10.05.2023 | 10:48

Кыайыы күнүнэн!

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Спорка миниистиэристибэтэ аҕам саастаах спорт бэтэрээннэрин Улуу Кыайыы күнүнэн үтүө үгэс быһыытынан сыл аайы эҕэрдэлиир.
Кыайыы күнүнэн!
Ааптар: Баһылай ПОСЕЛЬСКАЙ
Бөлөххө киир

Спорт миниистирэ Леонид Спиридонов, миниистири 1-кы солбуйааччы Александр Бугаев, миниистир көмөлөһөөччүтэ, Өрөспүүбүлүкэ спорка музейын дириэктэрэ Михаил Друзьянов спорка үгүс көлөһүннэрин тохпут, билигин 90-н ааспыт уонна 90-гар чугаһаабыт аҕам саастаах ытык кырдьаҕастарга дьиэлэригэр-уоттарыгар тиийэн, сибэкки дьөрбөлөрүн, Махтал суруктары, өйдөбүнньүк бэлэхтэри туттартаатылар. Үүттээх чэй иһэ-иһэ, истиҥник-иһирэхтик, ирэ-хоро кэпсэттилэр.

Өрөспүүбүлүкэ спордун салайааччылара спорка бүгүн буола турар быһыыны-майгыны, бастыҥ спортсменнарбыт ситиһиилэрин кэпсээтилэр, ыйытыыларга хоруйдаатылар. Холобур, дойду 90 регионуттан физкультура уонна спорт маассабаһыгар Саха сирэ 26 миэстэҕэ тахсыбытын, ковид иннинэ 71 миэстэҕэ сылдьыбыппытын, нэһилиэнньэ бары араҥатыгар ГТО нуормаларын туттарыы көхтөөхтүк ыытылларын, Амма, Мэҥэ Хаҥалас, Нам улуустара хайыһарынан утумнаахтык дьарыктаналларын, кэскиллээх ыччаттар баалларын, бастыҥ спортсменнарбыт олимпийскай мэтээллэри аҕалалларын туһугар күүстээх үлэ барарын, бэйэбит да, кэлии да тренердэр айымньылаахтык үлэлииллэрин, анал байыаннай дьайыыларга уон икки спортсмеммыт  кыттыыны ыла сылдьалларын, Спорка солбугу бэлэмниир киин дириэктэрэ Василий Иванович Егоров бэйэтин баҕатынан батальон хамандыырынан сыл аҥаара ытык иэһин толорон кэлбитин, спорт атын салааларын үлэһиттэрэ бэйэлэрин баҕа өттүлэринэн барарга бэлэмнэнэллэрин, санкцияларынан сибээстээн олимпийскай бырагыраамалар быстах кэмҥэ тохтотуллубуттарын, быйыл физкультурнай хамсааһын 100 сыла Бүтүн Арассыыйатааҕы Физкультурник күнүгэр атырдьах ыйын 12 күнүгэр киэҥник бэлиэтэниэхтээҕин уо.д.а. туһунан иһитиннэрдилэр.

Көҥүл тустууга өрөспүүбүлүкэ 1956 сыллаах бастакы чемпионатын кыайыылааҕа, Саха АССР Госкомспордун 1967-1978 сылларга бэрэссэдээтэлэ Семен Иванович Алексеев,  Саха сирин, Уһук Илин уонна Арассыыйа сүүрэр суолларын чөмпүйүөнэ, Саха сирин спордун 1978-1986 сыллардаахха салайбыт Афанасий Егорович Алексеев, 1950-1960 сылларга өрөспүүбүлүкэ күүстээх хайыһардьыта, Госкомспорт отделын инструктора Матрена Петровна Алексеева өйдүүллэрэ, ахталлара-саныыллара үгүс, кэпсэтиилэртэн улаханнык сэргэхсийдилэр.

Семен Иванович Алексеев Үөһээ Бүлүүттэн төрүттээҕин-уустааҕын билиһиннэрэн туран, спорка үчүгэй кэмнэр туралларын, физкультура уонна спорт икки институттара биэрэр көдьүүстэрин, ситиһии кэлэригэр уопут быһаарар оруоллааҕын, классическай тустууга Красноярскайга Бүтүн Сойуустааҕы тунирга бастыы сылдьыбытын, хайыһарга соҕурууттан улахан исписэлиистэри аҕалыахха, спорт сайдарын туһугар үбү-харчыны харыстаамыахха наадатын, Булуҥ улууһугар таһаарыылаахтык үлэлээбитин, кэлин учуутал буолбут оҕото Раиса Тимофеевна Корякина туруорсан “Булуҥ улууһун бочуоттаах олохтооҕо” буолбутун махтанан аһарда, Анал байыаннай дьайыыларга кыттыбыттар улаханнык чиэстэниэхтээхтэрин, спортивнай тутуулары харса суох тутан иһэр кэскиллээҕин, М.Е. Друзьянов курдук элбэх наадалаах идеялардаах дьону күүскэ туһанар булгуччулааҕын уо.д.а. тустарынан санааларын эттэ.

