тэрийээччилэрэ, кылаабынай быраастар Алевтина Эверстова, Саргылана Васильева, Николай Васильев бааллар. Миниистиринэн ананыан иннинэ Лена Афанасьева эмиэ Дьокуускай куорат Дууматын дьокутаата этэ.

Куорат Дууматын социальнай бэлиитикэҕэ сис хамыыһыйатын көҕүлээһининэн тэриллибит көрсүһүү сылаас, доҕордуу быһыыга-майгыга ыытылынна.

Биир уһулуччу суолталаах боппуруоһунан киин куорат үөрэҕириитин тэрилтэлэригэр медицинскэй үлэһиттэри сыһыарыы уонна оҕолор сайыҥҥы сынньалаҥнарын тэрийии буолла.

Дьокутааттара оскуолаларга штатынан көрүллүбүт медицинскэй үлэһиттэр баар буолалларын уонна үөрэх-иитии үлэтин кэмигэр күн устата медицинскэй кэтээн көрүүнэн хааччыйалларын туруорсаллар.

Санатар буоллахха, 2012 сылга диэри үгүс оскуолаларга медиктэр бааллара, ол эрэн «Үөрэҕирии туһунан» Федеральнай сокуон олоххо киириэҕиттэн, үөрэх тэрилтэлэригэр штатка медицинскэй үлэһиттэри тутар бырааптарын быспыттара.

Норуодунай дьокутаат Марина Силкина иһитиннэрбитинэн, Ил Түмэн аатыттан «Арассыыйа Федерациятыгар үөрэҕирии туһунан» Федеральнай сокуоҥҥа уларытыылары киллэриигэ кэккэ этиилэр бэлэмнэммиттэр. Ол курдук, дьокутааттар үөрэнээччилэр доруобуйаларын кэтээн көрөр, күн аайы хонтуруоллуур курдук үөрэх тэрилтэлэригэр штат быһыытынан медицинскэй үлэһиттэри сыһыарыыны туруорсаллар. Ити боппуруос Судаарыстыбаннай Дуумаҕа киллэрилиннэ, ыам ыйыгар быһаарыы ылыныллыахтаах.

Айаан Васильев,  Дьокуускай куорат Дууматын социальнай бэлиитикэҕэ сис хамыыһыйатын бэрэссэдээтэлэ:

— Бүгүҥҥү күннээҕи туругунан оскуола иннинээҕи үөрэх тэрилтэлэригэр ити кыһалҕа номнуо быһаарылынна, 64 оскуола иннинээҕи үөрэх тэрилтэтэ медицинскэй үлэнэн дьарыктанар лицензиялаахтар, штаттарыгар 176 медицинскэй үлэһиттээхтэр.

Оҕолор сайыҥҥы сынньалаҥнарын тэрийии туһунан этэр буоллахха, куорат таһынааҕы сайыҥҥы лааҕырдар уонна оскуола иһинэн үлэлиир күнүскү лааҕырдар туолар чинчилээхтэр. Кинилэри эмиэ медицинскэй үлэһиттэринэн хааччыйыы ирдэнэр.

Доруобуйа харыстабылын миниистирин кытта көрсүһүүгэ пандемия кэмигэр икки сыл тухары сайыҥҥы лааҕырдар үлэлээбэтэхтэрэ этилиннэ.

Саргылана Васильева,  Дьокуускай куорат Дууматын дьокутаата,  Дьокуускай куораттааҕы 2-с №-дээх балыыһа кылаабынай бырааһа:

— Кэнники икки сыл тухары оҕолорго сайыҥҥы сынньалаҥ тэриллибэтэ, 2021 сылга баара-суоҕа биэс сайыҥҥы лааҕыр үлэлээтэ. 2022 сылга бары лааҕырдар арыллыахтара – күнүскү даҕаны, суукканан даҕаны үлэлээччилэр. Бүгүн оҕолору аһатыы үбүлээһинин нуорматын үрдэтии боппуруоһа турда, куорат таһынааҕы лааҕырдарга аһылык үбүлээһинин нуормата 336 солкуобайга, күнүскү лааҕырдарга 195 солкуобайга тэҥнэһэр. Ити суума, биллэн турар, кыра. Киин куорат Үөрэҕириигэ управлениетын барыллаан суоттааһынынан, куорат таһынааҕы лааҕырдарга аһылык үбүлээһинин нуормата 600 солкуобай уонна күнүскү лааҕырдарга 250 солкуобай буолуохтаахтар.

Дьокуускай куорат баһылыгын солбуйааччы Руслан Тимофеев национальнай бырааһынньыкпыт – Ыһыах медицинскэй көрүүлээх-истиилээх ыытыллыахтаах диэн боппуруоһу туруорда.

