13.09.2022 | 13:42

Хатаска бэлисипиэттээх дьон холуонната бэлиэ сирдэргэ сырытта

(Айан Дьокуускай куорат 390 сылыгар, САССР 100 сылыгар ананна.)
Хатаска бэлисипиэттээх дьон холуонната бэлиэ сирдэргэ сырытта
Ааптар: Наталья РУФОВА
Бөлөххө киир

Бэҕэһээ, балаҕан ыйын 10 күнүгэр,  Хатаспытыгар бииргэ буоларбытыттан  бигэтийиини, сэргэстэһэ сылдьарбытыттан сэргэхсийиини, түмсүүлээх буоларбытыттан тирэхтэниини өссө төгүл бигэргэттибит, суон тиит мас лабаатыныы сомоҕолостубут. Ол курдук «Уулуссаҥ историятын бил» диэн бырайыак чэрчитинэн «Аһаҕас халлаан анныгар музей» диэн хайысханан хас эмит уонунан киһи бэлисипиэтинэн нэһилиэкпитин кэрийдибит. «100 сыл – 100 бэлисипиэт тэбээччи» аахсыйа сыала – соруга -- чөл олоҕу бырапагаандалааһын уонна  Ийэ дойдуга бэриниилээх буолууну иитии үлэтэ, доруобуйаны тупсарыы. 

Хатаспытыгар 72 уулусса баар эбит буоллаҕына 22 уулуссат уһулуччу үтүө майгылаах, үлэһит бэрдэ, хорсун – хоодуот дьоммут аатын сүгэр. Аахсыйабыт Дьаарын түөлбэтигэр баар Калачев Анатолий Петрович аатынан уулуссаттан саҕаланна. Ол кэннэ Малгин түөлбэтигэр киирэммит убайдыы- бырааттыы Малгиннар, Р.Ф. Николаев, И.И.Захаров, П.Н.уонна Н.Е Самсоновтар ааттарынан уулуссаларынан сыыйа С.А.Алексеев уулуссатыгар тахсаммыт Киэҥ Хочо түөлбэҕэ А.П.Никифоров уулуссатыттан саҕалаатыбыт. Онтон ини-бии Емельяновтар, Ф.Е. Константинов, А.Д.Андреев, Е.Н уонна Н.И. Дегтяревтар, А.Д.Дьяконов, А.И.Еремеев,С.К.Щукин, Е.А. уонна В.В. Мокрощуповтар уулуссаларын ааһаммыт сыыйа 1 Баҕарах түөлбэтигэр киирдибит. Онно П.П.Софронов, Е.М.Решетников, Д.И.Панаев,Ю.Н.Шараборин, Н.П.Петров, П.П.Федорова уулуссаларыгар таарыйдыбыт. Ол тухары бу ааттаммыт дьоннорбут туһунан киэн-тутта, өрө көтөҕүллэ кэпсээтибит – сэһэргээтибит. 
Бу түгэҥҥэ, бу күҥҥэ бу дьоммут аймах – билэ дьонноро, көлүөнэ ситимэ оҕолоро, сиэннэрэ саха дьонун сиэринэн  үөрэ – көтө айах тутар алаадьылаах, муорустаах, бэрэскилээх, кэмпиэттээх, сибэккилээх, хаартыскалардаах  көрсүбүттэрэ наһаа долгутуулаах, истиҥ-иһирэх эйгэни, махталлаах буолууну үөскэттэ. 


Дьэ ити курдук аахсыйаҕа нэһилиэнньэ араас эйгэтэ барыта кытынна – дьиэҕэ оҕо көрөн  олорооччу, бочуоттаах сынньалаҥҥа олороччу, оскуола  үс сүһүөх кылаастарыттан, күн бүгүн үлэлии – хамсыы сылдьааччы. Аахсыйа олохтоох дьаһалта, орто оскуола уонна "Тускул" КК ситимнээх үлэлэрин түмүгэ диэн чуолкайдаан этэр тоҕоостоох. Бу күҥҥэ, бу кэмҥэ олохтоох дьаһалта салайааччыта Пермяков Е.П, ХОО дириэктэри иитэр үлэҕэ солбуйааччы Обоюкин В.В, Тускул КК дириэктэрэ Чепалов В.А. аахсыйа кыттаачыларын кытта бииргэ буолан бэлисипиэтинэн сылдьыбыттара кэрэхсэбиллээх кэпсээн. Манна даҕатан эттэххэ, олохтоох дьаһалта кэлэктиибэ толору састаабынан кыттыбыта үтүө холобур  буолла. Бэрт кылгастык быһа тардан аахсыйа кыттыылаахтарын туһулаан этэр буоллахха: Павлов Руслан Николаевич, Саввин Михаил Гаврильевич, Винокурова Елена Анатольевна,Иванова Ньургуйаана Николаевна уо.д.а кытыннылар. Холуонна баһыйар үгүс өттө оҕолор буолаллара киһини олус үөрдэр.

Щукин К.С: 
- Дьэ бэртээхэй тэрээһин буолан ааста. Хатаспыт дьоно сомоҕолоһон биир кэккэ буолан оҕолуун - уруулуун айаннаан ааспыттара көрөргө үчүгэй бөҕө буоллаҕа.Биһиги Щукиннар дьиэ кэргэн оҕобут, уолбут Софрон Щукин аатын доргуччу ааттаан, кэпсээн - ипсээн ааспыттарыгар аахсыйа кыттыылаахтарыгар махталбыт улахан. Түгэнинэн туһанан, сиэннэрбитин, оҕолорбутун кытта Хатаспыт дьонун - сэргэтин кытта бииргэ буоллубут.


