Ыҥырыа уйатын тоҕо тардыбыт QR-код

QR-кода суох уопсастыбаннай сирдэргэ, тырааныспар сорох көрүҥэр киирбэт буолар кутталлаахпыт. “Олорбуппут сыччах” диэххит.

Бэнидиэнньиккэ Владимир Путин пресс-сэкирэтээрэ Дмитрий Песков QR-коду киллэрии туһунан сокуон наадатын суруналыыстарга быһаарда. Кини этэринэн, бу боппуруос федеральнай таһымҥа сокуонунан бигэргэтиллиэхтээх. Кириэмил официальнай бэрэстэбиитэлэ парламеҥҥа үлэ саҥа саҕаланна, иннибитигэр быһа түһэрбит наадата суох диэн уоскутта.

“Известия” хаһыат суруйарынан, Госдуума уопсастыбаннай сирдэргэ, маассабай тэрээһиннэргэ, тырааныспарга дьону QR-кодунан киллэрии туһунан сокуон бырайыактарын бастакы ааҕыыта ахсынньыга былааннанар.

Сэтинньи 12 күнүгэр Арассыыйа бырабыыталыстыбата тустаах докумуоннары Госдуумаҕа ыыппытын иһитиннэрбитэ. Онуоха   куттала суох буолууга уонна коррупцияны утары үлэҕэ кэмитиэт салайааччыта Василий Пискарев сокуон бырайыагын кэмитиэт көрөргө бэлэмин биллэрдэ. Кини этэринэн, бу уларыйыылар киирдэхтэринэ, гражданнар уопсастыбаннай сирдэргэ сылдьалларыгар куттал суоһуо суохтаах.

Ити икки сокуон бырайыагын ылан көрүөххэ. Бастакыта «О внесении изменений в федеральный закон «О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения» диэн ааттаах. Онно COVID-19 утары вакцина ылбыт, медотводтаах эбэтэр коронавируһунан ыалдьыбыт дьон ону туоһулуур QR-кодтарынан маҕаһыыннарга, ас-үөл тэрилтэлэригэр (остолобуойдарга, кафеларга, рестораннарга) уонна тэрээһиннэргэ сылдьар буолуохтара диэн этиллэр. 

QR-код систиэмэтин киллэрэр туһунан регионнар салалталара быһаарыахтара. Аны туран, 2022 сыл олунньу 1 күнүгэр диэри ыалдьыбатаххын туоһулуур ПЦР-тест түмүгүнэн онно-манна сылдьыаххын сөп.

Иккис сокуон бырайыагын аата уһун-киэҥ – «О внесении изменений в статью 107 Воздушного кодекса Российской Федерации и федеральный закон «Устав железнодорожного транспорта Российской Федерации». Манна тимир суол тырааныспарыгар уонна көтөр аалларга QR-код систиэмэтин киллэрии туһунан этиллэр.

Аптекаҕа, ас атыылыыр, олоххо-дьаһахха наадалаах табаардарынан эргинэр маҕаһыыннарга QR-кода суох киириэххэ сөп диэн бэлиэтэнэр.

Госдуума доруобуйа харыстабылыгар кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Дмитрий Хубезов сокуон бырайыагын өйүүрүн биллэрдэ, кини бастакы солбуйааччыта Леонид Огуль салайааччытын кытта сөбүлэһэрин эттэ.

“Биир ньыгыл Арассыыйа” сокуон бырайыагын өйүөҕэ”, – диир Госдуума дьокутаата Виктор Селиверстов. Ол туһунан РИА Новости иһитиннэрдэ.

Арассыыйа бырабыыталыстыбатын вице-премьерэ Татьяна Голикова үөһэ этиллибит сокуоннар 2022 сыл олунньу 1 күнүттэн олоххо киириэхтэрэ диэн этэр. Онуоха диэри дьон коронавируһу утары быһыыны ылалларыгар бириэмэ баар.

Манна даҕатан эттэххэ, бу дьаһалы утарар уонна сөбүлэһэр дьон элбэх. “Чыпчаххайынан”, күһэйии көмөтүнэн коронавируһу кыайыахпыт дуо?

