Минньигэстик аһааҥ

Кыһыммыт чугаһаан, аспытын хаһаанар, тоҥорор кэммит тиийэн кэллэ. Эмиэ да наһаа үчүгэй, куораттарга балкон, тыаларга күүлэ, тэрээһэ баара. Таһырдьа ас тоҥор буолла да, хаппыыстабытын, тефтельбитин о.д.а. сөбүлээн сиир аспытын оҥорон, кэккэлэччи тоҥорон кэбиһэбит. Дьэ уонна кыһыннары бэлэм аспытын киллэрэн мээтиргэтэбит, битэмииннээх хаппыыстабытын сааскыга тиийэ сиибит, түргэнник буһар бэлимиэн, манты курдук астар соһуччу ыалдьыт кэллэҕинэ ойутан киллэрэн сииргэ туох да солбуллубат бүлүүдэлэр буоллахтара. 
Онон бүгүн таһырдьа тоҥорор, кыһыҥҥыга хаһаанар астарбытын бэчээттиэххэ.

Провансаль салаат

Ороһуола:

1 лиитэрэ уу;

1 ыстакаан мас арыыта;

1 ыстакаан саахар;

3 ост. нь. 70 % уксус;

3 ост. нь. туус;

Хара горох биэрэс хас да устуука.

Хаппыыста лииһин бысталаан баахха тэлгэтэбит, моркуоп, чеснок кутабыт, хас да араҥа оҥоробут. Ороһуолу оргутан итиилии үрдүгэр кутан баттатабыт. Үһүс күнүгэр булкуйан баран салапааннарга кутан тоҥоробут.

Маргаритка

Биһиэхэ наада:

2 киилэ хаппыыста;

1 киилэ моркуоп;

1 киилэ помидор;

1 киилэ минньигэс биэрэс;

1 киилэ эриэппэ луук;

3 ост. нь. туус;

2 ыстакаан мас арыыта;

1 ыстакаан саахар.

Барытын кырбаан, булкуйан баран 40 мүнүүтэ оргутабыт, ол кэннэ 70 % икки чаайынай ньуоска уксус кутабыт, ол кэннэ эмиэ 35 мүнүүтэ оргутан баран бааҥкаларга кутан хаһаанабыт.

Помидорбут суох буоллаҕына, хаппыыстабытын 3 киилэни ылабыт.

Битэмииннэй

Бу үгүс хаһаайка саамай сөбүлээн оҥорор, этэргэ дылы, “классика” салаат.

Биһиэхэ наада:

5 киилэ хапыыста;

1 киилэ минньигэс биэрэс;

1 киилэ эриэппэ луук;

1 киилэ моркуоп;

300 г мас арыыта;

6 ост. нь. туус;

4 ост. нь. уксус;

1 ыстакаан саахар.

Хаппыыстаны синньигэс гына кырбыыбыт, моркуоп түөркэлэнэр, луугу тиэрбэстии, биэрэһи уһун соломолуу кырбыыбыт. Барытын булкуйан, лаахтаах иһиккэ кутан биир хоннорон баран таһырдьа таһаарабыт.

Бу салаат оруобуна 10 лиитэрэлээх лаахтаах биэдэрэҕэ сөп буолааччы.

Хачыгырас хаппыыста

Тус бэйэм дьиэ кэргэним бу салааты наһаа сөбүлүүр. Быйыл “Битэмииннэй” оннугар бу салааты оҥоруохха диэн буолла.

Биһиэхэ наада:

3 киилэ хаппыыста;

4 устуука моркуоп;

4 өлүүскэ чеснок.

Ороһуола:

1,5 лиитэрэ уу;

3 ост. нь. туус;

1 ыстакаан саахар.

Ороһуол оргуйбутун кэннэ 3 ост. нь. 70 % уунан убатыллыбыт уксус, 250 г мас арыыта эбэбит. Хаппыыстаны булкуйабыт, лаахтаах иһиккэ кутабыт, ол үрдүгэр 2-3 мүнүүтэ оргуйбут ороһуолу кутабыт. Биир күн туруоран баран салапааннаан тоҥоробут.

Минньигэс биэрэс салаата

3 киилэ минньигэс биэрэһи, 30 г моркуобу, эмиэ итиччэ эриэппэ луугу кырбаан, көстөрүүлэҕэ кутабыт. 1 ыстакаан ууну, 1 ыстакаан саахары, 5 ч. нь. тууһу, 1 ост. нь. уксууһу, 1 ыстакаан мас арыытын эбэн, 10-15 мүнүүтэ буһарабыт. Ол кэнниттэн бааҥкаларга кутабыт. Хос температуратыгар хаһааныахха сөп.

Дьиэтээҕи лечо

Биһиэхэ наада:

0,5 киилэ болгарскай биэрэс;

0,5 киилэ помидор;

2 устуука моркуоп;

1 луук;

Хара биэрэс, лавр сэбирдэҕэ;

Бэйэ сөбүлүүрүнэн туус, саахар;

0,5 лиитэрэ мас арыыта.

Барытын кырбыыбыт. Арыыга бастаан моркуобу ыһаарылыыбыт, луугу эбэн өссө 5 мүнүүтэ буһарабыт, ол кэннэ хаалбыт састаабы барытын эбэн, 20 мүнүүтэ тэптэрэбит. Бааҥкаларга уган хаһаанабыт.

Пикантнай

Биир биэдэрэ хаппыыстаҕа биир ыстакаан чеснок, 0,5 киилэ эриэппэ луук, 0,5 киилэ моркуоп.

Ороһуола:

4,5 лиитэрэ уу;

9 ост. нь. туус;

1 ыстакаан саахар;

11 устуука горох хара биэрэс;

0,5 лиитэрэ мас арыыта;

1 ост. нь. 70 % уксус.

Ороһуолу 15 мүнүүтэ оргутан баран хаппыыстабытыгар кутабыт.

Маринуйдаммыт хаппыыста

1 биэдэрэҕэ (10 л) хаппыыстаны, моркуобу, чесногу хас да араҥанан тэлгэтэн уурабыт.

Ороһуола:

2 лиитэрэ уу;

2-3 ост. нь. туус;

1 ыстакаан саахар;

1 ыстакаан мас арыыта.

Оргутабыт, 1 остолобуой ньуоска уксус эбэбит. Ороһуолбутун итиилии биэдэрэлээх хаппыыстабытыгар кутабыт, ыйааһынынан баттатабыт. Биир суукканан бэлэм буолар.