07.03.2021 | 15:54

Бэйэни кыайыы эбэтэр олох гимнэ

Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Мин куоракка оҕолорбор, кыракый сиэммин көрө таарыйа, сыллааҕы уоппускам аҥаарын ылан кэлбитим нэдиэлэ буолла. Дойдугар үлэ үөһүгэр сүүрэ-көтө, мөхсө сылдьыбыт киһи эмискэччи тохтоон олороруҥ уонна иккис сылын салҕанар аан дойдуну хамсаппакка хам ылбыт ыарыыттан сэрэнэн, кимиэхэ да эрийэн кэпсэтэриҥ хааччахтааҕа киһи кутун-сүрүн баттыыр. Бу тула буола турар олоҕу таһыттан эрэ көрө сылдьар курдуккун, дьиҥнээх олох эйигиттэн сабыылаах кэриэтэ. Ким кими да кытта уу хараҕынан утары көрсөн кэпсэппэт, санаа-оноо атастаспат. Онон бэйэҥ бэйэҕэр бүгэн сылдьаҕын. Бэйэлээх бэйэҥ айбыт "мин" диэн ааттаах аан дойдугар. Дьэ, манна биллэр өрөөбөккө иннин диэки дьулуруйар саҥа күҥҥэ үҥэр-сүктэр туох туһугар олорор киһи барахсан кутун-сүрүн уйана-хатана. Ол эрээри Сиргэ кэлбиккэ сүрэх тэбэрин тухары олох салҕанар. Хамныыр, тыынар устата кэми-кэрдиини билиммэт, үрдүккэ-кэрэҕэ ыҥырар күүстээх санаа суола кимиэхэ да аһаҕас. Сырдык хараҥа солбуһан, тыҥ хаттар, им сүттэр, эн, ханнык да күҥҥэ, түгэҥҥэ төбөҕүн өрө көтөҕөн, бэйэҕин эрэ сүтэрбэтэргин инниҥ диэки баран иһиэх тустааххын. Кими да үтүктүмэ, киһи-эн, хайдах бааргынан кэрэҕин, дьиктигин эбээт. Сир олоҕор Дьол, Кэрэ диэн дьоҥҥо бэйэлэригэр эрэ баар. Ханна да атыыламмат, уларсык, иэс ылбаккын. Оннук, кэмэ суох Кэрэ, уостубат Дьол, Дьикти арай дьахтар баар ээ. Итинник санаам субу бэҕэһээ аҕай Аан дойду дьахталларын күнүн иннигэр ыытыллыбыт бары ватсаап бөлөхтөрүн айар куттаахтарын түмэр көрсүһүүлэрин НКО «Көҥүл иэйии» (сал. И.И. Афанасьев ) уонна ыытааччы Ульяна Скрябина-Умсулҕан Хотун тэрээһиннэригэр сылдьан эбии бөҕөргөөтө. Ханнык эрэ көстүбэт тоҕойго хаайтаран, харгыстанан турбут көмүөл мууһа төлө барбытыныы төһөлөөх өр көрсүспэккэ тэйсэн, муна-тэнэ, муунтуйа сылдьыбыт дьон туохха да хотторбот, уҕараабат үөрүүтүн, тапталын кэмэ суох олох улуу байҕалыгар умсаахтаан, угуттанан ыллым. Хас көрсүбүт билэр-билбэт киһиҥ бары олох туох эрэ кистэлэҥин билбиттии сирэйдиин-харахтыын сырдыырын көрөн киэн туттар дуоһуйуу саҕа кэрэ суох. Бу тэрээһиҥҥэ сылдьыбыт дьон бары даҕаны, дьэ кырдьык били эппиттэринии: “Киһи саамай улахан кыайыыта - киһи бэйэтин кыайыыта”, - диэни эттэринэн-хааннарынан, өйдөрүнэн-санааларынан билбит курдук бары кыайыылаахтар. Махтал тылларын аныыбын эһиэхэ барыгытыгар, ис кэрэҕит сырдыгар, ырааһыгар! Намтан: «Отуу уота» Надежда Азарова - Алаас Илгэ, Екатерина Никифорова - Куо, Елена Ильина – Намчы. Горнайтан: «Сыккыс” айар түмсүү, салайааччы Аталина Олесова, Ангелина Захарова, Екатерина Александрова - Ылдьаа кыыһа Кээтии уонна Александра Капитонова. Бүлүүттэн НКО сүрүннээччитэ Елена Сивцева – Талбаана. Хаҥаластан- Айтыына Уран, НКО сүрүннээчитэ Саргылаана Федорова - Сайын уонна Илья - Ылдьаа Хоточчу. Кэбээйи Мукучутуттан «Кырдал” айар түмсүүттэн Вера - Итэҕэл, Уус Алдантан – «Уһуктуу” айар түмсүүттэн Галина Аммосова, эдэрдэр түмсүүлэрэ салайааччы Диана Сутакова, Ираида Коркина - Чугдаара. Кириэс Халдьаайы Томпотуттан - Сэгэлдьийэ Чээлэй. Сунтаар “Ньургуһуннар” айар түмсүүттэн Елена Антонова-Күн Сиккиэрэ. Ону таһынан Дьокуускай куораттан «Хоһоон Хонуута”, «Сахалыы тыынынан”, “Дьүөгэлэр”, “Көҥүл иэйии” айар түмсүүлэрэ. Кылгас бэлиэтээһиммин поэт Альберт Бүлүүйүскэй тылларынан түмүктүөхпүн баҕарабын:

