13.10.2023 | 17:00

«Күһүҥҥү киһи күлбүтүнэн»

Саха сирин оҕуруотчуттарын 10 төгүлүн түмэр
«Күһүҥҥү киһи күлбүтүнэн»
Ааптар: Уйгулана БОЧОНИНА
Бөлөххө киир

Саха сирин олохтоохторо социальнай ситим нөҥүө кэрэхсиир дьарыктарынан, интэриэстэринэн түмсэллэр.  Ол курдук биһиги бүгүҥҥү ыалдьыппыт Мария Аманатова 10 сыл устата оҕуруотчуттар бөлөхтөрүн тэрийэн, сыл ахсын “Күһүҥҥү киһи күлбүтүнэн” диэн көрсүһүүнү ыытар.

Мария Николаевна Аманатова-Сандаара Баат — “Күһүҥҥү киһи күлбүтүнэн” оҕуруотчуттар көрсүһүүлэрин тэрийээччи:

— 2014 сыллаахха “Асчыт оҕуруотчуттар” диэн бассаап бөлөҕү арыйбыппыт. Онно өрөспүүбүлүкэ араас улуустарыттан оҕуруотчуттар киирбиттэрэ. Биһиги бөлөхпүт сыала-соруга — эдэр ийэлэри оҕуруокка сыһыарыы, кэпсэтии, көрсүһүү уонна Саха сиригэр үүнэр араас мастары, отоннору, оҕуруот астарын үүннэриини тэнитии. Түмсүүбүтүгэр бары эгил-тэгил саастаах, орто саастаах далбар хотуттар киирбиттэрэ. Билигин уопсайа 20-чэ улуус кыттыһан олоробут.

Биһиги 2014 сыллаахха бастакы көрсүһүүбүтүн “Күһүҥҥү киһи күлбүтүнэн” диэн ааттаан, Үс Хатыҥ сиригэр “Ил эйгэҕэ” 6 улуустан мустубуппут. Онно бэйэ-бэйэбитин хаһан да көрсүбэтэх, билсибэтэх дьон дуоһуйа сынньанан, астына кэпсэтэн, сүбэ-ама бэрсэн, уопут атастаһан үөрэн-көтөн тарҕаспыппыт.

Онтон ыла сыл аайы көрсөбүт. 2018 сыллаахха атырдьах ыйын 18 күнүгэр бэһис үбүлүөйдээх сылбытын Нам улууһугар тахсан бэлиэтээбиппит. Онно 18 оҕуруотчут кэлэн, Нам улууһун оҕуруотчуттарын кэрийэ сылдьан көрсүбүппүт. Бэйэм олорор Хамаҕаттабар саҥа балаҕаммар киллэрэн, дьиэбэр хоннорон, наһаа үчүгэй тэрээһин буолан ааспыта. Уопут атастаһан, Нам улууһун оҕуруотчуттарын кытта билсэн, бары астынан-дуоһуйан барбыттара.

Бырайыакпыт үлэтэ тохтообот. Быйыл номнуо 10 сыллаах үбүлүөйбүтүн Горнай улууһугар бэркэ бэлиэтээтибит.  Онно Сидорова Степанида Петровнаҕа — бассаап бөлөхпүтүгэр хара маҥнайгыттан сылдьар оҕуруотчут кыыспытыгар бараммыт, кини сүбэтинэн оҥоһуллубут бырагырааманан Бэрдьигэстээх оҕуруотчута Петрова Марфа Николаевнаҕа сырыттыбыт. Кини тэлгэһэтигэр ыалдьыттаан, киһи тыла тиийбэт  кэрэтин көрөн дуоһуйдубут. Черемухата хойуу астанан, ситэн, тупсан турара көрүөхтэн кэрэ. Кэрэ киһибит, хаһаайкабыт Марфа инники ыра санаатын үллэстэн кэпсээбитэ дууһабытын долгутта. Кини билигин кыһыҥҥы оранжерея аһыан баҕарар, онон ол ыра санаата туоларыгар алгыспыт тиийиэхтин.

Ону таһынан Бэрдьигэстээххэ сэдэх дьарыктаах Дьячковскай Валерий Моисеевичка удьурхай мастан чочуйан оҥорбут Олонхо дьоруойдарын, араас оҥоһуктарын көрбүппүт, кыракый музей хоһугар ыалдьыттаабыппыт. Түгэнинэн туһанан, киниэхэ махталбытын тиэрдэбит. Итиэннэ Бэрдьигэстээх кыраайы үөрэтэр музейыгар сылдьыбыппыт, Горнай улууһун историятын билэн-көрөн кэллибит диэн үөрэбит, махтанабыт.

