Олимпийскай лицензиялаах аан дойду чемпионата

Аан дойду түһүлгэлэригэр бастыҥтан бастыҥнар кытталлар.
1976 с. Монреаллааҕы Олимпийскай оонньууларга улуу тренер Д.П. Коркин иитиллээччилэрэ Павел Пинигин кыһыл көмүс, Роман Дмитриев, Александр Иванов үрүҥ көмүс мэтээллэри аҕалбыттара. Тыа дэриэбинэтин ыччаттара. Быйылгы аан дойду чемпионатыгар Дагестан тустууктара үс кыһыл көмүс, үс үрүҥ көмүс, икки боруонса мэтээллэри ылаттааннар, саамай үрдүк көрдөрүүлэннилэр. Тустуу историята көрдөрөрүнэн, Саха сирэ, Дагестан тустууга оскуолатын иитиллээччилэрэ бастыҥнар.
Балаҕан ыйын 16-17 күннэригэр Сербия киин куоратыгар Белградка көҥүл тустууга эһиил Парижка буолар Олимпийскай оонньууларга путевка былдьаһыылаах аан дойду чемпионата түмүктэннэ.

“AIN” (нейтральнай атлеттар)

Аан дойдуга бүрүүкээбит кытаанах политическай быһыы-майгы, араас бобуулар, хааччахтааһыннар, спорт эйгэтин эмиэ хаарыйаллар. Арассыыйаны улахан күрэхтэһиилэргэ, Олимпийскай оонньууларга кытыннарбат буола сатааһын мөккүөрэ билигин да уостубат. Баар. Түөрт сылга биирдэ буолар Олимпийскай оонньууларга чыпчаал туруктарыгар сылдьар бастыҥ спортсменнар кыттыахтарын баҕалаахтара өйдөнөр. Дойдулар, спортсменнар бары дьулуһаллар. Арассыыйа күүстээх, кыахтаах спортсменнара Олимпийскай оонньууларга кыттар туһугар атын судаарыстыбалар гражданстволарын ыларга күһэллэллэр уонна ол дойду аатыттан кытталлар.

Словенияҕа буолан ааспыт көҥүл тустууга аан дойду чемпионатыгар барыта 349 бөҕөс кытынна. Олор истэригэр 57 Арассыыйа тустууга 19 атын дойдуттан туһунна. Ол курдук, Болгария, Бахрейн, Словакия, Македония, Венгрия, Албания, Румыния, Сербия, Франция, Австралия, Бельгия, Испания уонна урукку бырааттыы союзнай өрөспүүбүлүкэлэртэн – Белоруссияттан, Азербайджантан, Кыргызстантан, Таджикистантан, Узбекистантан, Казахстантан туһуннулар. Арассыыйа 10 бөҕөһө уонна Белоруссия хамаандата нейтральнай статуһунан, о.э. былааҕа, гимнэ уонна ханнык да бэлиэтэ суох, триколарыгар “AIN” (нейтральнай атлеттар) суруктаах кытыннылар.  

Сахалар тустуулара

Сахабыт сириттэн алта бөҕөс көбүөргэ таҕыста. 

57 кг Македонияттан Владимир Егоров (Амма), Румынияттан Николай Охлопков (Сунтаар), 61 кг Белоруссияттан Андрей Бекренев (Орто Халыма), Австралияттан Георгий Окороков (Амма),  65 кг Белоруссияттан Ньургун Скрябин (Мэҥэ Хаҥалас), 125 кг Кыргызстантан Айаал Лазарев (Амма-Үөһээ Бүлүү). Уолаттарбыт иккилии-үстүү эргиир туһуннулар. Олимпийскай путевкаларга тиксибэтилэр.

Георгий Окороков азербайджанец Хаджи Алиевка 2:6  (35 м.), Владимир Егоров грузин Роберти Дингашвилины 4:2, армян Арсен Арутуняҥҥа 0:11 (16 м.), Николай Охлопков дагестанец Абасгаджи Магомедовка 0:11, кытай Вонхау Жуга 0:10 (26 м.), Андрей Бекренев армян Норик Арутуняны 5:0, грузин Шоте Фертанадзеҕа 0:5 (13 м.), Ньургун Скрябин армян Вазген Теваняҥҥа 0:9 (38 м.), Айаал Лазарев албанец Парис Карепины 11:0, австриец Йоханес Лудечеры 11:0, украинец Александр Хоцяновскайга 3:8  (9 м.) көрдөрүүлэннилэр.

Саҥа ааттар

Эҥкилэ суох бэлэмнээхтэр полуфиналларга уонна финалга күөн көрүстүлэр. 

