Бэлисипиэтинэн умнуллубат айан

Өрөбүл күннэри  киһи сынньанаары, сиппэтэҕин ситэрээри, санаатын сааһылаары кэтэһэр. Ол курдук, биһиги, велосканди бөлөх кыргыттара: Яковлева Нюргустана Павловна, Яковлева Мария Егоровна, Петрова Домна Егоровна сааскыттан ыра санаа оҥостубут биир идеябытын олоххо киллэрдибит. Ол курдук, Ньурба-Түүкээн хайысханан бэлисипиэтинэн  айаннаан кэллибит.

Халлааммыт туран  биэрэн, суолбут тупсан, айанныырга үчүгэй, харгыһа суох сырыттыбыт. Ньурбаттан сарсыарда 6 чааска хоҥнубуппут. Чаппанда, Дьаархан, Марха муостатыгар, бэлиэ сирдэргэ тохтоон, сирбитин-уоппутун аһатан, айылҕа кэрэ көстүүлэрин хаартыскаҕа түһэрэн, Хаҥаласка эбиэккэ тиийбиппит.

Нюргустана дьонугар, саха сайдам ыалыгар Афанасьевтарга ыалдьыттаабыппыт. Сатабыллаах хаһаайка Афанасьева Маргарита Иннокентьевна көрсөн, кучу чэйинэн, араас морсунан, оҕуруот дэлэгэй аһынан, сир аһын араас көрүҥүн барыанньатынан, сибиэһэй сүөгэйинэн, арыылаах алаадьынан күндүлээбитэ.

Хаҥаластар бэрт интэриэһинэй музейдаахтар диэни истибиппит да, көрө илик этибит. Ыал  аҕа баһылыга Ариан Афанасьев бэрт түргэнник музей дириэктэрин кытта кэпсэтэн, көрө барар буолбуппут. Варвара Андреевна Петрова аатынан краеведческай музей дириэктэрэ Зинаида Васильевна үөрэ-көтө  көрсүбүтэ.

Бары ытыктыыр киһибит Варвара Андреевна олоҕун кэпсиир экспонаттары, хаартыскалары, үлэлээн ааспыт сылларын кэпсиир ахтыылары, бу дьоҕус гынан баран, олус суолталаах музейга сэргээбиппит. Уу чуумпуга Зинаида Васильевна наҕыллык, хас биирдии экспонат туһунан истиҥник кэпсээбитэ. Хос хос туһунан тематикалаах. Манна – Сата уустара урут тутта сылдьыбыт тэриллэрэ, оҥоһуктара, туттубут иһиттэрэ. Биһиги билбэтэхпитин билэн, история кэрэһитэ буолан турар урукку тэриллэри, иһиттэри, оһуордары сөҕө-махтайа көрбүппүт. Айаннаан иһэрбитин да умнан ылбыппыт.

Норуоттар икки ардыларынааҕы "Фестиваль Вудфордской печи" тимир уустарын онлайн бэстибээлин кыттыылааҕа, элбэх куонкурус кыайыылааҕа, призера Ариан Васильевич Афанасьев оҥоһуктарын, оҕолор үлэлэрин кэрэхсээбиппит. Хомустара,  эчи, нарынын, оһуордара намчытын. Быһахтара сытыытын! Эр киһи курун оһуора туспа кэпсиир суолталааҕын бэркэ интэриэһиргээбиппит.

Ариан Васильевич уус кыһатыгар оҕолору эбии үөрэтэр, дьарыктыыр эбит. Оҕолор улахан киһиттэн итэҕэһэ суох олус мындыр  оҥоһуктаахтар. Харах хайгыы эрэ көрөр. Аны таһырдьа тахсан Ариан Васильевич тимири уһаарар оһоҕу көрдөрбүтэ, соторутааҕыта буолан ааспыт тимир уустарын бэстибээлин туһунан кэпсээбитэ.

Истиҥ кэпсэтии, талааннаах дьоннуун алтыһан, үлэлэрин көрөн, ситиһиилэрин кэрэхсээн, санаабытыгар, өссө күүс-уох эбинэн айаммытын салҕаабыппыт.

Хаҥаластан тахсыыбытыгар мохсоҕол көтөр олорорун көрбүппүт. Айаммыт мэлдьи аргыстаах буолар диэн үөрбүппүт.

Бэлисипиэппит көлүөһэтэ сыыйыллан тыаһыыра эрэ иһиллэрэ. Кыргыттарым харахтарыгар сөҕүү, киэн туттуу... Суолбут ырааҕын, онон-манан оллур-боллур да түһүүлээҕин-тахсыылааҕын билбэккэ, Хаҥаластан Түүкээҥҥэ диэри бэрт түргэнник айаннаабыппыт.

Бу айаммыт дьоһун-мааны дьоннуун билсиһиини бэлэхтээтэ, кинилэр талааннарыгар өссө сүгүрүйдүбүт. Ариан Васильевич, талааныҥ өссө арыллан истин, ситиһии кынаттан!

Санаа... Киһини кынаттыыр, сырдыкка, кэрэҕэ угуйар сүдү күүстээх. Уһун айаммытыгар бииргэ сылдьыбыт, биир санаанан салайтарбыт кыргыттарбар махтанабын. Биһиги чугастааҕы дэриэбинэлэргэ тиийэн, тыыммытын эрчийэн, тапталлаах Куочайбытыгар көнүл бэлисипиэттээн, эрдэттэн дьарыктаах буолан, сыалбытын ситистибит.

Дьэ, итинник айаннаан икки улууһу ситимниир Түүкээммит саҥа муостатыгар тиийэ сырыттыбыт.

Домна Петрова, Ньурба