"Кэннибэр хаалбыт Кэнчээри ыччаттар Кэрэхсээн ааҕаарыҥ тиһэх тылларбын: Сир да кээрэннэр, күн да бараннар, Син биир барыны кыайар баламат күүс баар! Ол таҥара - Дьахтар! Ол таҥара - Таптал! Ол таҥара - Ийэ - Кыыс - Дьахтар!".

Елена Антонова- Күн Сиккиэрэ

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Физик-удаҕан Байхаана: «Суолларын арыйабын, баайы-дуолу тардабын»
Дьон | 10.01.2025 | 10:00
Физик-удаҕан Байхаана: «Суолларын арыйабын, баайы-дуолу тардабын»
Саҥа сылбыт үүннэ, ону тэҥэ бастакы ыйбыт – Таҥха Хаан ыйа саҕаланна. Бу ыйы былыр бүтэй кэм дииллэрэ. Саха киһитэ былыр-былыргыттан бу ыйга билгэлэнэр, аһыллар, сэрэбиэйдэнэр, итэҕэйэр. Бу кэмҥэ түһээбит түүл иччилээх, тойоннооһуна дьиҥнээх буолар, бит-билгэ олоххо киирэр диэн этэллэр. Мин бүгүҥҥү ыалдьытым чараас эйгэни кытта үлэлиир, өбүгэ ситимин оҥорор...
Биэнсийэ туһунан
Сонуннар | 11.01.2025 | 10:00
Биэнсийэ туһунан
Тохсунньу 1 күнүттэн үлэлээбэт биэнсийэлээхтэргэ эрэ буолбакка, үлэлии сылдьааччыларга эмиэ страховой биэнсийэ 7,3 % индексацияланар. Тоҕо чопчу 7,3 % диир буоллахха, дойду үрдүнэн бэлиэтэммит инфляция кээмэйин “сырыһыннарыы” буолар. Үчүгэйэ, үлэлии сылдьааччы билигин ыла сылдьар биэнсийэтэ буолбакка, үлэттэн тохтоотоҕуна ананыахтаах кээмэйэ индексацияланар. РФ Социальнай пуондата маннык холобуру биэрбит:           Холобур, үлэлии сылдьар...
Ыччат хотонтон сиргэммэт
Дьон | 13.01.2025 | 12:00
Ыччат хотонтон сиргэммэт
«Үөрэххин эрэ кичэй, хотоҥҥо саах күрдьээччи, ынах кутуругун эрийээччи буолаары гынаҕын дуо?» – диэни үгүс көлүөнэ элбэхтик истэн улааппыт буолуохтаахпыт. Бу сыыһа өйдөбүллэргэ ыччаппытын иитэн, тыа сириттэн тэйиттибит диэн билигин кэлэн муҥатыйабыт... 30 саастаах Мичил Кононов, 22 саастаах Даниил Романов, Иван Оконешников, Олег Пивоваров быйыл фермер буоларга холоно сылдьар, саха...
Ороһуоспа түүн
Сынньалаңңа | 11.01.2025 | 16:00
Ороһуоспа түүн
Дьыбардаах Дьыл оҕуһа хойуу туманынан сир ийэни бүрүйэр кэмигэр, тохсунньу обургу тоһуттар тымныылаах томороон түүнүгэр дьапталҕа муус анныгар эбэ барахсан оргууй уста сыппыта. Бу манна эбэ баарын, сыа хаар бүрүйэн, таһыччы мэлдьэһэр курдуга. Муус маңан киэң нэлэмэн киэли кытылыгар баар номнуо оһон эрэр ойбон туманы ыһа, оргууй буруолаан ыла-ыла, хараара...