57 кг саҥа аат күөрэс гынна. Словенияттан 27 саастаах Стеван Мичич олус күүстээх утарсааччыларын кыайталаан, тустууну таптааччылары соһутта. Олимпийскай чөмпүйүөнү дагестанец Завур Угуевы 9:7 уонна аан дойду чөмпүйүөнүн Албанияттан дагестанец Зелимхан Абакаровы, финалга олимпийскай оонньуулар призерун, аан дойду чөмпүйүөнүн японец Рэй Хигучины баһыйталаата. Бириистээх үһүс миэстэни былдьаһыыга Заур Угуев Зелимхан Абакаровы 4:0 баһыйан иһэн, 4:4 бүтэһик баалынан хоттордо эрээри, олимпийскай путевканы былдьаһар хапсыһыыга казах Майрамбек Картбайы хотон, бэһис миэстэлэнэн,  олимпийскай квотаҕа тигистэ.

61 кг ааспыт үйэҕэ аан дойду икки төгүллээх чөмпүйүөнэ азербайджанец Вугар Оруджев төрөппүт уола Америкаттан тустубут Вито Оруджев финалга Арассыыйаттан аан дойду чөмпүйүөнүн дагестанец Абасгаджи Магомедовы 10:7 баһыйан, иккис миэстэҕэ үтэйдэ. Кыһыл көмүс мэтээлгэ тиксэн, аҕатын “туйаҕын хатарда”. Үһүс миэстэ –  Тайырбек Жумашбек Уулу (Кыргызстан), Шота Партенадзе (Грузия).

65 кг Венгрияттан тустар, быраабылата суох охсуһуу көрүҥүнэн дьарыктанар, Сахабыт сиригэр “айдааннааҕынан” биллибит дагестанец Исмаил Мусукаев олимпийскай чөмпүйүөн японец Такуто Отогуроны ыраастык, аан дойду ыччаттарын чөмпүйүөнүн, Ярыгин турнирын икки төгүллээх кыайыылааҕын дагестанец Шамиль Мамедовы (Арассыыйа) 5:4, аан дойду чөмпүйүөнүн иранец Рахман Амузадхалины 6:5, финалга пуэрто-риканец Себастьян Ривераны хотуталаан үгүстэр күүппэтэх кыайыыларын ситистэ. Үһүс миэстэ – Вазген Теванян (Армения), Шамиль Мамедов (Арассыыйа).

70 кг американец Зейн Резерфорд финалга аан дойду үрүҥ көмүс призерун иранец Амир Язданины хотто. Үһүс миэстэҕэ Рамазан Рамазанов (Болгария), Арман Андреасян (Армения) тигистилэр; Арассыыйа быйылгы чөмпүйүөнэ Евгений Жербаев (Бурятия) японецка хотторон, эрдэ туораата.

74 кг Арассыыйа халыҥ ааттаах-суоллаах бөҕөһө, Токиотааҕы Олимпийскай оонньуулар чөмпүйүөнэ осетин Заурбек Сидаков финалга Олимпийскай оонньуулар боруонса призерун, аан дойду түөрт төгүллээх чөмпүйүөнүн американец Кайл Дейки кытаанах хапсыһыыга 10:7 хотон, аан дойду үс төгүллээх чөмпүйүөнүнэн буолары ситистэ. Үһүс миэстэ – Хетаг Цаболов (Сербия), Даичи Такатани (Япония). Георгиос Кугиомцидис (Греция) бэһис олимпийскай квотаны былдьаһыыга азербайджанец Туран Байрамовы хотто.

79 кг аан дойду Кубогын кыайыылааҕа дагестанец Ахмед Усманов (Арассыыйа) утарсааччыларын итэҕэтиилээхтик хотуталаан, ол иһигэр финалга Грузияттан Владимир Гамкрелидзени 4:1 баһыйан, аан дойду чөмпүйүөнүнэн  эрэллээхтик  буолла. Үһүс миэстэ – Мохаммад Ноходи (Иран), Василий Михайлов (Украина).

86 кг Токиотааҕы Олимпиада уонна аан дойду үс төгүллээх чөмпүйүөнэ американец Дэвид Тэйлор куруутун күөнтэһэр күүстээх утарсааччытын аан дойду үс төгүллээх чөмпүйүөнүн иранец Хасан Язданины хардарыта бырахсыылардаах финалга хотто. Үһүс миэстэ – Маилс Амин (Сан-Марино), Азамат Даулетбеков (Казахстан); Арассыыйа чөмпүйүөнэ осетин Арслан Багаев эрдэ туораата.