Сири эт атаҕынан сэттэтэ эргийбит 89 сааһыгар сылдьар Афанасий Егорович Алексеев сүүрэр-хаамар, чэгиэн-чэбдик туругун тута сылдьар, хаһан, ханна да сырыттаҕына, оҕолор, ыччаттар, нэһилиэнньэ бүттүүнэ физкультуранан уонна спордунан дьарыктаналларыгар ыҥырар-угуйар, тэрийэр-көҕүлүүр дьаһаллары ыытыһар. Күн бүгүнүгэр диэри үгүс сүбэнэн-аманан көмөлөһөр уопуттаах улахан салайааччы Афанасий Алексеев Улуу Кыайыы күнүнэн эҕэрдэлээн туран, болҕомтону маассабай спорка уурары, саха норуотун доруобай оҥорор туһугар күүскэ үлэлиири, нэһилиэнньэ 80 % физкультуранан уонна спордунан хабарга, дьоммутун доруобай оҥорорго, Арассыыйаны  бүтүннүүтүн ыҥырарга, Ил Дархан ыйааҕын таһаартаран, онон күүскэ хамсанарга эттэ. Билигин да дьарыктана сылдьарын, нэдиэлэҕэ үстэ 10-15 км хаамарын-сүүрэрин, иккитэ бассейҥҥа харбыырын, алтыс күнүгэр үс чаас устата оһуохайдыырын, үҥкүү уонна оһуохай эмиэ физкультура-спорт көрүҥнэрэ буолалларын, маассабаска сабыдыаллаахтарын туһунан санаатын үллэһиннэ.

Аҕам саастаах бэтэрээннэрбит өйдөрө-санаалара чэбдик, спорт эйгэтигэр буола турар быһыыны-майгыны билэ-көрө, сэҥээрэ олороллор, санааларын этэллэрэ, этиилэри киллэрэллэрэ  үөрдэр. Саха сиригэр физическэй культура уонна спорт сайдыыларыгар кылааттарын киллэрбит, билигин сааһыран олорор бэтэрээннэргэ Махтал буоллун! Сирдээҕи олохтон дьолу толору билиҥ, чэгиэн-чэбдик буолуҥ!

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Физик-удаҕан Байхаана: «Суолларын арыйабын, баайы-дуолу тардабын»
Дьон | 10.01.2025 | 10:00
Физик-удаҕан Байхаана: «Суолларын арыйабын, баайы-дуолу тардабын»
Саҥа сылбыт үүннэ, ону тэҥэ бастакы ыйбыт – Таҥха Хаан ыйа саҕаланна. Бу ыйы былыр бүтэй кэм дииллэрэ. Саха киһитэ былыр-былыргыттан бу ыйга билгэлэнэр, аһыллар, сэрэбиэйдэнэр, итэҕэйэр. Бу кэмҥэ түһээбит түүл иччилээх, тойоннооһуна дьиҥнээх буолар, бит-билгэ олоххо киирэр диэн этэллэр. Мин бүгүҥҥү ыалдьытым чараас эйгэни кытта үлэлиир, өбүгэ ситимин оҥорор...
Биэнсийэ туһунан
Сонуннар | 11.01.2025 | 10:00
Биэнсийэ туһунан
Тохсунньу 1 күнүттэн үлэлээбэт биэнсийэлээхтэргэ эрэ буолбакка, үлэлии сылдьааччыларга эмиэ страховой биэнсийэ 7,3 % индексацияланар. Тоҕо чопчу 7,3 % диир буоллахха, дойду үрдүнэн бэлиэтэммит инфляция кээмэйин “сырыһыннарыы” буолар. Үчүгэйэ, үлэлии сылдьааччы билигин ыла сылдьар биэнсийэтэ буолбакка, үлэттэн тохтоотоҕуна ананыахтаах кээмэйэ индексацияланар. РФ Социальнай пуондата маннык холобуру биэрбит:           Холобур, үлэлии сылдьар...
Ыччат хотонтон сиргэммэт
Дьон | 13.01.2025 | 12:00
Ыччат хотонтон сиргэммэт
«Үөрэххин эрэ кичэй, хотоҥҥо саах күрдьээччи, ынах кутуругун эрийээччи буолаары гынаҕын дуо?» – диэни үгүс көлүөнэ элбэхтик истэн улааппыт буолуохтаахпыт. Бу сыыһа өйдөбүллэргэ ыччаппытын иитэн, тыа сириттэн тэйиттибит диэн билигин кэлэн муҥатыйабыт... 30 саастаах Мичил Кононов, 22 саастаах Даниил Романов, Иван Оконешников, Олег Пивоваров быйыл фермер буоларга холоно сылдьар, саха...
Ороһуоспа түүн
Сынньалаңңа | 11.01.2025 | 16:00
Ороһуоспа түүн
Дьыбардаах Дьыл оҕуһа хойуу туманынан сир ийэни бүрүйэр кэмигэр, тохсунньу обургу тоһуттар тымныылаах томороон түүнүгэр дьапталҕа муус анныгар эбэ барахсан оргууй уста сыппыта. Бу манна эбэ баарын, сыа хаар бүрүйэн, таһыччы мэлдьэһэр курдуга. Муус маңан киэң нэлэмэн киэли кытылыгар баар номнуо оһон эрэр ойбон туманы ыһа, оргууй буруолаан ыла-ыла, хараара...