18.12.2019 | 10:27

ИЛИИ ТУТУУРДААХ, ӨТТҮК ХАРАЛААХ

Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Саха киһитэ ханна да бардын-кэллин, куруук илии тутуурдаах, кэһиилээх сылдьара былыр-былыргыттан суруллубатах сокуон буолар. Ыалга кураанах, илиигин сиэпкэр уктан кэлэриҥ хайдах эрэ сатаммат курдук. Оннооҕор куорат ыаллара биирдэ эмит аймахтарбытыгар, доҕотторбутугар күүлэйдии барарбытыгар хайаан да дьоммутугар, оҕолордоох буоллахтарына оҕолоругар кэһиилэнэбит.

Оттон тыа дьоно төһө кэһиилэнэллэрий? Ол туһунан аҕыйах киһи санаатын этэр.

Татьяна, Өлөөн улууһа:

- Мин ыраах улуустан сылдьар буоламмын куоракка түһэр аймахтарым суохтар. Онон бииргэ үөрэммит дьүөгэбэр куруук кэлэбин. Кинилэргэ ийэм, кыыһым эмиэ сылдьаллар. Кэһиини хайаан да илдьэ кэлэбит, ону таһынан кыһын суол аһылынна да эбэһээт балык, таба этэ, хоту дойду кэһиитин ыытабын. Биирдэ дьүөгэбэр махтанан тыс этэрбэс бэлэхтээбитим. Мин маны киһиргээн кэпсээбэппин, биһиги хоту дойду дьоно сүрдээх элэккэйбит, махтанары сатыыбыт уонна ыалдьытымсахпыт. Дьүөгэм суоҕа буоллар, гостиницаҕа ыйы-ыйдаан, өссө ийэбинээн эҥин кэллэхпинэ төһөлөөх харчы барыа биллибэт. Дьүөгэм аах өссө кэргэнинээн биһигини портка атааран, көрсөн биэрэллэр. Ону хайдах да махтаммакка сылдьарбыт биһиэхэ сатаммат.

Валентина, Уус-Таатта:

- Мин биирдэ эмит хоно-өрүү кэлэбин. Хаһаайыстыбалаах буоламмыт, үксүн күнүнэн сылдьааччыбыт. Ол да буоллар син биир кэһии тутан кэлэбит. Сүөһүлээх, астаах буоламмыт сүөгэй, үрүҥ ас, ону таһынан барыанньа, сороҕор бэрэски, алаадьы да астаан аҕалабын. Сүрдээҕин үөрээччилэр, ытыс үрдүгэр түһэрэллэр. Оннук эн-мин дэсиһэн, өйөһөн сылдьар билиҥҥи олохпутугар олус наадалаах.

Розалия Ивановна, Хаҥалас:

  • Мин бастаан куоракка оҕо сылдьан кэлэн баран оптуобуска хатааһылыырбын наһаа астыммытым. Оччолорго Ньурбаҕа олорорбут. Тутуһан сатаан турбакка, мөҕүллүмээри ол куттала этэ. Билигин Хаҥаласка кийииттээн олорбутум отучча сыл буолла. Оҕолорум манна бааллар. Урут-уруккуттан, биллэн турар, кэһиилэнэбит. Сүөгэй, хортуоппуй эбэһээт аҕалааччыбыт. Хайа киһи ыалга кэһиитэ суох кэлиэй? Оҕолорбор, сиэннэрбэр дьиэтээҕи бурдук ас, тоҥ эт, минньигэс аҕаллахпына, туох да наһаа үөрэллэр.

