19.05.2023 | 16:00

Үөс тааһын үөрэппит эдэр чинчийээччи

Үөс тааһын үөрэппит эдэр чинчийээччи
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет Физико-техническэй институтун магистрана Светлана Шарина сыл аҥаарын устата киһи үөһүн тааһын үөрэтэр бэрт интэриэһинэй чинчийиилэри ыыппыт. Кини этэринэн, үөс таастаныыта билигин киэҥник тарҕанна, ким баҕарар, хаһан баҕарар, дьахтарыттан уонна эр киһититтэн, сааһыттан, аһылыгыттан тутулуга суох бу ыарыыга ылларыан сөп буолла.

“Үөс тааһын састаабын үөрэтэр чинчийиим саамай сүрүн ньыматынан ИК-спектроскопия буолла, выпускной үлэбин онно анаатым. Бу чинчийиим салайааччым научнай үлэтин салҕааһын курдук барда, эбэн-сабан уонна баар баазаны байытан биэрдибит. Үөс тааһын ИК-спектрдарын чинчийдибит, “пики характеристических частот” диэн өйдөбүл баар, олору кэмнээн, таас састаабын уонна ханнык көрүҥҥэ киирсэрин үөрэттибит. Таастарбытын, сигнала үчүгэйдик кэллин диэн, калий бромидыгар (1/100) суурайан үлэлээтибит”, - диэн кэпсээтэ магистратураҕа бастакы сылын үөрэнэр Светлана Шарина. Научнай салайааччытынан «Радиационнай технологиялар» лабораторияларын үлэһитэ доцент Федор Протопопов буолбут.

«ИК-спектроскопия киһи этигэр-сиинигэр алдьатыыта суох эмтэнэргэ көмө буолар кыахтаах. Үөстэригэр таас үөскээн эрэйдэммит дьону билигин эпэрээссийэлииллэр, үөстэрин ылан быраҕан кэбиһэллэр. Ыарыһах ол кэннэ өр кэм устата реабилитацияланар, чөлүгэр түһэр. Ол да кэннэ үйэтин тухары диета тутуһарга күһэллиэхтээх. Биһиги чинчийиибитинэн,  үөс хойдон эрэр эттигин (“билиарный сладж” диэн тиэрмининэн ааттанар, мантан таас үөскүүр)  ИК-спектроскопия ньыматынан эрдэ быһаарыахха сөп, ол аата эминэн суох оҥорор кыах баар буолар”, – диэн быһаарар эдэр чинчийээччи.

Светлана Шарина кэпсииринэн, ХИФУ-га ИК-спектрометрга оҥоһуллар чинчийиилэр киэҥник туһаныллаллар – Саха сирин эмтээх отторуттан саҕалаан, муоҕу, сили, онтон да атын убаҕас уонна кытаанах эттиктэри чинчийэллэр: “Бу спектрдар уратылар, хас биирдии эттиккэ пик нобуора баар буолар. ИК-спектрометрга судургутук уонна түргэнник чинчийиллэр эттик спектрдарын быһаарар кыахтаахпыт. Кэлин бу ньыманы араас эттик састаабын быһаарарга эбии көдьүүстээх ньыма быһыытынан туттар табыгастаах буолуоҕа”..

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

18 оҕо ийэтэ Людмила Слепцова:  «Оҕо үлэнэн иитиллэр»
Дьон | 01.06.2023 | 10:00
18 оҕо ийэтэ Людмила Слепцова: «Оҕо үлэнэн иитиллэр»
Дьааҥы хайаларын быыһыгар олорор, сибээстэрэ быста-быста холбонор, киэһэтин күүстээх уоттарын арааран 23.00 чааска мөлтөх уоту холбуур, интэриниэт диэн хонтуораҕа эрэ баар, биһиги киин куораппытыттан тыһыынчанан көс ыраах сытар Элгэс нэһилиэгин маанылаах хотуна, 6 оҕоҕо күн сирин көрдөрбүт, 12 оҕону иитэн киһи-хара оҥоро сылдьар сойбот сонуннаах, күүстээх санаалаах, оҕолорун кэпсииригэр дууһалыын...
НВК Саха бырагыраамата ыам ыйын 29 - бэс ыйын 4 күннэригэр
Сонуннар | 28.05.2023 | 10:00
НВК Саха бырагыраамата ыам ыйын 29 - бэс ыйын 4 күннэригэр
Понедельник, 29 мая 6:00 Новый день 6+ 9:00 Утро Якутии 6+ 10:00 Саха Сирэ 12+ 10:15 Саха сатаабата суох 6+ 10:45 ПроАвто 12+ 11:15 Репортаж 12+ 11:30 Бу Дьокуускай 6+ 12:00 Новости столицы 12+ 12:15 Баары баарынан 12+ 12:20 Эйгэ 6+ 13:30 "Саха Сирэ-Якутия" информационная программа 12+ 14:00 Тэтим 6+...
Худуоһунньук Иван Попов хаартыскаларыгар кимнээҕи түһэрбитий?
Сонуннар | 08.06.2023 | 12:00
Худуоһунньук Иван Попов хаартыскаларыгар кимнээҕи түһэрбитий?
СӨ Национальнай архыыба 2021 сыллаахха саха норуодунай суруйааччыта, Социалистическай Үлэ Геройа, өрөспүүбүлүкэ түмэллэрин тэрийээччи Дмитрий Кононович Сивцев-Суорун Омоллоон 1904-2008 сс. хабар архыыбын икки сыл устата наардаан, сурукка тиһэн, 12 салааттан турар Р-1650 №-дээх тус пуондатын дьон көрүүтүгэр таһаарбыта.  Дмитрий Кононович үйэ кэриҥэ холобурдаах кэрчиги сырдатар бу докумуоннарыгар духуобунай аҕата, ытыктыыр...
Буойуннарбытынан киэн туттабын
Дьон | 01.06.2023 | 14:00
Буойуннарбытынан киэн туттабын
Ураты киһини кытта билистим, кэпсэттим. Иван Маркович Гурьев – пограничник, полковник, элбэх байыаннай дьайыыларга сылдьыбыт, эр киһилии судургу, көнө, быһаччы. Атын сэһэргэһэр дьонум курдук буолбатах, этэргэ дылы, барыта “честь по чести” уонна “конкретнай” кэпсэтии таҕыста.