Винокурова Е.А : 
- Хатаска олохсуйбуппут хас да сыл буолла. Куоракка үлэлиир буоламмын, этэргэ дылы, сарсыарда барабын, киэһэ кэлэбин. Онон түгэнинэн туһанан, оҕолорбун кытта олорор бөһүөлэкпитин кэрийдибит. Уонна Хатаспыт киэҥин - куоҥун, дэлэйин - холойун сөҕө махтайа көрдүбүт.  Астык тутуулар, тупсаҕай суоллар бааллар эбит. Биллиилээх дьон - сэргэ туһунан сэргэх кэпсээни иһиттибит.Маннык тэрээһин билиҥҥи балысхан сайдыылаах олох хардыытын долгунугар оҕустаран күннээҕигэ эрэ охтон хаалыан сөптөөх түгэннэрдээх   кэмҥэ дойдуга тапталы, дьоҥҥо - сэргэҕэ ытыктабылы  иитиигэ - үөрэтиигэ суолтата улаханын бэлиэтиэм этэ.Тэрийээччилэргэ махтал буоллун.

М.Е.Христофорова:  
- Биһиги, Аҕа дойду улуу сэриитин  кыттыылааҕа,сэрии урусхалын чөлүгэр түһэриигэ бастыҥ үлэһитин А.Д.Дьяконов сыдьааннара,  бу тэрээһини тэрийбит Хатас нэһилиэгин олохтоох дьаһалтатыгар,Хатас орто оскуолатыгар, "Тускул" КК махталбыт улахан. Күн бүгүн аан дойду  үрдүнэн ыксаллаах, кытаанах күннэргэ бу курдук биир сомоҕо буолуу, түмсүү олус наадалаах. Билэр турар, үүнэр көлүөнэни, ыччаты патриотическай санааҕа иитиигэ үтүө холобур буоллаҕа дии. 


Дьэ ити курдук тэрээһин сыалын - соругун сиппититтэн тэрийээччилэр ис сүрэхпититиэн үөрэбит. Маннык экскурсияны аны аҕам саастаах  ытык дьоммутугар оҥоруохпутун баҕарабыт. Уратыта диэн ол экскурсия кинилэр саастарыгар, туруктарыгар сөп түбэһиннэрэн айана техниканан - оптуобуһунан буолуо диэн былаанныыбыт.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Кинилэр биһиги туспутугар — биһиги кинилэр тустарыгар!
Сонуннар | 24.05.2023 | 14:27
Кинилэр биһиги туспутугар — биһиги кинилэр тустарыгар!
Анал байыаннай дьайыыга сылдьар, дойдуларыгар этэҥҥэ төннөн кэлбит хоһуун уолаттарбытыгар өрөспүүбүлүкэ салалтата, биир дойдулаахтара, Арассыыйа араас куораттарыгар олорор волонтер хамсааһыннар олус күүскэ өйөбүл буолалларын, көмөлөһөллөрүн бука бары истэ, билэ, ааҕа олоробут. Бу соторутааҕыта эрэ тыылга сылдьар уолаттар, эр дьон сөмөлүөтүнэн Ньукуолуну баттаһа дойдуларын кустарын кэһии гынан ыыттылар.  Чахчы да, киһи...
Аан дойдуга урут  суох энциклопедия тахсан эрэр
Сонуннар | 25.05.2023 | 14:00
Аан дойдуга урут суох энциклопедия тахсан эрэр
М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет иһинэн үлэлиир Олоҥхо института “Олоҥхо энциклопедиятын” бастакы туомун бэлэмнээн эрэр.
Кыайыы пааркатыгар 3500 хатыҥ уонна кедр олордуллуоҕа
Сонуннар | 25.05.2023 | 17:22
Кыайыы пааркатыгар 3500 хатыҥ уонна кедр олордуллуоҕа
Сарсын, ыам ыйын 26 күнүгэр, Кыайыы пааркатыгар «Өйдөбүнньүк саада» диэн  аахсыйа чэрчитинэн 3500 хатыҥ уонна кедр мас олордуллуоҕа.  «Өйдөбүнньүк саада» норуоттар икки ардыларынааҕы аахсыйа Арассыыйа Бэрэсидьиэнин 03.07.2020 сыл № Пр-1069 сорудаҕынан кулун тутар 18 күнүттэн бэс ыйын 22 күнүгэр диэри дойду бары регионнарыгар Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылаахтарын сырдык ааттарыгар...
Спортсменнар 17-с кыбаарталы хомуйдулар
Сонуннар | 25.05.2023 | 18:03
Спортсменнар 17-с кыбаарталы хомуйдулар
Олохтоох дьаһалта Физическэй култуураҕа уонна спорка управлениетын салалтатынан куорат бары оҕо спорт оскуолаларын кэлэктииптэрэ бүгүн, ыам ыйын 25 күнүгэр, Строительнай уокурук 17-с кыбаарталыгар субуотунньуктаатылар. Барыта сүүсчэкэ киһи мустан, 320 куул бөҕү хомуйбуттар. Управление начаалынньыга Эдуард Ефимов бэлиэтииринэн, олохтоохтор даҕаны туора турбатахтар.