09.12.2023 | 14:00

Баттаҕы сөпкө көрүнүөххэ

Баттаҕы сөпкө көрүнүөххэ
Ааптар: Розалия Томская
Бөлөххө киир

Үгүс кэрэ аҥаар  баттаҕа түһэриттэн санаарҕыыр буолуохтаах. Баттах түһүүтүн биричиинэтэ олус элбэх буолуон сөп. Баттах аһара элбэхтик түһэрэ араас ыарыы сибикитэ буолуон сөбүн таһынан, сыыһа суунартан-тараанартан, бэл, кыһын сөп түбэспэт бэргэһэни кэтэ сылдьартан тутулуктаах.

Статистика көрдөрөрүнэн, Арассыыйа хас бэһис олохтооҕо баттаҕын туругуттан астыммат. Эр дьон 96 бырыһыана уонна дьахталлар 79 бырыһыаннара баттах аһара түһүүтүттэн хараасталлар эбит.

Учуонайдар суруйалларынан, баттах түһүүтүн сүрүн төрүөттэрэ – күүрүү (стресс), гормоннар үлэлэрин кэһиллиитэ, дьыл кэмин аайы киһи организмын үлэтэ уларыйыыта, диеталарынан үлүһүйүү уонна грипп, ОРВИ, Covid-19 курдук ыарыылар буолаллар.

 

Күҥҥэ хас баттах түһүөхтээҕий?

Ханнык түгэҥҥэ баттах түһүүтүн ыарыы сибикитин быһыытынан ааҕыахха сөбүй? Нуорма быһыытынан, киһиэхэ күҥҥэ 100 кэриҥэ баттах түһүөхтээх эбит. Онтон элбэх түһэр дии саныыр буоллаххытына, ону таһынан төбөҕүт тириитэ аһара хатар эбэтэр сыаланар уонна бааһырар буоллаҕына, бырааска баран биричиинэтин быһаартарбыт ордук.

 

Хаста суунабыт?

Баттах үчүгэй туруктаах сылдьарын туһугар, бастатан туран, сөпкө суунарга-тараанарга кыһаллыахтаахпыт:

– Сөп буола-буола төбөбүтүн суунабыт. Салгыҥҥа баар быыл, кир барыта төбөбүтүгэр олорсон иһэр. Онон төбө тириитин ырааһырдар, сууйар сириэстибэлэринэн хото туһаныахтаахпыт. Маныаха шампунь эрэ буолбакка, пилинг, скраб туһаныахтаахпыт.

– Күн аайы шампунунан суунар туох да буортута суох диэн экспертэр суруйаллар. Саамай сүрүнэ – төбө тириитэ наар ыраас буоларыгар кыһаллыахтаахпыт. Сөптөөх састааптаах шампуну талан туттар буоллахпытына, күннэтэ суунуу баттаҕы буортулаабат.

– Төбөнү итии уунан сууммаппыт. Төһөнөн сыалаах-арыылаах баттахтаахпыт да, соччонон уубут сөрүүн уонна тымныы буолара ирдэнэр.

– Шампунунан иккитэ төхтүрүйэн суунуохтаахпыт. Баттахпытыгар бистиэхпит иннинэ ууну кытта суурайан, ытыспытыгар күүгэннирбитин кэннэ биирдэ төбөбүтүгэр бистэбит.

– Шампунунан суунан баран хайаан да сайҕанар бальзамынан туттар ордук. Бальзам эр дьоҥҥо кытта барсар. Баттаҕы эбии харыстыыр ньыма быһыытынан хайаан да туттуллуохтаах.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Медик: «Бааһырбыт байыаспын дөйүтэн баран соһорум»
Дьон | 20.12.2024 | 12:00
Медик: «Бааһырбыт байыаспын дөйүтэн баран соһорум»
Олус ыарахан кэпсэтии буолла. Ааҕааччыга тиэрдэр гына суруйуохха наада. Дьоруойум сөбүлэҥин ылыахпын наада. Тоҕо диэтэххэ кини анал байыаннай дьайыыга сылдьыбыт кэрэ аҥаар,  ийэ, медик. Кэпсии олорон ытаатаҕына, сырҕан бааһын таарыйаммын диэн кэмсинэн ылабын, онтон эмиэ чочумча буолан баран салгыыбыт.   Кини позывнойун кистиир, ханна баарын, билигин ханна олорорун эмиэ эппэппит. Сөбүлэһэн...
Үчүгэйи көрөргө хаһан үөрэнэбит?
Сонуннар | 14.12.2024 | 13:15
Үчүгэйи көрөргө хаһан үөрэнэбит?
Сиэн көрө куоракка кыстыыбын. Күн аайы оптуобуһунан оҕобун оскуолаҕа илдьэбин-аҕалабын. Быйыл, дьэ, этэргэ дылы, үйэ тухары хамсаабатах маршруттарга уларыйыылар таҕыстылар. Бассаапка үөхсэн туох туһа кэлиэй, төттөрүтүн, дьону күөртээн эрэ биэрии курдук. Ол иһин бу турунан туран Дьокуускай куорат сахалыы тыллаах хаһыатыгар санаабын тиэрдэргэ соруннум.  Бииринэн, нэһилиэнньэбит ахсаана күн-түүн улаата турар....
Сатаан салайыы, тэрийии — эмиэ талаан
Дьон | 14.12.2024 | 18:00
Сатаан салайыы, тэрийии — эмиэ талаан
Харах ыларынан хаһан да бүппэттии көбүүс-көнөтүк тыргыллар бэс чагда устун айан суолунан сыыйылыннаран иһэн, «Дьиикимдэ» диэн суруктаах бэлиэҕэ биирдэ баар буола түстүбүт. Туох-хайдах дьарыктаах, тугунан тыынар нэһилиэккэ киирэн эрэрбитин аартыкка баар суруктаах бэлиэ кэпсииргэ дылы.  Бүгүн биһиги “Дьиикимдэ дьээбэлэрэ” көр-күлүү тыйаатырын артыыһа, режиссера, продюсера Артур Николаевич Егоровтыын нэһилиэк култуурунай олоҕун...