92 кг Казахстан историятыгар Ризабек Айтмухан аан бастаан аан дойду чөмпүйүөнүнэн буолары ситистэ. Финалга азербайджанец Осман Нурмагомедовы 5:2 кыайда. Үһүс миэстэ – Фейзуллах Актюрк (Турция), Захид Валенсия (АХШ).

97 кг Бахрейнтан  тустубут Азия чөмпүйүөнэ дагестанец 20 саастаах эдэр Ахмед Тажудинов барыллааһын хапсыһыыларга икки Олимпийскай оонньуулар уонна аан дойду чөмпүйүөннэрин – аатырбыт  дагестанец Абдулрашид Садулаевы эчэйии ылбытынан уонна американец Кайл Снайдеры 10:0 кыайталаан баран, финалга Узбекистантан Ибрагимовы илиилээх-атахтаах оҥорбокко,  10:0 хотто. Садулаев аан бастаан хотторуу хомолтотун биллэ. Үһүс миэстэ –  Кайл Снайдер (АХШ), Гиви Мачарашвили (Грузия).

125 кг Иран 22 саастаах бөҕөһө Амир Заре аатырбыт бөҕөстөрү, аан дойду чөмпүйүөннэрин  грузин Гено Петриашвилини 10:0, олимпийскай чөмпүйүөн Таха Акгюль диэн турок бухатыырын кыайталаан, иккис төгүлүн аан дойду чөмпүйүөнүн үрдүк аатын ылла. Үһүс миэстэ – Таха Акгюль (Турция), Мэйсон Перрис (АХШ).

Олимпийскай лицензиялар

Хамаанданан түмүккэ АХШ үс кыһыл көмүс, биир үрүҥ көмүс, үс боруонса мэтээллэрдээх – бастакы, Арассыыйа икки кыһыл көмүс, биир үрүҥ көмүс, икки боруонсалаах – иккис, Иран биир кыһыл көмүс, икки үрүҥ көмүс, биир боруонса мэтээллэрдээх үһүс үчүгэй көрдөрүүлэрдэннилэр. Төрдүс, бэһис, алтыс, сэттис миэстэлэри биирдии кыһыл көмүстээх, биирдии боруонсалаах Казахстан, Сербия, биирдии кыһыл көмүстээх Бахрейн, Венгрия дойдулара ылаттаатылар. Итинтэн салгыы үрүҥ көмүстэрдээх Грузия, Азербайджан, Япония, Пуэрто-Рико уонна иккилии-үстүү боруонса мэтээллэрдээх Армения, Турция, биирдии боруонсалаах Албания, Болгария, Кыргызстан, Сан-Марино, Украина.

Арассыыйа алта бөҕөһө атын дойдулартан тустан, мэтээллэри ылаттаата. Дагестанецтар Исмаил Мусукаев Венгрияҕа, Ахмед Тажудинов Бахрейҥҥа – кыһыл көмүс; Осман Нурмагомедов Азербайджаҥҥа – үрүҥ көмүс; Зелимхан Абакаров Албанияҕа, Рамазан Рамазанов Болгарияҕа уонна осетин Хетаг Цаболов Сербияҕа боруонса мэтээллэри аҕалтаатылар.

Олимпийскай ыйааһыннарга олимпийскай путевкалары 57 кг Сербия, Япония, Армения, Албания, Арассыыйа; 65 кг Пуэрто-Рико, Венгрия, Армения, Иран, Арассыыйа; 74 кг Арассыыйа, АХШ, Сербия, Япония, Греция; 86 кг АХШ, Иран, Сан-Марино, Казахстан, Узбекистан; 97 кг Бахрейн, Азербаджан, АХШ, Турция, Грузия; 125 кг Иран, Грузия, Турция, АХШ, Арассыыйа ылаттаатылар. Арассыыйа бөҕөстөрө алта путевкаттан түөрт ыйааһыҥҥа ыллылар. “Нуучча тааҥката” Абдулрашид Садулаев эчэйиитин оһоруннаҕына, 97 кг Олимпиадаҕа кыттара саарбахтаммат. Бу көрдөрүүлэри ааҕыстахха, Арассыыйа аан дойдуга саамай тустуулаах дойду буоларын итэҕэттэ.

Олимпийскай путевкалардаах турнирдар кэлэр сыл сааскы ыйдарыгар күүтүллэллэр. Уолаттарбыт, туйгун туруккутун ыһыктымаҥ, Олимпиадаҕа кыттар туһугар күнү-дьылы халтай аһарбакка күүскэ эрчиллиҥ!