07.03.2021 | 15:54 | Просмотров: 552

Бэйэни кыайыы эбэтэр олох гимнэ

Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Мин куоракка оҕолорбор, кыракый сиэммин көрө таарыйа, сыллааҕы уоппускам аҥаарын ылан кэлбитим нэдиэлэ буолла. Дойдугар үлэ үөһүгэр сүүрэ-көтө, мөхсө сылдьыбыт киһи эмискэччи тохтоон олороруҥ уонна иккис сылын салҕанар аан дойдуну хамсаппакка хам ылбыт ыарыыттан сэрэнэн, кимиэхэ да эрийэн кэпсэтэриҥ хааччахтааҕа киһи кутун-сүрүн баттыыр. Бу тула буола турар олоҕу таһыттан эрэ көрө сылдьар курдуккун, дьиҥнээх олох эйигиттэн сабыылаах кэриэтэ. Ким кими да кытта уу хараҕынан утары көрсөн кэпсэппэт, санаа-оноо атастаспат. Онон бэйэҥ бэйэҕэр бүгэн сылдьаҕын. Бэйэлээх бэйэҥ айбыт "мин" диэн ааттаах аан дойдугар. Дьэ, манна биллэр өрөөбөккө иннин диэки дьулуруйар саҥа күҥҥэ үҥэр-сүктэр туох туһугар олорор киһи барахсан кутун-сүрүн уйана-хатана. Ол эрээри Сиргэ кэлбиккэ сүрэх тэбэрин тухары олох салҕанар. Хамныыр, тыынар устата кэми-кэрдиини билиммэт, үрдүккэ-кэрэҕэ ыҥырар күүстээх санаа суола кимиэхэ да аһаҕас. Сырдык хараҥа солбуһан, тыҥ хаттар, им сүттэр, эн, ханнык да күҥҥэ, түгэҥҥэ төбөҕүн өрө көтөҕөн, бэйэҕин эрэ сүтэрбэтэргин инниҥ диэки баран иһиэх тустааххын. Кими да үтүктүмэ, киһи-эн, хайдах бааргынан кэрэҕин, дьиктигин эбээт. Сир олоҕор Дьол, Кэрэ диэн дьоҥҥо бэйэлэригэр эрэ баар. Ханна да атыыламмат, уларсык, иэс ылбаккын. Оннук, кэмэ суох Кэрэ, уостубат Дьол, Дьикти арай дьахтар баар ээ. Итинник санаам субу бэҕэһээ аҕай Аан дойду дьахталларын күнүн иннигэр ыытыллыбыт бары ватсаап бөлөхтөрүн айар куттаахтарын түмэр көрсүһүүлэрин НКО «Көҥүл иэйии» (сал. И.И. Афанасьев ) уонна ыытааччы Ульяна Скрябина-Умсулҕан Хотун тэрээһиннэригэр сылдьан эбии бөҕөргөөтө. Ханнык эрэ көстүбэт тоҕойго хаайтаран, харгыстанан турбут көмүөл мууһа төлө барбытыныы төһөлөөх өр көрсүспэккэ тэйсэн, муна-тэнэ, муунтуйа сылдьыбыт дьон туохха да хотторбот, уҕараабат үөрүүтүн, тапталын кэмэ суох олох улуу байҕалыгар умсаахтаан, угуттанан ыллым. Хас көрсүбүт билэр-билбэт киһиҥ бары олох туох эрэ кистэлэҥин билбиттии сирэйдиин-харахтыын сырдыырын көрөн киэн туттар дуоһуйуу саҕа кэрэ суох. Бу тэрээһиҥҥэ сылдьыбыт дьон бары даҕаны, дьэ кырдьык били эппиттэринии: “Киһи саамай улахан кыайыыта - киһи бэйэтин кыайыыта”, - диэни эттэринэн-хааннарынан, өйдөрүнэн-санааларынан билбит курдук бары кыайыылаахтар. Махтал тылларын аныыбын эһиэхэ барыгытыгар, ис кэрэҕит сырдыгар, ырааһыгар! Намтан: «Отуу уота» Надежда Азарова - Алаас Илгэ, Екатерина Никифорова - Куо, Елена Ильина – Намчы. Горнайтан: «Сыккыс” айар түмсүү, салайааччы Аталина Олесова, Ангелина Захарова, Екатерина Александрова - Ылдьаа кыыһа Кээтии уонна Александра Капитонова. Бүлүүттэн НКО сүрүннээччитэ Елена Сивцева – Талбаана. Хаҥаластан- Айтыына Уран, НКО сүрүннээчитэ Саргылаана Федорова - Сайын уонна Илья - Ылдьаа Хоточчу. Кэбээйи Мукучутуттан «Кырдал” айар түмсүүттэн Вера - Итэҕэл, Уус Алдантан – «Уһуктуу” айар түмсүүттэн Галина Аммосова, эдэрдэр түмсүүлэрэ салайааччы Диана Сутакова, Ираида Коркина - Чугдаара. Кириэс Халдьаайы Томпотуттан - Сэгэлдьийэ Чээлэй. Сунтаар “Ньургуһуннар” айар түмсүүттэн Елена Антонова-Күн Сиккиэрэ. Ону таһынан Дьокуускай куораттан «Хоһоон Хонуута”, «Сахалыы тыынынан”, “Дьүөгэлэр”, “Көҥүл иэйии” айар түмсүүлэрэ. Кылгас бэлиэтээһиммин поэт Альберт Бүлүүйүскэй тылларынан түмүктүөхпүн баҕарабын:

