08.06.2022 | 20:00

Куйаастан быыһанабыт

Куйаастан быыһанабыт
Ааптар: Айталина Софронова
Бөлөххө киир

Сайын. Куйаас. Хайдах харыстанабыт? Биллэн турар, бэрэбиэркэлэммит ньымалар бааллар — убаҕаһы иһии, инчэҕэй сотторунан соттуу, душ, сөтүө уо.д.а. Бүгүн ааҕааччыларбытыгар атын «сэкириэттэри» сырдатабыт.

Аһыы ас

Соҕуруу дойдулар олохтоохторо куйаастан аһыы ас көмөтүнэн быыһаналларын элбэх киһи билбэт буолуохтаах. Индия, Кытай, Таиланд, Мексика дойдуларыгар аһыы биэрэс араас көрүҥэ баар. Аһыы ас биир сүрүн  кистэлэҥэ – киһи этин температуратын аччатарга көмөлөһөр.

Өҥүрүк куйааска биһиги тугу гынабыт? Үксүн ыраас ууну иһэбит. Оччоҕуна тириппиппит-хоруппуппут арыый ааһыахча курдук буолар да, уубут сотору өссө тиритиннэрэр, тыыҥҥын-быаргын хаайар эбээт! Кырдьык, бу кэмҥэ организм бэйэтин саппааһын аккумуляциялыыр, ол түмүгэр биһиги өссө бууса буһабыт.

Аһыы ас атыннык үлэлиир. Эти-сиини күүһүрдэр, сылытар, ол түмүгэр киһи тиритэр эрээри, бытааннык уу-хаар буолар.

 

Аскытыгар С битэмиини эбиҥ

С битэмиин киһи көлөһүннэрбэтигэр күүскэ көмөлөһөр. Онон күнүскү аһылыккар элбэх С битэмииннээх аһы аһаа.

Быраастар күҥҥэ 65-тэн 90 мг диэри битэмиини иһэргитин сүбэлииллэр. Ити быһа холоон 1-1,5 апельсин буолар. Муҥутуур дозата — 2000 мг (5 кг кэриҥэ апельсин). С битэмиин ордук оҕуруот аһыгар уонна фруктаҕа баар.

 

Кофеин

Кофе эрэ буолбакка, тымныы да, хара да чэйи хааччахтыахха наада. Кофеины элбэҕи иһэр буоллаххына, эт-сиин температурата көрдөрбүтүнэн үрдүүр. Хаан тымырдарын ыгар, сылытар, ол түмүгэр киһи итииргиир. Оттон кыһын хара чэй эти-сиини сылытар.

 

Итии аһылык

Дьиҥэр, үгүс киһи куйааска итии аһылык наада диэҥҥэ итэҕэйбэт буолуохтаах. Ол гынан баран итии аһылык организмы, чахчы, биллэ сөрүүкэтэр эбит.

 

Вентилятортан сэрэхтээх буол

Вентиляторы дьиэ температуратыттан көрөн тутталлар. Биллэрин курдук, термометр остуолбата 35 кыраадыстан үрдүгү көрдөрөр буоллаҕына, төттөрүтүн, вентилятор сылааһынан үрэн, итиини өссө күүһүрдэн биэрэр.

Ону тэҥэ дьиэҕит сииктээх, салгын оонньообот буоллаҕына, ыалдьыаххытын сөп.

 

Мятаны туһаныҥ

Бу оту салаакка, утахха эрэ буолбакка, амтаннаах арыы гынан  туһаныаххытын сөп.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Кинилэр биһиги туспутугар — биһиги кинилэр тустарыгар!
Сонуннар | 24.05.2023 | 14:27
Кинилэр биһиги туспутугар — биһиги кинилэр тустарыгар!
Анал байыаннай дьайыыга сылдьар, дойдуларыгар этэҥҥэ төннөн кэлбит хоһуун уолаттарбытыгар өрөспүүбүлүкэ салалтата, биир дойдулаахтара, Арассыыйа араас куораттарыгар олорор волонтер хамсааһыннар олус күүскэ өйөбүл буолалларын, көмөлөһөллөрүн бука бары истэ, билэ, ааҕа олоробут. Бу соторутааҕыта эрэ тыылга сылдьар уолаттар, эр дьон сөмөлүөтүнэн Ньукуолуну баттаһа дойдуларын кустарын кэһии гынан ыыттылар.  Чахчы да, киһи...
Аан дойдуга урут  суох энциклопедия тахсан эрэр
Сонуннар | 25.05.2023 | 14:00
Аан дойдуга урут суох энциклопедия тахсан эрэр
М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет иһинэн үлэлиир Олоҥхо института “Олоҥхо энциклопедиятын” бастакы туомун бэлэмнээн эрэр.
Кыайыы пааркатыгар 3500 хатыҥ уонна кедр олордуллуоҕа
Сонуннар | 25.05.2023 | 17:22
Кыайыы пааркатыгар 3500 хатыҥ уонна кедр олордуллуоҕа
Сарсын, ыам ыйын 26 күнүгэр, Кыайыы пааркатыгар «Өйдөбүнньүк саада» диэн  аахсыйа чэрчитинэн 3500 хатыҥ уонна кедр мас олордуллуоҕа.  «Өйдөбүнньүк саада» норуоттар икки ардыларынааҕы аахсыйа Арассыыйа Бэрэсидьиэнин 03.07.2020 сыл № Пр-1069 сорудаҕынан кулун тутар 18 күнүттэн бэс ыйын 22 күнүгэр диэри дойду бары регионнарыгар Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылаахтарын сырдык ааттарыгар...
Спортсменнар 17-с кыбаарталы хомуйдулар
Сонуннар | 25.05.2023 | 18:03
Спортсменнар 17-с кыбаарталы хомуйдулар
Олохтоох дьаһалта Физическэй култуураҕа уонна спорка управлениетын салалтатынан куорат бары оҕо спорт оскуолаларын кэлэктииптэрэ бүгүн, ыам ыйын 25 күнүгэр, Строительнай уокурук 17-с кыбаарталыгар субуотунньуктаатылар. Барыта сүүсчэкэ киһи мустан, 320 куул бөҕү хомуйбуттар. Управление начаалынньыга Эдуард Ефимов бэлиэтииринэн, олохтоохтор даҕаны туора турбатахтар.