Доруобуйа харыстабылын миниистирэ Лена Афанасьеваны кытта көрсүһүүгэ «Аҕам саастаах көлүөнэ» национальнай бырайыак чэрчитинэн  саҥа COVID-19 коронавирус дьаҥынан ыалдьан аһарбыт саастаах дьон доруобуйаларын чөлүгэр түһэриигэ ыытыллар тэрээһин туһунан боппуруос турда. Дьокуускай куораттааҕы Дуума бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы Евдокия Евсикова өрөспүүбүлүкэ хас биирдии оройуонугар чөлүгэр түһэрии (реабилитация) кииннэрин тэрийии туһунан этиини киллэрдэ. Биллэн турар, ыарыһахтар психологическай өйөбүлгэ эмиэ наадайаллар, ити өттүнэн үлэ күүһүрдүллүөхтээҕэ этилиннэ.

Доруобуйа харыстабылын миниистирэ Лена Афанасьева уонна  3-с дээх Өрөспүүбүлүкэтээҕи клиническэй балыыһа кылаабынай бырааһа О.В.  Татаринова саҥа COVID-19 коронавирус дьаҥынан ыалдьан аһарбыт дьону чөлүгэр түһэрии түһүмэхтэрин,  3-с дээх Өрөспүүбүлүкэтээҕи клиническэй балыыһа уонна Медицинскэй чөлүгэр түһэрии уонна лечебнай физкультура киинэ оҥорон таһаарбыт саастаах дьону чөлүгэр түһэрэр анал бырагыраамаларын кытта билиһиннэрдилэр.

Оройуоннааҕы киин балыыһаларга чөлүгэр түһэрии эрэсииминэн эмтэнии тэриллэрэ былааннанара, итинник үлэлииргэ бары усулуобуйа баара этилиннэ. COVID-19 коронавирус дьаҥынан ыалдьан аһарбыт үлэһиттэри көхтөөхтүк дириҥэтиллибит диспансеризацияҕа ыыталларын курдук быһаарыы ылылынна.

Муус устар 26 күнүгэр Чернобыллааҕы Атомнай электростанцияҕа саахал тахсыбыт хомолтолоох өйдөбүнньүк даатата. Бу күнүнэн сибээстээн радиацияҕа оҕустарбыт гражданнарга аналлаах диспансеризация уонна чэпчэтиилээх мединскэй көрүү-истии буолуоҕа.

Миниистир Лена Афанасьеваны кытта дьокутааттар «Здоровый Медиаресурс» куорат нэһилиэнньэтигэр чөл олоҕу пропагандалыыр бырагырааманы уонна итинник хайысхалаах тэрээһиннэри киллэрэн туран, "Доруобай куорат" хос бырагырааманы үбүлээһини дьүүллэстилэр. Ити хос бырагырааманан ыытыллар үлэни уонна инники былааннары кытта Дьокуускай куорат Олохтоох дьаһалтатын Уопсастыбаннай сибээстэргэ уонна ыччат бэлиитикэтигэр управлениетын начаалынньыга Ирина Атласова билиһиннэрдэ. Оробуочай бөлөх кыттыылаахтара маннык көрсүһүүлэри тиһиктээхтик ыытыахха диэн кэпсэттилэр.

Манна даҕатан эттэххэ,  былырыын Арассыыйа үрдүнэн саҕаламмыт оҕо сынньалаҥын төлөбүрүн төнүннэрэр «кэшбек» бырагыраама быйыл эмиэ салҕанар. Төрөппүттэр сайыҥҥы лааҕырга сынньалаҥ путевкатын төлөбүрүн аҥаарын төннөрүөхтэрин сөп. Ол курдук, путевка сыанатын «МИР» каартанан төлөөтөхтөрүнэ, суума 50% диэри төннөр. Киин куоракка 2022 сылга 5155 оҕону хабан 42 сынньалаҥ уонна чэбдигирдии муниципальнай тэрилтэлэрэ арыллаллара былааннанар: 3855 оҕону хабан үлэлиир 38 күнүскү лааҕыр, 1100 оҕолоох 5 куорат таһынааҕы стационарнай лааҕыр (“Бинго”, “Спутник”, “Каландаришвили”, “Радуга”, “Родничок”), 50 оҕолоох үлэ уонна сынньалаҥ лааҕыра, 150 оҕолоох палаатканан сытар лааҕыр уонна 320 оҕону хабар 6 туристическай поход баар буолуохтара.

Үөрэх тэрилтэлэригэр, ол иһигэр сайыҥҥы сынньалаҥ лааҕырдарыгар штатнай медицинскэй үлэһит баара, оҕолору уонна кэлэктииби көрө-истэ сылдьара тыын суолталаах боппуруос. Ыам ыйыгар ити боппуруос Судаарыстыбаннай Дуумаҕа көрүллэн, үтүө түмүктээх буоларыгар эрэнэбит.