"Кэннибэр хаалбыт Кэнчээри ыччаттар Кэрэхсээн ааҕаарыҥ тиһэх тылларбын: Сир да кээрэннэр, күн да бараннар, Син биир барыны кыайар баламат күүс баар! Ол таҥара - Дьахтар! Ол таҥара - Таптал! Ол таҥара - Ийэ - Кыыс - Дьахтар!".

Елена Антонова- Күн Сиккиэрэ

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Анастасия: «Эмп эрэ көмөтүнэн утуйабын»
Дьон | 01.11.2025 | 10:00
Анастасия: «Эмп эрэ көмөтүнэн утуйабын»
Хайа баҕарар ийэ оҕотун туһунан кэпсииригэр долгуйар, ыксыыр, этиэҕин да умнан кэбиһэр. Бэйэҕитигэр оҥорон көрүҥ: оҕоҥ дойдутун туһугар анал байыаннай дьайыыга сылдьар, сибээскэ куруук баар буолбат, утуйар ууҥ көтөр, куруук кэтэһэ-манаһа сылдьаҕын, арааһы саныыгын. Оннук эрэ буолбатын...   Барбытын билбэккэ хаалбытым Уолум 2022 сыллаахха атырдьах ыйын саҥатыгар анал байыаннай дьайыыга барбыта....
Багдарыын Ньургун: «Туһаныллыбат сир төрүт аата умнуллар  кутталлаах...»
Дьон | 06.11.2025 | 12:00
Багдарыын Ньургун: «Туһаныллыбат сир төрүт аата умнуллар  кутталлаах...»
Багдарыын Сүлбэ «Киин куорат» хаһыакка үгүстүк бэчээттэнэрэ, кини суруйууларын ааҕааччы куруук күүтэрэ, онтон элбэҕи билэрэ-көрөрө, сомсон ылара. Баара буоллар, сэтинньи 8 күнүгэр 97 сааһын туолуохтааҕа.   Кини дьоһун үлэтин салҕааччы, бэйэтин кэнниттэн хаалларбыт баай матырыйаалын харайааччы – улахан уола Багдарыын Ньургун – бүгүҥҥү ыалдьыппыт. Саха топонимикатыгар улахан кылаат буолуо этэ –...
Үлэлии сатаатахха, туох барыта кыаллар
Дьон | 09.11.2025 | 12:00
Үлэлии сатаатахха, туох барыта кыаллар
«Эр бэрдэ» рубрикабыт бүгүҥҥү ыалдьыта – Саха Өрөспүүбүлүкэтин физическэй култуураҕа уонна спорка туйгуна, «Бүлүү куоратын физическэй култууратын уонна спордун сайдыытыгар кылаатын иһин» бэлиэ, үөрэх министиэристибэтин грамоталарын туһааннааҕа Иннокентий Михайлов. Иннокентий Романович Бүлүү куоратын Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Николай Саввич Степанов аатын сүгэр 3 №-дээх оскуолатын физкултуураҕа учууталынан үлэлиир, чөл олох пропагандиһа.  ...
Кэргэним көмүс куолаһа сүрэхпэр өрүү тыыннаах...
Дьон | 01.11.2025 | 12:00
Кэргэним көмүс куолаһа сүрэхпэр өрүү тыыннаах...
Кини ыллаатаҕына сибэккилэр кытта түһүүллэрэ, Туйаарыма Куо харахпытыгар илэ көстөн кэлэрэ, киэһээҥҥи Бүлүү нухарыйара...  Оттон хас үрдүк нотаны ыллар эрэ, сиргэ баар ыраас тапталтан сүрэхпит ыллыыра, үөрэрэ-көтөрө. Саха сирин хатыламмат көмүс куолаһа, дэҥҥэ көстөр сэдэх талаан Гаврил Николаев быйыл 50 сааһын туолуохтааҕа. Хомойуох иһин, Дьылҕа Хаан тыйыс ыйааҕынан норуот тапталлаах...