09.12.2023 | 14:00 | Просмотров: 613

Баттаҕы сөпкө көрүнүөххэ

Ааптар: Розалия Томская
Бөлөххө киир

Үгүс кэрэ аҥаар  баттаҕа түһэриттэн санаарҕыыр буолуохтаах. Баттах түһүүтүн биричиинэтэ олус элбэх буолуон сөп. Баттах аһара элбэхтик түһэрэ араас ыарыы сибикитэ буолуон сөбүн таһынан, сыыһа суунартан-тараанартан, бэл, кыһын сөп түбэспэт бэргэһэни кэтэ сылдьартан тутулуктаах.

Статистика көрдөрөрүнэн, Арассыыйа хас бэһис олохтооҕо баттаҕын туругуттан астыммат. Эр дьон 96 бырыһыана уонна дьахталлар 79 бырыһыаннара баттах аһара түһүүтүттэн хараасталлар эбит.

Учуонайдар суруйалларынан, баттах түһүүтүн сүрүн төрүөттэрэ – күүрүү (стресс), гормоннар үлэлэрин кэһиллиитэ, дьыл кэмин аайы киһи организмын үлэтэ уларыйыыта, диеталарынан үлүһүйүү уонна грипп, ОРВИ, Covid-19 курдук ыарыылар буолаллар.

 

Күҥҥэ хас баттах түһүөхтээҕий?

Ханнык түгэҥҥэ баттах түһүүтүн ыарыы сибикитин быһыытынан ааҕыахха сөбүй? Нуорма быһыытынан, киһиэхэ күҥҥэ 100 кэриҥэ баттах түһүөхтээх эбит. Онтон элбэх түһэр дии саныыр буоллаххытына, ону таһынан төбөҕүт тириитэ аһара хатар эбэтэр сыаланар уонна бааһырар буоллаҕына, бырааска баран биричиинэтин быһаартарбыт ордук.

 

Хаста суунабыт?

Баттах үчүгэй туруктаах сылдьарын туһугар, бастатан туран, сөпкө суунарга-тараанарга кыһаллыахтаахпыт:

– Сөп буола-буола төбөбүтүн суунабыт. Салгыҥҥа баар быыл, кир барыта төбөбүтүгэр олорсон иһэр. Онон төбө тириитин ырааһырдар, сууйар сириэстибэлэринэн хото туһаныахтаахпыт. Маныаха шампунь эрэ буолбакка, пилинг, скраб туһаныахтаахпыт.

– Күн аайы шампунунан суунар туох да буортута суох диэн экспертэр суруйаллар. Саамай сүрүнэ – төбө тириитэ наар ыраас буоларыгар кыһаллыахтаахпыт. Сөптөөх састааптаах шампуну талан туттар буоллахпытына, күннэтэ суунуу баттаҕы буортулаабат.

– Төбөнү итии уунан сууммаппыт. Төһөнөн сыалаах-арыылаах баттахтаахпыт да, соччонон уубут сөрүүн уонна тымныы буолара ирдэнэр.

– Шампунунан иккитэ төхтүрүйэн суунуохтаахпыт. Баттахпытыгар бистиэхпит иннинэ ууну кытта суурайан, ытыспытыгар күүгэннирбитин кэннэ биирдэ төбөбүтүгэр бистэбит.

– Шампунунан суунан баран хайаан да сайҕанар бальзамынан туттар ордук. Бальзам эр дьоҥҥо кытта барсар. Баттаҕы эбии харыстыыр ньыма быһыытынан хайаан да туттуллуохтаах.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Анастасия: «Эмп эрэ көмөтүнэн утуйабын»
Дьон | 01.11.2025 | 10:00
Анастасия: «Эмп эрэ көмөтүнэн утуйабын»
Хайа баҕарар ийэ оҕотун туһунан кэпсииригэр долгуйар, ыксыыр, этиэҕин да умнан кэбиһэр. Бэйэҕитигэр оҥорон көрүҥ: оҕоҥ дойдутун туһугар анал байыаннай дьайыыга сылдьар, сибээскэ куруук баар буолбат, утуйар ууҥ көтөр, куруук кэтэһэ-манаһа сылдьаҕын, арааһы саныыгын. Оннук эрэ буолбатын...   Барбытын билбэккэ хаалбытым Уолум 2022 сыллаахха атырдьах ыйын саҥатыгар анал байыаннай дьайыыга барбыта....
Татьяна Винокурова-Сабыйа: «Литература — олох устар кэмин сирэйэ, поэзия — олорор кэммит төрөтөр оҕото»
Дьон | 30.10.2025 | 10:00
Татьяна Винокурова-Сабыйа: «Литература — олох устар кэмин сирэйэ, поэзия — олорор кэммит төрөтөр оҕото»
Хаһыаппыт бүгүҥҥү ыалдьыта – СӨ үөрэҕириитин туйгуна, Арассыыйа үөрэҕин бочуоттаах үлэһитэ, В.В. Путин 2006 с. тэрийбит Арассыыйа учууталларын куонкуруһун гранын хаһаайката, СӨ суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ Татьяна Ефремовна Винокурова-Сабыйа.   Тыл – уот! Уматар суоһун, Күүһүн-уоҕун Кыана тутун – Тылгынан кыырыма, Тыаллаахха тыыныма, Таһааран ыһыма! Тыл – ох! Өһү тутума, Оҕу туттума,...
Багдарыын Ньургун: «Туһаныллыбат сир төрүт аата умнуллар  кутталлаах...»
Дьон | 06.11.2025 | 12:00
Багдарыын Ньургун: «Туһаныллыбат сир төрүт аата умнуллар  кутталлаах...»
Багдарыын Сүлбэ «Киин куорат» хаһыакка үгүстүк бэчээттэнэрэ, кини суруйууларын ааҕааччы куруук күүтэрэ, онтон элбэҕи билэрэ-көрөрө, сомсон ылара. Баара буоллар, сэтинньи 8 күнүгэр 97 сааһын туолуохтааҕа.   Кини дьоһун үлэтин салҕааччы, бэйэтин кэнниттэн хаалларбыт баай матырыйаалын харайааччы – улахан уола Багдарыын Ньургун – бүгүҥҥү ыалдьыппыт. Саха топонимикатыгар улахан кылаат буолуо этэ –...
Үлэлии сатаатахха, туох барыта кыаллар
Дьон | 09.11.2025 | 12:00
Үлэлии сатаатахха, туох барыта кыаллар
«Эр бэрдэ» рубрикабыт бүгүҥҥү ыалдьыта – Саха Өрөспүүбүлүкэтин физическэй култуураҕа уонна спорка туйгуна, «Бүлүү куоратын физическэй култууратын уонна спордун сайдыытыгар кылаатын иһин» бэлиэ, үөрэх министиэристибэтин грамоталарын туһааннааҕа Иннокентий Михайлов. Иннокентий Романович Бүлүү куоратын Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Николай Саввич Степанов аатын сүгэр 3 №-дээх оскуолатын физкултуураҕа учууталынан үлэлиир, чөл олох пропагандиһа.  ...