Дьэ, ити курдук тыа дьоно барахсаттар суохтарын-баардарын куорат дьонугар кэһиилэнэллэр, таксинан да ыыталлар. Маннык хардарыта сибээс баара олус үчүгэй. Аны куорат ыала тыа дьонугар тахсан сир астыа, отоннуо, оттоһуо турдаҕа. Онно эмиэ кэһиилэнэн, куорат сонун аһын илдьэн үөрэ-көтө, бэйэ-бэйэлэрин өйөһөн олороллоро билиҥҥи олохпутугар олус биһирэнэр.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Хатас нэһилиэгэ үбүлүөйдээх ыһыаҕын Ойуу Хатыҥ  сиригэр ыытта
Сонуннар | 22.06.2025 | 15:03
Хатас нэһилиэгэ үбүлүөйдээх ыһыаҕын Ойуу Хатыҥ сиригэр ыытта
Бу дьиктилээх кэмнэргэ, сардаҥалаах сайыҥҥы күннэргэ күөххэ үктэммит, санныттан хаары түһэрбит киһи эрэ барыта сүргэтэ көтөҕүллэр, сүрэҕэ сүр күүскэ битигириир, сылы быһа тикпит мааны таҥаһын таҥнар, хамсаатар эрэ үрүҥ көмүһүн  күҥҥэ күлүмүрдэтэр, алтан чуораанын чугдаардар, уохтаах кымыһынан утахтанар, үтэһэлээх этинэн күндүлэнэр туоната – ЫҺЫАХ! Дьэ, манна буоллаҕа ахтылҕаннаах алтыһыы, үөрүүлээх...
Тааттаҕа Кыайыы ыһыахтара хайдах тэриллибиттэрэй?
Сонуннар | 19.06.2025 | 10:00
Тааттаҕа Кыайыы ыһыахтара хайдах тэриллибиттэрэй?
Таатта улууһун муниципальнай архыыбыгар харалла сытар сэдэх докумуоннарга олоҕуран, 1944-1945 сс. Кыайыы ыһыахтара хайдах  тэриллибиттэрин билсиэҕиҥ. Бу сырыыга Улуу Кыайыы 80 сылынан, ааспыты эргитэ, Кыайыы ыһыахтарын сырдатарга сананныбыт.   Бастакы докумуону көрүөххэ (оччотооҕу кэм суруйуута уларытыллыбата, хайдах баарынан бэчээттэннэ): Протокол №28. Очередного заседания Исполкома  Таттинского РСДТ. От 20 мая 1944 г.”...
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Дьон | 12.06.2025 | 16:00
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Олорор эйгэбитин киэргэтэр дьон олохпутун сырдаталлар, кэҥэтэллэр. Кинилэр нарын куоластарынан, уус тылларынан, уран оҥоһуктарынан биһигини угуттууллар, үөрдэллэр. Бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр биир оннук киһи – СӨ Куукула оҥорооччуларын сойууһун чилиэнэ, уус-уран оҥоһук маастара Саргылана Слепцова хараҕы сылаанньытар, дууһаны кынаттыыр дьарыгын туһунан кэпсэтиэхпит.  – Самаан сайын салаллан кэлбитинэн, Саргылана Живкустовна! Сэһэргэһиибитин саха дьонун...
Сыдьаайа: «Хайдахтаах да уустук түгэҥҥэ сырдык туруккун ыһыктыма!»
Дьон | 11.06.2025 | 10:00
Сыдьаайа: «Хайдахтаах да уустук түгэҥҥэ сырдык туруккун ыһыктыма!»
«Талааннаах киһи барытыгар талааннаах» диэн мээнэҕэ эппэттэр. Бүгүҥҥү дьоруойбут, кырдьыга да, барытыгар дьоҕурдаах ийэ, эбэ, кэргэн, дьүөгэ. Баайар, иистэнэр, амтаннаах ас да астыыр. Уһанан да ылыан сөп, оннооҕор түннүк өстүөкүлэтин тарбаҕынан эрэ кээмэйдээн сөрү-сөп гына быһан олордоро. Эдэригэр тэлэбиисэри, магнитофоннары кытта өрөмүөннүүрэ үһү. Туруорар үҥкүүтүн муусукатын бэйэтэ сааһылаан, “нарылаан” быһан,...