27.12.2019 | 09:12

ЭЛБЭХ ҮБҮ БАРААБАККА, ДЬИЭБИТИН КИЭРГЭТЭБИТ

ЭЛБЭХ ҮБҮ БАРААБАККА, ДЬИЭБИТИН КИЭРГЭТЭБИТ
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Саҥа сыл үүнүүтэ – дьикти алыптаах кэм. Бу бырааһынньыгы дьон бары долгуйа кэтэһэр, эрдэттэн бэлэмнэнэр.

2020 сыл бэлиэтэ – сиэрэй кырыыса. Бу кыыл хараактырын сүрүн уратыта – өһөс буолуу, кырдьык туһугар туруулаһыы уонна ханнык баҕарар уустук түгэҥҥэ сөптөөх быһаарыныылары ылынан иһии. Кырыыса санаатын табар туһугар дьиэ хаһаайкалара быйыл тугу гыныахтаахтарый?

Саҥа дьыллааҕы муода сыллата уларыйар. Европа диэки номнуо кэлэр 2020 сылга ханнык өҥнөр муодунай буолуохтарын быһаарбыттар.

Кырыыса санаатын маҥан, сиэрэй, тимир уонна үрүҥ көмүс кылабачыгас өҥнөр табыахтара үһү. Онон бу өҥнөр 2020 сылга саамай муодунай буолар чинчилээхтэр.

Маҥан, үрүҥ көмүс өҥнөрү кытта дьиэ ис барааныгар бордовай, хара, хараҥа халлаан күөх, бороҥ, хараҥа от күөх өҥнөрү кытта дьүөрэлиэххэ сөп диэн дизайнердар суруйаллар.

Кэлэр сыл хаһаайката кылабачыйар өҥнөрү наһаа сөбүлүүр. Араас өҥүнэн күлүмнүүр гирляндалары, чүмэчини, мишураны хото туһаныахха сөп.

Дьиэбит саҥа дьыллааҕы киэргэтиитин хайаан да сыаналааҕы атыылаһан ылан буолбакка, туһаттан тахсыбыт маллары туһанан бэйэбит илиибитинэн оҥоруохпутун сөп.

ЧҮМЭЧИ УУРАР

Холобур, өстүөкүлэ бааҥкалартан бэртээхэй чүмэчи уурар тахсар. Кыраасканан тас өттүттэн уруһуйдуурбутугар иһигэр уруһуйдаах кумааҕыны угабыт. Киистэнэн уонна ханнык баҕарар өҥнөөх кыраасканан курдат көстөр уруһуйу хатылыыбыт. Араас тесьманан, көмүһүнэн, лиэнтэнэн, ойууртан хомуллубут эриэхэнэн киэргэтиэххэ сөп.

Суон чүмэчилэри саҥа дьыллааҕы декорга туһанар наһаа үчүгэй. Оттон көннөрү маҥан чүмэчини маннык баайан таҥыннаран кэбистэххэ, көстүүтэ тупса түһэр.

Мастан остуолга уурар подсвечник маннык эмиэ буолуон сөп. Киэргэтиитигэр дьиҥнээх харыйа лабааларын туһаннахха, дьиэҕэ айылҕа сыта тунаарар.

САҤА ДЬЫЛЛААҔЫ ВЕНОК Ороһооспоҕо омук сирдэригэр дьиэлэрин ааныгар хайаан да венок оҥорон иилэллэр. Ол аата бу дьиэҕэ саҥа сылы көрсөллөр,  дьол-соргу олорор диэн буолар. Маны таһынан төгүрүк венок оҥорон саҥа дьыллааҕы остуолбутун киэргэтиэхпитин сөп. Венок төгүрүк быһыыта олох быстыбат эргиирин бэлиэтэ буолар.

Хортуону төгүрүк быһыылаан кырыйабыт уонна араас кээмэйдээх эргэ тимэхтэри килиэйдиибит. Маннык веногу кырааскалыахха, харыйа оонньуурдарынан киэргэтэн биэриэххэ сөп.

Хортуонунан эбэтэр боробулуоханан төгүрүк ии оҥорон баран, таҥаһы баайан киэргэтэбит. Ханнык баҕарар таҥас барсар. Араас өҥнөөх кырадаһыннартан да таҥан таһаарыахха сөп. Килиэйигэр ордук итии бистэлиэтинэн кутуллар килиэй барсар.

Талаҕынан эмиэ киэргэл тахсыан сөп. Тоҥ талаҕы дьиэҕэ хоннорон ириэрэр ордук. Үчүгэйдик ирбит талах имигэс буолар. Талаҕы бэйэтин сүүмэхтии тутан, эрийэ тардан туттаран иһэбит. Кэлгиччи баайан эбэтэр килиэйдээн баран, хайдах баҕарар киэргэтэбит.

ТЫМНЫЫ МОРУОС ОҔОННЬОР

ТҮННҮКПҮТҮН КИЭРГЭППИТ

Түннүктэр – эһиги дьиэҕит харахтара. Хас биирдии уоттаах түннүк нөҥүө дьон дьылҕата салаллар, олох уруйданар...