Бу түмсүүбүтүгэр биһиэхэ саамай сүбэһиппит — өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр оҕуруотчут Агафья Семеновна Тарасова. Кини биһиги бөлөхпүтүгэр киирэн, 10 сыл устата арахсыбакка үлэлии, сүбэ-ама биэрэ сыдьар. Быйыл Агафья Семеновна маастар-кылаас ыытта. Манна элбэх сүбэлэрин, этиилэрин ыраас лиискэ сурунан ыллыбыт. Агафья Семеновна элбэх сыллаах клубника, моонньоҕон сиэмэтин бэлэхтээн үөртэ.

Инники былааммытыгар эдэр дьиэ кэргэттэри, ийэлэри оҕуруокка сыһыарыы уонна элбэх сонун отонноох мастары олордуу киирэр. Ону таһынан билигин  биһиги сыл аайы ыытыллар көрсүһүүбүтүгэр олоҕуран,  хаартыскалардаах альбом кинигэни таһаарарга үлэлии сылдьабыт.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

«Кэлиэм, эргиллиэм буоллаҕа дии» ...
Дьон | 12.04.2025 | 10:00
«Кэлиэм, эргиллиэм буоллаҕа дии» ...
Ийэ барахсан... Анал байыаннай дьайыы саҕаланыаҕыттан төһөлөөх ийэ утуйар уута көппүтэ, аймаммыта, хараҕын уутунан сууммута буолуой? Уол оҕону төрөтөн, иитэн, үөрэттэрэн баран эдэр сааһыгар илиитин соттуута ийэҕэ, аҕаҕа, чугас дьонугар олус абалаах, кыһыылаах. Бүгүн кэпсэтэр ийэм Евдокия Андреевна Баишева оҕотун, сүрэҕин чопчутун туһунан кэпсиири олус ыарырҕаттар да, сөбүлэҥин биэрбитигэр улаханнык...
Оҕурсу ыам ыйын  5 күнүттэн ыһыллар
Дьон | 11.04.2025 | 16:00
Оҕурсу ыам ыйын 5 күнүттэн ыһыллар
Билигин ханна да тиий, хаһаайкалар биир сүрүн түбүктэрэ – оҕуруот аһын олордуута. Социальнай ситимнэргэ анал бөлөхтөргө мустан, кэпсэтии эрэ барыта арассаада, сибэкки тула. Оттон олох сатабыллаахтар түннүккэ олордубут оҕурсуларын амсайан эрэллэр, клубникалара хайыы-үйэ сибэккилээн ыраатта.  Бүгүн биһиэхэ Мэҥэ Хаҥалас Ороссолуода сэлиэнньэтин олохтооҕо, анал идэлээх оҕуруотчут Тамара Михайловна Степанова ыалдьыттыыр.   –...
Хабырылла Хаабыһап албаһа
Сынньалаңңа | 17.04.2025 | 10:00
Хабырылла Хаабыһап албаһа
Хабырылла Хаабыһап бу манна, айан суолун айаҕар, төрүт уус өбүгэлэрин сиригэр, Харыйа үрэҕин үрдүгэр олохсуйан олорор. Аҕата кини сүүрбэлээҕэр сэбиргэхтэтэн бу сиртэн барбыта, ийэтэ эмээхсин суох буолбута уонча сыл буолла. Бииргэ төрөөбүттэрэ бэһиэлэр, киниттэн ураты бары кыргыттар. Онон кинилэр кэргэн тахса-тахса эрдэрин дойдуларыгар баран, инньэ Сунтаарынан, Бүлүүчээнинэн, олохсуйбуттара. Бастаан утаа...
Айыына: «Бэйэбитин ситэрсэн-хоторсон биэрэбит»
Дьон | 10.04.2025 | 10:00
Айыына: «Бэйэбитин ситэрсэн-хоторсон биэрэбит»
Бүгүҥҥү дьоруойум – «Алаҕаркаан» дьабака ааптара, этэргэ дылы, ааттыын амарах, санаалыын сайаҕас талааннаах дизайнер, үс оҕо күн күбэй ийэтэ, эрэллээх кэргэн, көхтөөх дьүөгэ, СВО кэмигэр саха волонтёрдарын хамсааһынын саҕаласпыт саппаас рядовойа Айыына Иевлева-Храмова.   Айыына оҕо сылдьан аҕата Виссарион Дмитриевич төрөөбүт-үөскээбит сиригэр – олоҥхо дойдута Сунтаарга олорбут. Ийэтэ Марианна Алексеевна  –...