QR-кодтаах олох 2022 сыл бэс ыйын 1 күнүгэр диэри салҕанара сабаҕаланар. Ол эрээри иннин тымтыктанан көрбүт суох. Билиҥҥитэ хоруоналаах ыарыы бэринэр санаата суох, пандемия хаһан бүтэрэ биллибэт...

Кимиэхэ да «уларсыма», атыылаһыма!

QR-код систиэмэтэ киириэҕиттэн массыанньыктааһын элбээтэ. Сымыйа кодтарынан эргинэр, ону атыылаһан туһанар дьон үксээбитин дойду бөдөҥ хаһыаттара суруйаллар. “Российская газета” иһитиннэрэринэн, Москва куоракка хайыы-үйэ 55 холуобунай дьыала көбүтүллүбүт. Онтон 32-тэ вакцинацияны ааспыты “туоһулуур” сертификаты, 16-та – ПЦР-тест түмүгүн туһунан сымыйа ыспыраапканы, 9-һа – медотвод туһунан, 1 – ыалдьыбыт дьону кытта “контага” суох диэн ыспыраапканы оҥоруу иһин.

Аҕыйах хонуктааҕыта Москва полициятыгар биир киһи сымыйа коду атыылыыр массыанньыкка түбэспитин тыллаан, бэйэтэ киирэн биэрбит. Кини сымыйа коду сакаастаабытын уонна 9 тыһыынча солкуобайы төлөөбүтүн кэпсээбит.  

Саха сирин салайар киин (ЦУР) сымыйа коду туһаммыт дьон буруйданыахтара, оннооҕор көҥүллэрэ биир сылга быһыллыаҕа диэн иһитиннэрэр. 

Атын киһиэхэ кодкун “уларыстаххына”, административнай эппиэтинэскэ тардыллаҕын уонна 5 тыһ. солк. ыстарааптанаҕын диэн сэрэтэллэр. Бу докумуон дьиҥнээх хаһаайыныгар уонна кодунан туһана сатаабыт киһиэхэ сыһыаннаах. Атыы-эргиэн киинин, маҕаһыын эбэтэр атын уопсастыбаннай тэрилтэ охраната сокуону кэһии туһунан сурунар уонна полицияны ыҥырар бырааптаах. Полиция административнай кэһии туһунан боротокуолу толорор уонна тустаах үлэни ыытан саҕалыахтаах. 

Сымыйа коду оҥоруу – холуобунай дьыала. Маныаха вакцинация туһунан сымыйа сертификат, ПЦР-тест түмүгүн, антитела уонна медотвод “ыспыраапката” эмиэ киирэр.

Аны туран, QR-код систиэмэтин тутуспат тэрилтэлэр ыстарааптанар буолуохтара. Предпринимателлэргэ – 30-50 тыһыынча солкуобай, юридическай сирэйдэргэ – 100-300 тыһыынча солкуобай. Хос тутулуннахха, ыстараап кээмэйэ “үллэр” – 500 тыһ. солк. 1 мөл. солк. тиийиэҕэ. Итини сэргэ, тэрилтэ үлэтэ 90 сууккаҕа диэри тохтуур кутталлаах. Онно киирэн биэримэҥ диэн Саха сирин салайар киин салайааччыта Василий Десяткин тоһоҕолоон бэлиэтээтэ.

Сертификат саҥа формата

Вакцинация туһунан сертификаты Арассыыйаҕа официальнай докумуон быһыытынан билинэр буоллубут. Сэтинньи 8 күнүттэн Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтэ оҥорон таһаарбыт сертификат биир кэлим саҥа форматынан туһаныахпыт.

Гражданнар нуучча уонна английскай тылларынан толоруллубут докумуону кумааҕы эбэтэр электроннай көрүҥүнэн ылаллар.  Бу иннинэ вакцинацияны ааспыт, Судаарыстыбаннай өҥөлөр порталыгар регистрациялаах дьон долгуйбаттар –  сертификаттара 2022 сыл кулун тутар 1 күнүгэр диэри автоматическай көрүҥүнэн хос оҥоһуллуоҕа.