Баттаҕы сөпкө көрүнүөххэ
Үгүс кэрэ аҥаар баттаҕа түһэриттэн санаарҕыыр буолуохтаах. Баттах түһүүтүн биричиинэтэ олус элбэх буолуон сөп. Баттах аһара элбэхтик түһэрэ араас ыарыы сибикитэ буолуон сөбүн таһынан, сыыһа суунартан-тараанартан, бэл, кыһын сөп түбэспэт бэргэһэни кэтэ сылдьартан тутулуктаах.
Статистика көрдөрөрүнэн, Арассыыйа хас бэһис олохтооҕо баттаҕын туругуттан астыммат. Эр дьон 96 бырыһыана уонна дьахталлар 79 бырыһыаннара баттах аһара түһүүтүттэн хараасталлар эбит.
Учуонайдар суруйалларынан, баттах түһүүтүн сүрүн төрүөттэрэ – күүрүү (стресс), гормоннар үлэлэрин кэһиллиитэ, дьыл кэмин аайы киһи организмын үлэтэ уларыйыыта, диеталарынан үлүһүйүү уонна грипп, ОРВИ, Covid-19 курдук ыарыылар буолаллар.
Күҥҥэ хас баттах түһүөхтээҕий?
Ханнык түгэҥҥэ баттах түһүүтүн ыарыы сибикитин быһыытынан ааҕыахха сөбүй? Нуорма быһыытынан, киһиэхэ күҥҥэ 100 кэриҥэ баттах түһүөхтээх эбит. Онтон элбэх түһэр дии саныыр буоллаххытына, ону таһынан төбөҕүт тириитэ аһара хатар эбэтэр сыаланар уонна бааһырар буоллаҕына, бырааска баран биричиинэтин быһаартарбыт ордук.
Хаста суунабыт?
Баттах үчүгэй туруктаах сылдьарын туһугар, бастатан туран, сөпкө суунарга-тараанарга кыһаллыахтаахпыт:
– Сөп буола-буола төбөбүтүн суунабыт. Салгыҥҥа баар быыл, кир барыта төбөбүтүгэр олорсон иһэр. Онон төбө тириитин ырааһырдар, сууйар сириэстибэлэринэн хото туһаныахтаахпыт. Маныаха шампунь эрэ буолбакка, пилинг, скраб туһаныахтаахпыт.
– Күн аайы шампунунан суунар туох да буортута суох диэн экспертэр суруйаллар. Саамай сүрүнэ – төбө тириитэ наар ыраас буоларыгар кыһаллыахтаахпыт. Сөптөөх састааптаах шампуну талан туттар буоллахпытына, күннэтэ суунуу баттаҕы буортулаабат.
– Төбөнү итии уунан сууммаппыт. Төһөнөн сыалаах-арыылаах баттахтаахпыт да, соччонон уубут сөрүүн уонна тымныы буолара ирдэнэр.
– Шампунунан иккитэ төхтүрүйэн суунуохтаахпыт. Баттахпытыгар бистиэхпит иннинэ ууну кытта суурайан, ытыспытыгар күүгэннирбитин кэннэ биирдэ төбөбүтүгэр бистэбит.
– Шампунунан суунан баран хайаан да сайҕанар бальзамынан туттар ордук. Бальзам эр дьоҥҥо кытта барсар. Баттаҕы эбии харыстыыр ньыма быһыытынан хайаан да туттуллуохтаах.