Быйылгы саҥа дьылга түннүктэргитин киэргэтэн көрүҥ! Саҥа дьыллааҕы настырыанньа тута көтөҕүллүөҕэ. Түннүк киэргэлэ оҕо илиитинэн боростуой оҥоһуга эбэтэр дьиэлээх хаһаайка мындырдаабыт кэрэ көстүүлээх киэргэлэ буолуон сөп.

Түннүккэ уруһуйу түһэрэргэ тиис суунар пааста олус барсар. Кэлин сууйарга да чэпчэки буолар.

Кумааҕынан араас фигуралары, моһуоннары кырыйыахха сөп. Маныаха маҥан илиискэ бастаан боростуой харандааһынан эскизтээн баран, резагынан быһабыт, онтон харандааспыт суолун ластигынан сотон кэбиһэбит.

Сонуннар

25.07.2024 | 12:00
Сокуон-тойон

Ордук ааҕаллар

Мария Мигалкина:   «Кэлии сиэмэлэринэн үлүһүйүмэҥ»
Дьон | 19.07.2024 | 10:00
Мария Мигалкина: «Кэлии сиэмэлэринэн үлүһүйүмэҥ»
Мин бүгүн ааҕааччыларбар, ордук хаһаайкаларга, 35 сыл үлэлээбит уопуттаах агроном, билигин биэнсийэлээх, дойдутугар сайылыы сылдьар Мария Семеновна Мигалкинаны кытта тэлгэһэтигэр тиийэн, үүнээйитин, сибэккитин көрө-көрө, дуоһуйа, астына кэпсэттим.   Сибэккигэ уоҕурдууну хото туттабын Бастатан туран ааҕааччыларга циния диэн сибэкки туһунан кэпсиэҕим. Урут биһиги “Циния обыкновенная” диэни олордор этибит, билигин “Циния кустовая” диэн...
Изабелла Попова: Сүрэхпэр сөҥөрбүт дьүөгэлэрим
Дьон | 19.07.2024 | 12:00
Изабелла Попова: Сүрэхпэр сөҥөрбүт дьүөгэлэрим
Арассыыйа үөрэҕириитин туйгуна, Саха сирин үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ, хас да кинигэ ааптара Изабелла Ильинична Попова бүгүн өрөгөйдөөх үбүлүөйүн көрсө өссө биир кинигэтин сүрэхтиир. Дьэ, кырдьык, сүрэхтиир... Сүрэҕин сылааһын иҥэрбит кинигэтин!   Ахтар-саныыр дьүөгэлэрим, Аламаҕай сэгэрдэрим, Саһарҕалаах сарсыардабын Сандаарытар куоларым!   Сүр... Сүрэх, сүрдээх, сүрэхтиир... Сахабыт тыла барахсан тугун бэрдэй! Биир тылтан силистэнэн-мутуктанан...
Баһаар буруйдааҕын тыллыаҥ — наҕараада ылыаҥ
Сонуннар | 22.07.2024 | 14:00
Баһаар буруйдааҕын тыллыаҥ — наҕараада ылыаҥ
Ойуур баһаара – дьоҥҥо, кыылларга, окко-маска, үүнээйигэ улахан охсууну оҥорор. Ойуур хаһаайыстыбатын сулууспатын биир кэлим төлөпүөнэ: 8-800-100-94-00 Саха Өрөспүүбүлүкэтин ойуур хаһаайыстыбатын регионнааҕы диспетчерскэй сулууспата: 8(4112)44-74-76, 8(4112) 44-77-76 Маны таһынан оройуоҥҥутугар ойуур хаһаайыстыбатыгар эбэтэр лесничествоҕа биллэриэххитин сөп.  Ойуур баһаарын таһаарыыга буруйдаах киһи туһунан кырдьыктаах иһитиннэриини биэрбит гражданиҥҥа 10 тыһыынчаттан 50 тыһыынчаҕа...
Саха сиригэр мелиорация үлэтэ саҕаламмыта 75 сылын туолла
Сонуннар | 15.07.2024 | 14:00
Саха сиригэр мелиорация үлэтэ саҕаламмыта 75 сылын туолла
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын 2№-дээх дьиэтигэр Мелиорация уобалаһыгар уонна тыа хаһаайыстыбатын уунан хааччыйыыга судаарыстыбаннай управление тэриллибитэ 75 сылынан үөрүүлээх мунньах буолан ааста. «Саҥа тэриллэригэр баара суоҕа икки-үс испэлиистээх тэрилтэ 70-80 сылларга баараҕай мелиоративнай үлэлэри ыытар бөдөҥ салааҕа кубулуйбута. Мелиорацияҕа уонна уу хаһаайыстыбатыгар бүтүн министиэристибэ тэриллибитэ. Тыа хаһаайыстыбатын култуураларыттан өлгөм үүнүүнү ылары...