Ийэ дойдуга бэриниилээх буолууга иитии, төрүт үгэстэри бөҕөргөтүү – култуура эйгэтин сүрүн соруга

Сыл ахсын кулун тутар 25 күнүгэр дойду үрдүнэн Култуура үлэһитин күнэ бэлиэтэнэр.
СӨ Ил Дархана Айсен Николаев бэлиэтээбитинэн, федеральнай уонна региональнай өйөбүллэр көмөлөрүнэн өрөспүүбүлүкэ култууратын эйгэтэ тэтимнээхтик сайдарын култуура тэрилтэлэригэр 2019 сылтан 1,8 төгүл элбэх киһи сылдьар буолбута, аҥаардас 2023 сылга өрөспүүбүлүкэ нэһилиэнньэтэ 21,6 мөл. төгүл култуура тэрээһининэн хабыллыбыта туоһулуур. 
«Биһиги өрөспүүбүлүкэбит хатыламмыт култуурата – саҥа саҕахтары, сонун санаалары сомсор, ийэиилэри ылар бараммат баайбыт. Ол иһин биһиги төрүт сыаннастарбытын, өбүгэбит култууратыгар харыстабыллаахтык сыһыаннаһабыт»,– диэн бэлиэтиир Айсен Николаев.

Саха Өрөспүүбүлүкэтэ билигин дойду үһүс бөдөҥ киинэ оҥорор регионун аатын сүгэр. 2023 сыллаахха саха киинэлэрэ 100 мөл. солк суумалаах рекорднай көрдөрүүнү ситистилэр. «Экстра Синема» технологиятынан өрөспүүбүлүкэ улуустарыгар 17 киинэ саалата арыллан үлэлиир. 2023 сыл ыам ыйыгар бу бырайыак дойду баһылыга Владимир Путин биһирэбилин ылан, Арассыыйа атын муннуктарыгар тарҕанар.
Владимир Путин көҕүлээһининэн олоххо киирэр «Култуура» нацбырайыагынан култуура тэрилтэлэрин инфраструктуратын тупсарыыга киэҥ далааһыннаах үлэ ыытыллар. Ол курдук биэс сыл иһигэр 54 култуура эбийиэгэ үлэҕэ киирдэ, ол иһигэр аҥаардас  2023сылга – 6 эбийиэк. 
2024 сылга 17 эбийиэк, ол иһигэр өрөспүүбүлүкэни төрүттэспит улуу дьоммут төрөөбүт-үөскээбит дойдуларыгар Нам улууһун Хатырыгар, Таатта улууһун Чөркөөҕөр, Үөһээ Бүлүү Харбалааҕар үлэҕэ киирээри турар. Владимир Путин дьаһалынан Бэс Күөл бөһүөлэгэр элбэх функциялаах киини тутуу түмүктэнээри турар. 

Чугастааҕы сылларга өрөспүүбүлүкэҕэ Арктикатааҕы эпос уонна искусство киинин, Музыка үрдүкү оскуолатын, киинэ павильонун дьиэлэрэ тутуллуохтара.
2021 сылтан «Пушкин каартата» бырагыраама кыттыылаахтарыгар 1,5 тыһыынча култуурунай тэрээһин ыытылынна, бырагырааманан туһанааччы ахсаана 71 тыһыынчаны куоһарда. 
Дойду баһылыга быйылгы Туһулааһыныгар «Пушкин каартата» бырагырааманы кэҥэтэр уонна саҥа «Земскэй култуура үлэһитэ» бырагырааманы олоххо киллэрэр туһунан иһитиннэрбитэ. 
Култуура тэрилтэлэрэ анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар уонна кинилэр дьиэ кэргэттэригэр араас хабааннаах өйөбүлү оҥороллор, ол иһигэр байыаннай чаастарга уонна госпиталларга кэнсиэртии бараллар. 

Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр уопсайа 1242 култуура тэрилтэтэ үлэлиир, ол иһигэр 11 тыйаатыр, 89 музей, 489 култуурунай-арылдьытар тэрилтэ, 504 библиотека, 4 кэнсиэр тэрийэр тэрилтэ, 4 орто анал үөрэх кыһата, 1 цииркэ, 130 оҕо искусствотын доскуолата, 51 киинэ тыйаатыра уонна киинэ саалата бааллар. Оттон култуура эйгэтигэр 10 000 тыһыынчаттан тахса киһи үлэлиир, диэн иһитиннэрэр Ил Дархан уонна Бырабыыталыстыба пресс-сулууспата.